تأثیر زیادی بر پویایی جنگل از طریق افزایش نا­همگنی محیطی در آشکوب تحتانی اعمال می­کند (دومکه و همکاران[11]، 2007). یکی از چالش­های عمده شیوه­های جنگل­شناسی و بوم­شناسی آگاهی از چگونگی توسعه ساختار جوامع گیاهی در جنگل­ها پس از ایجاد اختلال می­باشد (کوتس[12]، 2002)که می­تواند شامل تشکیل حفره تا حوادثی در سطح وسیع (مثل آتش و طوفان) باشد (فلتون و همکاران[13]، 2006).
به طور­کلی حوادثی نظیر بیماری (سامرفلد و همکاران[14]، 2000؛ میلر و همکاران[15]، 2007؛ وپاکوما و همکاران[16]، 2008) ، طوفان (کولینز و باتاگالیا [17]، 2002 ؛ مولر و واگنر[18]، 2003؛ کوکونن و همکاران[19]،2008)، آتش(زو و همکاران[20]، 2007 ؛ بانال و همکاران[21] ، 2007) و بهره برداری (میلر و همکاران،2007 ؛ بانال و همکاران، 2007 ؛ تولدو اسوز و همکاران[22] ،2009) در جنگل باعث صدمه یا برداشت درختان شده و به نوبه خود فضای باز را به وجود می­آورد که حفره تاج­پوشش نامیده می­شود. در بسیاری از تیپ­های جنگلی، فرایندهای ایجاد حفره مکانیسم اصلی اختلال محسوب می­شوند (هارت و گریسینو- مایر[23]، 2009) و اختلالاتی که باعث تشکیل حفره­های تاج­پوشش می­شوند، ناهمگنی محیطی را به وجود می­آورند (ناجل و همکاران[24]،2009 ). این حفره­ها در جنگل­های معتدله، گرمسیری و سوزنی­برگان شمالی مورد مطالعه قرار گرفته­اند (الیاس و دیاز[25]، 2009).
شناخت پویایی حفره در جنگل­ها برای آگاهی از بوم­شناسی جنگل و مدیریت منابع تولید چوب مهم می­باشد (پاگنوتی و همکاران[26]، 2007). آگاهی از اثرات دخالت عامل انسانی نظیر بهره برداری بر بوم­نظام و مقایسه آن با وقایع طبیعی برای توسعه بهره­برداری پایدار بوم­شناختی بسیار مهم می­باشد (رابرتز[27]،2007). همانند جنگل­های طبیعی، یک جنگل مدیریت شده می­تواند دارای حفره به اندازه مختلف باشد (دوبرولسکا[28]، 2006). فعا­لیت­های جنگل­داری بوم­سازگان­های طبیعی را دچار تغییر می­نماید ( بوکارد و همکاران[29]، 2008) و عملیات بهره­برداری می­تواند حفره­های تاج پوشش را در جنگل به وجود آورد (کوکونن و همکاران، 2008). در جنگل­های بهره­برداری شده ممکن است نسبت بیشتری از مساحت آنها شامل حفره باشد؛ زیرا حفره­های حاصل از بهره­برداری بزرگتر از حفره­های طبیعی می­باشد (پارک و همکاران[30]، 2005). ایجاد حفره در عملیات بهره­برداری فرصت مناسبی را برای تشکیل جنگل­هایی با ساختار مشابه جنگل­های طبیعی و کهن­سال فراهم می­سازد (دروسلر و لوپکه[31] ، 2005).
امروزه آگاهی از فرایندهای طبیعی مثل توالی و حفره­ها در مدیریت جنگل از اهداف معمول به شمار می­رود (یورک و همکاران[32] ، 2003). مطالعه در مورد عکس­العمل فون، فلور و سایر فرایندهای جنگل در داخل حفره­های مصنوعی و توده جنگلی مجاور می­تواند پایه و اساس ارزیابی شیوه­های جنگل­شناسی را تشکیل دهد (شومان و همکاران[33] ، 2003).
2-1- تعریف مسئله
جنگل­های خزری با مساحتی حدود دو میلیون هکتار به طول 800 کیلومتر و در دامنه ارتفاعی 20 تا 2200 متر از سطح دریا در شمال ایران قرار گرفته­اند (طبری و اسپهبدی[1] ، 2004؛ لیمایی و لوماندر9 ، 2007 ). این جنگل­ها با عمر طولانی دو تا سه میلیون ساله جزء جنگل­های طبیعی و کهن به شمار می­روند (مروی مهاجر، 1376). جنگل­های راش که یکی از مهم­ترین و غنی­ترین بخش­های جنگل­های هیرکانی محسوب می­شوند در شیب­های شمالی کوه­های البرز قرار دارند (ساجدی و همکاران[2]، 2004) و بر اساس آخرین آماربرداری سراسری جنگل­های شمال، این گونه از نظر تعداد 6/23 درصد و از نظر حجم96/29 درصد از موجودی جنگل­های شمال ایران را تشکیل می­دهد (امینی و همکاران ، 1388).
راش شرقی تنها گونه راش در جنگل­های شمال ایران است که جوامع تیپیکی از راشستان­های خا­لص یا ﺁ­میخته را به وجود می­ﺁورد (مصدق، 1377). از چهار دهه گذشته در طرح­های جنگل­داری نظام پناهی در توده­های راش انجام شده است (ثاقب طالبی و شولتز[3] ، 2002). امروزه بعد از 40 سال ما می­توانیم اذعان کنیم که نظام پناهی برای توده­های راش ﺁمیخته و کوهستانی جنگل­های خزری مناسب نمی­باشد (مروی مهاجر، 2004). اخیراً در اغلب توده­های جنگلی، نظام تک­گزینی جایگزین سیستم پناهی شده است (ثاقب طالبی و شولتز، 2002) و نظام تک­گزینی (تک­درختی و گروهی) یک نظام جنگل­شناسی مطلوب برای توده­های راش طبیعی جنگل­های خزری محسوب می­شود (مروی مهاجر، 2004). شیوه تک­گزینی، شیوه­ای است که به منظور برداشت تک­درختان و یا گروهی از درختان در سرتاسر یک توده جنگلی طراحی شده است (فالک و همکاران[4] ، 2008) و در مدیریت جنگل­های ناهمسال کاربرد دارد (کلوپ سیک و بون سینا[5]، 2009).
در جنگل­های معتدله اختلالات با مقیاس کوچک که باعث افتادن تک­درختان و گروه­هایی از آنها و در نهایت منجر به تشکیل حفره می­شود نقش مهمی در هدایت پویایی توده­های جنگلی ایفا می­نماید (ناف و ولف ،2007). مشاهدات حاکی از ﺁن است که همانند جنگل­های راش اروپایی یاغربی (Fagus sylvatica L) دخالت­های جنگل­شناسی در جنگل­های هیرکانی منجر به ایجاد حفره­هایی در سطوح کوچک و بزرگ شده است (موسوی و همکاران ، 1382).
باتوجه به اجرای شیوه تک­گزینی درختی در جنگل­های راش (قطعات3 و4 سری الندان– ساری) در سال 1380 و تشکیل حفره­ به انداره­های مختلف در جنگل مورد نظر، مطالعه درباره خصوصیات جنگل­شناسی حفره­ها مانند زادآوری، ویژگی­های خاک، تنوع پوشش گیاهی کف و پهنای حلقه­ های رویشی و تعداد و زی­توده کرم­های خاکی و مقایسه­ی آن با توده جنگلی مجاور بهره­برداری نشده برای اولین بار به صورت ترکیبی انجام شد. نظر به اینکه توده­های جنگل طبیعی راش در شمال ایران به صورت دانه زاد ناهمسال­می­باشند (فلاح وهمکاران ، 1379) و شیوه جنگل­شناسی مورد قبول سازمان جنگل­ها و مراتع نیز هدایت توده­های مذکور به شیوه تک­گزینی است ، از این رو در اجرای طرح­های جنگل­داری به روش دانه­زاد نا­همسال باید اطلاعاتی درباره بهترین وضعیت طبیعی و موجود توده­های راش در جنگل­های طبیعی به دست آید (فلاح و همکاران ، 1384). بنا­براین جهت اطلاع از روند توسعه و گسترش پایدار جنگل­ها بایستی نتایج حاصل از اجرای طرح­های جنگل­داری مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرند (دردی تکه و همکاران، 1382). با مطالعه دقیق اثرات شیوه­های جنگل­شناسی می­توان در مدیریت مناطق جنگلی و در هنگام اجرای طرح­های جنگل­داری به موفقیت بیشتری در حفظ بوم­سازگان جنگل نایل شد.
تحقیق حاضر در صدد پاسخگویی به سؤالات به شرح زیر بود:
1- اندازه حفره و میزان روشنایی چه تأثیری بر تنوع پوشش گیاهی کف جنگل و خواص فیزیکو-شیمیایی خاک دارد؟
2- در حفره­های با سطوح مختلف، رویش شعاعی درختان حاشیه حفره­ها (چهار جهت اصلی جغرافیایی) و وضعیت شاخه­دهی آن­ها چگونه است؟
3- با توجه به حفره­های ایجاد شده با سطوح مختلف و میزان روشنایی، وضعیت کمی زادآوری راش و سایر گونه­ها چگونه می­باشد؟
4- آیا وضعیت تنوع و زی­توده کرم­های خاکی در حفره­ها با توده­های مجاور آنها متفاوت می­باشد؟
5- وضعیت زادآوری، تنوع گونه ­های علفی و چوبی، میزان رویش شعاعی در درختان آشکوب فوقانی، خواص خاک در توده مجاور (اطراف حفره­ ها) نسبت به حفره­ ها چگونه است؟
3-1- فرضیه های تحقیق
1- حداکثر زادآوری در حفره­های کوچک مشاهده می­شود
2- تنوع گونه­های علفی و چوبی در حفره­های بزرگ بیشتر از حفره­های کوچک است
3- میزان رویش شعاعی درختان راش رو به حفره­ها و پشت به حفره­ها بعد و قبل از انجام عملیات برش نسبت به یکدیگر و توده­های مجاور متفاوت می­باشد.
4- میزان روشنایی، وضعیت زادآوری، تنوع گونه­ های علفی و چوبی، خواص خاک در توده مجاور (اطراف حفره­ها) نسبت به حفره­ها متفاوت می­باشد.
5- با افزایش مساحت حفره، تنوع و زی­توده کرم­های خاکی افزایش می­یابد.
4-1- اهداف تحقیق
1- تعیین مناسب­ترین مساحت حفره و پیشنهاد آن برای عملیات نشانه­گذاری درختان راش درشیوه تک­گرینی درختی
2- تعیین میزان رویش­شعاعی درختان حاشیه حفره­ها و مقایسه آن­ها با رویش شعاعی قبل از تشکیل حفره
3- تعیین وضعیت تنوع گونه­های علفی و چوبی در حفره ­ها
4 – تعیین ویژگی­های فیریکو- شیمیایی خاک در حفره ­ها
5- تعیین میزان رویش شعاعی درختان، تنوع گونه ­های علفی و چوبی و خصوصیات فیریکو شیمیایی خاک در توده­جنگلی اطراف حفره­ها
6- تعیین تنوع و زی­توده کرم­های خاکی و ارتباط آنها با خصوصیات فیزیکو- شیمیایی خاک حفره­ها و توده­ های مجاور آنها
5-1- حفره ­های تاج­پوشش در جنگل
مفهوم حفره برای اولین بار توسط وات (1947) مطرح شد (هوث و همکاران[1]، 2006 ؛ نیوتون[2]، 2007؛ ژیان و همکاران[3] ، 2008) و او از این اصطلاح برای توصیف فضای باز ایجاد شده در جنگل به علت مرگ درخت استفاده نمود (نیوتون ، 2007). حفره­ها در اثر مرگ یا آسیب یک یا چند درخت آشکوب فوقانی تشکیل شده و فضاهای باز کوچک در تاج­پوشش جنگل هستند که سطحی کمتر از 1/0 هکتار در تیپ­های مختلف جنگل را اشغال می­نماید (یاماموتو[4]، 2000 ). به عقیده وان- ایسنرود و همکاران[5] (2000) حفره­های تاج پوشش در اثر نابودی عناصر ساختاری جنگل به وجود می­آیند. مکانیسم­های مختلفی منجر به حذف (برداشت) درختان آشکوب فوقانی و ایجاد حفره­های تاج پوشش می­شوند (هارت و گریسینو – مایر[6]، 2009) به طوری که میزان نفوذ نور در آنها بیشتر از توده­جنگلی مجاور می­باشد (بانال و همکاران ، 2007). حفره­های تاج پوشش جنگل سیستم­های پویایی می­باشند که از نظر ایجاد و توسعه متنوع­اند و گاهی نیز با حفره­های دیگر ترکیب و در نهایت ناپدید می­شوند؛ همه این مراحل می­تواند هم­زمان در سطح توده­جنگلی اتفاق بیا­فتد (اوت و جودی [7] ، 2002).
از دهه 1980، حفره­های تاج­پوشش مورد توجه بوم­شناسان قرار گرفته که هدف اصلی آنها آگاهی از عمل­کرد بوم­سازگان­های جنگلی و تهیه اطلاعات مفید برای مدیریت جنگل بوده (ناف و ولف[8]،2007) و دیر زمانی است که به عنوان مؤلفه مهمی در بوم­سازگان­های جنگلی مطرح شده است (فاهی و پیوت من[9] ،2008 ). آگاهی از خصوصیات فیزیکی، فلوریستیک و ساختاری حفره­ها در مطالعه پویایی حفره­ها ضروری است ؛ چرا که اطلاعات کسب شده در زمان معین، واکنش گونه و یا گروهی از گونه­های گیاهی نسبت به شرایط محیطی حاصل از اختلال را منعکس می­سازد (مارتینز و رودریگرز[10] ، 2002).
هنگامی که حفره­ای در جنگل به وجود می­آید، مجموعه­ای از تغییرات فیزیکی و بیولوژیکی رخ داده و این تغییرات تفاوت­های محیطی را افزایش می­دهد (ژاﺋو و همکاران[11] ، 2005؛ زو و همکاران ، 2007) که در پویایی جمعیت گونه­های گیاهی مؤثر می­باشد (جیلیام[12] ، 2007). خرداقلیم در داخل حفره و اطراف آن بعد از تشکیل حفره تغییر می­یابد (زو و همکاران ، 2007). ایجاد حفره در جنگل می­تواند منجر به تغییر در پویایی گونه و فرایندهای بوم­شناختی آن شود (رایت و همکاران[13]، 1998) و همچنین به طور مستقیم بر مقدار نور، الگوی باد و کمیت بارش مؤثر باشد (عبدالطیف و بلکبرن[14] ،2009). به علت افزایش نور و کاهش جذب آب در گیاهان، دمای سطح و مقدار رطوبت خاک معمولاًً در حفره­ها بیشتر از توده جنگلی متراکم مجاور می­باشد و همچنین تجزیه ماده آلی و معدنی شدن عناصر غذایی ممکن است در حفره­ها بیشتر از توده­جنگلی متراکم مجاور باشد (شارن­ بروک و باک­هایم[15]، 2007) هر چند میزان رطوبت خاک در نقاط مختلف حفره متفاوت است. شرایط نور در داخل حفره­ها متفاوت می­باشد و عوامل فاصله از حاشیه حفره، جهت از مرکز

 

حفره و سایه ایجاد شده به وسیله گیاهان مجاور و بقایای گیاهی نقش مهمی در ناهمگنی نور در داخل حفره­ها دارند (گری و اسپایز[16] ، 1999).
تغییر در اندازه حفره بر ترکیب گونه، رویش و پراکنش ارتفاعی لایه زادآوری تأثیر­گذار می­باشد (استی دنیز و همکاران[17] ، 2010). عواملی نظیر اندازه حفره، زمان(فصل) تشکیل حفره و سن حفره تأثیر زیادی بر خرداقلیم و پراکنش بذر در حفره­ها دارند و بر شرایط تجدید حیات درحفره­ها و اختلاف بین ساختار جنگل در حفره­ها و توده جنگلی فاقد حفره اثرات مستقیم اعمال می­نماید (لانگ و یو[18]، 2008).
درختان پیرامون حفره­ها به ویژه در حاشیه­ی ­آنها تأثیر زیادی بر شرایط محیطی حفره­ها دارند و این اثرات توزیع منابع را در امتداد حاشیه حفره­ها تغییر می­دهد که می­تواند باعث تقسیم­بندی آنها شود (دوچان­تال و همکاران[19] ،2003 ). حفره­ها اغلب باعث تغییر شرایط اقلیمی در اشکوب تحتانی شده که در نهایت تغییراتی در ساختار و تر­کیب جنگل (کلینتون[20]، 2003 ) به ویژه در جنگل­های معتدله که آشکوب تحتانی بسیار متنوع می­باشد (جیلیام، 2007) به وجود می­آورد و منجر به تشکیل طبقات سنی مختلف و در نهایت تاج­پوشش چند آشکوبه می­شوند (تیل وپراکیس[21] ، 2009). از اینرو، حفره­ها یک منبع مهم تغییر در ترکیب و تنوع جوامع­گیاهی به شمار می­آیند (سیدلاوا و همکاران[22] ،2009)؛ و ترکیب و ساختار بسیاری از جوامع گیاهی را می­توان مشاهده نمود که در نتیجه عکس­العمل گونه­های مختلف به اندازه، فراوانی و پراکنش حفره­ها به وجود آمده­اند (نیوتون ، 2007).
فرایندهای تشکیل حفره تا حدی ساختار جنگل را تعیین می­کنند و نقش مهمی را در حفاظت غنای گونه­های گیاهی ایفا می­نمایند (موسکولو و همکاران[23] ، 2007). حفره­های تاج پوشش باعث افزایش میزان نور و در بسیاری موارد موجب افزایش عناصر­غذایی می­شود، اما این تغییرات به موقعیت و اندازه حفره بستگی دارد (گال هیدی و همکاران[24] ، 2006). حفره­های تاج­پوشش شرایط نور، دما و رطوبت در بستر جنگل را تغییر می­دهند (هولسکا[25] ، 2003).
در مناطقی که حفره­ها تشکیل می­شوند فضای آزاد برای تجدید حیات جنگل به وجود می­آید و تغییرات حاصله و ناهمگنی محیطی در داخل حفره­ها و اطراف آنها به حضور، رشد، توسعه و تنوع گیاهان تأثیر می­گذارد (وان ایسنرود وهمکاران ، 2000) و نقش مهمی را در هدایت پویایی توده­های­جنگلی ایفا می­نمایند (ناف و ولف ، 2007). به علت اینکه حفره­های تاج پوشش ساختار، ترکیب و شرایط محیطی جنگل را تغییر می­دهد، اثرات لاشبرگ و عوامل دیگر که بر زادآوری گیاهان مؤثر می­باشد ممکن است بین حفره­ها و تاج­پوشش متراکم جنگل متفاوت باشد (دوپوی و چازدن[26]، 2008). حفره­های تاج پوشش برای حفاطت تنوع­زیستی و چرخه­حیات جنگل عامل مهمی تلقی می­شوند (وان ایسنرود و همکاران ، 2000) و نقش مهمی را در زادآوری جنگل از طریق آماده­سازی زیستگاه برای نهال­ها (نوماتا و همکاران[27] ، 2006 ) و پیوستگی (پر شدن) تاج­پوشش درختان اعمال می­کنند (شومان و همکاران ، 2003).
بر اساس نظریه پویایی حفره­ها، تفاوت در توانایی بردباری به سایه بر الگوی مکانی و زمانی رویش گونه­های درختی مؤثراست (بودریو و لوز[28] ، 2005 ). به طور کلی بسته (پر) شدن حفره­های تاج­پوشش از طریق رویش نهال­های درختان در آشکوب تحتانی واقع در حفره­ها و گسرش جانبی تا­ج درختان آشکوب فوقانی در حاشیه آنها انجام می­گیرد (پدرسون و هاوارد[29]، 2004). حفره­های تاج­پوشش در اثر جوانه­زدن بذرهای خفته در خاک، جست­دهی برخی گونه­های گیاهی، جوانه­زنی بذر­های انتقال یافته توسط باد یا جانوران به داخل حفره و رویش نهال­های مغلوب، تاج پوشش بسته را تشکیل می­دهند (فاین زینگر[30] ، 1989 ). رژیم حفره­های تاج پوشش تحت تأثیر الگوهای اقلیمی، توپوگرافی، آفات و بیماری­ها و ویژگی­های فیزیولوژیکی درختان می­باشد (آبه و همکاران[31] ،1995 ). این متغیرها می­تواند مستقیم و یا غیرمستقیم در تشکیل حفره­ها مؤثر باشند (آلم­کویست[32] ،2002 ).
یک حفره تاج­پوشش هنگامی بسته خواهد شد که درختان داخل حفره (حاصل از زادآوری جدید) به دوسوم ارتفاع درختان مجاور خود رسیده باشد (آلم­کویست ،2002). تیرل و کرو[33] (1994) سه معیار را برای بسته (پر) بودن حفره­ها ارائه داده­اند: ارتفاع درختان در حفره­ها نصف یا دوسوم ارتفاع درختان اطراف، قطر برابر سینه درختان در حفره­ها بیشتر از 25 سانتی­متر و تراکم تاج­پوشش به­طوری­که حفره بآسانی قابل تشخیص نباشد.
آگاهی از ارتباط بین اندازه حفره و تغییرات محیطی و اثر آنها بر زادآوری از مفاهیم ضروری برای توسعه تکنیک­های جنگل­داری نزدیک به طبیعت می­باشد (گال هیدی و همکاران ، 2006). مطالعات پویایی حفره­ها، سهم زیادی در میزان آگاهی در رابطه با نقش اختلالات با مقیاس کوچک در بوم­سازگان­های جنگلی داشته است (کوتس،2002). اثرات حفره­های تاج­پوشش بایستی به خوبی شناسایی شده و این مسأله برای احیای بوم­سازگان­های تخریب شده و مدیریت علمی بوم­سازگان­های جنگلی بسیار مهم می­باشد (ژیان، 2008).
1Huth et al. 6Hart&Grissino-Mayer
2Newton 7 Ott&Juday
3 Xian et al. 8Naaf&Wulf
4 Yamamoto 9 Fahey&Puettman
5 Van-Eysenrode et al.
[10] Martins&Rodrigues 5AbdLatif&Blackburn
2 Zhao et al. 6 Scharenbrock&Bockheim
3 Gilliam 7 Gray&Spies
4 Wright et al. 8St-Dentis et al. .
1 Lang &Yu 7Galhidy et al.
[19] De Chantal et al. 8Holeska
[20] Clinton
[21] Thiel &Prakis
5Seidlova et al

فهرست مطالب:
چکیده 1
فصل یکم: مقدمه پژوهش
1-1 مقدمه. 3
1-2 بیان مسأله. 6
1-3 اهمیت و ضرورت پژوهش… 8
1-4 اهداف پژوهش… 11
1-4-1 هدف اصلی.. 11
1-4-2 اهداف فرعی.. 11
1-5 سؤالات پژوهش… 11
1-6 تعاریف اصطلاحات ومفاهیم. 12
1-6-1 تعاریف نظری.. 12
1-6-2 تعاریف عملیاتی.. 13
فصل دوم: پیشینه تحقیق
2-1 پیش درآمد. 15
2-2 اضطراب.. 15
2-2-1 ماهیت اختلال های اضطرابی.. 16
2-2-2 اختلال وحشتزدگی.. 17
2-2-3 آگورافوبی.. 17
2-2-3-1 فوبی خاص… 18
2-2-3-2 فوبی اجتماعی.. 18
2-2-4 اختلال اضطراب فراگیر. 18
2-2-5 اختلال وسواس فکری-عملی.. 19
2-2-6 اختلال استرس حاد و استرس پس از آسیب.. 20
2-2-7 نظریه های روانشناختی در مورد اضطراب.. 21
2-2-7-1 نظریه های روان پویایی.. 21
2-2-7-2 نظریه رفتاری.. 22
2-2-7-3 نظریه فیزیولوژیک… 22
2-2-7-4 نظریه پدیدار شناختی و وجودی.. 23
2-3 افسردگی.. 23
2-3-1 افسردگی چیست.. 26
2-3-2 حالات افسردگی.. 27
2-3-3 تاریخچه افسردگی.. 28
2-3-4 طبقه بندی افسردگی.. 28
2-3-4-1 اختلال های خلقی یک قطبی.. 28
2-3-4-2 اختلال افسردگی اساسی.. 29
2-3-4-3 اختلال افسرده خویی(دیس تایمی) 29
2-3-4-4 اختلال خلق ادواری.. 29
2-3-4-5 اختلال دوقطبی.. 30
2-3-5 شیوع افسردگی.. 32
2-3-6 افسردگی درون زاد در مقابل افسردگی واکنشی.. 33
2-3-7 افسردگی فصلی.. 33
2-3-8 تشخیص افتراقی برای افسردگی.. 34
2-3-9 منظور از افسردگی حاد یا گذرا چیست.. 35
2-3-10 حملات افسردگی.. 36
2-3-11 ملاک های تشخیص برای انواع افسردگی.. 37
2-3-12 دیدگاههای موجود در مورد افسردگی.. 41
2-3-12-1 دیدگاه زیست شناختی.. 41
2-3-12-2 دیدگاه روان پویشی.. 41
2-3-12-3 دیدگاه رفتاری.. 42
2-3-12-4 دیدگاه شناختی.. 43
2-4 تعارضات زناشویی.. 45
2-4-1 ابعاد تعارض… 49
2-4-2 تعارضات خانوادگی چرا؟. 50
2-4-3 مفهوم تعارض… 51
2-4-4 تعاریف تخصصی متعددی از تعارض… 52
2-4-5 تعارض زناشویی از نظر وایل. 52
2-4-6 دیدگاههای تعارض… 52
2-4-6-1 دیدگاه سنتی.. 53
2-4-6-2 دیدگاه روابط انسانی.. 53
2-4-6-3 دیدگاه تعاملی.. 53
2-4-7 عقاید مثبت ومنفی نسبت به تعارض ازنظر ویلموت وهاکر. 53
2-4-8 هشت کارکرد مثبت تعارض از نظر ترنر. 54
2-4-9 عوامل تعارض… 54
2-4-10 زمینه های تعارضات زناشویی.. 55
2-4-11 مراحل تشدید تعارض زناشویی.. 56
2-5 الگوهای ارتباطی.. 57
2-6تجزیه وتحلیل تعارض… 58
2-7 روش های حل تعارض 58
2-8 سبک ها و استراتژی های حل تعارض… 59
2-9 چهار سوال اساسی در حل تعارضات.. 60
2-10تأثیر اضطراب بر روابط و تعارضات زناشویی.. 62
2-11 پیشینه تحقیق. 65
2-11-1 پژوهش های داخلی.. 65
2-11-2 پژوهش های خارجی.. 71
فصل سوم: روش پژوهش
3-1 پیش درآمد. 76
3-2 روش پژوهش… 76
3-3 معرفی متغیرها 76
3-4 جامعه آماری.. 76
3-5 جامعه نمونه و روش نمونه گیری.. 76
3- 6 ابزار پژوهش… 77
3-7 شیوه اجرا 79
3-8 روش تجزیه وتحلیل داده ها 79
فصل چهارم: یافته های پژوهش
4-1 پیش درآمد. 81
4-2 آمار توصیفی.. 81
4-3 جداول ونمودارها 82
4-3-1 جداول ونمودارهای فراوانی جمعیت شناختی پاسخ دهندگان به پرسشنامه. 82
4-4 آماراستنباطی.. 86
4-5 روش آزمون سؤالات پژوهش … 86
4-6 تجزیه وتحلیل سؤالات پژوهش… 87
4-7 خلاصه تجزیه وتحلیل ها و آزمون، به تفکیک هر سؤال. 87
4-7-1 آزمون سؤال اول. 87
4-7-2 آزمون سؤال دوم. 89
4-7-3 آزمون سؤال سوم. 91
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5-1 پیش درآمد. 93
5-2 بررسی سؤال ها 93
5-3 مقایسه نتایج سؤالات باپژوهش های قبلی.. 95
5-4 نتیجه گیری از نظر نگارنده 96
5-5 محدودیت‌های پژوهش… 96
5-6 پیشنهادهای پژوهشی.. 97
5-6 پیشنهادهای کاربردی.. 97
منابع و ماخذ . 98
پیوست‌ها 104
فهرست جداول
جدول (2-1): فهرست نشانه های بالینی افسردگی.. 31
جدول (2-2): ملاک تشخیصیDSM-IV-IR برای دوره افسردگی.. 37
جدول (2-3): ملاک تشخیصیDSM-IV-IR برای دوره مانی 39
جدول (2-4): تفاوت های بالینی میان افسردگی وشیدایی.. 40
جدول (2-5): خطاهای شناختی بک… 44
جدول (3-1): درجات وسطوح افسردگی در پرسشنامه افسردگی بک… 78
جدول (4-1): جنسیت پاسخ گویان. 82
جدول (4-2): وضعیت تأهل پاسخ گویان. 82
جدول (4-3): سن پاسخ گویان. 83
جدول (4-4): تحصیلات پاسخ گویان. 83
جدول (4-5): فراوانی متغیرهای افسردگی،اضطراب وتعارضات زناشویی 84
جدول (4-6): ضریب همبستگی وسطح معنی داری وتعداد داده ها بین دو متغیر اضطراب وتعارضات.. 88
جدول (4-7): ضریب همبستگی ، ضریب تعیین و میزانT وسطح معنی داری اضطراب وتعارضات.. 89
جدول (4-8): ضریب همبستگی وسطح معنی داری وتعداد داده ها بین دو متغیر افسردگی وتعارضات.. 90
جدول (4-9): ضریب همبستگی ، ضریب تعیین و میزانT وسطح معنی داری افسردگی وتعارضات.. 90
جدول (4-10): رگرسیون جهت پیش بینی تعارضات زناشویی براساس افسردگی و اضطراب.. 91
جدول (4-11):ضرایب رگرسیون مرتبط با پیش بینی تعارضات زناشویی براساس افسردگی و اضطراب….. 91
فهرست نمودارها
نمودار (4-1): نمودار منحنی طبیعی.. 8

چکیده
خانواده ، کانون مهر ، محبت و تربیت ومبنای شکل گیری زندگی اجتماعی است. وبنیادی ترین و اصلی ترین شکل و جزء اجتماعی است. جامعه سالم در گرو سلامت خانواده و تحقق سلامت آن مشروط به برخورداری اعضای آن از سلامت روانی است و هر جامعه ای برای تداوم و بقای خود نیاز به حفظ و بسط ارزش های خود در قالب خانواده دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی رابطه بین اضطراب و افسردگی با تعارضات زناشویی در مراجعین به مراکز مشاوره و مددکاری ناجا در شهر کرمانشاه می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه افرادیست که در سال 1393 برای بررسی و رفع تعارضات زناشویی واختلافات خانوادگی خود به دوایر مشاوره ومددکاری نیروی انتظامی درسطح شهر کرمانشاه مراجعه کرده بودند. از میان آنها تعداد 100 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ودر دسترس انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه اضطراب کتل، مقیاس افسردگی بک و پرسشنامه تعارضات زناشویی(MCQ) استفاده گردیده است . طرح پژوهش از نوع همبستگی است و برای تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آماری ضریب همبستگی پیرسون ، تحلیل رگرسیون وآزمون T استفاده شده است. نتایج تجزیه وتحلیل یافته ها نشان داد که بین اضطراب وافسردگی با تعارضات زناشویی همبستگی مثبت معنا داری وجود دارد(P≤0/01). و افسردگی واضطراب ،تعارضات زناشویی را پیش بینی می کنند. ازنتایج پژوهش می توان نتیجه گرفت که تعارضات زناشویی عامل افزایش افسردگی واضطراب در بین زوجین است
مقدمه
خانواده ، کانون مهر ، محبت و تربیت ومبنای شکل­گیری زندگی اجتماعی انسانها است . سنگ بنای خانواده با ازدواج گذاشته می­شود. ازدواج در کنار تولد ومرگ ، یکی از سه حادثه مهم زندگی است. تولد بدون اطلاع و اراده مولود اتفاق می افتد . مرگ هم تا حد زیادی خارج از کنترل افراد است . اما ازدواج وتشکیل خانواده در این میان تنها حادثه ای است که امکان انتخاب در آن وجود دارد . ازدواج را از دو جنبه اصلی آن یعنی کیفیت وپایداری بررسی می کنند. کیفیت ازدواج ناظر بر چگونگی شکل گیری رابطه زوجی است و پایداری بیانگر حفظ رابطه زوجی در گذر زمان است . ازدواج حتی اگر با عالی ترین کیفیت شکل بگیرد نمی تواند تضمین کننده حفظ پایداری و سازگاری آن در گذر زمان باشد(بنی اسدی،1381).
آنچه در خانواده ویگانگی زن ومرد نقش بیشتری به عهده دارد سازگاری زنا شویی است . به همین دلیل بررسی مسأله تعارضات زناشویی از جهات گوناگون چه ابعاد فردی وچه ابعاد اجتماعی امری مهم است. در بعد فردی این مسأله مهم است چرا که اگر یک زوج در روابطشان با یگدیگر نتوانند به یک توافق نسبی و در نتیجه سازگاری دست یابند ، کارکردهای خانواده مختل می شود و شاید تنها راه حل آن جدایی باشد که این راه حل نیز پیامد های منفی بسیاری برای هر یک از زوج ها و فرزندان آنها در پی خواهد داشت . در بعد اجتماعی این مسأله اهمیتی ویژه دارد ، زیرا اگر خانواده که کوچکترین واحد اجتماعی است دچار دگرگونی وآسیب شود بر کل جامعه تأثیر می گذارد و سلامت جامعه را با مخاطره روبه رو می سازد(معین ، غیاثی و مسموعی ،1390).
هر جامعه ای برای تداوم وبقای خود نیاز به حفظ و بسط ارزش های خود در قالب خانواده دارد . در این بین مشکلات خانواده وبه ویژه تعارض بین زن ومرد می تواند باعث ناسازگاری های در زندگی افراد شود وبه اعضای خانواده آسیب برساند ، فرایند سازگاری ونا سازگاری زناشویی رامی توان خطی پیوسته ، طولانی ومدرج تصور کرد که هر نقطه از آن،

 

منعکس کننده درجه خاصی از سازگاری است . فضای عاطفی ، ارزش های اساسی و چگونگی ارتباط های حاکم در خانواده بر نحوه شکل گیری استوانه های شخصیتی اعضای آن تاثیر های ژرف وپایدار دارد. خانواده ضمن آنکه به عنوان یک نظام کنشی بسته از استقلال نسبی در برابر محیط پیرامونی برخوردار است از ارتباط دایم و تاثیر پذیری متقابل با آن نیز بسر می برد. در دوران گذشته تشکیل یک خانواده نوبنیاد ، حلقه ای از دایره ارتباطی فراگیر ، یعنی خانواده گسترده به شمار می رفت، اما خانواده هسته ای امروز بر محور رابطه زوج ها استوار گردیده است و این زوج ها هستند که باید راهکارهای غلبه بر بحران را در فرآیند گفتگو و ارایه راهکارهای عملی بیابند(پیر مرادی،1379).
توجه به عدم تعارض بین افراد، زمینه را برای رشد وتوسعه جامعه فراهم می آورد(موسوی اشرفی ،1386). برای بهره گیری هرچه بهتر از جامعه سالم و با نشاط تر، آموزش به عنوان مؤثر ترین اهرم همواره از اهمیت خاصی برخوردار است، البته باید اذغان کرد آموزش نمی تواند مشکل گشای تمام نارسایی های جامعه باشد. ولی بدون تردید یکی از مهم ترین تدابیر و عوامل برای بهبود امور جامعه بشمار می رود. از طرف دیگر خانواده به عنوان بافت اصلی جامعه می تواند نقش اساسی را در پیشرفت کشور ایفا نماید. رکن اساسی تمام جوامع را خانواده ها تشکیل می دهند. بی شک این بافت با آفات و خطرهایی رو در رو است، که برای حفظ و پایداری این کانون مهم باید راهکارهای مهمی اندیشید. یکی ازاین راهکارها کاهش تعارضات بین زن و شوهر در خانواده است.
یکی از مهم ترین عواملی که بربقا ورشد خانواده تأثیر می گذارد ، روابط سالم وتفاهم بین اعضای آن بخصوص زن وشوهر است . سازگاری زناشویی زیربنای عملکرد خوب خانوادگی ، رضایت بیشتر از زندگی وتسهیل نقش والدینی می شود . از سوی دیگر وجود ناسازگاری وتعارضات زناشویی در روابط زن وشوهر علاوه بر ایجاد مشکل در موارد فوق ، باعث اشکال در روابط اجتماعی ، گرایش به انحرافات اجتماعی واخلاقی و افول ارزش های فرهنگی در بین زوج ها می شود( محمدی؛ 1385، گاتمن ؛ 1993 ).
علی رغم تفاوت دیدگاه هایی که در مورد علت و فرآیندهای یک ازدواج ناموفق بیان می شود، آموزش مهارت ها یکی از اجزاء اصلی رویکردهای مختلف زوج درمانی است و در هسته مرکزی آنها قرار دارد( فاورز[1]،2001). یکی ازجوانب بسیار مهم یک نظام زناشویی، رضایتی است که همسران در ازدواج تجربه می کنند( تانیگوچی، فریمن، تایلر ومالکارن[2] ،2006). با بروز تعارض و کشمکش در روابط زناشویی رضایت زناشویی شدیداً کاهش می یابد و ادامه زندگی زناشویی را با خطر روبرو می سازد، به طوری که آمار نشان می دهد 61 % افرادی که طلاق گرفته اند بیان داشته اند که “تعارضات ومشاجرات زیاد و طولانی عامل وقوع طلاق آنان بوده است”(کلمنتس، استنلی و مارکمن [3] ،2004).
زندگی زناشویی مستلزم آزادسازی احساساتی است که در کمترین روابط میان فردی در جامعه می توان نظیر آن رایافت. پر واضح است که سعادت و سلامت خانواده به وجود ارتباطات سالم و بالنده بین زوجین بستگی دارد، و چنانچه پایه و بنیاد خانواده از استحکام لازم برخوردار نباشد، پیامد چنین خانواده هایی وجود جوی منفی، فضایی بی روح و افرادی که ممکن است دچار انواع مسائل جسمی، روانی و اجتماعی هستند می باشد(سالاس و کتزنبگر[4]،2004). طلاق به هر دلیل درست یا نادرست پیامدهایی برای فرد و جامعه بدنبال دارد. برای زن و مرد مشکلات اقتصادی، روانی، عاطفی و اجتماعی ایجاد می کند و زوج های متارکه کرده را به انزوای موقت یا دایمی می کشاند (والچاک و برنز[5]، 1984 ؛ ترجمه طاهری، 1366).
در دنیای لجام گسیخته کنونی که مادیات، همه چیز را تحت الشعاع قرار داده و عواطف انسانی، احساسات، و نوع دوستی به فراموشی سپرده شده، در دنیایی که فقر و تنگدستی، جنگ و خونریزی، فساد و تباهی هر روز، رو به افزایش است، چیزی جز پشتوانه معنوی، مثبت اندیشی، امیدواری، تغییر و تحول درونی نمی تواند بشر را از این همه نابسامانی، از هم گسیختگی و از هم پاشیدگی های روانی نجات دهد(کویلیام[6]، 2003). به خصوص زوجین جامعه، که توجه به سلامت جسمانی و روانی آن ها بسیار حائز اهمیت بوده و برخورداری از روحیه ی امیدوار، سرزنده و شاداب می تواند تاثیر بسزایی در نحوه ی کارکرد و فعالیت آن ها داشته و به نوبه خود موجبات شادی نسل بعد را فراهم کند و مهم تر از آن، با وجود تعارضات بین زن و شوهر آنان باید نگاه تلخ جامعه به خود را متحمل شوند که اغلب به همین دلیل، دچار سرخوردگی، یأس و ناامیدی می گردند.
درزندگی ماشینی امروزه استرس ، اضطراب وافسردگی وطبعات آنها نقش موثری در روابط بین ما انسانها بخصوص زوجها دارد و تقریبا هیچکس نمی تواند از آن فراری داشته باشد. زوجها اغلب در زندگی روزمره مواجه با موقعیتهایی هستند که اضطراب زا بوده و روابط آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. این اضطراب واسترسهای روزانه دارای دو منشاء اصلی هستند، یا از درون خانواده منشاء می گیرند و یا اینکه خارج از خانواده و از محیط بیرون به زوجها تحمیل می شوند. در ضمن واکنش افراد به این موارد فوق العاده متغییر می باشد. اولاً هر موقعیتی که برای یک زوج حالت استرس زا و اضطرابی تلقی می شود، ممکن است برای زوج دیگری کاملاً عادی باشد. ثانیاً واکنش افراد نسبت در این موقیت ها نیز متفاوت است.

برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)



چکیده

در کاربردهای عملی آنتن UWB به عنوان فیلترهایی برای حذف کردن هر تداخلی در تکنولوژی شبکه بی سیم در خارج از باند 5/1 تا 5/8 گیگا هرتز به کار می رود. چندین آنتن تک قطبی چاپی با اشکال مختلف، به صورت فرم های دوگانه و ساد به کار برده شده اند. این آنتن ها دارای پهنای باند قابل کنترل، خواص تشعشعی خوب و شکل ساده و نیز به راحتی قابل ساخت هستند. همچنین این آنتن ها بر روی زیر لایه FR4 با ابعاد 0/8*26*mm326 بوده که دارای باند فرکانسی مابین 2/5 و 15 گیگاهرتز با VSWR<2 برای حذف کردن باند فرکانسی نامطلوب از 5/1 تا 5/9 گیگاهرتز می باشد.

آنتن پیشنهادی برای کاربرد WLAN/WiMAX در اندازه کوچک که دارای پهنای باند تطبیق امپدانسی خوب و دارای الگوهای تشعشعی شبیه آنتن های دیپل هستند. پهنای باند 2/4 تا 2/5 گیگاهرتز و 4/9 تا 5/85 برای کاربرد WLAN و باندهای 2/3 تا 2/7 گیگاهرتز و 3/5 تا 3/8 گیگاهرتز برای کاربرد WiMAX پوشش می دهند. نتایج شبیه سازی و تجربی آنتن نمونه ارائه شده است.

مقدمه

امروزه شاهد سرعت توسعه ارتباطات بی سیم با پهنای باند بزرگ که مورد نیاز بوده، طوری که کاربردهای مختلفی با یک آنتن پوشش داده می شود. یک آنتن که دارای پهنای باندی در رنج فرکانسی وسیعی از 800MHz تا 11GHz و یا حتی بیشتر از آن، که شامل سیستم های ارتباطی بی سیم نظیر
800 AMPC و 900 GSM و 1800 GSM و 1900 PCS و WCPMA/UMTS و UNII و DECT و ISM و WLANS و UWB (از 3/1GHz تا 10/6GHz). علاوه بر سیستم های بی سیم اشاره شده در بالا، تکنولوژی بی سیم UWB اغلب برای بسیاری از کاربردهایی که سرعت اطلاعات بالا دارند و سیستم های ارتباطی بی سیم رنج کوچک، کد گذاری برای امنیت و به صورت قابل حمل رد کردن اثر چند مسیره، سیستم های رادار پیشرفته و… کاربرد دارند.

این تکنولوژی پهنای باند وسیعی به اندازه 7/5GHz که از 3/1GHz تا 10/6GHz است را به کار می برد. چشم انداز آینده فناوری بی سیم ایجاد یک بستر مشترک ارتباطی است که خدمات سه گانه صوتی، تصویری و دیتا را به صورت یکجا ارائه می دهد. در این فناوری از امواج الکترومغناطیسی با طول موج های بسیار کوچک در حد چند میلیمتر تا چند سانتیمتر استفاده می گردد. از بخش های عمده این فناوری به کار بردن آنتن مناسب در دوسوی فرستنده و گیرنده است به نحو مطلوبی که بتواند نیازهای بی سیم را فراهم نماید. آنتن هایی که برای هریک از فناوری های مذکور طراحی می شود باید پهنای باند امپدانسی تعیین شده را پوشش دهند و در عین حال در کل پهنای باند امپدانسی مزبور پترن تشعشعی و گین ثابت و مناسب داشته و حداقل تأخیر زمانی را به سیگنال ورودی اعمال کنند. سیستم های مخابراتی عموما به دو دسته آنتن های ایستگاه پایه و آنتن های قابل حمل نیاز دارند. از جمله آنتن های ایستگاه پایه می توان به آنتن های TEM horn و Vivaldi اشاره کرد. در مقابل، می توان گفت که موفقیت روزافزون شبکه های بی سیم مدیون آنتن های قابل حمل در ابعاد کوچک بوده که عملکرد مطلوبی داشته و به راحتی با سایر اجزای مدارات MMIC مجتمع می شوند.

یکی از انواع آنتن های قابل حمل، آنتن های تک قطبی چاپی و صفحه ای عمودی که کاندیدای خوبی برای کاربرد در تکنولوژی بی سیم UWB به دلیل پهنای امپدانسی وسیع و پترن تشعشعی همه جهته و پارامترهای طراحی زیاد، می باشند. از سال 1973 تا به امروز ساختارهای مختلفی از انواع آنتن های تک قطبی معرفی و تحلیل شده اند. در عین حال ساختار سه بعدی آنتن های تک قطبی عمودی و صفحه زمین بزرگ آنها که باعث حذف نصف پترن تشعشعی این آنتن هاست، باعث عدم انتخاب این آنتن ها برای استفاده در شبکه های بی سیم شده است. از سوی دیگر، آنتن های تک قطبی چاپی را می توان به همراه سایر قطعات مدارات RF روی یک زیرلایه مشترک به کار برد. البته قابل ذکر است که آنتن های تک قطبی چاپی (PMAs) دقیقا صفحه ای و دارای الگوهای تشعشعی که مشابه آنتن دیپل است می باشند.

این آنتن ها اغلب بر روی زیرلایه RF4 با قیمت ساخت پایین و تانژانت تلفاتی مناسب قرار گرفته، صفحه زمین نیز از زیرالمان تشعشع کننده حذف می شود و با این کار فاکتور کیفیت در رزوناتور کاهش یافته و پهنای امپدانسی بالا در VSWR<2 حاصل می شود. این رزوناتور از طریق خط میکرواستریپ 50 اهم و یا cpw تغذیه می شود. در صورتی که المان تشعشع کننده ساختار دایروی و

 

یا بیضوی داشته باشد، به علت تقارن همه جانبه ساختار، چندین مد جریانی که از نوع توابع بسل نوع اول هستند، به صورت همزمان در پچ تشعشعی امکان وجود پیدا کرده و لذا می تواند پهنای امپدانسی بالاتری را نسبت به سایر ساختارهای تک قطبی چاپی پوشش دهد.

مسأله دیگر امکان همپوشانی امواج تشعشعی آنتن های تک قطبی UWB با سایر دستگاه های RF بی سیم است که در باندهای فرکانسی مختلف کار می کنند. لذا نیاز به فیلترهایی با باندهای قطع بسیار باریک و تیز هستیم که با این آنتم ها ترکیب شوند و از همپوشانی های ناخواسته جلوگیری شود.

هدف از این پایان نامه در حالت کلی، مطالعه و بررسی آنتن های تک قطبی بیضوی است. این مطالعه شامل قسمت های مختلفی است که در فصل های جداگانه آورده شده اند. در فصل اول مروری بر تاریخچه و انواع آنتن های UWB صورت می گیرد. در فصل دوم، روش عمومی برای تحلیل و طراحی آنتن های تک قطبی چاپی آمده است و مطالعه سیستماتیک روی ساختار یک آنتن تک قطبی بیضوی برای تفسیر نحوه عملکرد پارامترهای مختلف این ساختار، صورت گرفته است. در ادامه این فصل سایر روش های طراحی و بهبود عملکرد آنتن های تک قطبی بیضوی که در مجلات معتبر علمی به چاپ رسیده، مورد بررسی قرار گرفته اند. هدف از این بخش مطالعه تکنیک های مختلفی است که

عنوان
بررسی ارتباط میان مولفه های مدیریت دانش با نوآوری سازمان
(مطالعه موردی: سازمان تامین اجتماعی استان گیلان)
 
استاد راهنما:
دکتر افشاریان
زمستان1393
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

فهرست مطالب

چکیده 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1-مقدمه. 3

1-2-بیان مسئله. 3

1-3-ضرورت انجام تحقیق.. 4

1-4- چارچوب نظری.. 5

1-5-سوالات تحقیق.. 6

1-5-1- سوال اصلی.. 6

1-5-2-سوالات فرعی.. 6

1-6- فرضیه های تحقیق.. 7

1-6-1-فرضیه اصلی.. 7

1-6-2-فرضیه های فرعی.. 7

1-7- اهداف تحقیق.. 7

1-7-1- هدف اصلی.. 7

1-7-2- اهداف فرعی.. 7

1-8- روش گردآوری اطلاعات.. 8

1-9-کلیات روش انجام کار. 8

1-10- تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق.. 8

1-10-1- مدیریت دانش… 8

1-10-1-1-خلق دانش……………………………………………………………………………………………………………………………….9

1-10-1-2-حفظ دانش…………………………………………………………………………………………………………………………….10

1-10-1-3-انتفال دانش………………………………………………………………………………………………………………………..10

1-10-1-4-کاربرد دانش………………………………………………………………………………………………………………………………..10

1-10-1-5-کسب دانش…………………………………………………………………………………………………………………………………10

1-11-2- نوآوری سازمانی.. 11

1-11- قلمروپژوهش… 11

1-11-1-قلمروزمانی.. 11

1-11-2-قلمرومکانی.. 11

1-11-3-قلمروموضوعی پژوهش… 11

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1-مقدمه. 14

بخش اول: مدیریت دانش… 15

2-2-تعاریفی از دانش… 15

2-3-مفاهیم مدیریت دانش… 15

2-4-عناصر مدیریت دانش… 16

2-5-اصول مدیت دانش… 16

2-6-دلایل اهمیت به کارگیری مدیریت دانش… 17

2-7-مدلهای مدیریت دانش… 18

2-7-1-سیکل پیاده سازی مدیریت بوکویتز و ویلیام (1999) 18

2-7-2-مدل مدیریت دانش لیبوویتز. 20

2-7-3-مدل فیرستون و مک الروی(2005) 21

2-7-4-مدل مفهومی مدیریت دانش… 23

2-8-استراتژی‌های دانش… 24

2-9-دیدگاه صاحبنظران در خصوص مدیریت دانش… 24

2-10-اهداف مدیریت دانش… 26

بخش دوم: نوآوری سازمانی.. 27

2-11-مفهوم خلاقیت و نوآوری.. 27

2-12-اصول نوآوری.. 28

2-13-انواع نوآوری از دیدگاه سازمان. 28

2-13-شاخص های سنجش نوآوری.. 29

2-14-فرآیند نوآوری.. 29

2-14-عوامل موثر بر شکل گیری فرآیند نوآوری در سازمان. 30

2-15-تفاوت خلاقیت، نوآوری و تغییر. 31

2-16-تکنیک‌های تقویت خلاقیت و نوآوری در سازمان. 32

بخش سوم:  مدیریت دانش و نوآوری سازمانی.. 34

2-17-فرآیندهای مدیریت دانش و نوآوری.. 34

2-18-ارتباط مدیریت دانش با نوآوری.. 35

2-19-نقش مدیریت در پرورش خلاقیت و نوآوری در سازمان. 39

2-20-تاثیر مدیریت دانش بر نوآوری.. 40

2-21-نتیجه گیری.. 41

2-22-پیشینه تحقیق.. 42

2-22-1- مطالعات داخلی.. 42

2-22-2-مطالعات خارجی.. 46

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1- مقدمه. 51

3-2- روش تحقیق.. 51

3-3- جامعه آماری تحقیق.. 52

3-4- نمونه آماری.. 52

3-5- روش نمونه گیری.. 54

3-6- روش جمع آوری اطلاعات.. 54

3-7- چگونگی طراحی ابزار سنجش تحقیق.. 55

3-8- روایی و پایایی پرسشنامه. 56

3-8-1- روایی.. 56

3-8-2- قابلیت اطمینان (پایایی)پرسشنامه. 56

3-9- روش های تجزیه و تحلیل آماری.. 58

3-9-1 تجزیه و تحلیل با بهره گرفتن از آمار توصیفی.. 59

3-9-2- تجزیه و تحلیل با بهره گرفتن از آمار استنباطی.. 59

3-9-3- آزمون كلموگروف- اسمیرنف… 59

3-10-خلاصه فصل.. 60

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه. 62

4-2- توصیف متغیرهای جمعیت شناختی.. 63

4-3- توصیف متغیرهای تحقیق.. 69

4-3-1- توصیف متغیر کسب دانش… 69

4-3-2-توصیف متغیر حفظ دانش… 70

3-3-توصیف متغیر انتقال دانش… 71

4-3-4- توصیف متغیر خلق دانش… 72

4-3-5- توصیف متغیر کاربرد دانش… 73

4-3-6- توصیف متغیر نوآوری سازمانی.. 74

4-4- بررسی نرمال بودن توزیع متغیرها 75

4-5-آزمون فرضیه های تحقیق.. 76

4-6-خلاصه فصل.. 81

فصل پنجم :نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- مقدمه. 83

5-2- نتایج آمار توصیفی.. 83

5-3- نتایج بررسی فرضیات تحقیق.. 84

5-4- نتیجه گیری.. 86

5-4 پیشنهادات اجرایی مبتنی بر نتایج تحقیق.. 87

5-5 محدودیت های تحقیق: 87

5-6 پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 88

منابع و مآخذ. 89

پیوست

پیوست الف – پرسشنامه. 98

پیوست ب-خروجی نرم‌افزار. 102

 

فهرست جداول 

 

33
جدول 2-1-عوامل و موانع موثر در نوآوری سازمان
34 

49
جدول2-2- ارتباط بین فرآیندهای مدیریت دانش و مکانیزم‌های نوآوری 

جدول2-3-خلاصه مطالعات داخلی وخارجی
55
جدول3-1-گویه‌های پرسشنامه
58
جدول 3-2-متغیرهای اصلی تحقیق (آلفای کرونباخ)
63
جدول 4-1- توزیع فراوانی و درصد جنسیت پاسخگویان
64
جدول 4-2- توزیع فراوانی و درصد سن پاسخگویان
65
جدول 4-3- توزیع فراوانی و درصد میزان درآمد پاسخگویان
66
جدول 4-4- توزیع فراوانی و درصد وضعیت سابقه خدمت پاسخگویان
67
جدول 4-5- توزیع فراوانی و درصد میزان تحصیلات پاسخگویان
68
جدول 4-6- توزیع فراوانی و درصد وضعیت تاهل پاسخگویان
69
جدول4-7- توصیف متغیر کسب دانش
70
جدول4- 8- توصیف متغیر حفظ دانش
71
جدول4- 9- توصیف متغیر انتقال دانش
72
جدول4- 10- توصیف متغیر خلق دانش
73
جدول4- 11- توصیف متغیر  کاربرد دانش
74
جدول4- 12- توصیف متغیر  نوآوری سازمانی
75
جدول 4-13- نتایج آزمون کولموگراف-اسمیرنوف
76
جدول 4-14) ضریب همبستگی بین کسب دانش و نوآوری سازمانی
77
جدول 4-15) ضریب همبستگی بین خلق دانش و نوآوری سازمانی
78
جدول 4-16) ضریب همبستگی بین مولفه‌ی حفظ دانش و نوآوری سازمانی
79
جدول 4-17) ضریب همبستگی بین انتقال دانش و نوآوری سازمانی
80
جدول 4-18) ضریب همبستگی بین کاربرد دانش و نوآوری سازمانی
 

فهرست نمودارها
6
نمودار1- مدل مفهومی تحقیق
19
نمودار2-1-سیکل پیاده سازی مدیریت بوکویتز و ویلیامز
20
نمودار2-2- مدل مدیریت دانش لیبوویتز
22
نمودار2-3- مدل فیرستون و مک الروی
23
شکل 2-4- مدل مفهومی مدیریت دانش با تاکید بر عوامل کلیدی موفقیت؛منبع: جعفری و همکاران1385
26
شکل2-5- ویژگی ‌های اساسی دانش ؛ منبع: بورنمان، 2003
30
شکل 2-6-توالی فرآیند

 

نوآوری در سازمان
63
نمودار3-1- مدل مفهومی تحقیق
64
نمودار 4-1- هیستوگرام جنسیت پاسخگویان
65
نمودار 4-2- هیستوگرام سن پاسخگویان
66
نمودار 4-3- هیستوگرام میزان درآمد پاسخگویان
67
نمودار 4-4- هیستوگرام وضعیت سابقه خدمت پاسخگویان
68
نمودار 4-5- هیستوگرام میزان تحصیلات پاسخگویان
69
نمودار 4-6- هیستوگرام وضعیت تاهل پاسخگویان
70
نمودار4-7- هیستوگرام متغیر کسب دانش
71
نمودار4-8- هیستوگرام متغیر حفظ دانش
72
نمودار4-9- هیستوگرام متغیر انتقال دانش
73
نمودار4-10- هیستوگرام متغیر  خلق دانش
74
نمودار4-11- هیستوگرام متغیر کاربرد دانش
79
نمودار4-12- هیستوگرام متغیر نوآوری سازمانی
81
نمودار4-13-خلاصه نتایج 

 

 

 

 
  چکیده
مدیریت دانش ارتقای یک رویکرد جامع برای شناسایی، تسخیر، بازیافتن، تسهیم و ارزشیابی یک سرمایه اطلاعاتی سازمان است و بر ابعاد مختلف سازمان تاثیر می‌گذارد. هدف از تحقیق حاضر بررس رابطه میان مولفه های مدیریت دانش با نوآوری سازمانی می باشد. جامعه هدف مطالعه حاضر، سازمان تامین اجتماعی در استان گیلان می باشد. که 260 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیده است و اطلاعات از طریق پرسشنامه استاندارد جمع‌آوری گردیده است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی است و همچنین از روش همبستگی برای آزمون فرضیه ها استفاده شده است. نتایج حاصل نشان داده است که که از میان مولفه های مدیریت دانش، مولفه کسب دانش با ضریب همبستگی 33.7 درصد؛ مولفه انتقال دانش با ضریب همبستگی 15.4؛ مولفه خلق دانش با ضریب همبستگی 20.7 و مولفه کاربرد دانش با ضریب همبستگی 34.2 رابطه مثبت و معنی داری با نوآوری سازمانی دارد. در حالیکه مولفه حفظ دانش رابطه معنی داری با نوآوری سازمان ندارد. همچنین از دیدگاه کارکنان سازمان تامین اجتماعی استان گیلان، تمامی مولفه های مدیریت دانش در سازمان مذکور از وضعیت نسبتا مطلوبی برخوردار است. بطوریکه میانگین ارزش کسب شده برای متغیرها عبارت است از: کسب دانش برابر با 3.13؛ حفظ دانش برابر با 3.09؛ انتقال دانش 3.11؛ خلق دانش 3.13؛ کاربرد دانش 3.29 و در نهایت نوآوری سازمانی برابر با 3.32 بوده است.

 

کلمات کلیدی: مدیریت دانش، نوآوری سازمانی، خلق دانش، انتقال دانش، کسب دانش، حفظ دانش، کاربرد دانش.

 

فصـل اول 

کلیـات تحقیـق
 

1-1-مقدمه
هدف از فصل اول، بیان کلیات پژوهش می باشد، از این رو پس طرح مسئله و بیان سوال اصلی تحقیق به ضرورت و اهمیت انجام مطالعه حاضر پرداخته شده است. در ادامه اهداف و فرضیه های مبتنی بر مدل آورده شده است. در نهایت با بیان کوتاهی از مراحل اجرای تحقیق به ارائه مدل مفهومی و معرفی متغیرها پرداخته شده است.

1-2-بیان مسئله
نوآوری به عنوان عامل مهم و حیاتی برای سازمان ها به منظور ایجاد ارزش و مزیت رقابتی پایدار است. سازمان ها با نوآوری بیشتر، در پاسخ به محیط های متغیر و ایجاد و توسعه قابلیت های جدیدی که به آنها اجازه دهد به عملکرد بهتری برسند، موفق تر خواهند بود(Montes and et al, 2004). ولی این فرآیند کاملا پیچیده است و مستلزم مدیریت موثر و کارآمد در بسیاری از فعالیت های مختلف است (طالقانی و همکاران، 1390، 153). مدیریت دانش عنصر اصلی و مرکزی در فرآیند مدیریت است، سازمان ها را قادر می سازد تا به طور مداوم تخصص سازمانی خود را به محصولات یا خدمات تبدیل کنند. با کاربرد موثر دانش، افراد ممکن است اشتباهات کمتری کنند یا کارایی خود را بهبود دهند و دوباره کاری یا کاراضافی را کاهش دهند و در نهایت قادر به ایجاد فرآیندها یا سیستم های مدیریتی نوآورانه تر شوند(Sarin and Dermott,2003). سازمان ها با قابلیت مدیریت دانش، نوآوری بیشتری دارد. در حقیقت تاثیر دانش از طریق ایجاد تفکرات جدید در تولید و نوآوری های عمومی می باشد.  دانش برای سازمان به تنها یی منبع مهمی نیست ، بلکه در قلب مدیریت دانش، نوآوری را جستجو کرد، زیرا مزیت رقابتی پایدار در نوآوری پنهان است (صفرزاده و همکاران، 1391، 80). تحقیقات نشان داده مدیریت دانش از طریق ایجاد یک فرهنگ مفید و ارزشمند برای ایجاد و تسهیم دانش و همچنین ایجاد فرهنگ همکاری در سازمان ها نقش مهمی را در فرآیند نوآوری ایفا می کند. محققان برنقش محوری مدیریت دانش به خصوص در ایجاد یک محیط کاری داخلی که خلاقیت و نوآوری را حمایت می کند تاکید کرده       عععععع///ضضضض اند. نتایج حاکی از آن است که رابطه مثبت و معنی داری بین مدیریت دانش و عملکرد نوآوری در سازمان ها وجود دارد(میرفخرالدین و همکاران، 1389، 105). در سال‌های اخیر با ظهور اقتصاد دانش محور نوآوری در سازمان تامین اجتماعی نقش مهمی در تحول ساختارهای اقتصادی و اجتماعی پیدا کرده است. به گونه ای که نوآوری یکی از مزیت های اصلی برای بهبود خدمات ارائه شده مطرح می باشد و سبب بهبود عملکرد سازمانی خواهد شد. مدیریت دانش به عنوان عامل تولید ایده‌های نو و بدیع در سازمان مورد توجه قرار گفته است.

با توجه به ضرورت استقرار مدیرت دانش مسئله تحقیق حاضر اینست در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان نوآوری سازمانی با به کارگیری مولفه های مدیریت دانش به طور کامل محقق نیافته است. از اینرو در این تحقیق درصدد تبیین ارتباط مولفه های مدیریت دانش با نوآوری سازمانی هستیم.

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

 

 

عنوان                                                   صفحه

 

فصل یک

مقدمه. ….. 2

 

فصل دو

اهمیت رسوب واكس

2-1- مشکلات رسوب واکس.. 5

2-2- توصیف واكس.. 7

2-2-1 – تبلور واكس.. 7

2-2-2- رسوب واکس(wax deposition) 8

2-3- ماهیت واكس.. 11

2-4- عوامل موثر در تشكیل رسوب واكس.. 19

 

فصل سه

تئوری های واكس

3-1- تئوری هیدرودینامیكی واكس.. 24

3-1-1 نفوذ مولكولی.. 25

3-1-2- نفوذ براونین.. 25

3-1-3- پراكندگی برشی.. 26

3-1-4- نشست گرانشی.. 26

3-1-۵- ورقه ورقه شدن رسوبات واكسی.. 27

3-2- مدل دینامیكی رسوب.. 27

3-3- رسوب پارافین در سیستم های جریان تكفازی.. 29

3-4- رسوب پارافین در سیستم های جریان چند فازی.. 30

3-4-1-اثر ترکیب سیال.. 32

3-4-2- اثر الگوی جریان.. 32

3-5- مروری بر روش های ته نشینی واكس.. 34

3-5-1- معرفی مدل ریگ، رایدال و رونینگسن.. 34

3-5-2- مدل متزین(Matzain) 37

3-5-3- مدل هیدرو(Hydro) 40

3-5-4- مدل دانشگاه میشیگان(University of Michigan Model) 42

3-6- شبیه سازی واكس توسط نرم افزار الگا(OLGA) 43

3-7- پارامترهای واكس.. 44

 

فصل چهار

تئوری های مختلف تعادل ترمودینامیکی رسوب واکس

4-1- تعادل فازی.. 48

4-2- بررسی ترمودینامیكی تشكیل رسوبات واكس.. 53

4-2-1 مدل لیرا-گالنا.. 54

4-2-2-مدل اریكسون.. 55

4-2-3-مدل پدرسن و مدل های تصحیح شده ی آن.. 55

4-2-4-مدل وُن.. 56

4-2-5-مدل كوتینیو.. 56

4-3-بررسی تفصیلی مدل های ارائه شده.. 57

4-4- ترمودینامیک تعادل بخار،مایع و جامد.. 64

 

فصل پنج

پیشینه ی تحقیق

مقدمه.. 67

5-1- پیشینه ی تحقیق.. 67

 

فصل شش

انجام كار

مقدمه.. 74

6-1-مدل وُون(Won’s model) 74

6-1-1-فرضیات مدل وُن.. 74

6-2- توصیف مدل وون(وون 1986).. 75

6-3-مدل پدرسن(Pedersen ) 80

6-3-1- مفروضات مدل پدرسن.. 82

6-3-2- توصیف مدل پدرسن.. 83

6-4- محاسبات جداسازی آنی سه فازی.. 86

6-5- ارائه الگوریتم.. 88

6-5-1- محاسبات جداسازی آنی دو فازی.. 88

6-5-2 مقادیر حدس اولیه ی …… 89

6-5-3- محاسبات جداسازی آنی دو فازی با استفاده از مدل وون   90

6-5-4- محاسبات جداسازی آنی 3 فازی.. 91

6-5-5- محاسبات تعادل سه فازی.. 95

6-6- اصلاح مدل وون.. 96

6-6-1- مفروضات مدل اصلاح شده.. 97

6-6-2- مدل اصلاح شده وون.. 98

6-6-3- روش حل برای استفاده از مدل اصلاح شده وون.. 103

6-7- محاسبات دینامیكی مدل ارائه شده.. 104

6-7-1-تغییر متغیر.. 114

6-8- مشخصه هپتان.. 116

6-8-1- ضریب شكست نور.. 117

6-8-2-ثابت گرانروی ثقلی.. 118

6-8-3- روش ریاضی-دابرت جهت تعیین مشخصه هپتان در محاسبات جداسازی آنی سه فازی                 119

6-8-4-خواص بحرانی و ضریب بی مركزی.. 121

6-9- بررسی اثر حضور آب بر دمای تشکیل واکس.. 123

6-9-1-شرح برنامه نویسی.. 124

 

فصل هفت

نتایج

7-1- بهینه سازی مدل وُون.. 129

7-2- پیش بینی محاسبات حاصل از جداسازی آنی سه فازی.. 137

7-3- شرح نتایج بررسی اثر حضور آب بر روی دمای تشكیل واكس.. 142

7-4- نتایج حاصل از مدلسازی دینامیکی جریان.. 148

 

فصل هشت

نتیجه گیری و پیشنهادات

8-1- نتیجه گیری.. 155

پیشنهادات……………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 158

 

فهرست منابع.. 160

 

پیوست ها

پیوست (1)……………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 172

پیوست (2)……………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 175

 

 

 

 

 

 

فهرست جدول ها

 

 

عنوان                                                   صفحه

 

جدول 2-1: خواص فیزیكی و شیمیایی واكس های پارافینی-میكروكریستال و پترولاتوم،   10

جدول 2-2: تركیب درصد و خواص گروه های تشكیل دهنده واكس.. 14

جدول 2-3 :نقاط شناخته شده و تعریف شده در گذار فازهای مواد نفتی   22

جدول 6-1: ثابت های معادله ی 6-22.. 82

جدول 7-1: تركیب اجزاء نفت.. 130

جدول 7-2: اجزاء نفت استفاده شده در جداسازی آنی سه فازی.. 138

جدول 7-3: جدول 1: نفت شماره 2 هوآن کوآن و همکاران… 141

جدول 7-4: دمای تجربی تشکیل واکس برای [(1-x)nC14+xnC16]… 143

جدول 7-5: نتایج مدل جدیدبر مبنای محاسبه ضرایب فعالیت NRTL برای فاز مایع و UNIQUAC  برای فاز جامد(16C–14C).. 144

جدول 7-6: دمای تجربی تشکیل واکس برای[(1-x)nC14+xnC15]… 145

جدول 7-7: نتایج مدل جدیدبر مبنای محاسبه ضرایب فعالیت NRTL برای فاز مایع و UNIQUAC  برای فاز جامد(15C–14C).. 145

 

 

فهرست شکل ها

 

 

عنوان                                                   صفحه

 

شكل 2-1- شدت رسوب واكس.. 6

شكل 2-2- نمونه های مولكول های تشكیل دهنده واكس.. 13

شكل 2-3- نحوه تشخیص دمای تشكیل.. 15

شكل 2-4- نمودار فازی دما-فشار برای رسوب واكس محاسبه شده توسط نرم افزار WAXModel 16

 

شکل 2-5- نمودار فشار-دما-ترکیب برای یک نمونه رسوب واکس، محاسبه شده توسط نرم افزار WAXModel،.. 17

شكل 2-6- یك نمونه از نمودار فازی نفت كه ممكن است انواع انتقال فازها را تجربه كند.. 21

شکل 4-1- اختلاف پتانسیل شیمیایی جزء خالص i. 49

شكل 4-2- دسته بندی مدلهای ترسیب واكس.. 54

شكل 4-3- مدل چند جامدی ارائه شده توسط لیرا گالنا و فیروزآبادی   58

شكل 6-1- تعادل جامد-مایع در مدل وون.. 75

شكل 6-2- تعادل جامد-مایع پدرسن.. 83

شكل 6-3- جداسازی آنی 3 فازی.. 86

شکل 6-4- حلالیت food grade wax در حلال.. 115

شكل 6-5- مشكل تجمیع كردن.. 117

شکل 6-6- میزان کیفی سه فاز در حال تعادل در فرآیند تشکیل واکس   124

شكل 7-1- درصد واكس رسوب كرده بر حسب تابعیت دما برای نفت سیستمA   131

شكل7-2-مقایسه میزان درصد واكس برای سیستم A حاصل از مدل اصلاح شده و مدل های دیگر.. 132

شكل 7-3- میزان درصد واكس نفت B بر حسب دما.. 133

شكل 7-4- مقایسه میزان درصد واكس نفت B از مدل های مختلف.. 134

شكل 7-5- میزان درصد رسوب در دما های مختلف برای نفت سیستم C   135

شكل 7-6- مقایسه درصد رسوب واكس نفت C بر حسب دما برای مدل های مختلف   136

شکل 7-7- مقایسه پیش بینی حاصل از معادلات حالت PR و  SRK.. 139

شکل 7-8- مقایسه پیش بینی حاصل از معادلات PR و ER.. 140

شکل 7-9- محاسبات میزان واکس رسوب کرده و فازهای موجود بر حسب دما   142

شکل 7-10-تغییرات در دمای تشکیل واکس با کسر مولی گلیکول در فاز آبی در کسرهای مولی مختلف C14برای حداکثر آب در نظر گرفته شده در کنار فاز آلی   146

شکل 7-11-تغییرات در دمای تشکیل واکس بر حسب میزان فاز آبی برای کسر مولی های مختلف C14 در فاز آلی (این اختلاف دما، اختلاف دمای تشکیل واکس در شرایط معلوم و حداقل حضور فاز آبی است.).. 147

شکل7-12-تغییرات در حلالیت گلیکول در فاز آلی نسبت به میزان حداقل فاز آبی بر حسب مقدار فاز آبی برای کسر مولی های مختلف C14 در فاز آلی   148

شکل7-13-میزان نهایی آلفا(aspect ratio) برای کریستال های واکس در لایه ژل رسوب کرده به عنوان تابعی از شدت جریان و دمای دیواره.. 149

شکل7-14-تأثیرات دما بر روی ضخامت لایه رسوب برای540 Re=، نتایج مدلسازی در مقابل داده های آزمایشگاهی سینگ و همکاران.. 150

شکل7-15-تأثیر نرخ جریان بر روی ضخامت لایه برای دمای دیواره 3/8 سانتی گراد، نتایج مدلسازی در مقابل داده های آزمایشگاهی سینگ و همکاران   150

شکل7-16-تأثیر نرخ جریان بر روی ضخامت لایه برای دمای دیواره 3/8 سانتی گراد، نتایج مدلسازی در مقابل داده های آزمایشگاهی سینگ و همکاران   151

شکل 7-17-مقادیر آلفا برای دماهای مختلف دیواره جهت بهینه سازی نتایج کار حاضر   152

شکل7-18-نتایج مدلسازی پس از انجام بهینه سازی مقادیر آلفا و در نظر گرفتن انتقال حرارت با محیط.. 153

 

 

مقدمه

 

 

یكی از مهمترین مسائل در صنایع نفت، رسوب مواد آلی سنگین موجود در نفت خام است، كه طی مراحل تولید، حمل و نقل و فرآوری نفت رخ می‌دهد. رسوب این مواد در مخازن، چاههای نفت، پمپ‌ها، تانك‌های ذخیره‌سازی، لوله‌های انتقال و تجهیزات پالایش، باعث اتلاف هزینه‌های فراوان می‌گردد. با پیش‌بینی مكان تشكیل رسوب می‌توان به كمك روش‌های مكانیكی، شیمیایی و یا تغییر شرایط محیطی، برای از بین بردن یا كاهش رسوب اقدام نمود. كریستالیزاسیون و رسوب تركیبات واكسی منجر به بروز مشكلات زیادی در مراحل تولید، انتقال، ذخیره سازی و انجام فرآیندهای مختلف مربوط به نفت خام و یا مشتقات آن می‌شود.  شركت‌های نفتی در سراسر دنیا به دلیل كاهش تولید، هزینه‌ مواد شیمیایی مورد نیاز، انسداد خطوط لوله و افزایش انرژی مصرفی ناشی از ایجاد رسوبات، سالیانه میلیاردها دلار  زیان می‌بینند. با كاهش ذخایر موجود و افزایش بهره‌برداری از مخازن نفت‌های سنگین و مخازن نفتی دور از ساحل، استفاده از روش‌های جدید و كارآمد برای رفع این مشكلات به یك ضرورت تبدیل شده است.

نفت خامی كه از اعماق زمین استخراج می شود، شامل هیدروكربورهای سنگین و نیمه سنگین است كه اشكال مختلف و خصوصیات متفاوت دارد. هیدروكربورهای سنگین شامل واكس ها، مواد آسفالتنی و رزین ها هستند كه می توانند به صورت جامد، در تركیبات ظاهر شوند كه در این بین، واكس ها اهمیت خاصی دارند.تغییر عواملی مانند دما، فشار و تركیب اجزای سبك در تركیبات نفتی، سبب تشكیل رسوب های واكس پارافینی جامد در این تركیبات می شود. رسوب واكس تشكیل شده به طور عمده شامل پارافین ها، نفتن ها و به مقدار كمی از دیگر هیدروكربورها، مانند آروماتیك هاست. تشكیل این رسوبات در مرحله اول می تواند منافذ زیرزمینی را مسدود كرده، باعث كاهش شدید نفوذ پذیری آنها شده و راندمان استخراج نفت را كاهش دهد. در مراحل بعدی نیز تشكیل رسوبات، مشكلات زیادی را به دنبال خواهد داشت. به عنوان مثال تشكیل رسوبات واكس در خطوط انتقال نفت خام، می تواند باعث گرفتگی لوله ها و افزایش مقاومت در برابر جریان و در نتیجه افت فشار جریان شده و علاوه بر افزایش توان مورد نیاز جهت پمپ نمودن سیال، موجب استهلاك زودرس تاسیسات شود. تشكیل رسوبات واكس در تجهیزات پروسسی مانند مبدل های حرارتی و خطوط لوله كاهش كارآیی این تجهیزات را به دنبال دارد.با توجه به اینكه در فرآیندهای روغن سازی یكی از مراحل اصلی فرآیند، جداسازی واكس می باشد، اهمیت این پدیده مشخص می گردد. مساله تشكیل رسوب واكس و عوامل موثر بر آن، سالهای متمادی مورد بحث پژوهشگران بوده و اكثر روش ها و مدلهایی كه جهت توصیف و پیش بینی این پدیده ارائه شده اند، توافق ضعیفی با داده های آزمایشگاهی دارند و از هیچكدام نمی توان به عنوان یك راه حل عمومی، جهت پیش بینی این پدیده، استفاده كرد. این مدلها اغلب دمای پیدایش واكس و میزان رسوب تشكیل شده را بالاتر از مقدار تجربی و آزمایشگاهی آن، تخمین می زنند.با توجه به توضیحات یاد شده، پیش بینی دمای تشكیل رسوبات واكس و در نظر گرفتن این دما در طراحی تجهیزات مربوط به استخراج، تولید و بهره برداری از نفت خام یا برش های نفتی، اهمیت خاصی دارد. مدل سازی ترمودینامیكی، یكی از راههای بررسی این پدیده است.[1-6

اهمیت رسوب واكس

 

2-1- مشکلات رسوب واکس

 

با بوقوع پیوستن مشکل رسوب واكس، صنعت نفت برای چندین دهه دچار مشكل شده است، همزمان با ایجاد دو نگرانی اصلی -فنی و اقتصادی-. رسوب واکس می تواند خفیف، و یا می تواند به اندازه کافی شدید باشد كه آن را غیر فابل كنترل كند (شکل 2-1).

مسائل فنی در ارتباط با رسوب موم عبارتند از :

کاهش تراوایی و آسیب سازند زمانی که در چاه و اطراف آن رخ می دهد.

کاهش در قطر داخلی و نهایتاً بسته شدن لوله های تولید جریان.