اساتید راهنما:
دکتر قاسم محمدی­نژاد
دکتر حسین شاهسوند حسنی
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

شوری رشد گیاه را در مراحل مختلف از جوانه­زنی تا رسیدن كامل به درجات مختلف تحت تأثیر قرار می­دهد. برنج به شوری نسبتاً حساس می­باشد. تحمل به شوری یك صفت پیچیده ژنتیكی و فیزیولوژیكی و دارای توارث كمی است. به منظور مكان­یابی و اعتبارسنجی QTLهای مرتبط با تحمل به شوری بر روی کروموزوم­های 1 و 10 در مرحله گیاهچه­ای و تعیین سهم هر مکان ژنی در تنوع فنوتیپی، 80 لاین از جمعیت اینبردلاین نوترکیب، حاصل تلاقیIR29  به عنوان والد حساس وPokkali  به عنوان والد متحمل، مورد مطالعه قرارگرفتند. پس از بررسی چند شکلی در والدین در نهایت 15 نشانگر چندشکل علاوه بر ناحیه Saltol و ناحیه زیر Saltol و نیز روی کروموزوم 10 نظر به اهمیت آن در تحمل به شوری، استفاده گردیدند. کروموزوم 1 با طول نقشه كروموزومی 03/55 سانتی­مورگان با متوسط فاصله 7/7 سانتی­مورگان و کروموزوم 10 با طول نقشه كروموزومی 85/18 سانتی­مورگان با متوسط فاصله 65/9 سانتی­مورگان نقشه­یابی شدند. برای صفات پتاسیم، سدیم، نسبت سدیم به پتاسیم و امتیاز تحمل به شوری روی کروموزم 1 QTLهایی به­دست آمد که برای صفت پتاسیم 2 QTL بزرگ­اثر، برای صفت سدیم یک QTL بزرگ­اثر، برای نسبت سدیم به پتاسیم دو QTL و برای امتیاز تحمل به شوری 2 QTL بزرگ­اثر شناسایی گردید كه دارای اثرات افزایشی بودند. همچنین نتایج مطالعه 20 رقم برنج ایرانی همراه با دو شاهد Pokkali و IR29 تحت تنش شوری با هدایت الکتریکی (0، 6 و 10 دسی زیمنس بر متر) از نظر وضعیت QTL­های بررسی شده روی کروموزوم 1 از نظر صفات مختلف نشان داد که اختلاف بسیار معنی­داری بین ژنوتیپ­ها وجود دارد. تجزیه خوشه­ای با ضریب تشابه جاکارد و استفاده از روش UPGMA، ارقام را به 3 گروه حساس، نیمه متحمل و متحمل طبقه­بندی کرد. با استفاده از QTL بزرگ­اثر Saltol برای تحمل به شوری بر روی کروموزوم 1 که در رقم Pokkali نقشه­یابی شده، به عنوان مرجع تنوع هاپلوتایپی، ژنوتیپ­ها به 12 گروه هاپلوتیپی مختلف بر اساس QTL ناحیه Saltol طبقه­بندی شدند. علی­رغم معنی­دار بودن نشانگرهای مولکولی ناحیه Saltol، نتایج بیانگر این بود که پتانسیل ژرم­پلاسم برنج­های ایرانی جهت یافتن ژن­های جدید تحمل، به غیر از ناحیه Saltol، در القاء تحمل به شوری بسیار مهم می­باشند.

کلمات کلیدی: برنج، مرحله گیاهچه­ای، جمعیت اینبرد نوترکیب، مکان­یابی QTL، تنوع هاپلوتیپی

 فهرست مطالب

 فصل اول

1-1 مقدمه و اهداف.. 2

1-2- آشنایی باگیاه برنج. 8

1-2-1- تاریخچه کشت برنج. 8

1-2-2- پیشینه برنج درایران. 8

1-2-3- سطح زیر کشت برنج در ایران. 8

1-2-4- ژنتیک و گیاه­شناسی برنج. 9

1-2-5- طبقه­بندی زراعی برنج. 10

1-2-6- واریته­های محلی و پرمحصول. 10

1-2-7- اندام­های رویشی گیاه برنج 10

1-2-8- اندام­های زایشی گیاه برنج. 11

1-2-9- خواص دانه برنج. 12

1-2-10-مدت رویش گیاه 13

1-2-11- شرایط محیطی مناسب برای رویش برنج. 13

1-2-12- اهمیت اقتصادی برنج. 14

1-3- مروری بر شوری. 14

1-3-1- تعریف شوری. 15

1-3-2- مشکلات ناشی از شوری در گیاهان. 16

1-3-3- اثرات شوری. 17

الف- اثر شوری بر جوانه زنی گیاه 17

ب- اثر شوری بر رشد رویشی. 17

ج- شوری و فتوسنتز. 18

د- اثر شوری بر غلظت قندهای احیا شونده 19

1-3-4- چگونگی درک تنش در گیاه 19

1-3-5- مکانیسم­های تحمل به شوری. 20

الف- کنترل شوری در سطح گیاه کامل. 20

ب- کنترل شوری در سطح سلولی. 21

ج- کنترل شوری در سطح مولکولی (مکانیسم ژنتیکی تحمل به شوری) 23

1-3-6- علایم شوری و تأثیر آن بر رشد گیاه برنج. 24

1-3-7- تحمل به شوری در گیاه برنج. 24

1-3-8- اصلاح تحمل به شوری. 27

1-3-9- ضرورت اصلاح تحمل به شوری. 28

1-3-10- تنوع ژنتیکی در تحمل به شوری. 29

1-3-11- ارزیابی تحمل به شوری. 30

1-3-12- رهیافت بیوتکنولوژیکی برای تحمل به شوری. 31

1-4- نشانگرهای مورد استفاده در تجزیه QTL. 33

1-4-1- نشانگر‌های ژنتیكی. 33

1-4-1-1- نشانگر‌های مورفولوژیكی. 33

1-4-1-2- نشانگرهای مولكولی. 34

الف – نشانگر‌های بیوشیمیایی. 34

ب- نشانگر‌های DNA. 35

1-5- نشانگرهای SSR. 37

1-5-1- مزایا و خصوصیات نشانگرهای SSR. 38

1-5-2-كاربرد‌های ماركر SSR. 39

1-6- نشانگرهای مبتنی بر ژن‌های كاندید. 39

نقشه­های پیوستگی ژنتیکی. 40

1-8- تجزیه ژنتیکی صفات کمی. 41

1-9- اصول مکان­یابی QTL. 41

1-9-1- جمعیت­های در حال تفرق 41

1-9-2 مقایسه انواع مختلف جمعیت­های نقشه­یابی. 43

1-9-3- روش­های آماری برای مکان­یابی QTL. 45

الف- روش­های مبتنی بر صفت.. 45

ب- روش های مبتنی بر نشانگر. 46

1-10- روش تجزیه تک نشانگری. 46

1-11- روش نقشه­یابی فاصله­ای. 46

1-12- نقشه­یابی فاصله­ای مركب 47

1-13- نرم­افزارهای مورد استفاده در تجزیه QTL. 51

1-14- انتخاب به کمک نشانگر. 53

1-15- تنوع هاپلوتیپی. 54

فصل دوم

2-1- تهیه نمونه­های گیاهی. 56

2-2- ارزیابی فنوتیپی جمعیت اینبرد نوترکیب.. 56

2-3- ارزیابی فنوتیپی ارقام ایرانی. 58

2-4- استخراج  DNAژنومی. 59

2-4-1- تعیین كمیت و كیفیت DNA. 60

2-4-1-الف- روش اسپكتروفتومتری. 60

2-4-1-ب- روش الكتروفورز ژل آگاروز 61

2-5- ریزماهواره­ها 61

2-6- محتویات و برنامه واکنش زنجیره ای پلیمراز(PCR) 63

2-7- تهیه ژل پلی­اکریل­آمید. 64

2-8- الکتروفورز و رنگ­آمیزی. 65

2-9- تجزیه آماری داده‌ها 65

2-9-1- بررسی تنوع ژنتیکی ارقام ایرانی. 65

2-9-2- ترسیم نقشه یابی ژنتیکی و مکان یابی QTLها 67

فصل سوم

3-1- مکان­یابی ژن­های کنترل­کننده تحمل به شوری در جمعیت اینبرد نوترکیب برنج. 69

3-1-1- ارزیابی فنوتیپی جمعیت اینبرد نوترکیب.. 69

3-1-2- ترسیم نقشه پیوستگی. 73

3-1-3- نتایج تجزیه تک نشانگری. 74

3-1-4- نتایج مکان­یابی فاصله­ای مرکب.. 75

3-2- بررسی تنوع هاپلوتایپی ناحیه Saltol و ناحیه پایین آن در ارقام برنج ایرانی. 79

3-2-1- ارزیابی تنوع فنوتیپی ارقام برنج ایرانی. 79

3-2-2- ارزیابی ارقام برنج ایرانی با استفاده از شاخص­های تحمل به شوری. 87

3-2-3- بررسی تنوع هاپلوتایپی ناحیه کروموزومی Saltol ارقام برنج ایرانی. 91

پیشنهادات.. 95

منابع و م‍‍آخذ: 96

 

1-1- مقدمه و اهداف

طبق آخرین پیش­بینی‌های سازمان ملل متحد، جمعیت جهان تا سال 2025 به 8 میلیارد نفر و تا سال 2050 به 9/8 میلیارد نفر خواهد رسید. سالانه حدود 80 میلیون نفر به جمعیت جهان افزوده می­شود و97 درصد افزایش جمعیت در کشورهای در حال توسعه می­باشد. بنابراین تا سال 2025 نیاز به تولید غذا دو برابر خواهد شد. این پدیده منجر به افزایش فشار به محیط زیست می­گردد و امنیت غذایی کشورهای در حال توسعه بیش از سایر کشورها تحت تأثیر قرار می­گیرد. تنش­های غیرزنده عامل مهم کاهش 71 درصدی عملکرد محصولات زراعی در سطح جهان بوده که برای تنش خشکی 17 درصد، شوری 20 درصد، دمای بالا 40 درصد، دمای پایین 15 درصد و سایر عوامل 8 درصد تخمین زده شده است (کافی، 2009).

به منظور افزایش بهره­وری در کشور ایران نیز باید به بخش کشاورزی به عنوان یکی از بخش­های مهم و عمده فعالیت اقتصادی در کشور توجه داشت. زیرا این بخش در حال حاضر حدود 15 درصد از تولید ناخالص داخلی، 21 درصد از اشتغال و 22 درصد از صادرات غیر نفتی کشور را به خود اختصاص می دهد. همچنین طبق گزارش شبکه خبری صنایع غذایی ایران در سال 1386، حدود 80 درصد عرضه مواد غذایی و 90 درصد نیازهای واحدهای صنایع تبدیلی را طی دهه اخیر تأمین كرده است (تهامی­پور و شاه­مرادی، 1386). در این راستا بهره­گیری از منابع حاشیه­ای و غیر متعارف، از جمله منابع آب و خاک شور در دستور کار اغلب کشورهای جهان که دارای این منابع عظیم بوده قرار گرفته است. پیشرفت­ها و توسعه فن­آوری­های مختلف در امور کشاورزی می­تواند بهره­وری از این منابع محدود را بهبود بخشد (فلاورز، 2004).

شوری یکی از چالش­های مهم جهت تولید محصولات زراعی به ویژه در کشورهایی است که کشاورزی از طریق آبیاری انجام می­گیرد (کافی، 2009). نزدیک به یک سوم زمین‌های تحت آبیاری جهان شور است و خاک­های تحت تأثیر شوری حدوداً 106×950-400 هکتار تخمین زده می‌شوند که این میزان به دلیل کمبود آب­های شیرین و استفاده از آب­های با کیفیت پایین، همواره در حال افزایش است (شانون، 1984 و فلاورز، 2004). در واقع پنج درصد اراضی زراعی دنیا و نود درصد شالیزارهای دنیا به­نوعی تحت تاثیر شوری هستند (فلاورز و همکاران، 1986) که بیشتر آن در آسیا است (اکبر و همکاران، 1986).

ایران از جمله کشورهایی است که در بسیاری از نقاط آن مشکل شوری و عدم زه­کشی مناسب اراضی دیده می­شود. تقریباً 15 درصد سطح اراضی ایران با 25 میلیون هکتار تحت تأثیر نمک با درجات مختلف قرار گرفته است (پذیرا و صادق زاده، 1998). بخش اعظم خاک­های شور کشور و خصوصاً اراضی تحت کشت برنج، دارای غلظت بالایی از نمک­های محلول مثل سدیم و پتاسیم

 

هستند (فتوکیان، 1384). این امر می­تواند کشت بسیاری از محصولات زراعی را محدود کند و با توجه به مشکلات ذکر شده کمبود مواد غذایی و انرژی و نیز این­که فقط 20 گونه زراعی، بخش عمده انرژی مورد نیاز دنیا را تأمین می­کند و 50 درصد این نیاز نیز از 8 گونه از غلات تأمین می­شود لذا، توجه به افزایش تولید غلات خصوصاً گندم و برنج که بیش از یک سوم زمین­های زیرکشت به تولید آن اختصاص یافته­است، مدنظر می­باشد. ازطرفی رشد و عملکرد گیاهان زراعی در بسیاری از مناطق دنیا توسط تنش­های محیطی زنده و غیرزنده متعدد محدود می­گردد. در چنین شرایطی ساده ترین راه استفاده از اراضی شور (انصاری و همکاران، 2001)، شناخت، انتخاب و اصلاح گیاهان زراعی مقاوم به شوری است که در این راستا اصلاح تحمل به شوری توسط محققین زیادی مطالعه شده است (مونز و همکاران، 2008).

برنج از غلات بسیار مغذی و پرمصرف‌ترین غذای دو سوم جمعیت جهان محسوب می­‌شودکه پس از گندم یکی از مهم­ترین محصولات زراعی است و تولید آن بخش قابل توجهی از برنامه تأمین غذایی و خودکفایی را در بر دارد. ویژگی­های خاص برنج، آن را به یک ماده‌ی غذایی پرمصرف، برای تأمین نیازهای غذایی تبدیل کرده­است (اسمیت و دیلدی، 2002). برنج غذایی از دسته­‌ی کربوهیدرات‌های پیچیده است که نسبت به غذاهای کربوهیدراتی ساده، حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر بیشتری می­باشد. حداقل نیمی از کالری مصرفی، باید از کربوهیدرات‌های پیچیده مانند برنج تأمین گردد. در واقع 90 درصد کالری برنج ناشی از کربوهیدرات آن است و در هرم غذایی جزء گروه “نان و غلات” محسوب می­شود (یزدی­صمدی، 1380).

به علت محدود بودن زمین­های قابل استفاده در زراعت برنج، تولید آن از طریق افزایش محصول در واحد سطح مد نظر قرار می­گیرد. در ایران صرف‌نظر از اراضی مرغوب در جلگه‌های استان مازندران، گیلان و دشت خوزستان، برخی مناطق كم بازده ساحلی و بخشی از اراضی، متأثر از شوری املاح موجود در خاك می‌باشند. بنابراین زارعین برنج­کار، به استفاده از اراضی کم­بازده و از جمله زمین­های شور روی آورده­اند كه این امر برای ارقام غیرمتحمل به شوری مشكلاتی ایجاد می‌كند(کاووسی، 1380). زراعت گیاه برنج غالباً در شرایط غرقابی انجام می‌گیرد كه در برابر شوری و ph بالای خاك نیز حساس است (بابائیان­جلودار، 1378). گزارش شده­است كه برنج به شوری نسبتاً حساس می­باشد و در مراحل مختلف رشد، تحمل متفاوتی به ­شوری نشان می­دهد که بیشترین حساسیت آن در مراحل اولیه گیاهچه­ای (3-2 برگی) بوده است.علاوه بر آن در مرحله گرده­افشانی و لقاح نیز به شوری حساس می­باشد (فلاورز و یئو، 1988). اثرات شوری كه ناشی از تجمع یون‌های منیزیم، كلسیم، كلر و سولفات است می‌تواند سبب تأخیر در جوانه‌زنی و رشد گیاهچه، تأخیر در گلدهی و افزایش خوشه‌چه‌های پوك می‌شود، كه تمامی موارد ذكر شده تحت تأثیر بر هم خوردن تعادل اسمزی، تجمع و سمیت یونی، كاهش فعالیت‌های متابولیكی و تعدیل ظرفیت فتوسنتزی حاصل می‌گردد (فلاورز، 2004، لی و همکاران، 2003). تلاش برای كاهش شوری خاك با استفاده از روش‌های مكانیكی و اصول به­زراعی مانند آبیاری، زهكشی و اصلاح خاك معمولاً كاربردی نبوده و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نمی‌باشد و برای تداوم زراعت برنج در این نواحی به واریته‌های متحمل با توانایی بیشتر در برابر تنش شوری نیاز می‌باشد (كاووسی، 1380). بنابر پیچیدگی صفت تحمل به شوری در گیاه، اصلاح این صفت با روش­های متداول اصلاح با مشکل مواجه بوده و موفقیت­های به دست آمده در گذشته به دلیل پیچیدگی کار برای اصلاح تحمل به شوری (شان و همکاران، 1994) و پیچیدگی آثار متقابل شوری با عوامل محیطی و فقدان روش گزینشی کارآمد، چندان قابل توجه نبوده­است (گریگوریو، 1997).

بسیاری از محدودیت­های روش­های مختلف اصلاح­نباتات ریشه در فقدان ابزارهای مناسب برای مطالعات ژنتیکی دارد. وجود ماهیت کمی صفات اقتصادی در محصولات کشاورزی موجب شد که محیط، بسیاری از برآوردهای ارزش­های اصلاحی را تحت تأثیر قراردهد، لذا استفاده از ابزارهایی که حداقل تأثیرپذیری را از محیط دارند گام مؤثری در افزایش پیشرفت­های ژنتیکی مورد استفاده می باشد. جستجوی نشانگرهای مولکولی مشکلات مربوط به مطالعه و نقشه‌یابی ژنوم در گیاهان عالی و در حقیقت مشکلات ژنتیک را حل کرده­است. در نقشه‌یابی ژنتیکی، محدودیت تعداد نشانگرهای مورفولوژیکی مورد استفاده در ژنتیک کلاسیک مشکل­ساز می‌باشد و نیز نشانگرهای مورفولوژیکی ژن­ها فقط قسمت کوچکی از ژنوم را پوشش می‌دهند، بنابراین بعضی از نواحی کروموزومی برای نقشه‌یابی خارج از دسترس قرار می­گیرند. علاوه بر این، صفات مورفولوژیکی نوعی توارث پیچیده دارند که به شدت تحت تاثیر شرایط محیطی قرار می­گیرند (کولینز و همکاران، 2004 و رافالسکی، 2002).

به دلیل پیچیدگی­های صفات کمی، ژنتیك دانان و به نژادگران گیاهی، اطلاعات اندكی از تعداد ژن­ها، جایگاه كروموزومی آن­ها و سهم نسبی شركت هر یك از ژن­ها در تظاهر و توزیع فنوتیپی یك صفت كمی دارند. نقشه­یابی ژن های کمی می­تواند این مدل پیچیده ژنتیكی را به اجزای ژنتیكی منفرد تجزیه نماید که در این صورت صفات كمی نیز با كارآیی صفات تك ژنی مطالعه خواهند شد (لندر و بوتستین، 1989 و پاترسون و همکاران، 1988). نشانگرهای DNA ابزار مناسبی هستند که بر اساس آن می­توان جایگاه ژنی وکروموزومی ژن­های تعیین­کننده صفات مطلوب را شناسایی کرد. با در دست داشتن تعداد زیادتر نشانگر، نقشه­های ژنتیکی کامل­تری را می­توان تهیه نمود که پوشش کاملی را در تمام کروموزوم­های گیاهان به وجود می­آورد. استفاده از نشانگرها، موجب افزایش اطلاعات مفید و مناسب از جنبه­های پایه وکاربردی اصلاح­نباتات خواهدگردید (گویمرز و همکاران، 2007). اصول نشانمند کردن DNA بر مبنای آشکار‌سازی چند شکلی‌های مستقیم در سطح ساختار اولیه مولکول DNA می‌باشد. حضور تعداد زیادی از نشانگر‌های مولکولی توزیع شده در همه ژنوم محققان را قادر به ترسیم نقشه ژن‌های دلخواه به طور مؤثر می‌نماید. نشانگرهای مولکولی تجزیه ژنتیکی فنوتیپ‌های وابسته به اثرات متقابل مکان‌های ژنی مختلف را تسهیل می‌نمایند. نقشه پیوستگی دقیق نشانگرهای مولکولی مربوط به هر ناحیه حامل ژن، برای کلون کردن یک ژن دلخواه و برای تشخیص وجود آن در جمعیت تحت انتخاب، ضروری است. یکی از کاربردهای مهم نشانگرهای مولکولی استفاده از آن برای مطالعه و تعیین محل استقرار مکان‌های ژنی کنترل­کننده صفات کمّی[1](QTL) می‌باشد، نظیر وزن دانه، اندازه دانه، محتویات پروتئین، زمان گلدهی، و مقاومت به تنش­های محیطی که صفاتی مهم برای انتخاب گیاهان زراعی جهت اصلاح می‌باشند. البته گاهی اوقات مشکلاتی برای دست­ورزی آن­ها در برنامه­های انتخاب وجود دارد، زیرا اساس ژنتیکی آن­ها به خوبی مطالعه نشده­است. انتخاب به کمک نشانگرهای مولکولی([2](MASنیز راه­حلی است که دست­آورد زیست شناسان مولکولی

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

فصل اول

كلیات پژوهش…… 2

مقدمه. 3

بیان مسئله. 5

اهداف…. 10

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق… 11

فرضیه­ها. 11

تعریف متغیرهای پژوهش….. 12

نظریه تحلیل رفتار متقابل… 12

پرسشنامه روابط متقابل… 12

هنجاریابی… 12

نرم یا هنجار. 13

روایی… 13

پایایی… 13

فصل دوم

ادبیات و پیشینه پژوهش…… 14

مبانی نظری پژوهش….. 15

نظریه تحلیل رفتار متقابل… 15

تحلیل رفتار متقابل چیست؟. 17

نظریات اساسی تحلیل رفتار متقابل… 18

الگوی روابط متقابل: والد- بالغ- كودك….. 19

پیش­نویس زندگی… 20

گروه درمانی با رویكرد تحلیل رفتار متقابل… 21

فرض­های اساسی از تحلیل رفتار متقابل… 25

منطق رویكرد گروهی تحلیل رفتار متقابل… 27

مفاهیم كلیدی- الگوی روابط متقابل… 28

تعریف روابط متقابل… 28

بازدارنده­ها و سوق دهنده­ها. 30

نیاز به نوازش­ها. 32

تصمیمات و بازتصمیم­ها. 35

بازی­ها و ضدبازی­ها. 36

بازی­های روانی چگونه آموخته می­شوند؟. 38

بازی­ها در نمایشنامه­ی زندگی… 39

وظایف و نقش­های رهبر گروه. 40

فرایندهای درمان.. 41

رویكرد بازتصمیمی گولدینگ در گروه. 42

مراحل گروه درمانی… 43

مرحله­ی شناسایی… 43

مرحله­ی میانی یا مرحله­ی كار گروهی… 44

مرحله­ی نهایی گروه. 48

ارزیابی از تحلیل رفتار متقابل در گروه. 49

چارچوب­ها و سابقه تحقیق… 51

فصل سوم

فرآیند پژوهش…… 57

مواد و روش پژوهش….. 58

جامعه آماری… 59

نمونه­ها و روش نمونه­گیری… 59

حجم نمونه. 59

روش نمونه­گیری… 60

ابزار پژوهش….. 60

روش جمع­آوری اطلاعات…. 61

روش­های تجزیه و تحلیل داده­های پژوهش….. 61

فصل چهارم

یافته­های پژوهش…… 62

تجزیه و تحلیل و بیان نتایج حاصله از تحقیق و توصیف داده­ها. 63

تحلیل عاملی اكتشافی… 63

مرحله اول.. 63

تحلیل عامل اكتشافی… 79

مرحله آخر (مرحله بیست و سوم). 79

بررسی ضریب پایایی آزمون با آلفای كرونباخ… 87

هنجاریابی… 91

فصل پنجم

نتیجه­گیری…. 96

خلاصه فصول.. 97

بحث و تفسیر و نتیجه­گیری… 97

بیان محدودیت­ها و مشكلات…. 103

پیشنهادها و جمع­بندی… 103

منابع

منابع فارسی… 105

منابع انگلیسی… 108

پیوست

پرسشنامه سنجش روابط متقابل (ترجمه شده). 112

پرسشنامه سنجش روابط متقابل (هنجاریابی شده). 115

امتیازها و پروفایل… 116

دستورالعمل… 116

پروفایل پرسشنامه تحلیل رفتار متقابل… 117

تفسیر پروفایل… 117

Abstract. 120

چكیده

هدف: این پژوهش با هدف هنجاریابی مقیاس سنجش روابط متقابل پرسنل شركت ایران خودرو انجام شد. و كلیه پرسنل شركت ایران­خودرو شاغل در سال 1393 جامعه آماری آن را تشكیل دادند. روش: روش پژوهش مذکور از نوع توصیفی، همبستگی با هدف توسعه­ای- روان­سنجی می­باشد در این پژوهش از پرسشنامه تحلیل رفتار متقابل هیر استفاده شده است و پرسشنامه­ها با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی منظم و به تعداد 500 نفر از پرسنل تكمیل و تجزیه و تحلیل بر روی آنها انجام شد. یافته­ها: ضریب پایایی و همسانی درونی مقیاس با استفاده از آلفای كرونباخ  673/0 به دست آمد. برای بررسی روایی مقیاس سنجش روابط متقابل از تحلیل عاملی اكتشافی استفاده شد. تعداد 8 عامل با ارزش ویژه بیشتر از یك 198/56% از واریانس كل را تبیین می­كنند. نتایج تحلیل عاملی نشان داد

 

كه مقیاس سنجش روابط متقابل با 21 سوال قادر است 8 عامل كودك مطیع و سازگار، بالغ عملگرا، والد كنترل­گر و مستبد، والد حمایتگر،  والد احساسی، والد عملگرا، بالغ اخلاقی، بالغ دانشمند را اندازه گیری نماید. بحث و نتیجه­گیری: این مقیاس می­تواند برای سنجش روابط متقابل، بر اساس نظریه تحلیل رفتار متقابل به كار گرفته شود. و به طور كلی می­تواند جهت اندازه­گیری روابط متقابل و یا تغییرات آن در زمان درمان و یا در آموزش و یادگیری استفاده گردد.

واژه­های كلیدی: پرسشنامه، هنجاریابی، نظریه تحلیل رفتار متقابل، حالات نفسانی

مقدمه 

افراد برای رشد و توسعه به محرك­ها و انگیزه­های فیزیكی، اجتماعی و عقلانی نیازمند هستند. یكی از این نیازها، نیاز به تحریك­های جسمی و عاطفی است. برن، این حالت را نیاز به محرك[1] نامید. در یك تحقیق معتبر و شناخته شده رنه اسپتیز[2] (1945) به مشاهده كودكان پرورشگاهی پرداخت. آنها تغذیه­ی خوبی داشتند، از نظر بهداشت و درجه حرارت كاملاً در وضعیت مطلوبی قرار داشتند، با این حال آنها از كودكانی كه با پدر یا مادر و یا مراقبین خود زندگی می­كردند بیشتر در معرض اختلالات بدنی و روانی قرار می­گرفتند. اسپتیز به این نتیجه رسیده بود كه آنچه این كودكان نداشتند محرك بود. و اسپیتز آن را محرومیت عاطفی[3] ­نامید، انتخاب كلمه نوازش توسط برن به نیاز اولیه برای لمس شدن مربوط می­شود. اینكه ما به عنوان افراد بزرگسال هنوز در پی تماس جسمانی هستیم ولی یاد می­گیریم كه شكل­های دیگر درك حضور دیگری را جانشین لمس كنیم. یك تبسم، یك تعریف، و یك تمجید یا حتی اخم و ترشرویی نشان می­دهد كه حضور ما درك شده است. (جونز و استوارت، 1382)مقدمه

یك نوازش عبارتست از هر فعالیتی در جهت بازشناسی یا نمایش مرحله­ای از انگیزه­ها می­باشد. نوازش­های روانی «كلامی و غیركلامی[4]» برای احساس ارزش مهم و ضروری است. نوازش­ها دارای حالات مختلفی از جمله: كلامی و غیركلامی، شرطی و غیرشرطی، محبت، گرمی یا قدردانی كلامی با همراه با نگاه، لبخند، تماس و یا حتی حالت­های صورت هستند كه همگی برای سلامت روان مفید می­باشد. (كوری، 2013)

با توجه بر این موضوع كه اساساً همه علوم از مفاهیم یا سازه­هایی نظری و ارتباط بین این مفاهیم تشكیل می­شوند ولی تا هنگامیكه مفاهیم نظری قابل اندازه­گیری و كمی شدن نباشند، یافتن قوانین و روابط علمی به منظور پیش­بینی پدیده­ها ممكن نیست. (آناستازی، 1386) چون موضوع مطالعه در علوم تربیتی و رفتاری انسان است، اندازه گیری و بدنبال آن تصمیم­گیری در این حیطه فوق­العاده حساس است. و این امر نیز بدیهی است كه چیزی تا مورد اندازه­گیری قرار نگیرد نمی­تواند بطور علمی مورد مطالعه قرار گیرد. (ثرنداك، 1369) روش اندازه­گیری، پایه و اساس مطالعات علمی است و وسایل مورد نیاز را برای آزمون فرضیه­های علمی می­سازد و به همین دلیل است كه توجه به كاربردهای پژوهشی روش­های اندازه­گیری به ویژه در علوم رفتاری روزافزون است. (هومن، 1368)

بنابراین ما در این پژوهش بر آنیم تا مقیاس سنجش روابط متقابل هیر را جهت اندازه­گیری روابط متقابل ترجمه نماییم و روایی، اعتبار و هنجاریابی آزمون مذكور را تهیه نماییم.

مفهوم طفل 

گفتار اول: مفهوم طفل  در لغت

در لغت فارسی طفل به معنای بچه،کودک، نوزاد،خردسال،خرده و ریزه از هر چیزی می باشد. وجمع آن اطفال است.(دهخدا،1372:ص 2452) واژه دیگری که در این معنی به کار می رود و از عربی به فارسی آمده است کلمه(صبی)می باشد،در معنای صبی گفته اند:(کودکی که به احتلام نرسیده است)این کلمه بصورت فعل نیز در زبان عربی به کار رفته است و به معنای ذوق زده شدن و کارهای کودکانه انجام دادن می باشد.(قریشی،1412: ص109) صبی مفرد بوده و جمع آن صبیان است.کلمه صغیر نیز از واژه های مترادف طفل است.صغیر در لغت به معنای فردکوچک، کم سال،کم سن و در مقابل کبیر می باشد و جمع آن صغار است.(معین.1385: ص2130)

گفتار دوم:مفهوم طفل  از نظر قرآن

با استفاده از آیات قرآن کریم می توان طفولیت را دوره ای دانست که از تولد آغاز می گردد و با بلوغ خاتمه می یابد. خداوند حکیم می فرماید((و نَقرٌ فی الأرحام ما نشاء الی اجل مسمی ثم نخرجکم طفلأ ثم لتبلغوا أشدکم…..))

ترجمه…واز نطفه ها انچه مشیت ما تعلق گیرد در رحمها قرار می دهیم تا بوقت معین شما را که

 

طفل هستید بیرون آریم تا زندگی کنید و به حد بلوغ برسید.

همچنین در ایه شریفه دیگری امده است((هو الذی خلقکم من تراب  ثم من نطفه ثم من علقه ثم یخرجکم طفلا ثم لتبلغوا اشدکم ثم لتکونوا شیوخا و منکم من یتوفی من قبل ولتبلغوا اجلا مسمی ولعلکم تعقلون)) سوره غافر آیه 67

ترجمه:((او کسی است که شما را از خاکی افرید،سپس از علقه ای،سپس شما را بصورت طفلی از شکم مادر بیرون اورد، بعد به مرحله کمال قوت می رسید،وبعد از آن پیر می شوید؛و گروهی از شما پیش از رسیدن به این مرحله می میرند،و در نهایت به عجل حتمی خود می رسید؛شاید بیندیشید.

 استاد راهنما:
آقای دکتر محمد رضا عبدلی
 

تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

چکیده 1

فصل اول: کلیات تحقیق

۱-1- مقدمه. 3

۱-2-بیان مساله. 3

۱-3- اهداف تحقیق. 5

۱-4- اهمیت موضوع تحقیق. 5

۱-5- سوالات تحقیق. 6

۱-6- جامعه و نمونه آماری.. 6

۱-7- روش انتخاب نمونه آماری.. 6

۱-8- تعاریف عملیاتی متغیرها و واژه‌های کلیدی.. 7

۱-9- طرح پژوهش و روش های تجزیه و تحلیل داده ها 8

۱-10- قلمرو تحقیق. 8

۱-10-۱- قلمرو موضوعی تحقیق. 8

۱-10-۲- قلمرو مکانی تحقیق. 8

۱-10-۳- قلمرو زمانی تحقیق. 8

۱-11- خلاصه فصل. 9

فصل دوم : مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق

فصل دوم – بخش اول 10

2-1- پیشینه نظری.. 11

2-1-1- مقدمه. 11

2-1-2- صنعت بیمه. 11

2-1-3- ضرورت و اهمیت ارزیابی عملکرد 13

2-1-4- ارزیابی عملکرد 14

 2-1-5- رویکردهای ارزیابی عملکرد سازمان. 14

2-1-6- ویژگی های نظام ارزیابی عملكرد سازمانی کارآمد 15

2-1-7- ارزیابی عملکرد مالی چند معیاره 15

2-1-8- معیارهای ارزیابی عملکرد مالی. 17

2-1-9- عملکرد مبتنی بر حسابداری.. 17

2-1-10- مدل «سینك و تاتِل». 18

2-1-11- ماتریس عملكرد 20

2-1-12- مدل تحلیل ذی نفعان. 20

2-1-13- ساختار و چارچوب مدل تعالی سازمانی. 22

2-1-14- فرآیندتحلیل سلسله مراتبی (مدل AHP) 25

بخش دوم-سابقه تحقیقات مشابه. 31

۲-۲-۱- مقدمه. 32

۲-۲-۲- مروری بر سابقه تحقیقات مشابه داخلی. 32

۲-۲-3- مروری بر سابقه تحقیقات مشابه خارجی. 35

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1- مقدمه. 41

3-2- نوع­شناسی پژوهش.. 42

3-3- انتخاب خبره 43

3-4- ابزار جمع آوری اطلاعات.. 43

3-5- روایی و پایایی پرسشنامه. 45

3-6- معرفی مدل و مراحل تحقیق. 46

3-7- روش گردآوری داده­ ها 47

3-8- روش تجزیه و تحلیل داده­ ها 48

3-9- معرفی نرم­افزار. 50

3-10- خلاصه فصل. 50

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل

4-1- مقدمه. 53

4-2- مشخصات خبرگان. 53

4-2-1- مطالعه توصیفی نمونه آماری متغیر جنسیت.. 54

4-2-2- مطالعه توصیفی نمونه آماری متغیر سن. 55

4-2-3- مطالعه توصیفی نمونه آماری متغیر سطح تحصیلات.. 55

4-2-4- مطالعه توصیفی نمونه آماری متغیر تجربه کاری.. 56

4-3- یافته ها 57

4-3-1- سؤال اصلی: عوامل اصلی و فرعی مؤثر بر ارزیابی. 57

4-3-2- سؤال اول فرعی: اولویت­بندی عوامل اصلی و فرعی مؤثر بر ارزیابی   62

4-3-3- سؤال دوم فرعی: رتبه بندی شرکت های بیمه. 68

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- مقدمه. 76

5-2- یافته های تحقیق. 77

5-3- بحث و مقایسه. 78

5-4- پیشنهادات تحقیق. 79

منابع و ماخذ: 80

پیوست اول. 86

پیوست دوم 92

پیوست سوم: محاسبات و خروجی نرم افزار. 98

چکیده انگلیسی. 110

چکیده

فعالان بازار سرمایه و ذینفعان شرکت های عرضه کننده سهام به ابزاری نیاز دارند تا بتوانند از طریق آن شرکت های مشابه را مقایسه نمایند و بر این اساس و با در نظر گرفتن هدف از سرمایه گذاری سهام مورد نظر را انتخاب نمایند. بنابراین طراحی مدل ارزیابی عملکرد و رتبه بندی شرکت های بیمه به عنوان یکی از صنایع فعال در بورس اوراق بهادار تهران هدف اصلی این تحقیق بوده است.

در این پژوهش جهت ارائه مدل ارزیابی مالی شرکت های بیمه حاضر در بورس با بهره گرفتن از روش دلفی و مدل AHP گروهی و با نظر سنجی از پانزده خبره مالی و نظارتی صنعت بیمه عوامل اصلی و زیر فاکتور های مدل شناسایی و اولویت بندی گردیده است. سپس با بهره گرفتن از مدل بدست آمده و اطلاعات شرکت های بیمه حاضر در بورس که از طریق اسناد و مدارک معتبر و رسمی جمع آوری گردیده، این شرکت ها رتبه بندی گردیده اند. در نتیجه تحقیق عوامل اصلی مدل به ترتیب اولویت شامل عوامل مبتنی بر فعالیت بیمه گری با وزن 706/0 ، عوامل مبتنی بر بازار بورس با وزن 164/0 و عوامل مبتنی بر حسابداری با وزن 130/0 می باشند که در هر دسته زیر فاکتورهایی جهت محاسبه نمره کل شرکت شناسایی گردیده است. در نهایت پنج شرکت حاضر در بورس اوراق بهادار تهران با بهره گرفتن از مدل حاضر و با محاسبه شاخص های مالی، بیمه ای و بازار سرمایه رتبه بندی گردیده اند.

واژگان کلیدی: رتبه بندی،ارزیابی عملکرد،شرکت بیمه، تحلیل سلسله مراتبی

۱- ۱- مقدمه

در دنیای رقابتی امروز تنها سازمان‌ها و شرکت‌هایی می‌توانند به رقابت و ایجاد سودآوری بپردازند که توجه ویژه‌ای به برنامه ریزی و ارزیابی عملکرد خود نسبت به رقبا داشته باشند. از آنجایی که بقای سازمان ها جز از طریق استفاده بهینه از منابع و امکانات میسر نیست، بارزترین مشخصه هر سازمان پویا و بالنده ارزیابی و نقد موثر فعالیت ها و اقدامات انجام شده در گذر زمان است، چه آنکه تنها در سایه چنین رویکردی است که تصمیم گیری مبتنی بر اطلاعات، و حرکت از روزمره گی و برنامه روزی به برنامه ریزی نظام دار میسر می گردد. این امر در سازمان هایی نظیر بیمه ها بسیار ملموس‌تر است زیرا فروش خدمات به مراتب مشکل‌تر از فروش کالاهای ساخته شده است. واضح‌ترین دلیل این امر، قابل‌رؤیت بودن کالاهاست درحالی‌که خرید خدمت به طور کلی دارای ماهیت دیگری است.

برخی از محققین معتقدند که یک ابزار ارزیابی عملکرد مناسب باید قادر باشد تا دامنه ی وسیعی از معیار های عملکرد را شامل شود، برخی دیگر نیز به این نکته اشاره می کنند که ابزارهای ارزیابی عملکرد باید امکان انجام ارزیابی های مقایسه ای را برای سازمان ها فراهم نماید. بنابراین واضح است که سهامداران، مدیران، سرمایه گذاران و سایر ذینفعان در این وضعیت به مدل و ابزاری نیاز دارند تا بتوانند از طریق آن موقعیت شرکت را نسبت به رقبا و محیط تشخیص داده و تمهیدات لازم را بیندیشند. دراین تحقیق شاخص ها و زیر شاخص های اندازه‌گیری عملكرد مالی در شرکت های بیمه فعال در بورس اوراق بهادار تهران، اهمیت و وزن هر یک از شاخص ها و زیر شاخص ها با بهره گرفتن از روش های تصمیم گیری در مدیرت تعیین می گردد و در نهایت به رتبه بندی شرکت های بیمه فعال در بورس پرداخته می شود.

۱- ۲- بیان مسئله

در فضای رقابتی حاضر که از ویژگی های مهم آن محدودیت منابع است، مدیریت و ارزیابی عملکرد، نقش به سزایی در موفقیت سازمان دارد (آمدو و دیگران[1]، 2012). واضح است که مدیران در این وضعیت به ابزاری نیاز دارند تا بتوانند از طریق آن موقعیت خود را نسبت به رقبا و محیط تشخیص داده و تمهیدات لازم را در جهت رسیدن به اهداف بعدی فراهم نمایند.

تجربه جهانی حاکی از آن است که صنعت بیمه به مثابه جزیی از صنعت مالی،باید رابطه‌ متقابل صحیحی با مجموعه بازار سرمایه داشته باشد.این رابطه،در عصر جهانی شدن،به‌ دو شکل تبلور می‌یابد: از یک سو،توسعه کسب‌وکار بیمه به بازار سرمایه مستحکم نیازمند است؛و از دیگرسو،رشد بازار سرمایه خود مبتنی بر مشارکت فعال وجوه بیمه در این بازار است ( عبده تبریزی، 1380) .

یکی از راهكارهای گسترش ارتباط صنعت بیمه با بازارهای مالی، خصوصی سازی و واگذاری شركت های بیمه از طریق بازار بورس از بخش دولتی به بخش خصوصی است. به روش های مختلفی می توان شركت های دولتی بیمه را به بخش های غیر دولتی واگذار كرد. سه روش فروش دارایی های، عرضه سهام به عموم و صدور و توزیع كوپن، مرسوم ترین روش های خصوصی سازی هستند. در روش عرضه ی سهام به عموم، سهام در بازارهای مالی ( بورس اوراق بهادار) به صورت آزاد و بدون قید و شرط به بخش خصوصی عرضه می شود. این روش به دلیل هزینه كم و رعایت مكانیزم بازار، مطلوب بسیاری از كشورها بوده است(مهدوی، سیفلو، 1389). در حال حاضر برخی از شرکت های بیمه از جمله دانا، آسیا، ملت و … در بورس اوراق بهادار تهران هستند. باتوجه به اینکه شرکت های بیمه به خریداری ریسک مبادرت می ورزند، در صورت های مالی این شرکت ها موارد ویژه ای از قبیل ذخایر فنی وجود دارد. عدم نظارت صحیح و آکچوئری مناسب می تواند شرکت را در بلند مدت با مشکل مواجه سازد و این موضوع در صورت های مالی منعکس نمی شود. لذا ارائه مدلی کارا برای ارزیابی عملکرد مالی شرکت های بیمه بسیار ضروری است. شکل 1-1 با مقایسه حالت موجود و مطلوب بیان گر مسئله تحقیق می باشد.

وضع بالقوه و مطلوب: مشخص بودن عوامل و شاخص های ارزیابی عملکرد مالی شرکت های بیمه فعال در بورس و رتبه بندی آن ها
وضع بالفعل و موجود: نامشخص بودن عوامل و شاخص های ارزیابی عملکرد مالی شرکت های بیمه فعال در بورس
۱- ۳- اهداف تحقیق

هدف پژوهش علمی آن است که همراه با دلایل و شواهد عینی، استفاده صحیح از فنون، تکنیک‌ها و روش‌های تجزیه و تحلیل اطلاعات و حقایق، مبانی صحیح و سودمندی را به منظور اتخاذ تصمیم در زمینه برطرف نمودن مشکلات سازمانی پیشنهاد نماید.

۱- ۳- ۱- هدف اصلی

تعیین و تبیین سبد عوامل اصلی و فرعی مؤثر بر ارزیابی مالی شرکت های بیمه فعال در بورس.

۱- ۳- ۲- هدف فرعی

اولویت بندی و وزن دهی عوامل اصلی و فرعی مؤثر بر ارزیابی مالی شرکت های بیمه فعال در بورس..

ارائه الگوی مناسب و مدل کارا جهت ارزیابی مالی شرکت های بیمه فعال در بورس.

۱-۳-۳- اهداف کاربردی

هدف از انجام این تحقیق تبیین مدل ارزیابی مالی شرکت های بیمه فعال در بورس می باشد، مهم‌ترین بهره بردار نتایج تحقیق حاضر شرکت های بیمه می باشد؛ و سرمایه گذاران و فعالان بازار سرمایه می‌توانند از نتایج تحقیق استفاده نمایند.

 

۱-۴- اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن

امروزه سازمان ها در محیطی فعالیت می‌کنند که به طور روز افزون به سوی اقتصاد مبتنی بر ارزش پیش می‌رود و سازمان های موفق و پیشرو با برنامه ریزی و ارزیابی عملکرد موقعیت خود را در بازار شناسایی و به دنبال استفاده از نقاط قوت برای بوجود آوردن فرصت هستند تا بتوانند نظر سرمایه گذاران را جلب و ارزش سهام خود را افزایش دهند. معیارهای مالی قادرند بازتاب دهنده خوبی از عملکرد شرکت ها باشند و اطلاعات کمی مفیدی از عملیات و وضعیت شرکت ها برای سرمایه گذاران و تحلیلگران در زمان های مختلف فراهم آورند (یلکین و همکاران، 2012). به طور کلی در مدل های ارزیابی مالی دو دسته معیار معیار های عملکرد مالی مبتنی بر حسابداری[2] و معیارهای عملکرد مالی مبتنی بر ارزش[3] مورد بررسی قرار می گیرد. با توجه به نظرات متخصصین مالی، معیار های مبتنی بر حسابداری شامل نرخ بازده دارایی[4] ، حقوق صاحبان سهام[5] ، رشد سود عملیاتی[6] و نسبت قیمت به سود می باشد. همچنین معیار های مبتنی بر مبتنی بر ارزش شامل ارزش افزوده اقتصادی[7]، ارزش افزوده بازار[8]، ارزش افزوده نقدی[9] ، ارزش افزوده اقتصادی پالایش شده، ارزش افزوده حقیقی[10]، کیوتوبین و ارزش ایجاد شده سهامدار[11] ، می باشد.

با توجه به آنچه بیان شد و از آنجا که در بورس اوراق بهادار تهران مجموعه ای از معتبرترین شرکت های کشور فعالیت دارند، لذا وجود یک نظام ارزیابی عملکرد مناسب به ویژه در بخش مالی برای ارزیابی شرکت های بیمه ای سبب شفافیت بیشتر عملکرد شرکت های بیمه در مقایسه با سایر شرکت ها می شود. این مدل می تواند به ابزاری موثر در تصمیم گیری کارگزاران و سرمایه گذاران بازار سرمایه جهت خرید سهام شرکت های بیمه مبدل گردد.

۱-5- سؤالات تحقیق

۱-5-۱- سؤال اصلی

عوامل اصلی و فرعی مؤثر بر ارزیابی مالی شرکت های بیمه فعال در بورس کدام­اند؟

۱-5-۲- سؤالات فرعی

اولویت­بندی عوامل اصلی و فرعی مؤثر بر ارزیابی مالی شرکت های بیمه فعال در بورس چیست؟

رتبه بندی شرکت های بیمه فعال در بورس به چه صورت است؟

۱-6- جامعه و نمونه آماری

این تحقیق بروی شرکت های بیمه فعال در بورس اوراق بهادار صورت پذیرفته لذا جامعه تحقیق شرکت های بیمه آسیا، دانا، البرز، پارسیان و ملت می باشد. همچنین جهت مصاحبه و نظرسنجی از خبرگان که مدیران بیمه مرکزی ج.ا.ا بوده اند استفاده گردیده است.

۱-7- روش انتخاب نمونه آماری

در این تحقیق تمامی شرکت های بیمه حاضر در بورس تهران مورد ارزیابی قرار گرفته اند. لذا این تحقیق نمونه گیری نداشته و از کل جامعه تحقیق به عمل آمده است. در خصوص انتخاب خبره، مدیران و کارشناسان بیمه مرکزی که دارای ویژگی، مرتبط بودن شغل با موضوع نظارت و ارزیابی و در دسترس بودن انتخاب گردیده اند.

۱-8- تعاریف عملیاتی واژه‌های کلیدی، متغیرها و نحوه محاسبه

ارزیابی عملکرد: تعاریف متعددی از ارزیابی عملکرد توسط محققین مختلف ارائه شده است:

ارزیابی عملکرد سازمانی به چگونگی انجام ماموریتها و وظایف و فعالیت های سازمانی و نتایج حاصله از انجام آنها اطلاق می گردد. ارزیابی به فرایند پیچیدة سنجش، ارزش گذاری و قضاوت در خصوص عملكرد اطلاق می شود (انواری رستمی وحسینی، 1384).

عملکرد: در یک تعریف جامع می توان گفت عملکرد به معنای ساختارها و هم به معنای نتایج است. رفتارها از فرد اجرا کننده ناشی شده و عملکرد را از یک مفهوم انتزاعی به عمل تبدیل می کند. رفتارها فقط ابزارهایی برای نتایج نیستند. بلکه خود نتیجه به حساب می آیند و می توان جدای از نتایج، در مورد آنها قضاوت کرد(خلیلی عراقی و همکاران، 1382، 83).

رز معتقد است اندازه‌گیری عملکرد، ابزاری تحلیلی است که شاخص‌ها را تعیین می‌کند، نتایج را به صورت کمّی نشان می‌دهد و عکس‌العمل‌های بعدی را تعیین می کند(رز، 1995).

عملکرد مالی: منظور از عملکرد مالی شرکت ها در این تحقیق، ارزش عملکردی هر شرکت با توجه به صورت های مالی می باشد.

معیار های عملکرد مالی مبتنی بر حسابداری[12]: معیارهای مبتنی بر حسابداری که به آنها معیارهای سنتی نیز گفته می شود بر پایه اطلاعات تاریخی قرار داشته و بر صورت سود و زیان و ترازنامه تاکید دارند. نحوه محاسبه این متغیر ها بر اساس اطلاعات صورت های مالی حسابرسی شده شرکت ها و بر اساس فرمول های مدیریت مالی میباشد. به عنوان مثال نسبت آنی از تقسیم دارایی های زود نقد شونده بر بدهی های جاری محاسبه می گردد.

معیار های عملکرد مبتنی بر بیمه گری: این معیار ها بر اساس فعالیت عملیاتی شرکت های بیمه محاسبه می گردد. بیمه مرکزی سالانه این معیار ها را برای صنعت بیمه و به تفکیک شرکت های بیمه منتشر می سازد. در این تحقیق از معیار های بیمه گری از سالنامه آماری استخراج گردیده است.

معیار های عملکرد مبتنی بر بازار بورس: معیار هایی هستند که نشان دهنده میزان مقبولیت سهام شرکت در بازار بورس می باشند. این معیار ها توسط شرکت های تحلیل گر بازار سرمایه و نیز از طریق سازمان بورس منتشر می گردند.

۱-9- طرح پژوهش و روش های تجزیه و تحلیل داده ها

با توجه به اهداف تحقیق و جهت پاسخ گویی به سوالات، ابتدا عوامل اصلی موثر در عملکرد شرکت های بیمه فعال در بورس که از طریق بررسی پژوهش‌های داخلی و خارجی صورت گرفته شناسائی و پس از دسته بندی این عوامل، با بهره گرفتن از تکنیک دلفی در راند های مختلف به فاکتور های مدل می رسیم. سپس با بهره گرفتن از روش تحلیل گروهی سلسله مراتبی[13] به اولویت بندی عوامل تاثیرگذار می پردازیم. پرسشنامه روش AHP به صورت زوجی و استاندارد می باشد لذا از روایی لازم برخوردار است. جهت سنجش پایایی، صحت و دقت پاسخگویی خبرگان نرخ ناسازگاری ماتریس های مقایسات زوجی بررسی می گردد، چنانچه میزان ناسازگاری کمتر از 0.1 باشد قضاوت های خبرگان قابل استناد می باشد. همچنین جهت محاسبه نمره هر شاخص از اطلاعات مستند پنج شرکت حاضر در بورس تهران از قبیل صورت های مالی، سالمامه آماری صنعت

 
               
عنوان:
بررسی رابطه تیپ شخصیتیB و A با رضایت شغلی و سلامت عمومی
کارکنان دادگستری کرمانشاه در سال 1392
 
استاد راهنما:
دکتر حسن امیری
 
 
بهار 1393
 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                          شماره صفحه

چکیده 1

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1. مقدمه 3

1-2.بیان مسأله 4

1-3.ضرورت و اهمیت تحقیق 7

1-4.اهداف تحقیق 7

1-4-1.هدف اصلی 7

1-4-2.هدف فرعی 7

1-5. فرضیه‏های تحقیق 7

1-6. تعریف مفهومی و عملیاتی پژوهش 8

1-6-1. تعاریف مفهومی 8

1-6-2-1 .رضایت شغلی 8

1-6-1-2. شخصیت و تیپ های شخصیتی 8

1-6-2-1. سلامت عمومی 9

1-6-2. تعاریف عملیاتی 9

1-6-2-1. رضایت شغلی 9

1-6-2-3. سلامت عمومی 9

فصل دوم:  پیشینه پژوهش

2-1. رضایت شغلی 11

2-1-1. تعریف رضایت شغلی 12

2-1-2. عوامل تأثیرگذار بر رضایت شغلی 14

2-1-3. نظریه‌های زیربنایی رضایت شغلی 18

2-1-3-1. نظریه‌های ریزمدل 18

2-1-3-2. نظریه سلسله نیازهای مزلو 19

2-1-3-3. نظریه آلدرفر 19

2-1-3-4. نظریه نیازهای آموخته شده مک کللند 19

2-1-3-5. نظریه برابری و انتظار 20

2-1-3-6. نظریه‌های درشت مدل 21

2-1-3-7. تئوری حفظ منابع 21

2-1-3-8 . مدل فرایندی اطلاعات اجتماعی 21

2-1-2-9. نظریه دو عاملی هرزبرگ 22

2-2. شخصیت 22

2-2-1. تعاریف شخصیت 23

2-3 . الگوها و تیپ‌های شخصیتی A و B 24

2-3-1. مفهوم الگوی رفتاری A و B و توسعه آن 25

2-4. سلامت عمومی 29

2-4-1. مفهوم سلامت عمومی 29

2-4-2. الگوهای سلامت 30

2-4-2-1. الگوی پزشکی 30

2-4-2-2. الگوی محیطی 31

2-4-2-3. الگوی کلی‌نگری 31

2-4-3. ابعاد سلامت 33

2-4-3-1. سلامت جسمانی 34

2-4-3-2. سلامت روان‌شناختی 35

2-4-4. ویژگی‌های برخورداری از سلامت روان از دیدگاه‌های مختلف 39

2-4-5. دیدگاه‌های مختلف روان‌شناسی پیرامون ویژگی‌های افراد دارای سلامت روان 40

2-4-5-1. دیدگاه روانپزشکی 41

2-4-5-2. دیدگاه رفتارگرایی 41

2-4-5-3. دیدگاه انسان‌گرایی 41

2-4-5-4. دیدگاه هستی‌گرایانه 41

2-4-5-5. دیدگاه شناختی 42

2-5 . مروری بر پژوهش‌های پیشین 43

2-5-1. پژوهش‌های داخلی 43

2-5-2. پژوهش‌های خارجی 45

فصل سوم: روش‌شناسی پژوهش

3-1.مقدمه 47

3-2 . متغیرهای تحقیق 48

3-3. جامعه آماری ، نمونه و روش نمونه گیری 48

3-4. ابزار اندازه گیری و جمع آوری اطلاعات 48

3-4-1. ابزار پژوهش و اعتبار و روایی آن 48

3-4-1-1. پرسشنامه رضایت شغلی دانت 48

3-4-1-2. ابزار سنجش سلامت عمومی 49

3-4-2-3 . آزمون 25 سؤالی تیپ‌های شخصیتی A و B اسپنسر 51

3-5- روش اجرای پژوهش 52

3-6- روش تجزیه و تحلیل داده ها 52

فصل چهارم: یافته های پژوهش

4-1.مقدمه 55

4-2. توصیف یافته های تحقیق 55

4-4 . تجزیه و تحلیل فرضیه های پژوهش 59

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1. مقدمه 61

5-2. بحث در یافته های پژوهش 61

5-3- مشکلات و محدودیت های پژوهش 65

5-4- پیشنهادات 65

5-4-1- پیشنهاد پژوهشی 65

5-4-2- پیشنهاد کاربردی……………………………………………………………………………………………………66

فهرست منابع فارسی 67

فهرست منابع انگلیسی 70

چکیده انگلیسی I

 

فهرست جدول‌ها

عنوان                                                                                                   شماره صفحه

جدول4-1- فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری مورد مطالعه به لحاظ جنس 55

جدول4-2- فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری مورد مطالعه به لحاظ وضعیت تأهل 56

جدول4-3- فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری مورد مطالعه به لحاظ سن 56

جدول4-4- فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری مورد مطالعه به لحاظ مدرک تحصیلی 56

جدول4-5- فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری مورد مطالعه به لحاظ سابقه خدمت 58

جدول 4-6- نتیجه آزمون کالموگروف –  اسمیرونوف برای نرمال بودن توزیع متغیرهای پژوهش 58

جدول4-7- بررسی رابطه تیپ شخصیتی کارکنان دادگستری شهر کرمانشاه(نوع A) با رضایت شغلی آنان با بهره گرفتن از آزمون همبستگی پیرسون 59

جدول 4-8- بررسی رابطه تیپ شخصیتی کارکنان دادگستری شهر کرمانشاه(نوع B) با رضایت شغلی آنان با بهره گرفتن از آزمون همبستگی پیرسون 60

جدول 4-9- بررسی رابطه تیپ شخصیتی کارکنان دادگستری شهر کرمانشاه(نوع A) با سلامت عمومی آنان با بهره گرفتن از آزمون همبستگی پیرسون 60

جدول 4-10- بررسی رابطه تیپ شخصیتی کارکنان دادگستری شهر کرمانشاه(نوع B) با سلامت عمومی آنان با بهره گرفتن از آزمون همبستگی پیرسون 60

جدول 4-11- بررسی رابطه رضایت شغلی و سلامت عمومی کارکنان دادگستری شهر کرمانشاه با بهره گرفتن از آزمون همبستگی پیرسون 61

 

 

چکیده
سلامت عمومی و نوع تیپ شخصیتی افراد  از عوامل مؤثر در رضایت شغلی آنان به ویژه در دستگاه قضایی که با مؤلفه‌های مهم زندگی افراد جامعه یعنی مال، جان و… سروکار دارد، است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه‌ی تیپ­های شخصیت با رضایت شغلی  و سلامت عمومی کارکنان می‌باشد.

پژوهش حاضر به شیوه توصیفی و از نوع همبستگی بود. از بین جامعه آماری کارکنان دادگستری شهرستان کرمانشاه(743 نفر) تعداد 100 نفر( 63  نفر مرد و 37 نفر زن ) بر اساس روش نمونه‌گیری به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و با بهره گرفتن از پرسشنامه تیپ شخصیتی A و B اسپنسر(2007)، رضایت شغلی دانت(1969) و سلامت عمومی GHQ-28 (1972) مورد بررسی قرار گرفتند. داده های به دست آمده  با بهره گرفتن از نرم افزار آماریspss در دو سطح توصیفی و استنباطی(ضریب همبستگی پیرسون ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بین تیپ شخصیتی(نوع A) کارکنان و رضایت شغلی آنان رابطه منفی و معنادار وجود دارد؛ اما بین تیپ شخصیتی(نوع B) کارکنان و رضایت شغلی آنان رابطه معناداری وجود ندارد؛ بین تیپ شخصیتی(نوع A) و (نوع B) کارکنان و سلامت عمومی آنان رابطه معناداری وجود ندارد؛ بین رضایت شغلی و سلامت عمومی کارکنان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد؛

با توجه به رابطه بین تیپ شخصیتی(نوع A) و رضایت شغلی و همچنین بین رضایت شغلی و سلامت عمومی می‌توان با آموزش مهارت های لازم جهت شناخت ویژگی های شخصیتی و همچنین فراهم آوردن امکانات شغلی سلامت عمومی افراد را افزایش داد.

واژه‌های كلیدی: تیپ های شخصیت A وB، رضایت شغلی، سلامت عمومی، کارکنان دادگستری کرمانشاه

 

 

فصل یکم
مقدمه
 

 

1-1. مقدمه
یکی از پرارزش‌ترین منابع سازمان، منابع انسانی می‌باشد. چنانچه به این منبع توجه شود، جنبه‌های رضایت شغلی افزایش می‌یابد و در نتیجه بهره‌وری در سازمان افزایش می‌یابد. نیروی انسانی یا به عبارتی افراد، مهمترین جزء اساسی هر سازمانی محسوب می‌شوند. آنان هنگام پیوستن به سازمان نیازها، انتظارات و توقعات خویش را با خود به سازمان می‌آورند و انتظار دارند که به نیازها ازجانب سازمان پاسخ داده شود.افراد براساس ارضاء نیازهای خودبرانگیخته می‌شوند وانگیزش درآنها موجبی افزایش کارایی در سازمان می‌شود(مایور[1]، 2008).

رضایت شغلی به مفهوم لذت روحی ناشی از ارضاء نیازها، تمایلات و امیدهاست که فرد از کار خود به‌دست می‌آورد. همچنین رضایت شغلی طرز نگرش فرد نسبت به کارش تعریف شده است(رابینز[2]، 2007).

مطالعات مختلف در زمینه رضایت شغلی نشان می‌دهد که عوامل تأثیرگذار زیادی بر رضایت شغلی وجود دارد که این عوامل در چهار گروه قابل طبقه‌بندی است که به‌ترتیب عبارتند از: 1- عوامل سازمانی. 2- عوامل محیطی. 3- ماهیت کار. 4- عوامل فردی.

نظریه های مختلفی نیز در زمینه رضایت شغلی مطرح شده است که هر کدام آن را به نوعی بیان

 

کرده اند.

وقتی از شخصیت حرف زده می‌شود مقصود در نظر داشتن بسیاری از ویژگی‌های فرد است. کلیت یا مجموعه‌ای از صفات مختلف که از ویژگی‌های جسمانی سطحی فراتر می‌رود و تعداد زیادی از ویژگی‌های ذهنی، اجتماعی و هیجانی را دربرمی‌گیرد.

 

بر اساس یک نوع تقسیم‌بندی نیز افراد را براساس الگوهای رفتاریشان به دو گروه تقسیم کرده اند افراد دارای تیپ شخصیتی A و B . این الگوهای رفتاری برای اولین‌بار توسط 2 نفر متخصص قلب به نام‌های «ری روزنمن»[3] و «مای فریدمن»[4] در سال 1959 مطرح شد و این متخصصین در جریان طبیعی درمان بیماران قلبی خود متوجه برخی رفتارها و ویژگی‌های شخصیتی بیماران شدند و براساس این طبقه‌بندی، افراد به لحاظ داشتن این ویژگی‌های رفتاری خاص در الگوی رفتاری A، رقابت‌جو، شتابگر، طالب کسب موفقیت، پرکار و بلندپروازند و در مقابل افراد دارای الگوی رفتاری B، آرام و صبور بوده و اهل رقابت نیستند. همچنین آنها حساسیت به گذشت زمان و موفقیت در کارشان نشان نمی‌دهند(ترجمه‌ی کدیور، جوادی، 1381).

سلامت، کیفیتی از زندگی است که تعریف آن مشکل و اندازه‌گیری واقعی آن تقریباً غیرممکن است. متخصصان تعاریف متعددی از این مفهوم ارائه داده‌اند اما تقریباً همه تعاریف موضوع مشترکی دارند و آن مسئولیت درقبال خود انتخاب سبک زندگی سالم است.

سازمان جهانی بهداشت[5] (1974) سلامت را چنین تعریف می‌کند: سلامت عبارت است از حالت بهزیستی کامل جسمانی، روانی و اجتماعی و نه فقط فقدان بیماری یا ناتوانی.

حال با توجه به اهمیت هریک از سه متغیر بیان شده و ارتباط احتمالی بین آنها ما در این پژوهش قصد داریم رابطه بین این متغیرها را با یکدیگر مورد بررسی قرار می گیرد .

1-2.بیان مسأله
شخصیت به عنوان اساسی ترین موضوع علم روانشناسی است، زیرا محور اساسی بحث در زمینه‌های یادگیری، انگیزه، تفکر، عواطف و احساسات، هوش و …می باشد. در روانشناسی ، شخصیت به معنی سبک (style) یک فرد است بدون آنکه درباره ی آن کوچکترین قضاوتی بکنیم.( حمزه گنجی، 1374)

یکی از متداولترین طبقه بندیهایی که روانشناسان برای شخصیت به کار می برند تیپ شخصیتی A  وتیپ شخصیتیB  می باشد. تیپ شخصیتی B  در مقایسه با تیپ شخصیتی A خوددارترند و از بروز احساسات خود بیشتر جلوگیری می کنند. همین طور شواهد نشان می دهد که تیپ شخصیتی B در یادگیری بیشتر تحت تاثیر تنبیه قرار می‌گیرند در حالی که تیپ شخصیتی A بیشتر از پاداش تاثیر می پذیرند(پروین،1374).

تیپ شخصیتی B در واکنش های زیستی خود نسبت به سروصدا نیز از تیپ شخصیتی A متفاوتند(تیپ شخصیتی B به سروصدا واکنش بیشتر نشان می دهند)وهر کدام، درصورتی که سروصدا به قدر دلخواهشان باشد، بهترین عملکرد را خواهند داشت. افراد دارای تیپ شخصیتیB، به این علت که سریعترو بیش از حد شرطی می شوند، افرادی هستند همرنگ باجماعت و پایبند به قوانین و مقررات درحالی که تیپ شخصیتی A به استقبال خطر می روند و به پیامدهای آن بی اعتنا هستند چنین فردی از نظر اجتماعی آن قدرها شرطی نشده است پایبند مقررات در حد افراد تیپ شخصیتی B   نمی باشد(حسینیان و یزدی،1376).

رضایت شغلی یکی از نیازهای اساسی انسانها در محیط کار است، که به مجموعه تمایلات مثبت  یا احساسات مثبت که افراد نسبت به شغل خود دارند اطلاق می شود(محقق مطلق،1379). هرسی نیز رضایت شغلی را لذت ناشی از ارضا نیازها، تمایلات و امیدهایی می داند که فرد از کار خود به دست می‌آورد (هرسی و بلانچارد،1377). این سازه از بسیاری از عوامل تاثیر می پذیرد و در عین حال پیامدها و نتایج متفاوتی برای افراد وبرای سازمان ها به دنبال دارد. به طور کلی عوامل تاثیر گذار بر رضایت شغلی را می‌توان به عوامل بیرونی یا موقعیتی و عوامل درونی و نگرشی تقسیم کرد(قراباغی،1382).

گینزبرگ و همکاران(1951) به دو نوع رضایت شغلی اشاره می کنند: 1- رضایت درونی که از دو منبع حاصل می شود: الف: احساس لذتی که انسان صرفا از اشتغال به کار و فعالیت عایدش می شود. ب: لذتی که بر اثر مشاهده پیشرفت و یا انجام برخی از مسئولیت های اجتماعی  و به ظهور رساندن توانایی ها و رغبت های فرد دست می دهد. 2- رضایت بیرونی که با شرایط انتقال  و محیط کار ارتباط  دارد و پیوسته در حال تغییر و تحول است.به نظر دانشمندان،رضایت شغلی از تعامل این دو نوع رضایت به دست می‌آید (نقل از سروش،1381).

از نظر فلدمن و آرنولد(1986) رضایت شغلی به مجموع تمایلات یا احساسات مثبت که افراد نسبت به شغل خود دارند اطلاق می شود،یعنی هر چه فرد رضایت شغلی بالایی داشته باشد به میزان زیادی شغل خود را دوست داشته و از طریق آن نیازهای خود را ارضا نموده و در نتیجه احساسات مثبتی نسبت به آن خواهد داشت(مصلح،1374).

بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت سلامتی عبارت است از احساس آسایش و آرامش درجسم، روان و محیط و بهداشت روان باعث تأمین رشد و سلامت روانی فردی و اجتماعی، پیشگیری ازابتلا به اختلال روانی، درمان مناسب و بازتوانی آن می شود. از سوی دیگر، بین بهداشت و سلامت عمومی فرد و شخصیت او رابطه‌ای بسیار محکم وجود دارد و اگر شخصی از رشد و تکامل طبیعی شخصیت برخوردار نباشد، میتوان گفت از سلامت روانی محروم است .

مطالعه پرداختچی نشان داد دبیران دارای تیپ شخصیتی B در مقایسه با دبیران دارای تیپ شخصیتی A، رضایت شغلی بیشتری دارند(پرداختچی،1374). در پژوهش دیگری که توسط حری(1378) با عنوان بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی مدیران کتابخانه های مرکزی وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی با رضایت شغلی آنها انجام یافته است،این نتیجه بدست آمد که بین ویژگی های شخصیتی مدیران کتابخانه ها و میزان رضایت شغلی آنها رابطه معنی داری وجود دارد(به نقل از نریمانی و دیگران،1386).

حال با توجه به اینکه می دانیم هر شخصی دارای یک نوع تیپ شخصیتی است و رضایت شغلی نیز از مسائل قابل توجه در مشاغل مختلف می باشد و  از طرفی  بررسی های انجام شده نیز حاکی از وجود رابطه بین انواع شخصیت و رضایت شغلی است تحقیقات زیادی نیز به بررسی فرضیه های گوناگون درارتباط با رضایت شغلی و سلامت عمومی پرداخته اند. در پژوهش های حبیب و شیرازی(1382) ،شفیع آبادی و خلج اسدی(1388)، میرزایی وهمكاران(1385)، لی و همکاران (2009) ، یزدی و جعفری(1389)، محمدبیگی وهمکاران(1389)،مشاهده شد رضایت شغلی نسبت معكوسی با نمره پرسشنامه سلامت عمومی دارد  ، من به عنوان یکی از کارکنان دادگستری که شاهد نارضایتی همکاران خود هستم این مسئله در ذهنم ایجاد شده که آیا بین تیپ شخصیتی A  وB با رضایت شغلی  و سلامت عمومی کارکنان این اداره رابطه ای وجود دارد؟ آیا ممکن است عدم رضایت آنها ، نه به علت سختی و حجم بالای کاری است که خودشان بیان می کنند، بلکه به این علت است که نوع تیپ شخصیتی شان با نوع کارشان همخوانی ندارد؟ که در صورت وجود رابطه می توان راهکارهایی پیشنهاد کرد که افراد بر اساس تیپ شخصیتی پستهای خاصی را بر عهده بگیرند و نتیجه آن بهبود رضایت شغلی، سلامت روان و پیامدهای مثبت وابسته به آن باشد.

[1]– Mayor

2-Robbin

[3] – Rey Rosenman

[4] – May Friedman

[5] – The World  Healtorganization

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)