مقایسه تغییرات فشار داخل شکمی در وضعیت صفر، 15 و 30 درجه سر تخت در بیماران بستری در بخش های مراقبت ویژه مراکز آموزشی درمانی  شهر رشت در سال 91-1390
استاد راهنما :
سر کار خانم طاهره خالق دوست
اساتید مشاور :
جناب آقای محمد رضا یگانه
جناب آقای دکتر احسان کاظم نژاد لیلی
جناب آقای دکتر علی اشرف
 
خرداد 1391
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

مقدمه: افزایش فشار داخل شکمی(IAP) به عنوان عامل خطر مستقل مرگ ومیر در بین بیماران بخش های مراقبت ویژه شناخته شده است و شیوع هیپرتانسیون داخل شکمی (IAH ) تا 58درصد نیز گزارش می گردد. تأثیر تغییر در وضعیت بدن (بالا بردن سر تخت ) بر روی صحت اندازه گیری IAP ، به منظور کاهش خطر پنومونی وابسته به ونتیلاتور هنوز به طور کامل شناخته نشده است.

هدف: این پژوهش به منظورمقایسه تغییرات IAP در وضعیت صفر ، 15 و30 درجه سر تخت در بیماران بستری در بخش های مراقبت ویژه انجام شده است.

مواد وروش: در این مطالعه نیمه تجربی اندازه گیری IAP به روشkorn      هر 8 ساعت به مدت 24 ساعت  در سه وضعیت صفر ، 15 و 30 درجه سر تخت بر روی 76 بیمارتحت تهویه مکانیکی بالای 18 سال بستری در بخش مراقبت ویژه که معرض خطر IAH  قرار داشتند ، انجام شد.سپس میانگین  IAP  در 24 ساعت و محدوده توافق و میزان خطای با بهره گرفتن از آزمون بلند وآلتمن  بر اساس محدوده ذکر شده  انجمن جهانی سندرم کمپارتمان شکمی  ( 4- تا 4+ و 1 میلی متر جیوه ) مقایسه گردید.

نتایج : یافته­ ها نشان داد که با افزایش زاویه سر تخت IAP از نظر آماری افزایش پیدا   می کند.(0001/0>P) آزمون بلند و آلتمن میزان خطا و محدوده توافق را بین زوایای 15- 0 ] 13/1 و 76/2- تا 94/4 [  و بین زوایای 30-0 ] 66/2 و 66/1- تا 89/6[ نشان داد.

نتیجه گیری : بالا بردن سر تخت منجر به افزایش معنی دار در اندازه گیری  IAPمی گردد و تا زمانی که با انجام پژوهش های بیشتر دلایل و صحت اندازه گیری IAP در وضعیت های غیر از صفر مشخص نشده باشد، توصیه می گردد در صورت تحمل بیمار اندازه گیریIAP در وضعیت صفر درجه انجام شود ودر غیر این صورت به این  تفاوت  توجه شود.

کلید واژه: افزایش فشار خون درون شکمی ، بخش مراقبت ویژه ، بیماران بستری

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                           صفحه

فصل اول: کلیات

 

1- 1  مقدمه (بیان مسئله)………………………………………………………………………………………………………………………..2

1-  2 اهداف پژوهش (هدف کلی و اهداف ویژه)………………………………………………………………………………………6

1- 3 فرضیه پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………..7

1-4 تعاریف علمی واژه ها………………………………………………………………………………………………………………………7

1-5 تعاریف عملی واژه ها………………………………………………………………………………………………………………..8

1-6 پیش فرض ها……………………………………………………………………………………………………………………………9

1-7 محدودیت های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………..9

 

فصل دوم: زمینه و پیشینه تحقیق

2-1 چهارچوب پژوهش………………………………………………………………………………………………………………….11

2-2 مروری بر مطالعات انجام شده ………………………………………………………………………………………………27

 

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

1-3 روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………42

2-3 نوع پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………42

3-3 جامعه پژوهش…………………………………………………………………………………………….42

3-4 نمونه گیری……………………………………………………………………………………………….42

3-5 روش نمونه گیری……………………………………………………………………………………….42

3-6 مشخصات واحدهای مورد پژوهش……………………………………………………………………43

3-7 محیط پژوهش…………………………………………………………………………………………….43

3-8 ابزار گرد آوری داده ها………………………………………………………………………………….43

3-9 اعتبار علمی یا روایی ابزار………………………………………………………………………………44

3-10 روش کاربردآوری داده ها…………………………………………………………………………….44

3-11 روش های تجزیه وتحلیل آماری داده ها…………………………………………………………….45

3-12 ملاحظات اخلاقی………………………………………………………………………………………..47

 

فصل چهارم:نتایج پژوهش:

4-1 یافته های پژوهش………………………………………………………………………………………..49

4-2جداول و نمودارها…………………………………………………………………………………………50

 

فصل پنجم: بحث وبررسی یافته ها

5-1 تجزیه وتحلیل یافته ها…………………………………………………………………………………..79

5-2 نتیجه گیری نهایی………………………………………………………………………………………..87

5-3 کاربرد یافته ها……………………………………………………………………………………………89

5-4 پیشنهادات برای پژوهش های بعدی……………………………………………………………………90

5-6 منابع ومأخذ……………………………………………………………………………………………….91

پیوست ها

فهرست جداول فصل چهار

جدول 4-1 : توزیع واحدهای مورد پژوهش بر حسب سن……………………………………………….50

جدول 4-2 : توزیع واحدهای مورد پژوهش بر حسب جنس……………………………………………..50

جدول 4-3 : توزیع واحدهای مورد پژوهش بر حسب BMI …………………………………………….51

جدول 4-4 : توزیع واحدهای مورد پژوهش برحسب تشخیص بیماری…………………………………51

جدول 4-5 : توزیع واحدهای مورد پژوهش بر حسب مد دستگاه ونتیلاتور……………………………52

جدول 4-6 : میانگین وانحراف معیار واحدهای مورد پژوهش بر حسب طول مدت بستری ، SOFA و          متغیر های فشاری :…………………………………………………………………………………………… 53

جدول 4-7 : میانگین وانحراف معیارIAP واحدهای مورد پژوهش بر حسب زوایای مختلف سر تخت                 به تفکیک دفعات اندازه گیری …………………………………………………………………………………54

جدول 4-8 : تغییرات IAP در سه وضعیت صفر ، 15 و30 درجه بر اساس درجه بندی هیپرتانسیون

داخل شکمی …………………………………………………………………………………………………….56

جدول 4-9 : مقایسه میانگین وانحراف معیارIAP بر حسب گرو های سنی به تفکیک وضعیتهای             مختلف­سرتخت……………………………………………………………………………………………………….58

جدول 4-10 : مقایسه تغییرات IAP بین زوایای 15-0 و 30-0 بر حسب سن واحدهای مورد پژوهش…60

جدول 4- 11 : مقایسه میانگین وانحراف معیار IAP بر حسب جنس به تفکیک زوایای مختلف سر تخت..61

جدول 4- 12 : مقایسه متوسط تغییرات IAP بین زوایای 15-0 و 30-0 بر حسب جنس …………………63

جدول 4- 13 : مقایسه میانگین وانحراف معیار IAP بر حسب گروه های BMI به تفکیک زوایای مختلف

سرتخت……………………………………………………………………………………………………………….64

جدول  4-14: مقایسه متوسط تغییرات IAP بین زوایای 15-0 و 30-0 سر تخت بر حسب گروه های          BMI………………………………………………………………………………………………………………….66

جدول 4 – 15 : مقایسه اختلاف IAP در سه زوایه مختلف سر تخت بین گرو های BMI ………………..67

جدول  4 – 16 : مقایسه میانگین وانحراف معیار IAP بر حسب تشخیص بیماری به تفکیک زوایای مختلف سرتخت……………………………………………………………………………………………………………….68

جدول 4- 17 : مقایسه متوسط تغییرات IAP بین زوایای 15- 0 و 30 – 0 سر تخت بر حسب تشخیص      بیماری………………………………………………………………………………………………………………..70

جدول 4 – 18: مقایسه میانگین وانحراف معیار IAP بر حسب مد دستگاه ونتیلاتور به تفکیک زوایای مختلف  سر تخت……………………………………………………………………………………………………71

جدول 4 -19 : مقایسه تغییرات IAP بین زوایای 15- 0 و 30 -0 بر حسب مد دستگاه ونتیلاتور ………73

جدول 4 – 20 : ضریب همبستگی پیرسون متغیرهای IAP و تغییرات آن در زوایای مختلف سر تخت….74

جدول 4 – 21 : محدوده توافق و میزان خطای IAP  بین زوایای مختلف سر تخت………………………..75

فهرست نمودار های فصل چهار :

نمودار 4- 1 : تغییرات فشار داخل شکمی از زاویه صفر درجه به سمت زاویه 30 درجه …………………55

نمودار 4- 2 : تغییرات فشار داخل شکمی بر اساس درجه بندی هیپرتانسیون داخل شکمی در سه زاویه صفر ، 15 و 30 درجه …………………………………………………………………………………………….57

نمودار4_3 : روند  و مقدار تغییرات فشار داخل شکمی در زوایای مختلف سر تخت بر حسب

 

گروه های سنی واحدهای مورد پژوهش……………………………………………………………………………………..59

نمودار 4_4 : روند ومقدار تغییرات فشار داخل شکمی  در زوایای مختلف بر حسب جنس واحدهای مورد پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….62

نمودار 4 _ 5 : : روند ومقدار تغییرات فشار داخل شکمی در زوایای مختلف سر تخت بر حسب گروه های BMI واحدهای مورد پژوهش……………………………………………………………………………………65

نمودار 4 _ 6 : : روند ومقدار تغییرات فشار داخل شکمی در زوایای مختلف سر تخت بر حسب تشخیص  بیماری واحدهای مورد پژوهش………………………………………………………………………………….69

نمودار 4 _ 7 : روند ومقدار تغییرات فشار داخل شکمی در زوایای مختلف سر تخت بر حسب مد دستگاه  ونتیلاتور …………………………………………………………………………………………………………….72

نمودار 4 – 8 : محدوده توافق و میزان خطا بین زوایای 15 و 0 درجه سر تخت …………………………..76

نمودار 4 – 9 : محدوده توافق و میزان خطا بین زوایای 30 و 0 درجه سر تخت …………………………..77

بیان مسئله :

فشار داخل شکمی (  [1](IAPبه شکل فزاینده ای به عنوان یک عامل مهم  فیزیولوژیکی در بیماران بخش مراقبت ویژه مورد توجه قرار گرفته است (2،1). افزایش فشار داخل شکمی یک فرایند خاموش بالینی است که تا وقتی به طور کامل پیشرفت نکند تشخیص داده نمی شود .انجمن جهانی سندرم کمپارتمان شکمی (WSACS)[2] میزان بروز هیپرتاسیون داخل شکمی [3](IAH)در بیماران بخش­های مراقبت­ ویژه از               18درصد  تا8/58 درصد و در بیماران بدحال داخلی وجراحی 65 – 4/54 درصد بیان کرده است (2 ) . این دامنه وسیع در محیط های بالینی مختلف( جراحی یا داخلی ) ، وضعیت بیمار ( تروما ، سوختگی، بیماران بعد از عمل )  ، تنوع روش های اندازه گیری IAP و نیز عددی که برای تعریف هپیرتاسیون داخل شکمی انتخاب می شود ( 25-12 میلی مترجیوه ) متفاوت است (3).  از این رو  IAHبه عنوان یک سندرم دیسترس حاد تنفسی ((ARDS[4]  شکمی شناخته می شود(4). افزایش فشار داخلی شکمی نتایج و اثرات مختلف و مخربی برروی بافتهای اطراف و ارگانهای دیگر بدن دارد . اثر ایسکمیک وقتی IAP به 10 میلی متر جیوه و یا بیشتر برسد رخ می دهد .اما وقتی فشار به 20 میلی متر جیوه و بالاتر رسید ، آسیب ارگانی غیر قابل برگشت رخ می دهد سندرم کمپارتمان شکمی ایجاد می گردد (4،2) .

تحقیق رین تام[5] و همکاران نشان داد که میزان مرگ و میر درروز بیمارن مبتلا به IAH   بستری در بخش مراقبت ویژه در مقایسه با بیماران بدون ابتلاء به IAH در طی 28 روز  به ترتیب 9/37 در مقابل  1/19 و در طی 90 روز 7/53 در مقابل 8/35 بود ، IAH اولیه به عنوان عامل  خطر مستقل مرگ و میر شناخته شده است (5).

مطالعات نشان داده است که با پایش IAP در بیماران بستری در بیمارستان وبه بخصوص بیماران بستری در بخش های مراقبت ویژه طول مدت بستری بین 10 تا 13 روز کاهش پیدا می کند و بدنبال آن روازانه 2000 دلار صرفه جویی در هزینه های درمان می گردد. با درمان  و مراقبت به موقع و زود هنگام در بیماران  مبتلاء به IAH  به ازای هر بیمار مبتلاء 10000 تا 20000 دلار صرفه جویی خواهد شد (2).

 
یافته­ ها در مطالعه کربز[6] نشان داد  که در بیماران تحت تهویه مکانیکی، تنظیم دستگاه تهویه  مکانیکی بخصوص ([7](PEEP باید با توجه به اثرات فشار داخل شکمی برروی قفسه سینه و کمپلیانس ریه ها انجام شود(6). از طرف دیگرفشار داخل شکمی افزایش یافته می تواند یک عامل پیش بینی کننده نارسایی ارگانی و میزان مرگ و میر در این بخش ها باشد (7،3).

اکثر بیماران بخش های مراقبت ویژه تحت تاثیر مانیتورینگ های مختلف همودینامیک مانند (CVP ([8] و ((CO[9] می باشند چیزی که اغلب به آن توجه نمی گردد این مسأله است که اندازه گیری های مختلف همودینامیک تحت تاثیر عوامل دیگری مثل تهویه مکانیکی وIAP می باشند (9،7،8 ) . علیرغم شیوع بالای IAH و اهمیت ACS و کنترل آن در بیماران بستری در بخش های مراقبت ویژه ، اندازه گیری فشار داخل شکمی کمتر مورد توجه قرار گرفته است و این در حالی است که  اگر سندرم کمپارتمان شکمی و عوارض شدید آن رخ دهد تنها درمان جراحی برای کاهش فشار داخل شکمی کاربرد دارد . بنابراین تشخیص زود رس برای مداخله کافی و کنترل آسیب ضروری می باشد ( 3 ) .

بررسی و اندازه گیری فشار داخل شکمی همانند سایر بررسی های پارامترهای همودینامیک از وظایف پرستار بخش مراقبت ویژه است. کسب مهارت های پرستاری به منظور تشخیص بیماران در معرض خطر IAH اساسی و ضروری می باشد تا با مداخلات غیر جراحی زود هنگام به کاهش IAP و جلوگیری از بروز ACS کمک نماید. تحقیقات نشان داده است که  در 60-40 درصد  موارد معاینات بالینی در تشخیص  IAHدر مقایسه با اندازه گیری فشار داخل شکمی موفق نبوده است(10،11) . اندازه گیری سریال IAP  برای تشخیص و درمان IAH/ACS ضروری است زیرا حساسیت معاینه بالینی تنها 60درصد             می باشد (13،12).

به دلیل اهمیت IAH ، پرستاران باید به طور ویژه ای از فرایند اندازه گیری فشار داخل شکمی و جنبه های مختلف آن آگاه باشند . از طرفی اگر به این امر توجه نشود منجر به بروز اشتباه در سایر اندازه گیری همودینامیک خواهد شد  ( 16،14،15).

 

از این رو طبق توصیه انجمن جهانی سندرم کمپارتمان شکمی ، اندازه گیری روتین در بیماران دارای دو یا چند عامل خطر مثل اتصال به تهویه مکانیکی ، ترانسفوزیون خون بیش از 10 واحد در 24 ساعت ، دریافت مایعات بیش از 5 لیتر در 24 ساعت ، پنومونی[10] ، سپسیس[11] و … باید هر 6-4 ساعت تا زمان حذف عامل خطر انجام شود(17) .

معمولاً وضعیت استاندارد مورد استفاده برای اندازه گیری فشار داخل شکمی صفر درجه می باشد.اما برای بیماران بستری در بخش مراقبت ویژه این وضعیت می تواند عواقب  جبران ناپذیری از جمله پنومونی ، دیسترس تنفسی و … داشته باشد بخصوص وقتی که این اندازه گیری بصورت مداوم صورت گیرد. لذا چالشی که اغلب پرستاران بخش مراقبت ویژه با آن روبرو هستند این مسئله است که هنگام مانیتورینگ همودینامیک بیمار از جمله IAP نیاز است که بیمار حتماً در وضعیت طاقباز قرار گیرد؟(14)

پیشبرد راحتی و آسایش بیمار از طریق مداخلات پرستاری یک جزء جدایی ناپذیر از مراقبت پرستاری در بخش های ویژه است و از وظایف پرستاران می باشد. یکی از جنبه­ های راحتی وآسایش بیمار برقراری وضعیت مناسب و راحت برای بیمار می باشد (18 ) .

شواهدی در مقالات درباره تاثیر وضعیت بدن  برروی اندازه گیری فشار داخل شکم وجود دارد ، اما تاثیر درجه ای که معمولاَ برای وضعیت های مختلف زاویه سرتخت در بیماران بخش های مراقبت ویژه استفاده می شود برروی فشار داخل شکم روشن نیست(19). اندازه گیری فشار داخل شکم در وضعیت صفر درجه که وضعیت مطلوب در بیماران بخش مراقبت ویژه نمی باشند ، باعث  می شود که فشار داخل شکم کمتر از میزانی که اغلب اوقات بیماران با آن روبرو هستند ،اندازه گیری گردد( 1،13،15 ).

از سوی دیگر عدم تحمل این وضعیت دربیماران با شرایط خاص منجر به افزایش کاذب IAP خواهد شد (12،11). تحقیقات در زمینه این بیماران، که تحمل چنین وضعیتی را ندارند همانند بیماران مبتلا به نارسایی قلبی ، سندرم دیسترس تنفسی ، سپسیس یا جراحی به اندازه کافی در دسترسی نمی باشد(13). علاوه بر آن قرار گرفتن بیمار در وضعیت خوابیده به پشت بدون بالا آوردن سرتخت حتی برای مدت کوتاه با هدف اندازه گیری فشار داخل شکمی خطر پنومونی­ آسپراسیون را افزایش می­دهد. این وضعیت برخلاف خط مشی­های توصیه شده مرکز کنترل بیماریها برای پیشگیری از این عارضه می باشد در اصول توصیه شده در بیماران بخش های مراقبت ویژه تاکید می­شود تادر صورت عدم ممنوعیت درهمه­زمان ها حداقل30 درجه ­افزایش سرتخت وجود داشته باشد . علت این امر شواهد­ی­ از کاهش پنومونی وابسته به ونتیلاتور است واینکه این وضعیت میزان بروز زخم های فشاری را کاهش می دهد  (14). بنابراین درک تاثیر وضعیت بدن بر اندازه گیری فشار داخل شکمی مهم است بطوریکه اندازه های فشار داخل شکمی می تواند به شکل مناسبی تفسیر گردد (20) .

برخی از مطالعات نشان داده اند که با افزایش سر تخت بیش از 20 درجه فشار داخل شکمی به شکل معنی داری افزایش پیدا خواهد کرد (12) و نیز در مواردیکه بیمار در معرض خطر کمپارتمان شکمی قرار دارد و فشار داخل شکمی بیش از 20 میلی مترجیوه می باشد ، فشار داخل شکمی می تواند در وضعیت نیمه نشسته اندازه گیری گردد(1). همچنین تحقیقات نشان داده اند که ارتباط فشار داخل شکمی و زاویه سر تخت در مردان و بیماران با شاخص توده بدنی بالاتر معنی دار تر بوده است(19،20) .

ثبات وضعیت بیمار از یک اندازه گیری تا اندازه گیری بعدی در روش اندازه گیری متناوب فشار داخل شکمی در صحت آن برای تصمیم گیری بالینی اهمیت دارد . تغییر وضعیت های مختلف در فواصل اندازه گیری فشار داخل شکمی بر صحت میزان اندازه گیری شده تاثیر گذار است و می تواند در تصمیم گیری بالینی اختلال ایجاد نماید ( 2 ) .

مطالعات بیشتر در این زمینه این امکان را خواهد­­ داد تا در تکنیک اندازه گیری فشار داخل شکمی در زوایای مختلف سرتخت بدون آنکه بیمار در وضعیت صاف (صفر درجه) و عوارض بالقوه آن قرار داده شود ، تصحیحی صورت گیرد و همچنین­ از آنجائیکه ACS برمبنای اندازه گیری فشار داخل شکمی در وضعیت صاف تعریف می شود ، برای اینکه وضعیتی غیر از  صفر درجه  برای اندازه گیری فشار داخل شکمی استفاده شود نیاز به مطالعات بیشتری است (11). انجمن جهانی سندرم کمپارتمان شکمی یکی از توصیه ها و پیشنهادات برای پژوهش و تحقیق درباره روش اندازه گیری فشار داخل شکمی و تاثیر وضعیت بدن بر روی اندازه گیری IAP  بیان کرده است (17) .

ازآنجائیکه عوارض ناشی از وضعیت صفر درجه در برخی موارد مانع از انجام اندازه گیری IAP          می شود ، لذا پژوهش­های متعددی در مورد درجه زاویه سرتخت که کمترین تفاوت را با اندازه گیری فشار داخل شکمی در وضعیت صفر درجه دارد لازم به نظر می رسد . برخی از محققین بیان می کنند که تعیین معیار های اصلاح شده فشار داخل شکمی اجازه می دهد که بتوان فشار داخل شکمی را در وضعیت های نیمه نشسته تفسیر کرد(20) . آنچه در مراقبت از بیماران مهم بوده این است که سعی شود مراقبت ها به گونه­ای انجام گردد که حداقل عوارض احتمالی را برای بیماران به دنبال داشته باشد و نیز در عین حال با حفظ راحتی و آسایش بیمار مانیتورینگ بیمار دقیقاً منعکس کننده وضعیت واقعی او باشد (2) .

با توجه به اینکه اندازه گیری فشار داخل شکمی به صورت استاندارد و معمول در وضعیت صفر درجه انجام می شود و از طرفی اندازه گیری فشار داخل شکمی دربیماران بخش مراقبت ویژه با داشتن عوامل خطر متعدد و اثرات آن بر روی وضعیت بیمار امری لازم الاجراء به شمار می رود و نیز عدم تحمل قرار گیری بیماران دراین وضعیت مانعی درجهت این امر به شمار می رود ، پژوهشگر به دنبال درجه­ای از زاویه سر تخت است که کمترین تغییر را در وضعیت بیمار و میزان فشار داخل شکمی ایجاد می­نماید. این درجه با توجه به مطالب ذکر شده متفاوت است. با توجه به­اینکه همانند سایر شاخص­های همودینامیک اندازه ­گیری فشار داخل شکمی­از­ وظایف و مسئولیت­های پرستار بخش مراقبت ویژه محسوب می شود (2) و تاکنون نیزدر کشور ایران تحقیقی در این زمینه انجام نشده است لذا پژوهشگر برآن شد تا به بررسی تغییرات فشار داخل شکمی در وضعیت های مختلف پرداخته و به وضعیت مناسب برای اندازه گیری فشار داخل شکمی دست یابد تا شاید این یافته ها بتواند در ارتقاء کیفیت مراقبت بیماران در بخش های مراقبت ویژه ممورد استفاده قرار گیرد.

اهمیت و ضرورت كار……………………………………………………………………………………………… 5

فرضیه تحقیق…………………………………………………………………………………………………….. 5

تعریف نظری……………………………………………………………………………………………………….. 6

تعریف عملیاتی……………………………………………………………………………………………………. 7

 فصل دوم : سابقه پژوهش……………………………………………………………………………………… 8

استرس و سندرم فرسودگی……………………………………………………………………………………. 9

افسردگی………………………………………………………………………………………………………….. 10

افسردگی زیست – شیمیایی……………………………………………………………………………………. 12

افسردگی واكنشی……………………………………………………………………………………………….. 14

مدل سلیه از استرس……………………………………………………………………………………………… 16

افسردگی…………………………………………………………………………………………………………… 16

سرزنش خود………………………………………………………………………………………………………… 17

نومیدی……………………………………………………………………………………………………………….. 18

ترحم به خود …………………………………………………………………………………………………………. 19

معضل افسردگی واقعاً تا چه حد جدی است……………………………………………………………………. 20

نظریه روانكاوی……………………………………………………………………………………………………….. 21

نظریه های یادگیری…………………………………………………………………………………………………. 23

رویكرد شناختی…………………………………………………………………………………………………….. 24

تعریف…………………………………………………………………………………………………………………. 24

افسردگی واكنشی ………………………………………………………………………………………………… 26

افسردگی درون زاد…………………………………………………………………………………………………… 27

افسردگی روان زاد……………………………………………………………………………………………………. 28

تشخیص و سنجش افسردگی……………………………………………………………………………………… 29

اختلال افسردگی عمده……………………………………………………………………………………………….. 30

اختلال افسرده خلقی…………………………………………………………………………………………………. 31

علایم افسردگی……………………………………………………………………………………………………….. 33

چگونگی مقابله با افسردگی …………………………………………………………………………………………. 34

روش های درمان افسردگی…………………………………………………………………………………………… 35

روش بازسازی شناختی برای درمان افراد افسرده…………………………………………………………………. 36

روش دو ستونی………………………………………………………………………………………………………… 36

درمان كوتاه مدت……………………………………………………………………………………………………….. 38

مشاوره و روان درمانی گروهی………………………………………………………………………………………. 39

چه عوامل روانی- اجتماعی در افسردگی دخیل هستند…………………………………………………………. 39

چگونه كسی می تواند بفهمد آیا افسرده است یا خیر……………………………………………………………. 40

خسارت استرس………………………………………………………………………………………………………. 42

روند استرس…………………………………………………………………………………………………………… 43

نشانه های هیجانی افسردگی…………………………………………………………………………………….. 44

به هنگام افسردگی چه كاری باید انجام دهیم……………………………………………………………………. 47

دیدگاه های نظری درباره افسردگی ………………………………………………………………………………… 49

تعریف امدادگر…………………………………………………………………………………………………………. 53

خصوصیات یا ویژگیهای امدادگر……………………………………………………………………………………… 53

تعریف كمكهای اولیه و امداد ………………………………………………………………………………………… 54

هدف ما از كمكهای اولیه……………………………………………………………………………………………… 54

تعریف عملیات نجات…………………………………………………………………………………………………… 55

تعریف دیگر امدادگر…………………………………………………………………………………………………….. 55

تعریف كمك های اولیه…………………………………………………………………………………………………. 55

بقیه ویژگی های یك امدادگر………………………………………………………………………………………….. 55

حفظ آرامش در ارائه كمكهای اولیه…………………………………………………………………………………… 56

وظایف امدادگر………………………………………………………………………………………………………….. 58

نحوه مراقبت از خود……………………………………………………………………………………………………. 59

كنترل استرس………………………………………………………………………………………………………….. 59

واكنش به استرسها…………………………………………………………………………………………………… 59

واكنش های دیررس……………………………………………………………………………………………………. 60

واكنش های شدید…………………………………………………………………………………………………….. 61

مروری بر سابقه پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………… 62

فصل سوم: طرح پژوهش………………………………………………………………………………………………. 70

طرح پژوهش …………………………………………………………………………………………………………… 71

جامعه پژوهش…………………………………………………………………………………………………………. 72

نمونه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………. 72

روش نمونه گیری……………………………………………………………………………………………………….. 73

ابزار پژوهش و روش جمع آوری اطلاعات……………………………………………………………………………. 74

روش آماری……………………………………………………………………………………………………………… 75

فصل چهارم: آمار……………………………………………………………………………………………………….. 76

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………. 77

آمار توصیفی…………………………………………………………………………………………………………….. 91

آمار استنباطی…………………………………………………………………………………………………………. 93

فرض صفر……………………………………………………………………………………………………………….. 93

فرض خلاف……………………………………………………………………………………………………………… 93

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری………………………………………………………………………………………. 94

بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………. 95

محدودیت های پژوهش ……………………………………………………………………………………………….. 97

پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………… 98

 منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………… 99

پیوست………………………………………………………………………………………………………………… 103

چکیده تحقیق:

موضوع پژوهش حاضر بررسی بین میزان افسردگی امدادگران مرد هلال احمر شهرستان كرج با

 

سابقة فعالیت امدادی آنهاست كه بدین منظور 25 امدادگری كه بیش از 4 سال سابقة فعالیت داشتند و 25 امدادگری كه كمتر از4 سال سابقة فعالیت داشتند به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و افسردگی آنها با پرسشنامة افسردگی بك سنجیده شد و در این پژوهش یك فرضیه شكل گرفت: میزان افسردگی در امدادگران مردی كه بیش از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند بیشتر از افسردگی امدادگران مردی است كه كمتر از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند.

برای بررسی فرضیه فوق از آزمون t استیودنت استفاده شد و چون t بدست آمده (917%) در سطح (05%) و (01%) كوچكتر از t جدول است بنابراین فرضیه فوق رد و فرضیة صفر تایید می‌شود و این نتیجه بدست آمد كه بین میزان افسردگی امدادگرانی كه بیش از چهار سال سابقه دارند با امدادگرانی كه كمتر از چهار سال سابقه دارند تفاوت معنا دار وجود ندارد.

مقدمه:

خلق یا mood مایة هیجانی یك وضعیت عاطفی پایدار است كه در طول طیفی بهنجار از غم تا شادی تجربه می‌شود. اختلالات خلقی با احساسهای نابهنجار افسردگی یا سرخوشی مشخص می‌شود كه در برخی موارد شدید با خصوصیت پسیكوتیك همراهند. اختلالات خلقی به انواع اختلالات دو قطبی و اختلالات افسردگی تقسیم می‌شوند. این علایم در برخی گروه های خاص از نظر جنس و سن و وضعیت روانی و اجتماعی افراد متفاوت می‌شود.

در این پژوهش افسردگی نه به عنوان یك بیماری، بلكه به عنوان واكنش روانی در مقابل مسائل و مشكلاتی كه امدادگران با آنها گریبانگیر هستند مطرح است.

مقولة استرس – بیماری از جمله نخستین موضوعاتی است كه در پنجاه سال اخیر بطور تجربی مورد كاوش قرار گرفته است و همین امر باعث شده كه تحقیقات مكرر و فراوانی در مورد چگونگی مقابله با آن صورت گیرد. بنظر می‌رسد كه از آغاز این قرن همواره با تحولات چشمگیری كه در حوزه های مختلف مطالعات پزشكی رخ داده است و با كشف بسیاری از واسطه های نور و هورمونی استرس- بیماری، دادو ستد و ویژگیهای روان شناختی و فیزیولوژیایی، وضوح دو چندان یافته است. زیرا توصیفات اطباء و حكماء قدیم از سطح همبستگی استرس – بیماری فراتر نمی‌رفت.

دو مشخصة اصلی افسردگی، ناامیدی و غمگینی است. شخص ركود وحشتناكی را احساس می‌كند و نمی‌تواند تصمیم بگیرد و یا فعالیتی را شروع كند یا به چیزی علاقه مند شود. شخص افسرده در احساس بی كفایتی و بی ارزشی غوطه ور می‌شود، گاه زیر گریه می‌زند و ممكن است به فكر خودكشی بیفتد تقریباً همه بیماران افسرده (97درصد) از كاهش انرژی كه منجر به بروز اشكال در تكمیل تكالیف، اختلال در كار تحصیلی و حرفه ای و كاهش انگیزه برای انجام طرح های تازه می‌گردد شكایت می‌كنند.

تقریباً 80 درصد این بیماران از اختلال خواب، به خصوص زود بیدار شدن از خواب (یعنی بی خوابی آخر شب) و بیداری های مكرر شبانه، كه ضمن آن در مورد مسائل خود به نشخوار ذهنی می‌پردازند، رنج می‌برند، بعضی از بیماران دچار بی اشتهایی و كاهش وزن می‌گردند، معهذا بعضی نیز افزایش اشتها، افزایش وزن و پرخوابی دارند. (به نقل از هاشمیان، 1375)

بیان مسئله:

آیا میزان افسردگی در امدادگران مردی كه بیش از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند بیشتر از افسردگی امدادگران مردی است كه كمتر از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند در پژوهش حاضر قصد بر این است كه گروه هایی از امدادگران مردی كه بیش از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند و گروه هایی كه كمتر از چهار سال سابقه دارند بررسی شود كه آیا افسردگی در امدادگرانی كه بیش از چهار سال سابقه دارند بیشتر از كسانی است كه كمتر از چهار سال سابقة فعالیت دارند و یا تفاوت معناداری بین میزان افسردگی دو گروه دیده نمی‌شود.

تاكنون تحقیق های متنوعی در داخل و خارج كشور در مورد افسردگی انجام گرفته‌ است. در تحقیق‌حاضر قصد براین‌است‌كه‌پیرو تحقیق‌های‌پیشین‌در مورد میزان افسردگی امدادگران با سابقه آنها در فعالیت امدادی بررسی انجام شود.

البته با این كه تحقیق های فراوانی در مورد افسردگی انجام شده ولی تحقیقی در زمینة افسردگی امدادگران با سابقه فعالیت امدادی آنها انجام نشده است.

در نهایت سعی بر این است كه بررسی شود میزان افسردگی در امدادگرانی كه سابقه فعالیت آنها بیشتر است، بالاتر است یا اینكه تفاوت معناداری بین افسردگی دو گروه امدادگران مرد دیده نمی‌شود.

اهمیت و ضرورت كار

اهمیت و ضرورت كار در این است كه با رد یا قبول فرضیه تحقیق مشخص خواهد شد كه میزان افسردگی در كدام گروه از امدادگران بیشتر است. لذا با ارائه نتیجه این تحقیق به سازمان امور جوانان جمعیت هلال احمر و مسئولین مربوطه می‌توان آنها را در ارائه خدمات رفاهی و تسهیلات بهتر به امدادگران یاری داد و از میزان افسردگی امدادگران كاست.

فرضیه تحقیق

میزان افسردگی در امدادگرانی مردی كه بیش از چهار سال سابقه فعالیت امدادی دارند، بیشتر از افسردگی امدادگران مردی است كه كمتر از چهار سال سابقه فعالیت امدادی دارند.

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد

یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

عنـــوان پایان نامــه
 
“شاخصه‌های یاران مطلوب امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام) دركلام حضرت باتأكید بر نهج‌البلاغه”
 
استاد راهنما
دكتر محمّد حسین رجبی دوانی
 
استاد مشاور
دكتر محمّدهادی امین ‌ناجی
ماه وسال دفاع
آذرماه 1392
 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چكیده:

هدف نهایی همۀ ادیان الهی، برپایی حكومت عدل وفضیلت، درجهت ساختن جامعه‌ای نمونه است كه درآن    همۀ افراد مستعد وطالب حقیقت، امكان دستیابی به هدایت الهی را دارند ومسیر كمال وسعادت برای همگان   گشوده است. امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام) به عنوان رهبر بزرگ الهی، با گفتار وسیرۀ عملی خود، بهترین الگو را    برای چگونگی دستیابی به حیات معنوی و كمال انسانی، درجهت سعادت دنیا وآخرت ارائه فرموده‌اند.

آنچه در این پژوهش، از طریق تحلیل محتوای كتاب شریف نهج البلاغه، مورد بررسی قرار گرفته‌است، بیان شاخصه‌هایی است كه امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)، آن‌را به‌عنوان ویژگی یاران مطلوب خویش معرّفی فرموده‌اند؛ كه  در دوبخش شاخصه‌های مبنایی ورفتاری، قابل ارائه است.

در این پژوهش جهت رعایت اختصار وعمق بخشیدن به مباحث، شاخصه‌های مبنایی به عنوان پیش‌فرض برای یاران مطلوب امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) درنظر گرفته شده وتنها جهت معرفی آن‌ها، به ذكر عناوین ونقل یك نمونه از كلام حضرت دربارۀ هریك از این شاخصه‌ها اكتفا شده‌است. امّا به تحلیل شاخصه های رفتاری، ذیل 10عنوان به‌قرار زیر پرداخته شده‌است:

1ـ بصیرت   2ـ امربه‌معروف ونهی‌ازمنكر   3ـ شناخت ودفع فتنه   4ـ عدالت‌محوری   5ـ شهادت‌طلبی         6 ـ جهاد خالصانه   7ـ معرفت به حق وپیروی ازآن    8ـ شناخت كیفیت رابطه با دنیا   9ـ پایداری    10ـ تقوا.

 

كلیدواژه‌های تحقیق

شاخصه، یارمطلوب، امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام)، شاخصه‌های مبنایی، شاخصه‌های رفتاری.

 

 

فهرست مطالب                                                              صفحه

مقدمه. 9

فصل اوّل: كلیات. 12
1.1. بیان مسئله. 12

1.2.  اهمیت و ضرورت. 13

1.3. سؤالات تحقیق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . ‌. . . . . . . 11

 

1.4.  فرضیات تحقیق. 14

1.5. پیشینۀ تحقیق. 15

1.6. مفاهیم تحقیق. 16

1.7. بررسی منابع. 18

1.7.1 . نهج البلاغه. 18

1.7.2 . برخی از شروح نهج البلاغه. 19

1.7.2.2 . شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید).. 20

1.7.2.4.  شرح نهج‌البلاغه( ابن‌میثم ).. 21

1.7.2.1 . منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه.. 22

1.7.2.3.  فی ظلال نهج البلاغه.. 23

1.7.2.5 . بهج الصباغة فی شرح نهج البلاغه.. 23

1.7.3 . برخی ازكتب تاریخی. 24

1.7.3.1.  وقعة صفین‏ 25

1.7.3.2. الطبقات الكبری.. 26

1.7.3.3. أنساب الأشراف‏ 26

1.7.3.4.  الأخبار الطوال‏ 27

1.7.3.5. الغارات.. 28

1.7.3.6. تاریخ یعقوبی.. 29

1.7.3.7. تاریخ طبری.. 30

1.7.3.8.  مروج الذهب‏ 31

1.7.3.9.  الجمل.. 32

1.7.3.10.  الاستیعاب‏ 33

1.7.3.11.  الكامل فی التاریخ‏ 35

1.7.3.12. اسد الغابة فی معرفة الصحابة.. 35

1.7.3.13. الاصابة فی تمییز الصحابه‏ 36

1.7.3.14.  منتهی الامال.. 38

1.7.4. برخی از كتب لغت (عربی/ فارسی). 39

1.7.4.1.  لسان‌العرب.. 40

1.7.4.2.  مجمع البحرین.. 40

1.7.4.3.  قاموس قرآن.. 43

1.7.4.4.  المفردات فی غریب القرآن.. 39

1.7.4.5.  لغت‌نامۀ دهخدا.. 41

1.7.4.6.  فرهنگ فارسی عمید.. 42

1.7.5.  برخی از كتب روایی. 44

1.7.5.1.  من لا یحضره الفقیه.. 45

1.7.5.2.  الکافی.. 44

1.7.5.3.  بحار الانوار.. 45

1.7.5.4.   الغدیر.. 46

فصل دوّم: شاخصه‌های مبنایی. 49
2.1.  معرفت‌شناسی. 49

2.2.  اخلاق:. 54

فصل سوم: شاخصه‌ها رفتاری. 65
3.1. بصیرت. 66

3.1.1.  بصیرت یاران، زیر ذره‌بین تاریخ. 81

3.1.2. بی‌بصیرت یاران، زیر ذره‌بین تاریخ. 99

3.2. امربه معروف ونهی ازمنكر. 105

3.2.1. یاران مطلوب، نمونۀ آمرین به معروف وناهیان از منكر  117

3.3.  شناخت ودفع  فتنه. 123

3.3.1.  نگاه تاریخ به شناخت ودفع فتنه توسط یاران مطلوب  138

3.3.2. نگاه تاریخ به عدم شناخت ودفع فتنه. 144

3.4.  عدالت محوری. 146

3.4.1.  عدالت‌محوری یاران مطلوب زیر ذرّه‌بین تاریخ. 158

3.4.2. عدم تحمّل عدالت علوی توسّط یاران در نظر تاریخ. 162

3.5. جهاد خالصانه. 166

3.5.1.  اخلاص یاران مجاهد، درنگاه تاریخ. 172

3.6. شهادت‌طلبی. 178

3.6.1.  شهادت‌طلبی یاران مطلوب درنگاه تاریخ. 183

3.7. معرفت به حق وپیروی از آن. 190

3.7.1.  معرفت یاران مطلوب به حق و پیروی ازآن درنگاه تاریخ  205

3.7.2.  عدم معرفت یاران به حق در نگاه تاریخ. 210

3.8.  شناخت كیفیت رابطه با دنیا. 212

3.8.1.   دنیاگریزی زاهدانۀ یاران مطلوب، زیر ذرّه بین تاریخ  219

3.8.2.  دنیاطلبی یاران زیر ذرّه‌بین تاریخ. 223

3.9.  پایداری. 226

3.9.1. پایداری یاران مطلوب در نگاه تاریخ. 231

3.10.  تقوا. 237

3.10.1. تقوای یاران مطلوب در نگاه تاریخ. 244

3.10.2.  بی‌تقوای یاران در نگاه تاریخ. 248

فصل چهارم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات تحقیق. 251
فهرست منابع (كتاب‌نامه). 256

منابع فارسی. 257

منابع عربی. 260

سایت‌ها ونرم‌افزارها. 264

الملخص.

Abstract

 

 

مقدمه
امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام) به عنوان تنها امامی كه امكان تشكیل حكومت اسلامی را در مدّت كوتاهی داشتند، جهت ساختن جامعه‌ای منطبق بر آرمان‌ها واهداف دینی والهی، به دنبال تأمین مقتضیات آن بودند. تنها راهی كه  آرمان حكومت وجامعۀ مطلوب دینی را به حقیقت نزدیك می‌سازد، وجود انسان‌های نمونه‌ای است كه اجزای این جامعه را تشكیل می‌دهند.

در نگاه امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)، این افراد كه در پژوهش حاضر از آن‌ها به ‌عنوان یاران مطلوب امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام) یاد شده است، دارای ویژگی‌ها وشاخصه‌هایی هستند كه آن‌ها را موردتأیید حضرت امیر(علیه‌السلام) قرار داده است.

دراین پایان‌نامه، با بررسی كتاب شریف نهج البلاغه، به عنوان میراث عظیم ماندگار آن حضرت، شاخصه‌های فراوانی برای یاران مطلوب امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) جمع‌آوری شده وسپس این شاخصه‌ها، در دو بخش كلّی شاخصه‌های مبنایی ورفتاری، دسته‌بندی وتقسیم گردیده است.

شاخصه‌ها مبنایی كه بالغ بر50 عنوان می‌باشد، در دو بخش اصلی اخلاق و معرفت‌شناسی، وشاخصه‌های رفتاری، در10 عنوان مهم مورد بررسی قرارگرفت. برای تحلیل وشرح هریك از این عناوین، روند منظّمی، در سه بخش آغاز گردید:

1ـ استخراج عبارات مربوط به هریك از عناوین شاخصه‌ها، از كتاب نهج البلاغه ودسته‌بندی آن‌ها جهت دستیابی به دیدگاه امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)، دربارۀ هریك از عناوین وترجمۀ عبارت برمبنای ترجمۀ سیدجعفر شهیدی.

2ـ پس از درج عبارات نهج البلاغه، ذیل هر عنوان، با بهره گرفتن از شروح معتبر نهج البلاغه، كتب روایی، كتب لغت و منابع معتبر دیگر كه هریك به‌نوعی عنوان موردنظر را تبیین می‌نمایند، به شرح وتفسیر عبارات پرداخته شد.

3ـ بررسی كامل ودقیق متون معتبر تاریخی، برای دستیابی به نمونه‌ای از اسامی یاران امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام) كه هریك به نوعی مورد تأیید ویا عدم تأیید حضرت بوده‌اند.تا با بررسی عملكرد یاران مطلوب، جهت نشان دادن امكان دستیابی به هریك از شاخصه‌ها، به‌عنوان الگو ونمونه‌ای قابل عرضه، به‌دست آید و شرح حال این افراد، الگویی برای رهپویان راه حقیقت قرار گیرد.

پس از تكمیل مراحل سه‌گانۀ فوق، حجم فراوان مطالب سبب شد تا قسمت زیادی از آن‌ها از روند كارپژوهش خارج شود وجهت ایجاداختصار ونیز عمق مباحث مطرح‌شده در پایان‌نامه، تنها به بررسی شاخصه‌های رفتاری یاران مطلوب امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) پرداخته شود كه در10 عنوان ارائه گردید:

بصیرت، امربه معروف ونهی از منكر، شناخت ودفع فتنه، عدالت‌محوری، شهادت‌طلبی، جهاد خالصانه، معرفت به حق وپیروی از آن، شناخت كیفیت رابطه با دنیا، پایداری و تقوا.

برای شاخصه‌های مبنایی برای یاران مطلوب حضرت امیر(علیه‌السلام) نیز، تنها به ذكرعناوین آنها ونیز درج یك نمونه از كلام امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)، ذیل هر عنوان اكتفا شد.

لازم به ذكر است دربخش كلیات پایان‌نامه (فصل اوّل)، عنوانی با نام “معرفی منابع” آمده است كه درآن برخی از منابعی كه در این پایان نامه بیشتر مورد ارجاع قرار گرفته‌اند، معرّفی شده است. این بخش، در چهار قسمت تنظیم شده‌است كه به ترتیب كاربرد آن‌ها در این تحقیق، عبارتند از، معرّفی:

ـ شروح نهج البلاغه      ـ كتب تاریخی     ـ كتب روایی     ـ  كتب لغت.

با امیدبه اینكه این پژوهش، عرض ارادتی به ساحت مقدّس امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام) وچراغ راهی برای پیروان مكتب اهل‌بیت(علیهم‌السلام) باشدكه پیمودن راه سعادت وكسب كمال را هدف خود ساخته‌اند.

 

 

 

 

 

 

فصل اول: كلیات

 

 

 

فصل اوّل: كلیات
1.1. بیان مسئله
این تحقیق در پی آن است که ویژگی ها وشاخصه های یاران موردنظر وعنایت امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام) را از منظر آن امام هدایت‌گر، احصا وتبیین نماید وبا توجّه به تأكید این پژوهش بر كلام امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) در نهج‌البلاغه، به بررسی محتوایی شاخصه‌ها از این كتاب ارزشمند، ونیز شواهد تاریخی آن، از منابع تاریخی معتبر شیعه وسنّی ، پرداخته شده است؛ تا شاخصه های مطلوبیت اصحاب، از دیدگاه مولای متقیان (علیه‌السلام) باتأکید بر نهج البلاغه ارائه شود.

مبانی نظری مربوط به متغیر رفتار شهروندی سازمانی

رفتارهای شهروندی سازمانی کاملا داوطلبانه و فردی هستند و افراد در مقابل بروز چنین رفتارهایی پاداش رسمی دریافت نمی‌کنند و به دلیل عدم بروز چنین رفتارهایی از طرف آنان نیز ، تنبیه نمی‌شوند . رفتار شهروندی سازمانی همان افعال و از خود گذشتگی های کارکنان است که به منظور تأمین آسایش و رفاه دیگران، از آنان سر می‌زند .

محیط های رقابتی کسب و کار امروز نیز کارکنانی را می طلبد که شهروندان خوبی باشند و تمایل به گسترش همیاری و کمک به همکاران ، کارفرمایان و ارباب رجوع در آنان زیاد باشد . سازمانها نیز بدون تمایل داوطلبانه افراد نسبت به همکاری ، قادر به توسعل اثربخش خرد جمعی نمی‌باشند . رفتارهای شهروندی سازمانی معمولا دو ویژگی مشترک دارند . اولین ویژگی آن است که مستقیما قابل اعمال یا اجرا نیستند و از سوی دیگر ، اینگونه رفتارها نشانگر تلاشهای اجتماعی و برون نقشی می‌باشند و سازمانها نیز برای کسب موفقیت نیروی کار، به اینگونه رفتارها نیاز دارند ( ساعتچی ، 1390 ) .

رفتارهای شهروندی سازمانی عامل مهمی در شناخت رفتار کارکنان و تعیین جهت رفتاری آنان می‌باشد که به کارایی و عملکرد سازمانها کمک موثری می‌کند . پودساکف ، مکنزی و هیرن[1] (1987) در مطالعۀ خویش ، رابطۀ بالایی را میان رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد کلی سازمان بدست آوردند . در واقع بازدۀ کلی سازمان و کاهش ضایعات با سطح بالای رفتار شهروندی سازمانی ، ارتباط مثبت دارد . مطالعات بین فرهنگی انجام گرفته، موید آن است که رابطۀ میان رفتار شهروندی سازمانی و عدالت سازمانی ادراک شده ، عملکرد کارکنان و رضایت از شغل ، قوی است . همچنین در پژوهش انجام گرفته توسط مهداد و کسائیان (1384) رابطۀ معنی دار میان رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد نشان داده شده است . مکنزی ، پودساکف و فتر (1991) سه ابزار عینی بهره وری هفتگی حجم فروش را برای نمونه ای از نمایندگان فروش بیمه مورد آزمایش قرار دادند . همچنین ارزیابی مدیران دربارۀ ابعاد رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد کلی شغل این کارکنان را نیز بدست آوردند. نتایج نشان داد که ارزیابی ذهنی مدیران از عملکرد شغلی کارکنان تا حدود زیادی بوسیلۀ بعد نوع دوستی و بعد شرافت شهروندی ( جوانمردی ) به عنوان سطوح عینی بهره وری نعیین گردید. پودساکف ، هیرن و مکنزی (1997) چنین گزارش کردند که نوع دوستی و مردانگی دارای اثر جایگزین بر عملکرد کمی کلی کارکنان کارخانه کاغذ سازی داشت ، در حالیکه نوع دوستی با عملکرد کیفی هم مربوط بود (مهداد ، 1389) .

پودساکف و مکنزی (1997) برای این مساله که چرا رفتار شهروندی سازمانی می‌تواند با کارآیی

 

سازمانی (عملکرد) ارتباط داشته باشد ، دلایلی بدین شرح ارائه کرده‌اند :1-کارگرانی که به همکاران جدید خود کمک می‌کنند تا راه و چاه امور را یاد بگیرند و به سرعت خود را با فرایند جهت گیری و اجتماعی شدن هماهنگ کنند و سریعا به یک کارمند دارای بهره وری بیشتر مبدل گردند ، 2-کارکنانی که با همدیگر به سرپرستی مدیران کمتر نیازمند شده و لاجرم وقت مدیران را برای رسیدگی به وظایف دیگر آزاد می گذارند ، 3-کارکنانی که نسبت به یکدیگر نگرش مثبتی دارند با هم بیشتر همکاری کرده از تعارض های مخرب با سایر کارکنان دوری می‌کنند ، 4-کارگرانی که ازادانه و داوطلبانه در غیر ساعات اداری با همدیگر ملاقات داشته ، بطور منظم با هم در تماس بوده جریان ارتباط سازمانی را بهبود می بخشد ، 5- رفتار شهروندی سازمانی به یک محیط کار مثبت منجر 

عنوان:
بررسی تاثیر آلدوسترون در بهبود کیفی جنین های
حاصل از تخمک های منجمد شده (انجماد شیشه ای) گوسفند
استاد راهنما:
جناب آقای دکتر محمد مهدی نادری
اساتید مشاور:
جناب آقای دکتر ابوالفضل شیرازی
سرکار خانم دکتر طاهره ناجی
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب:

خلاصه فارسی…………………………………………………………………………………………1

فصل اول: کلیات

مقدمه …………………………………………………………………………………………………..2

1-1-  بیان مسئله………………………………………………………………………………………4

1- 2 -اهداف  پژوهش………………………………………………………………………………….5

1-3-  ضروریت انجام تحقیق……………………………………………………………………………6

1-4- تولید جنین در شرایط in vivo

1-4-1- روند ایجاد سلول جنسی ماده………………………………………………………………6

1-4-1-1- ویژگی­های اووسیت ثانویه……………………………………………………………………8

1-4-2- روند ایجاد سلول جنسی نر…………………………………………………………………..9

1-4-3- لقاح…………………………………………………………………………………………….10

1-4-4- تسهیم………………………………………………………………………………………..12

1-5- تولید جنین در شرایط in vitro

1-5-1- بلوغ آزمایشگاهی تخمک (IVM)………………………………………………………….15

1-5-2- ظرفیت پذیری اسپرم…………………………………………………………………………19

1-5-3- لقاح در شرایط آزمایشگاهی(IVF)………………………………………………………..21

1-5-4-کشت جنین در شرایط آزمایشگاهی(IVC)………………………………………………..23

1-6- مقایسه جنین­های طبیعی با جنین­های آزمایشگاهی……………………………………….26

1-7- انجماد

1-7-1- مراحل اصلی انجماد…………………………………………………………………………30

1-7-2- راه­های کاهش اثرات زیانبار مواد محافظت کننده…………………………………………30

1-7-3- روش­های انجماد……………………………………………………………………………….30

1-7-3-1- انجماد شیشه­ای…………………………………………………………………………..31

1-7-3-1-1- عوامل تکنیکی موثر در انجماد شیشه­ای……………………………………………..32

1-7-3-1-1-1- زمان تعادل و آبگیری……………………………………………………………………32

1-7-3-1-1-2- سرعت سرد کردن………………………………………………………………………32

1-7-3-1-1-3- سرعت گرم کردن……………………………………………………………………….35

1-7-3-1-1-4- مواد محافظ انجمادی……………………………………………………………………35

1-7-3-1-1-5- نقش ضد یخ­ها…………………………………………………………………………..36

1-7-3-1-1-6- ذوب و آبدهی…………………………………………………………………………. 36

1-8- آلدوسترون………………………………………………………………………………………….37

1-8-1- خصوصیات………………………………………………………………………………………37

1-8-2- عملکرد………………………………………………………………………………………….38

1-9- ارزیابی کیفیت رویان……………………………………………………………………………..41

1-10- سلول­های رویانی………………………………………………………………………………..43

فصل دوم: مروری بر متون گذشته

2-1- اثرات انجماد بر روی تخمک………………………………………………………………………46

2-2- اثر روش انجماد شیشه­ای……………………………………………………………………….47

2-3- بیان زیر واحد­های پمپ Na/K ATpase در تخمک و جنین……………………………………..48

2-4- پمپ  Na/K ATpase ……………………………………………………………………………

2-5- آکواپورین­ها…………………………………………………………………………………………..51

2-6- هچ یا تفریخ………………………………………………………………………………………..52

2-7- فعال شدن ژنوم رویانی……………………………………………………………………………55

2-8- متابولیسم رویان…………………………………………………………………………………..56

2-9- نقش آلدوسترون در بیان پروتیین Na/K ATpase………………………………………………

فصل سوم: مواد و روش­ها

3-1- تولید جنین های حاصل از لقاح خارج رحمی (IVF)

3-1-1- جمع‌آوری تخمدان‌ها از کشتارگاه و استحصال تخمک‌ها از مایع فولیکولی……………….61

3-1-2- بلوغ آزمایشگاهی تخمک‌ها (IVM)………………..……….…….………………………………62

3-1-3- لقاح داخل آزمایشگاهی (IVF)…………………………………………………………………63

3-1-3-1- آماده سازی اووسیت­های بالغ شده برای لقاح………………………………………………63

3-1-3-2- آماده سازی اسپرم…………………………………………………………………………….63

3-1-4- کشت داخل آزمایشگاهی جنین های حاصل از(IVF)………………………………………..64

3-1-5- تازه كردن محیط کشت جنین‌ها…………………………………………………………………65

3-2- تهیه محلول‌های انجمادی…………………………………………………………………………..65

3-3- مراحل انجام روند انجماد شیشه ای………………………………………………………………66

3-4- محیط ذوب…………………………………………………………………………………………….66

3-5- گروه­های آزمایشی و طراحی مطالعه…………………………………………………………….66

3-6- ارزیابی جنین‌ها

3-6-1- ارزیابی کیفی جنین‌ها با بهره گرفتن از رنگ‌آمیزی افتراقی……………………………………..68

3-7- ایمونوسایتوشیمی پروتئین­های سطحی جنین های گوسفندی(Sheep embryo ICC)……..70

فصل چهارم: نتایج

4-1- تخمک­های منجمد شده

4-1-1- گروه آزمایشی اول، افزودن آلدوسترون به محیط IVM تخمک­های منجمد-ذوب شده در مرحله GV

4-1-2- گروه آزمایشی دوم، افزودن آلدوسترون در روز چهارم

جنینی (D4)، به محیط کشت جنین­های حاصل از تخمک­های منجمد-ذوب شده…………………..82

4-1-3- گروه آزمایشی سوم، افزودن آلدوسترون در طی IVM، ومتعاقباً انجماد تخمک ها در مرحله MII

4-1-4- گروه آزمایشی چهارم، یا گروه کننرل………………………………………………………….83

4-2- تخمک های منجمد نشده

4-2-1- گروه آزمایشی پنجم، افزودن آلدوسترون به محیط IVM تخمک­های غیر منجمد…………..85

4-2-2- گروه آزمایشی ششم، افزودن آلدوسترون در روز چهارم جنینی (D4)، به محیط کشت جنین­های حاصل از تخمک­های غیر منجمد…85

4-2-3- گروه آزمایشی هفتم، یا گروه کنترل………………………………………………………….86

4-3- فصل پنجم: بحث و پیشنهادات

بحث………………………………………………………………………………………………………89

نتیجه ­گیری…………………………………………………………………………………………….. 94

پیشنهادات……………………………………………………………………………………………… 95

منابع…………………………………………………………………………………………………….. 96

خلاصه انگلیسی………………………………………………………………………………………..113

چکیده:

هدف: هدف از این مطالعه بررسی تآثیر آلدوسترون در افزایش توانمندی تکاملی تخمک های منجمد شده گوسفند با افزودن آلدوسترون در مرحله بلوغ تخمک و مرحله کشت جنینی می باشد.

مواد و روش ها: تخمک های حاصل از تخمدان های کشتارگاهی، بطور تصادفی به شش گروه آزمایشی تقسیم شدند: گروه های یک و دو: بلوغ تخمک های (IVM) منجمد شده و تازه در حضور آلدسترون و متعاقباً لقاح آزمایشگاهی تخمک ها (IVF) و کشت جنین های حاصله (IVC) (به ترتیب گروه هایVit-IVM  و IVM). گروه های سه و چهار: IVM و IVF تخمک های منجمد شده و تازه، و متعاقباً IVC جنین های حاصله در حضور آلدوسترون در روز چهارم (D4) کشت جنینی (به ترتیب گروه های Vit-D4 و D4).  گروه های پنجم و ششم: IVM، IVF و IVC تخمک های منجمد شده ( Vit-Cont) و تازه (Fresh-Cont) بدون حضور آلدوسترون. جنین ها در مراحل مورولا و بلاستوسیت، توسط آنتی بادی های اولیه بر علیه زیر واحدهایα1  و β1 پمپ Na+/K+/ATPase رنگ آمیزی ایمونوسیتوشیمی شدند.

نتایج: میزان تفریخ در گروه هایی که در IVM و یا IVC آنها آلدوسترون افزوده شده بود، در هر دو گروه تخمک های منجمد شده و تازه (به ترتیب گروه های Vit-IVM، IVM، Vit-D4 و D4) در مقایسه با گروه های کنترل (به ترتیب Vit-Cont. و Fresh-Cont.) به طور معنی داری بیشتر بود. میزان بیان تحت واحد β1 پمپ Na+/K+/ATPase، در گروه های Vit-D4 و D4 به طور معنی داری بیشتر از سایر گروه های بود. همچنین نسبت ICM/Total نیز به طور معنی داری در گروه IVM بیشتر از سایر گروه ها بود.

بحث: به طور خلاصه، اضافه نمودن آلدسترون به محیط های کشت IVM و IVC می تواند موجب افزایش معنی دار میزان تفریخ در هر دو گروه تخمک های منجمد شده و تازه گردد. این افزایش میزان تفریخ ممکن است با میزان بیان بیشتر زیر واحد β1 پمپ Na+/K+/ATPase، که احتمالاً توسط افزودن آلدوسترون به محیط کشت القا گردیده است، در ارتباط باشد.  

مقدمه و معرفی طرح:

در سال­های اخیرعلل مختلفی از قبیل بالا رفتن سن ازدواج، تعییر شیوه زندگی، عوامل عفونی و شیمیایی، اشعه و شیمی درمانی، مسائل ژنتیکی و یائسگی زود رس منجر به ناباروری زوج­های بسیاری شده و لذا انجماد و نگهداری تخمک اقدام اساسی در حفظ قدرت باروری و درمان ناباروری به شمار می­رود. با توجه به ضرورت حفظ و نگهداری تخمک در روش­های کمک باروری[1](ART) تلاش­های زیادی جهت انجماد و نگهداری تخمک­ها صورت گرفته است، لیکن تا­کنون روش قابل اعتمادی در انجماد تخمک که بتواند میزان بالایی از زنده مانی تخمک­ها را نشان دهد گزارش نشده است. علی رغم بررسی های متعدد صورت گرفته بر روی تغییرات مورفولوژیک، فراساختاری، فیزیولوژیک و عملکردی تخمک های منجمد- ذوب شده، هنوز اطلاعات اندكی در خصوص وقوع تغییرات ملکولی و بیوشیمیایی ­ایجاد شده در تخمک های مذکور و نیز الگوی بیان پروتیین های مرتبط با توان تكاملی تخمک ها پس از لقاح، به چشم می خورد. با توجه به مطرح بودن این گونه حیوانی به عنوان حیوان مدل انسان برای مطالعات تخمدان و تخمک، خطر انقراض برخی از نژادهای این گونه جانوری، اهمیت این گونه حیوانی از نظر اقتصادی (فراورده های دامی)، نقش آن به عنوان بیوراكتور در مطالعات مرتبط با تولید حیوان تراریخته و نیز عدم انجام مطالعه ای در خصوص بررسی ارتباط بین تجویز آلدوسترون و وضعیت بیان آنزیم Na+/K+/ATPase در روند تشکیل بلاستوسیست، در مطالعه حاضر به بررسی تاثیرآلدوسترون در بهبود کیفی تخمک های منجمد شده پرداخته خواهد شد. 

بدین منظور تخمك های استحصال شده از تخمدان های كشتارگاهی گوسفند، در مرحله GV از تقسیمات میوزی به روش کرایوتاپ و با بهره گرفتن از روش انجماد شیشه ای منجمد و پس از گذشت یك هفته ذوب شده و پس از لقاح، مراحل تكاملی آنها در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار می گیرد.

فصل اول: کلیات

1-1- بیان مسأله

با وجود دستیابی به کارآیی نسبتاً بالا در تکنیک های انجماد اسپرم و جنین در PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران و از جمله گونه گوسفند، هنوز تکنیک

 

مؤثری به منظور انجماد تخمک های این گونه حیوانی شناسایی نگردیده است. از جمله مهم ترین اهداف انجماد تخمک در نمونه های حیوانی می توان به حفظ و مدیریت ذخایر ژنتیکی، توسعه علم مهندسی ژنتیک، ارتقای تکنیک انتقال هسته[1] (NT) در روند شبیه سازی، تهیه منابع کافی جهت انجام تحقیقات بنیادین، صادرات کم هزینه صفات ژنتیکی برتر و ایجاد بانک تخمك اشاره نمود. علاوه بر این با حفظ و ذخیره سازی طولانی مدت این منابع (تخمك) امکان اعمال برنامه های مدیریتی قویتر در مورد گونه های جانوری در معرض خطر انقراض و در انسان نیز امکان حفظ باروری در زنان در معرض خطر اختلال در عملکرد تخمدان به علت درمانهای خاص (شیمی و پرتو درمانی)، جراحی، نارسایی زودرس تخمدان و … فراهم می گردد؛ ضمن این که انجماد تخمک در نمونه های انسانی هیچ یک از مشکلات و محدودیت های اخلاقی و حقوقی انجماد جنین را نیز به همراه ندارد.  مطالعات نشان می دهند که در تخمک های منجمد- ذوب شده، آسیب های فراساختاری، مورفولوژیک، فیزیولوژیک و عملکردی متعددی به چشم می خورد که مهم ترین آنها عبارتند از: وارد شدن صدمات غیرقابل برگشت به غشاء پلاسمایی تخمك، کاهش نفوذپذیری انتخابی غشاء پلاسمایی، اگزوسیتوز زودرس گرانول های کورتیکال، سفت و سخت شدن زوناپلوسیدا، کاهش شدید میکروویلی ها، بهم ریختگی شدید اووپلاسم، تغییرات شدید و کاهش مشخص دستجات میکروتوبول ها و میکروفیلامان ها، بهم ریختگی دوک تقسیم و حرکت اجزاء اطراف سانتریول ها به مرکز تخمك، خرد شدن هسته، افزایش احتمال پارتنوژنزیس، کاهش شدید فاکتور پیش­برنده میتوز MPF[2]، کاهش مشخص متابولیت ها و پروتئین ها، آنپلوییدی و پلی پلوییدی اشاره نمود .

در این مطالعه به بررسی افزودن برخی عوامل مؤثر در روند اتجماد تخمک مانند آلدوسترون در محیط های اختصاصی کشت جنین و تأثیر آنها بر بیان پروتیین مورد نظر (Na/K ATpase)در مراحل مختلف جنینی
می پردازیم. بدیهی است نتایج حاصل از این مطالعه ضمن مشخص نمودن میزان تاثیر عامل افزوده شده بر روند تکامل تخمك و جنین های حاصله از انجماد، امكان ارتقای كیفی روش های انجمادی تخمك مبتنی بر نتایج بدست آمده را نه تنها در این گونه جانوری بلكه در سایر PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران از جمله انسان فراهم نموده و بدین ترتیب گامی موثر در جهت رفع معضل تکامل تخمک های انجمادی از مورولا به بلاستوسیست در PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)داران برداشته خواهد شد. لازم به ذکر است تا به حال تأثیر آلدوسترون در روند تکاملی جنین های حاصل از تخمک های منجمد- ذوب شده گوسفند بررسی نگردیده است و در صورت وجود تأثیر مثبت در این زمینه، موجب تحول روش های انجماد تخمک در گوسفند و حتی سایر گونه ها خواهد شد.

2-1- اهداف پژوهش

1- بررسی تأثیر هورمون آلدوسترون افزوده شده در طی IVM و مراحل مختلف جنینی بر عملکرد پمپ های Na+/K+/ATPase موجود در غشای بازولترال تروفکتودرم جنینی و برطرف شدن توقف جنین های حاصل از تخمک های منجمد- ذوب شده، در مرحله مورولا .

2- ارتقای پروتکل های انجماد تخمک در گوسفند با هدف ارتقای کیفی(جنین­های حاصله از افزایش میزان تفریخ، ICM/Total) عملکرد اجزای داخل سلولی و یا کاهش آسیب های ساختاری تخمک در روند تکامل جنین های حاصل از تخمک های منجمد- ذوب شده.

3-1- ضرورت انجام تحقیق

این پروژه با هدف پاسخ به برخی از سؤال های زیر طراحی گردید: بررسی تأثیر هورمون آلدوسترون افزوده شده در مراحل مختلف جنینی بر عملکرد پمپ های Na+/K+/ATPase موجود در غشای بازولترال تروفکتودرم جنینی و برطرف شدن توقف جنین های حاصل از تخمک های منجمد- ذوب شده، در مرحله مورولا؛ بررسی ارتباط بین تجویز هورمون های فعال کننده تحت واحد های 1α و 1β پمپ Na+/K+/ATPase و میزان افزایش عملکرد آنزیم مذکور در مرحله انتقال از مورولا به بلاستوسیست و متعاقباً بهبود روند تکاملی جنین های حاصل از تخمک های منجمد- ذوب شده و ارتقای پروتکل های انجماد تخمک در گوسفند با هدف ارتقای عملکرد اجزای داخل سلولی و یا کاهش آسیب های ساختاری تخمک در روند تکامل جنین های حاصل از تخمک های منجمد- ذوب شده.

4-1- تولید جنین در شرایط In vivo

1-4-1- روند ایجاد سلول جنسی ماده

واحدهای عملكردی تخمدان فولیكول نام دارند كه تحت سازماندهی سلولی خاص تخمک را در خود جای داده‌اند. این سازماندهی سلولی ثابت نبوده و در طی مراحل مختلف زندگی فولیكول تغییرات پیچیده‌ای می‌یابد. حاصل این تغییرات به آزاد شدن تخمک[1] و یا تحصیل فولیكول رسیده منجر خواهد شد ]132،54[.

تولید مثل با تكامل تخمك‌ها در تخمدان آغاز می‌گردد. تعداد 1 تا 25 تخمك، بسته به گونه حیوان، در مرحله‌ای از سیكل جنسی حیوان ماده به نام فاز اوولاسیون[2]  از فولیكول تخمدانی به داخل حفره شكمی آزاد می‌شوند. سپس این تخمك‌ها از طریق لوله رحمی مربوطه وارد رحم می‌شوند. فولیكول‌های تخمدانی متعددی در مراحل مختلف تكاملی در استرومای كورتكس واقع شده‌اند. بیشترین فولیكول‌ها، فولیكول‌های پریموردیال[3] هستند. هر فولیكول پریموردیال حاوی یك تخمک اولیه است كه توسط یك لایه از سلول‌های فولیكولی سنگفرشی احاطه شده است. در ادامه رشد این فولیكول‌ها، سلول‌های فولیكولی تبدیل به سلول‌های مكعبی یا استوانه‌ای كوتاه می‌شوند ]148،81 [.

مجموع وقایعی كه منجر به تولید سلول زایایی تخمک در جنس ماده می‌شود، باعث بروز تمامی واكنش‌های لازم قبل، حین و بعد از واكنش با اسپرم در تخمک می ‌شود که شامل یك پروسة طولانی از تمایز اووگونی در تخمدان جنینی تا بلوغ نهایی تخمک، درست قبل از اوولاسیون آن می‌باشد.

از مدت‌ها قبل مشخص شده كه فقط تعداد كمی از تخمک‌های اولیه حیوانات و نیز انسان می‌توانند رشد ثانویه خود را دنبال کرده، تبدیل به تخمک ثانویه شده و تخمك‌گذاری كنند. بطور مثال در مورد گاو تخمین زده اند که در تخمدان‌های گوساله تازه متولد شده حدود 200.000 تخمک وجود دارد که احتمالاً كمتر از 300 عدد آن‌ها به مرحله تخمك‌گذاری می‌رسند] 52،136،20[.

در فرآیند بلوغ، اووسیت اولیه، پروفاز نخستین تقسیم میوزی پس از تولد را تکمیل می‌کند. در زمان بلوغ، تغییرات بعدی رخ می‌دهند. اووسیت اولیه حاوی تعدادی کرموزوم‌های دیپلوئید (xx) است. به طوری که در مرحله‌ی بلوغ، اووسیت بزرگ شده، سلول‌های فولیکولی، مکعبی و به چندین لایه تکثیر می‌یابند. همچنین یک غشای مخطط به نام زوناپلوسیدا[4]، پیرامون اووسیت تشکیل می‌شود (این لایه با به هم پیوستن زواید اووسیت اولیه و گلیکوپروتئین موجود در محل تشکیل شده است)، فولیکول بزرگ شده و فضاهای پر از مایع، بین سلول‌های فولیکولی، پدیدار شده و به هم می‌پیوندند تا آنتروم فولیکول[5] را تشکیل دهند. به همین دلیل، سلول‌های فولیکولی، تفکیک می‌شوند تا لایه‌ی گرانولوزوم[6] و کومولوس اووفوروس[7]، را تشکیل دهند. تک خارجی[8] (لایه‌ی فیبروزی) و تک داخلی[9] (لایه‌ی عروقی و سلولی) به وسیله‌ی سلول‌های استرومایی تخمدان در خارج از لایه‌ی گرانولوزوم، به وجود آمده و به این ترتیب، فولیکول گراف بالغ به وجود می‌آید. اووسیت اولیه، نخستین تقسیم میوزی را که در خلال حیات پیش از تولد آغاز شده بود، کامل می‌کند. در نتیجه دو سلول دختر هر یک با تعداد کروموزوم‌های هاپلوئید (n) تشکیل می‌شوند. در این فرآیند تقسیم هسته‌ای برابر بوده اما تقسیم سیتوپلاسمی نابرابر است. بنابراین یک سلول دختر که سیتوپلاسم فراوانی از سلول مادر دریافت کرده، بزرگ می‌شود. این سلول اووسیت ثانویه نامیده می‌شود. سلول کوچک، نخستین گویچه‌ی قطبی[10] است که در فضای پیرامون زرده‌ای[11] جای داده می‌شود. در شکل 1-1 روند کلی انجام اووژنز آمده است.

تخمک گذاری[12]، هنگامی رخ می‌دهد که یک فولیکول گراف بالغ در سطح تخمدان، پاره شود. تخمک‌گذاری می‌تواند در هر نقطه از سطح، به جز ناف تخمدان صورت گیرد. در این فرآیند، اووسیت ثانویه‌ی احاطه شده به وسیله‌ی زوناپلوسیدا و سلول‌های کومولوس اوفوروس از تخمدان بیرون رانده می‌شوند.

[1]– Ovulatian

[2]– Ovulation phase

[3]– Primordial follicle

2- Zona pellucida

[5]– Antrum folliculi

[6]– Stratum granulosum

4- Cumulus oophorus

5- Theca externa

6- Theca interna

[10]– First polar body

[11]– Perivitelline space

[12]– Ovulation

[1] – Nuclear transfer

[2] – Mitotic promoting factor

[1] – Asisted  Reproductive Technology