عنوان:
مطالعه ارتباط بین بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات
با توانمندسازی کارکنان سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی
استادراهنما:
دكتر فریده حق‌شناس كاشانی
استاد مشاور:
دكترمینا جمشیدی‌اوانکی
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: كلیات تحقیق
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………. 3
1-1- بیان مسئله. 6
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق.. 8
1-3- اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………….. 12
1-3- 1- اهداف اصلی تحقیق………………………………………………………………………………… 12
1-3-2- اهداف فرعی تحقیق…………………………………………………………………………………. 12
1-4- چارچوب نظری تحقیق.. 13
1-5- مدل تحقیقق.. 16
1-6- فرضیه های تحقیق.. 17
1-6-1- فرضیه اصلی تحقیق.. 17
1-6-2- فرضیه های فرعی تحقیق…………………………………………………………………………… 17
1-7- جامعه آماری تحقیق…………………………………………………………………………………….. 18
1-8- برآورد حجم نمونه و روش نمونه گیری تحقیق.. 18
1-9- روش تحقیق.. 18
1-10- روش و ابزار گرد آوری اطلاعات………………………………………………………………….. 18
1-11-قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………………….. 19
1-11-1- قلمرو موضوعی تحقیق.. 19
1-11-2-قلمرو مكانی تحقیق…………………………………………………………………………………. 19
1-11-3-قلمرو زمانی تحقیق………………………………………………………………………………… 19
1-12- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها………………………………………………………………… 19
1-12-1- فناوری اطلاعات و ارتباطات…………………………………………………………………….. 19
1-12-1-1-تعرف مفهومی فناوری اطلاعات و ارتباطات………………………………………………. 19
عنوان صفحه
1-12-1-2-تعریف عملیاتی فناوری اطلاعات و ارتباطات…………………………………………….. 20
1-12-2- توانمند سازی………………………………………………………………………………………… 20
1-12-2-1-تعریف مفهومی توانمند سازی…………………………………………………………………. 20
1-12-2-2-تعریف عملیاتی توانمند سازی………………………………………………………………… 20
1-12-2-3-تعاریف مفهومی ابعاد توانمند سازی…………………………………………………………. 21
1-12-2-3-1-تعریف مفهومی بهبود كیفیت عملكرد كاركنان………………………………………… 21
1-12-2-3-2-تعریف مفهومی استقلال و آزادی كاری كاركنان……………………………………….. 21
1-12-2-3-3-تعریف مفهومی مسوولیت تصمیم‌گیری كاركنان……………………………………….. 21
1-12-2-3-4-تعریف مفهومی تنوع شغلی كاركنان……………………………………………………… 22
1-12-2-3-5-تعریف مفهومی خودكنترلی كاركنان………………………………………………………. 22
1-12-2-3-6-تعریف مفهومی آمادگی(توان و تمایل) كاركنان……………………………………….. 22
1-12-2-3-7- تعریف مفهومی توسعه حرفه‌ای(رشد حرفه‌ای) كاركنان…………………………….. 22
1-12-2-4-تعاریف عملیاتی ابعاد توانمند سازی…………………………………………………………. 22
1-12-2-4-1-تعریف عملیاتی بهبود كیفیت عملكرد كاركنان…………………………………………. 22
1-12-2-4-2-تعریف عملیاتی استقلال و آزادی كاری كاركنان………………………………………. 23
1-12-2-4-3-تعریف عملیاتی مسوولیت تصمیم‌گیری كاركنان………………………………………. 23
1-12-2-4-4-تعریف عملیاتی تنوع شغلی كاركنان……………………………………………………… 23
1-12-2-4-5-تعریف عملیاتی خودكنترلی كاركنان……………………………………………………… 23
1-12-2-4-6-تعریف عملیاتی آمادگی(توان و تمایل)كاركنان………………………………………… 23
1-12-2-4-7-تعریف عملیاتی توسعه حرفه‌ای(رشد حرفه‌ای) كاركنان……………………………… 24
فصل دوم: ادبیات تحقیق
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………….. 26
2-1- بخش اول، توانمندسازی……………………………………………………………………………….. 29
2-1-1- تعاریف و مفاهیم توانمند سازی.. 29
عنوان صفحه
2-1-2- توانمندسازی و تواناسازی كاركنان. 33
2-1-3- مفروضات توانمندسازی.. 35
2-1-4- نشانه‌های توانمندسازی.. 36
2-1-5- ابعاد توانمندسازی.. 38
2-1-5-1- بهبود كیفیت عملكرد كاركنان………………………………………………………………….. 38
2-1-5-2- استقلال و آزادی كاركنان……………………………………………………………………….. 40
2-1-5-3- افزایش مسوولیت تصمیم گیری كاركنان…………………………………………………….. 41
2-1-5-4- افزایش تنوع شغلی كاركنان…………………………………………………………………….. 42
2-1-5-4-1-ویژگی های یك شغل غنی شده…………………………………………………………….. 43
2-1-5-4-1-1-تنوع مهارتی………………………………………………………………………………….. 43
2-1-5-4-1-2-هویت كار…………………………………………………………………………………….. 43
2-1-5-4-1-3-اهمیت كار……………………………………………………………………………………. 43
2-1-5-4-1-4-استقلال……………………………………………………………………………………….. 43
2-1-5-4-1-5-بازخورد شغلی………………………………………………………………………………. 44
2-1-5-4-2- مفاهیم مربوط به تنوع شغلی………………………………………………………………… 44
2-1-5-4-2-1-مفهوم توسعه شغل………………………………………………………………………….. 44
2-1-5-4-2-2-غنی سازی شغل…………………………………………………………………………….. 45
2-1-5-5- افزایش خود كنترلی………………………………………………………………………………. 45
2-1-5-6- افزایش آمادگی كاركنان(توان و تمایل)………………………………………………………. 47
2-1-5-7- توسعه حرفه‌ای كاركنان(رشد حرفه ای)……………………………………………………… 48
2-1-6- ضرورت توانمندسازی كاركنان در سازمان. 50
2-1-7- نقش مدیر در ایجاد سازمان توانمند. 51
2-1-8- فنون و ابزارهای خلق توانمندی در سازمان‌ها 52
2-1-9- عوامل موثر در فرایند توانمندسازی کارکنان. 53
2-1-10- دستاوردهای برنامه‌های توانمندسازی.. 54
عنوان صفحه
2-1-11- پیش نیازهای توانمندسازی كاركنان. 55
2-1-11-1-ویژگی های حرفه ای…………………………………………………………………………… 55
2-1-11-1-1-آموزش………………………………………………………………………………………….. 55
2-1-11-1-2-ارشاد……………………………………………………………………………………………. 56
2-1-11-1-3-تعلق حرفه ای…………………………………………………………………………………. 56
2-1-11-1-4-شبكه سازی……………………………………………………………………………………. 56
2-1-11-2-محیط كاری……………………………………………………………………………………….. 57
2-1-11-3-سبك رهبری………………………………………………………………………………………. 57
2-1-12- برنامه‌های توانمندسازی.. 58
2-1-12-1-برنامه های توانمند سازی سطح پایین……………………………………………………….. 58
2-1-12-2- برنامه‌های توانمندسازی سطح متوسط………………………………………………………. 58
2-1-12-3- برنامه‌های توانمندسازی سطح بالا……………………………………………………………. 59
2-1-13- راهكار‌های عملی توانمندسازی كاركنان. 59
2-1-13-1-آموزش ضمن خدمت…………………………………………………………………………… 59
2-1-13-1-1- آموزش ضمن خدمت در محل كار……………………………………………………… 60
2-1-13-1-2- آموزش ضمن خدمت خارج از محل كار………………………………………………. 60
2-1-13-2- سهیم نمودن كاركنان دراطلاعات…………………………………………………………….. 61
2-1-13-3- پرورش تجارب تسلط شخصی……………………………………………………………… 62
2-1-13-4- اعمال حمایت‌های اجتماعی و عاطفی……………………………………………………… 62
2-1-13-5- الگوسازی…………………………………………………………………………………………. 63
2-1-13-6- كار تیمی………………………………………………………………………………………….. 64
2-1-13-7- تحریكات احساسی…………………………………………………………………………….. 65
2-1-13-8- باز خورد………………………………………………………………………………………….. 65
2-1-13-9- ایجاد اعتماد………………………………………………………………………………………. 65
2-1-14- نقش توانمندسازی در رفتار کارکنان. 66
عنوان صفحه
2-1-15- زمینه‌های ایجاد توانمندسازی…………………………………………………………………….. 67
2-1-16- رویكردهای توانمندسازی.. 67
2-1-16-1- رویكرد مكانیكی (ارتباطی)………………………………………………………………….. 67
2-1-16-2- رویكرد ارگانیكی (انگیزشی)…………………………………………………………………. 68
2-1-17- مزایای توانمندسازی.. 68
2-1-18- اهداف توانمندسازی.. 69
2-1-19- هزینه‌های توانمندسازی.. 70
2-1-20- مراحل توانمندسازی.. 71
2-1-21- ویژگی‌های سازمانهای توانمند. 71
2-1-22- موانع موجود در سازمان‌ها جهت اجرای توانمندسازی.. 72
2-1-23- پیامد توانمندسازی.. 72
2-1-23-1- پیامد نگرشی توانمند سازی…………………………………………………………………… 73
2-1-23-1-1- افزایش رضایت شغلی……………………………………………………………………… 73
2-1-23-1-2- كاهش فشار روحی…………………………………………………………………………. 74
2-1-23-2- پیامد رفتاری توانمند سازی…………………………………………………………………… 74
2-2- بخش دوم، فناوری اطلاعات و ارتباطات…………………………………………………………… 75
2-2-1- مفهوم فناوری…………………………………………………………………………………………. 75
2-2-2- اجزای فناوری.. 76
2-2-3- طبقه‌بندی فناوری.. 77
2-2-4- مدیریت فناوری.. 78
2-2-5- مفهوم اطلاعات… 78
2-2-5-1- تعریف اطلاعات… 79
2-2-5-2- ابعاد اطلاعات……………………………………………………………………………………… 80
2-2-5-2-1-بعد زمان………………………………………………………………………………………… 80
2-2-5-2-2-بعد مكان………………………………………………………………………………………… 81
عنوان صفحه
2-2-5-2-3-بعد شكل………………………………………………………………………………………… 81
2-2-5-3- ارزش اطلاعات……………………………………………………………………………………. 82
2-2-5-4- انواع اطلاعات… 82
2-2-5-5- اهمیت اطلاعات…………………………………………………………………………………… 88
2-2-6- مفهوم فناوری اطلاعات… 88
2-2-6-1- فناوری اطلاعات و ارتباطات… 90
2-2-6-2- ابعاد بکارگیری فناوری اطلاعات… 91
2-2-6-3- ویژگی های فناوری اطلاعات………………………………………………………………….. 92
2-2-6-4- کاربرد فناوری اطلاعات در سازمان. 93
2-2-6-4-1-کاربردهای عملیاتی…………………………………………………………………………… 93
2-2-6-4-2-کاربردهای اطلاعاتی………………………………………………………………………….. 93
2-2-6-5- جنبه‌های مرتبط با مفهوم فناوری اطلاعات… 94
2-2-6-6- به کارگیری اثربخش فناوری اطلاعات… 94
2-2-6-7- نقش فناوری اطلاعات در سازمان. 96
2-2-6-8- اصول فناوری اطلاعات… 96
2-2-6-8-1- وظایف فناوری اطلاعات… 97
2-2-6-8-2- مزایای فناوری اطلاعات…………………………………………………………………….. 97
2-2-6-8-2-1-سرعت………………………………………………………………………………………… 97
2-2-6-8-2-2-ثبات و پایداری……………………………………………………………………………… 98
2-2-6-8-2-3-دقت…………………………………………………………………………………………… 98
2-2-6-8-2-4-قابلیت اطمینان………………………………………………………………………………. 98
2-2-6-8-3- فرصتهای فناوری اطلاعات… 99
2-2-6-8-3-1-كمك به مردم………………………………………………………………………………… 99
2-2-6-8-3-2-حل مشكلات………………………………………………………………………………… 99
2-2-6-9- برنامه‌ریزی راهبردی فناوری اطلاعات… 100
عنوان صفحه
2-2-6-9-1- روش های مبتنی بر رویكرد تجویزی…………………………………………………… 100
2-2-6-9-2- روش های مبتنی بر رویكرد توصیفی…………………………………………………… 101
2-2-6-10- سازماندهی فناوری اطلاعات… 101
2-2-6-11- فرایند برنامه‌ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات… 102
2-2-6-12- رابطه ویژه مهندسی مجدد فرایند کسب و کار و فناوری اطلاعات 103
2-2-6-12-1-ابعاد……………………………………………………………………………………………. 103
2-2-6-12-2-هدف………………………………………………………………………………………….. 103
2-2-6-12-3-فعالیت ها…………………………………………………………………………………….. 104
2-2-6-13- کارکردهای مهندسی مجدد فرایند کسب و کار با تاکید بر فناوری اطلاعات 104
2-2-6-13-1- توانمند سازی كاركنان…………………………………………………………………….. 104
2-2-6-14- کاربردهای فناوری اطلاعات در ساختارهای سازمانی.. 106
2-2-7- مفهوم سیستم‌های اطلاعاتی.. 108
2-2-7-1- ویژگی‌های سیستم اطلاعاتی………………………………………………………………….. 110
2-2-7-2- قابلیت‌های عمده سیستم‌های اطلاعات… 110
2-2-7-3- فناوری اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی.. 111
2-2-7-4- سازمان و فناوری اطلاعات… 112
2-2-7-5- سازمان و سیستم های اطلاعاتی……………………………………………………………… 113
2-2-7-6- تفاوت بین کامپیوتر و سیستم‌های اطلاعات… 114
2-2-7-7- مزایای سیستم‌های اطلاعاتی.. 114
2-2-8- تعریف اتوماسیون اداری.. 115
2-2-8-1- انواع سیستم‌های اتوماسیون اداری.. 116
2-2-8-2- هدف اتوماسیون اداری.. 117
2-2-8-3- کاربردهای اتوماسیون اداری.. 118
2-2-9- تعریف ارتباطات… 118
2-2-9-1- تئوری ارتباطات…………………………………………………………………………………. 119
عنوان صفحه
2-2-9-2- شبکه‌های ارتباطی.. 121
2-2-9-2-1- اینترنت………………………………………………………………………………………… 122
2-2-9-2-2- اینترانت………………………………………………………………………………………… 123
2-2-9-2-3- اكسترانت……………………………………………………………………………………… 123
2-2-9-3- انواع تکنولوژی ارتباط سازمانی.. 124
2-2-10- تعریف آموزش……………………………………………………………………………………. 125
2-2-10-1- تعریف سیستم های آموزشی……………………………………………………………….. 125
2-2-10-2- تاریخچه تكنولوژی آموزشی………………………………………………………………… 126
2-2-10-3- تكنولوژی آموزشی و ضرورت آن…………………………………………………………. 127
2-2-10-4- اجزای سیستم‌های آموزشی………………………………………………………………….. 127
2-2-10-5- سیستم های مدیریت آموزش الكترونیك…………………………………………………. 128
2-3- بخش سوم: فناوری اطلاعات و رابطه آن با توانمندسازی کارکنان………………………….. 130
2-3-1- استفاده از فناوری اطلاعات برای توسعه قابلیت‌های کارکنان……………………………… 130
2-3-1-1- توسعه حرفه‌ای…………………………………………………………………………………… 131
2-3-1-2- تقویت مهارتهای تصمیم‌گیری.. 131
2-3-1-3- تقویت خود نظارتی.. 133
2-3-1-4- تغییر نقش كاركنان……………………………………………………………………………… 134
2-3-1-5- تغییر شیوه کنترل کارکنان. 135
2-3-2- نقش فناوری اطلاعات در کارایی و هم افزایی اطلاعات… 135
2-3- 3- اثرات سازمانی فناوری اطلاعات… 137
2-3- 3-1- سلسله مراتب سازمانی……………………………………………………………………….. 137
2-3- 3-2- تغییر در سرپرستی.. 138
2-3- 3-3- جابجایی قدرت… 138
2-3- 3-4- اثر فناوری اطلاعات بر مشاغل.. 138
2-3- 3-5- محتوای مشاغل.. 139
2-4- بخش چهارم:پیشینه تحقیقات داخلی و خارجی………………………………………………… 141
2-4-1- مروری بر تحقیقات داخلی………………………………………………………………………. 141
2-4-2- مروری بر تحقیقات خارجی……………………………………………………………………… 144
2-5- آشنایی با سازمان مركزی دانشگاه آزاد اسلامی………………………………………………….. 145
2-5-1- معرفی اداره کل فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی 147
2-5-1-1- اداره آمار و اطلاعات…………………………………………………………………………… 147
2-5-1-2- اداره ارتباطات شبکه و اینترنت………………………………………………………………. 148
2-5-1-3- اداره تجهیزات سیستم‌های رایانه‌ای و آزمایشگاهی………………………………………. 149
2-5-2- منابع مالی…………………………………………………………………………………………….. 150
2-5-3- آشنایی با اداره كل امور اداری و منابع انسانی ……………………………………………….. 150
2-5-3-1- بهره‌وری…………………………………………………………………………………………. 151
2-5-3-2-کیفیت زندگی کاری……………………………………………………………………………… 151
2-5-3-3- پیروی از قانون………………………………………………………………………………….. 151
2-5-4- برخی از وظایف عمده دانشگاه آزاد اسلامی…………………………………………………. 152
2-5-5- سیاست‌های (اهداف کلان کیفی) برنامه پنج ساله و چشم‌انداز دانشگاه آزاد اسلامی 153
2-5-6- بیانیه ماموریت دانشگاه آزاد اسلامی در افق 1404………………………………………….. 154
فصل سوم: روش تحقیق
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………… 156
3-1- روش تحقیق…………………………………………………………………………………………….. 156
عنوان صفحه
3-1-1- روش تحقیق بر حسب هدف……………………………………………………………………. 157
3-1-1-1-تحقیق كاربردی…………………………………………………………………………………… 157
3-1-2- روش تحقیق بر حسب ماهیت…………………………………………………………………… 157
3-1-2-1-تحقیق توصیفی…………………………………………………………………………………… 157
3-1-2-2- تحقیق پیمایشی………………………………………………………………………………….. 158
3-1-2-3- تحقیق همبستگی………………………………………………………………………………… 158
3-2- مدل تحقیق………………………………………………………………………………………………. 158
3-3- جامعه آماری…………………………………………………………………………………………….. 159
3-4- نمونه:روش نمونه گیری پژوهش و حجم نمونه…………………………………………………. 160
3-5- ابزار گردآوری داده های تحقیق…………………………………………………………………….. 163
3-5-1- انواع روش های گرد آوری اطلاعات………………………………………………………….. 163
3-5-1-1- روش كتابخانه ای……………………………………………………………………………….. 164
3-5-1-2- روش میدانی……………………………………………………………………………………… 164
3-5-1-2-1- ابزار گردآوری اطلاعات یا پرسشنامه………………………………………………….. 165
3-6- مقیاس و طیف ابزار اندازه گیری تحقیق…………………………………………………………… 166
3-7- اعتبار و پایایی ابزار سنجش…………………………………………………………………………. 167
3-7-1- روایی(اعتبار ابزار سنجش)……………………………………………………………………….. 168
3-7-2- پایایی(اعتماد پذیری ابزار سنجش)…………………………………………………………….. 169
3-8- تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق…………………………………………………………………… 173
3-8-1- شیوه تجزیه و تحلیل کمی………………………………………………………………………. 173
3-8-1-1-تجزیه و تحلیل با بهره گرفتن از آمار توصیفی………………………………………………….. 174
3-8-1-2- تجزیه تحلیل با بهره گرفتن از آمار استنباطی…………………………………………………… 174
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش
4-1- بخش چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق…………………………………………………. 177
عنوان صفحه
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………… 177
4-1-1- ویژگی های جمعیت شناختی……………………………………………………………………. 177
4-1-1-1- جنسیت……………………………………………………………………………………………. 178
4-1-1-2- سن…………………………………………………………………………………………………. 179
4-1-1-3- سطح تحصیلات………………………………………………………………………………… 180
4-1-1-4- رسته شغلی……………………………………………………………………………………….. 181
4-1-1-5- سابقه خدمت…………………………………………………………………………………….. 182
4-1-1-6- وضعیت استخدامی……………………………………………………………………………… 183
4-1-2- آمار استنباطی………………………………………………………………………………………… 184
4-1-2-1- آزمون آماری فرضیه های تحقیق…………………………………………………………….. 184
4-1-2-1-1- آزمون آماری فرضیه اصلی تحقیق……………………………………………………….. 184
4-1-2-1-2- آزمون آماری فرضیه های فرعی تحقیق…………………………………………………. 186
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….. 200
5-1- خلاصه و نتیجه گیری یافته‌های تحقیق……………………………………………………………. 200
5-1-1- نتیجه بررسی نرمال بودن متغیرهای تحقیق……………………………………………………. 201
5-1-2- نتیجه گیری از آزمون فرضیه‌های تحقیق……………………………………………………….. 201
5-1-2-1- نتیجه‌گیری از آزمون فرضیه اصلی تحقیق………………………………………………….. 203
5-1-2-2- نتیجه‌گیری از آزمون فرضیه‌های فرعی تحقیق…………………………………………….. 204
5-1-2-2-1- نتیجه‌گیری از آزمون فرضیه فرعی اول تحقیق………………………………………… 204
5-1-2-2-2- نتیجه‌گیری از آزمون فرضیه فرعی دوم تحقیق………………………………………… 204
5-1-2-2-3- نتیجه‌گیری از آزمون فرضیه فرعی سوم تحقیق……………………………………….. 204
5-1-2-2-4- نتیجه‌گیری از آزمون فرضیه فرعی چهارم تحقیق…………………………………….. 205
5-1-2-2-5- نتیجه‌گیری از آزمون فرضیه فرعی پنجم تحقیق………………………………………. 205
عنوان صفحه
5-1-2-2-6- نتیجه‌گیری از آزمون فرضیه فرعی ششم تحقیق………………………………………. 206
5-1-2-2-7- نتیجه‌گیری از آزمون فرضیه فرعی هفتم تحقیق……………………………………….. 206
5-2- محدودیت های تحقیق……………………………………………………………………………….. 207
5-3- پیشنهادها………………………………………………………………………………………………… 207
5-3-1- پیشنهادهایی مبتنی برنتایج یافته های تحقیق………………………………………………….. 207
5-3-1-1-پیشنهاد فرضیه فرعی اول تحقیق……………………………………………………………… 207
5-3-1-2-پیشنهاد فرضیه فرعی دوم تحقیق…………………………………………………………….. 208
5-3-1-3-پیشنهاد فرضیه فرعی سوم تحقیق…………………………………………………………….. 208
5-3-1-4-پیشنهاد فرضیه فرعی چهارم تحقیق………………………………………………………….. 209
5-3-1-5-پیشنهاد فرضیه فرعی پنجم تحقیق……………………………………………………………. 209
5-3-1-6-پیشنهاد فرضیه فرعی ششم تحقیق…………………………………………………………… 210
5-3-1-7-پیشنهاد فرضیه فرعی هفتم تحقیق……………………………………………………………. 210
5-4- سایر پیشنهاد ها برای تحقیق آتی…………………………………………………………………… 211
پیوست‌ها…………………………………………………………………………………………………………. 213
منابع………………………………………………………………………………………………………………. 213
چکیده:
در تحقیق حاضرتحت عنوان مطالعه ارتباط بین بكارگیری ICT با توانمند سازی كاركنان از دیدگاه تمامی پرسنل حوزه ستادی شاغل در سازمان مركزی دانشگاه آزاد اسلامی پرداخته شده است.اهداف تحقیق شامل هدف اصلی تحقیق به تعیین ارتباط بین بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات با توانمند سازی كاركنان سازمان مركزی دانشگاه آزاد پرداخته ودر بخش اهداف فرعی آن شامل (8) اهداف كه به تعیین ارتباط بین فناوری اطلاعات و ارتباطات با ابعاد توانمد سازی كاركنان شامل بهبود كیفیت عملكرد كاركنان، استقلال وآزادی كاری كاركنان، افزایش مسؤولیت تصمیم گیری كاركنان، افزایش تنوع شغلی كاركنان، افزایش خودكنترلی كاركنان، افزایش آمادگی كاركنان (توان وتمایل) و توسعه حرفه‌ای كاركنان و همچنین تعیین بیشترین رابطه ابعاد توانمند سازی با فناوری اطلاعات می باشد،پرداخته است.ضمن اینكه اهداف تحقیق در شكل فرضیه اصلی و فرضیه های فرعی تحقیق نیز مطرح شدند. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی-پیمایشی می باشد.جامعه آماری آن مشتمل بر225 نفر كه از طریق نمونه گیری طبقه‌ای متناسب با حجم جامعه 143 نفر از آنها به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند.و ابزار اندازه گیری تحقیق پرسشنامه ای می باشد كه برای متغیر فناوری اطلاعات و ارتباطا ت 15سؤال و برای توانمند سازی 35 سؤال و در مجموع ؛پرسشنامه 50 سؤالی بصورت استاندارد تهیه گردید.پس از اطمینان ازروایی و پایایی پرسشنامه مذكور و توزیع و جمع‌آوری آن در میان تمامی كاركنان حاضربه تجزیه و تحلیل اطلاعات در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی پرداخته وبا بهره گرفتن از فنون آماری، فرضیه های تحقیق مورد آزمون قرار گرفت نهایتاً فرضیه اصلی و فرضیه‌های فرعی تحقیق تأیید گردیدند.
واژگان كلیدی: فناوری اطلاعات و ارتباطات، توانمندسازی كاركنان، دانشگاه آزاد.
مقدمه
اطلاعات یكی از ارزشمندترین ورودی‌های سازمان است. اطلاعات با ارزش باعث افزایش اطمینان و ثبات منابع انسانی و كمبود آنها سبب بی‌اطمینانی و بی‌ثباتی در سازمان می گردد. امروزه اطلاعات در سازمان‌ها از طریق فناوری اطلاعات جمع‌آوری، پردازش و نگهداری می‌شود. در گذشته اطلاعات بیشتر به صورت اسناد و مدارك موجود بود، و در اختیار فرد خاصی قرار می‌گرفت. از این رو فناوری اطلاعات این محدودیت را از میان برداشته است. در ادبیات مدیریت شریان حیاتی سازمان (شبكه اطلاعاتی) و خون جاری در آن (اطلاعات) می‌باشد. (همر، چمپی[1]، 1378، ص131)
امروزه پیشرفت جوامع از ابعاد مختلف علمی و فناوری، روندی انفجاری و غیرقابل كنترل به خود گرفته است به گونه‌ای كه جهان هر روز شاهد كشف و اختراع ابزار‌ها و وسایل تبیین روش‌ها، ساختارها و فرایندهایی است كه بدون كاربست آن حل مسایل و مشكلات سازمان امكان‌پذیر نیست بدین معنا كه انسان ناگزیر است برای مواجهه با مسایل روزافزون و جدید سازمانی و حل آنها، همواره خود را با دانش و فناوری جدید مجهز كند. بنابراین ممكن است در مقطعی از زمان از دانش و مهارت لازم برای مواجهه با پدیده‌های سازمانی برخودار باشند ولی تغییرات محسوس و شتابزده علمی به سرعت دانش و مهارت آنان را منسوخ، و بازسازی و نوسازی دانش و تجربیات آنها را برای سازگاری با تغییرات ضروری كند. (ایزدی صمد، كریمی سلیمان، تاثیر دوره‌های آموزشی فناوری اطلاعات بر بهبود عملكرد، پژوهشنامه مدیریت شماره 4، 1387)
در جهان امروز، گسترش علم و فناوری تمام فعالیت‌های اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده است. از مشخصات بارز این عصر- که آن را عصر فراصنعتی نامیده‌اند- جایگزین شدن دانایی پژوهش و سرمایه انسانی با عوامل دیگر تولید است؛ در نتیجه همه سازمان‌ها در پی آن هستند که با بهره گرفتن از انسانی‌ترین، کارآمدترین و انعطاف‌پذیرترین شیوه‌ها، برای بقای خود تلاش کنند. در این میان، نیروی انسانی ماهر و کارآزموده، با ارزش‌ترین ثروت هر کشور و یکی از مهمترین شاخص‌های برتری یک سازمان نسبت به سازمانهای دیگر است، زیرا حیات هر سازمان به دانش و مهارت نیروی انسانی آن بستگی دارد؛ یعنی هرچه این نیرو بهینه باشد قابلیت سازگاری سازمان با محیط متغیر بیشتر می‌شود. چالش‌های محیطی عصر حاضر از نظر پیشرفت سریع فناوری، افزایش انتظارات مشتریان و ضرورت انعطاف‌پذیری، سازمان را به جستجوی راهی برای تداوم بقای خود وادار کرده است. در این میان، بسیاری از سازمان‌ها راه‌حل را در اجرای برنامه‌های توانمندسازی تشخیص داده و تلاش کرده‌اند با اجرای این برنامه‌ها، ضمن توجه به متغیرهای موثر بر احساس افراد، از توانمندسازی آنها جهت رفع موانع درونی و بیرونی استفاده کرده و زمینه لازم برای پرورش کارکنان توانمند را به وجود آورند. (سرفرازی، شاه حسینی، راهكار توانمندسازی، پژوهش نامه86، 90)
به طور کلی توانمندسازی کارکنان، پیامدهای نگرشی و رفتاری خاصی را برای سازمان‌ها به همراه داشته و بر توان آنها در عرصه رقابت خارجی می‌افزاید. پس مهمترین عامل بهره‌وری در سازمان‌ها و در نهایت کل جامعه، منابع انسانی است. تردیدی نیست که شکوفایی هر جامعه‌ای در بهبود پرورش منابع انسانی آن نهفته و بدین سبب است که مسوولان سازمان‌ها با یاری متخصصان رفتاری و منابع انسانی، توجه خاصی به پرورش کارکنان مبذول می‌دارند. یکی از این مهمترین مفاهیم در راستای بالندگی منابع انسانی، توانمندسازی کارکنان است. (همان منبع)
از آنجایی كه عملكرد موفقیت‌آمیز سازمان‌ها در گروه وظایف مدیریت یعنی: برنامه‌ریزی، سازماندهی، رهبری و كنترل است و انجام این گونه وظایف نیز در گرو اطلاع رسانی به مدیریت است از این رو پیشرفت سازمان‌ها بدون برخورداری از ابزارهای اطلاع‌رسانی و كسب مهارتهای لازم در زمینه كاربرد فناوری اطلاعات و همچنین اطلاع‌رسانی به كاركنان و مدیران برای توانمند كردن آنها در كارهایشان امری غیرممكن است. (استونر، فریمن[2]، 1386، ص 13)
مفهوم توانمندسازی در سال‌های اخیر مورد توجه همه دست‌اندركاران امور سازمان قرار گرفته است توانمندسازی بسان راهبرد منابع انسانی برای خلق كارامدی، بهره‌وری و خشنودی بیشتر كاركنان در محیط كارشان مورد استفاده قرار گرفته است. شرت وگرر(1994) اعتقاد دارد كه توانمندسازی فرصتهایی است كه به افراد برای خود مختاری، انتخاب، مسوولیت‌پذیری و مشاركت در تصمیم گیری سازمان داده شده است. ترلاكسن[3] توانمندسازی را فرایند تغییر عملكرد كاركنان از وضعیت آنچه كه به آنها گفته شده انجام دهند به آنچه كه نیاز هست انجام دهند. (اندرو سکیوس [4]، 2003، ص 262)
1-1-بیان مسئله:
امروزه در هر سازمانی بحث بكارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات و سیستم‌های اطلاعاتی مطرح و از سود و زیان آن سخن می‌گویند. طبیعی است فناوری یك راه باصرفه‌تر در برابر روش‌های سنتی اهمیت پیدا می‌كند پس مدیران باید تاثیر و نقش فناوری اطلاعات را بر بهره‌وری سازمان، و میزان آن را بسنجند. تعیین میزان این تحقیق از دغدغه‌های مهم تصمیم‌گیرندگان سازمانی است. فناوری اطلاعات نقش حیاتی در ادامه بقای سازمان دارد و این امكان برای مدیران فراهم می‌سازد با پردازش سریع اطلاعات امكان كنترل و هماهنگی ساختارهای پیچیده را داشته باشند. و موجب می‌شود عملكرد سازمان با انسجام و بازخورد سریع انجام گیرد. (مهری‌نژاد، 1381، صص 227-224)
با توجه به دگرگونیهای سریع و پرشتاب دانش و معلومات بشری، همه چیز به شدت در حال تغییر و تحول است. سازمان‌ها به عنوان یك سیستم باز با محیط در تعامل می‌باشند. و برای تداوم حیات نیازمند پاسخگوئی به تغییرات محیطی هستند. از آنجا كه منابع انسانی مهمترین عامل و محور سازمان‌ها محسوب می‌شوند، تجهیزات و آماده سازی منابع مزبور برای مواجهه با تغییرات، از اهمیت ویژه برخوردارند و كلیه سازمان‌ها با هر نوع ماموریتی باید بیشترین سرمایه، وقت و برنامه را به پرورش انسان‌ها در ابعاد مختلف اختصاص دهند. (جعفرزاده، 1386، ص 44)
بسیاری از سازمان‌ها راه‌حل این مسأله را اجرای برنامه‌های توانمندسازی تشخیص داده و تلاش كرده اند زمینه لازم برای پرورش كاركنان توانمند را فراهم نمایند. (محمدی، 1381، ص 160)
امروزه اطلاعات یكی از منابع اصلی و با ارزش هر سازمان می‌باشد. همانطور كه منابع انسانی، مواد اولیه، ماشین‌آلات در روند تولید كالا و خدمات دارای نقش اساسی هستند اطلاعات نیز دارای جایگاه ویژه‌ای می‌باشد. (جوادین، 1386، ص 1053)
یكی از ارزشمندترین ورودی‌های هر سازمان اطلاعات است. اطلاعات نوعی دارایی برای سازمان محسوب می‌شود و با ارزشمندترین اطلاعات باعث افزایش اطمینان می‌شود سازمان بدون دسترسی به اطلاعات قادر به انجام كارها نمی‌باشد. برای توانمندسازی كاركنان نیاز به ابزارهای متفاوتی است، مانند اختیار به معنی داشتن آزادی عمل برای كاركنان جهت دستیابی به اهداف سازمان، دانش یعنی در اختیار داشتن ابزار و اطلاعات مناسب برای تصمیم گیری صحیح واگذاری كار یا وظیفه‌ای كه حائز اهمیت است وبه نتایج اساسی منجر می‌شود.(درگاهی، 1383، ص 5)
از آنجایی كه سازمان مركزی دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان یك سازمان مادر در كشور مطرح است بنابر این لازم است تا به مسأله ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات توجه
