بررسی عوامل مؤثر در افزایش فروش سایت­های اینترنتی ایرانی
در زمینه فروش محصولات آموزشی
 
استاد راهنما:
دكتر افسانه ملکمی
 
استاد مشاور:
دکتر کامل کمالی
 زمستان 1392
 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

چکیده 1

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه. 3

1-2- بیان مساله تحقیق. 4

1-3- ضرورت انجام تحقیق. 5

1-4- اهداف تحقیق. 6

1-4-1- اهداف نظری تحقیق. 6

1-4-2- اهداف کاربردی تحقیق. 6

1-5- چارچوب نظری تحقیق. 6

1-6- فرضیات تحقیق. 8

1-7- قلمرو تحقیق (زمانی، مکانی، موضوعی) 8

1-8- تعریف متغیر‌های تحقیق. 8

فصل دوم: ادبیات تحقیق

مقدمه. 11

2-1- بخش اول: مبانی نظری تحقیق. 12

2-1-1- تجارت الکترونیک… 12

2-1-1-1- تعاریف تجارت الكترونیكی. 12

2-1-1-2- مزایا و معایب استفاده از تجارت الکترونیکی. 13

2-1-2- رفتار مصرف­كننده (خریدار) 14

2-1-2-1- اهمیت مطالعه رفتار مصرف‌كننده 15

2-1-2-2- نقش تحلیل رفتار خریدار در مدیریت بازاریابی. 15

2-1-3- بازاریابی اینترنتی. 24

2-1-3-1- پیدایش و مفهوم بازاریابی. 24

2-1-3-2- تعاریف بازاریابی اینترنتی. 26

2-1-3-3- مزایای بازاریابی اینترنتی. 27

2-1-3-4- آمیخته بازاریابی اینترنتی. 28

2-1-3-5- ضرورت پرداختن به بازاریابی اینترنتی. 30

2-1-3-6- ابزارهای مختلف برای پیاده‌سازی بازاریابی اینترنتی. 33

2-1-4- تبلیغات اینترنتی. 37

2-1-4-1- تعریف تبلیغات اینترنتی. 37

2-1-4-2- تاریخچه تبلیغات اینترنتی. 38

2-1-4-3- مقایسه تبلیغات سنتی و اینترنتی. 39

2-1-4-4- خدمات مختلف در حوزه تبلیغات اینترنتی. 40

2-1-4-5- اشكال مختلف تبلیغات اینترنتی. 41

2-2- بخش دوم: پیشینه تحقیق. 47

2-2-1- تحقیقات خارجی. 47

2-2-2- تحقیقات داخلی. 48

2-3- بخش سوم: تاریخچه قلمرو مکانی. 52

2-3-1-نمونه برخی سایت­های خارجی. 52

2-3-2- نحوه عملکرد فروشگاه­های اینترنتی در ایران. 54

فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه. 57

3-2- روش تحقیق. 57

3-3- ابزار جمع‌آوری داده‌ها 58

3-4- ارتباط میان سوالات پرسشنامه و متغیرهای تحقیق. 59

3-5- روایی و اعتبار ابزار تحقیق. 59

3-5-1- روایی ابزار تحقیق. 59

3-5-2- پایایی ابزار تحقیق. 60

3-6- جامعه آماری (N) 61

3-7- حجم نمونة آماری.. 62

3-8- روش نمونه‌گیری.. 62

3-9- روش تحلیل داده‌ها 63

3-9-1- ارائه داده‌های گردآوری شده 63

3-9-2- آزمون فرضیات.. 63

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته‌ها

4-1- مقدمه. 65

4-1-1- بررسی وضعیت توزیع متغیرها 66

4-2- اطلاعات جمعیت شناختی. 67

4-2-1- جنسیت پاسخگویان. 67

4-2-2- وضعیت تأهل پاسخگویان. 67

4-2-3- مقطع تحصیلی پاسخگویان. 68

4-2-4- سابقه خرید اینترنتی پاسخگویان. 68

4-3- آزمون تأثیرگذاری مولفه‌های تحقیق بر خرید افراد 69

4-3-1- متغیر شماره یک: طراحی سایت.. 70

4-3-2- آزمون سوالات مرتبط با متغیر طراحی سایت.. 71

4-3-3- متغیر شماره دو: سهولت استفاده از امكانات سایت.. 72

4-3-4- آزمون سوالات مرتبط با متغیر سهولت استفاده از امكانات سایت.. 73

4-3-5- متغیر شماره سه: رتبه سایت در موتورهای جستجو. 74

4-3-6- آزمون سوالات مرتبط با متغیر رتبه سایت در موتورهای جستجو. 75

4-3-7- متغیر شماره چهار: تبلیغات اینترنتی. 76

4-3-8- آزمون سوالات مرتبط با متغیر تبلیغات اینترنتی. 77

4-4- بررسی تأثیر عوامل جمعیت شناختی. 78

4-4-1- تأثیر جنسیت پاسخگویان. 78

4-4-2- تأثیر وضعیت تأهل پاسخگویان. 79

4-4-3- تأثیر تحصیلات پاسخگویان. 80

4-4-4- تأثیر سابقه خرید اینترنتی پاسخگویان. 82

4-5- رتبه ­بندی عوامل مؤثر بر خرید اینترنتی افراد 83

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه. 86

5-2- مروری بر موضوع تحقیق و روش اجرای آن. 86

 

5-3- نتایج به دست آمده از تحقیق. 87

5-3-1- نتایج آزمون عوامل مؤثر. 87

5-3-2- نتایج آزمون عوامل جمعیت شناختی. 89

5-3-3- رتبه بندی عوامل مؤثر. 89

5-4- محدودیت‌ها و مشکلات تحقیق. 90

5-5- پیشنهادهای تحقیق. 91

5-5-1- پیشنهادهای كاربردی حاصل از نتایج تحقیق. 91

5-5-2- پیشنهاد برای تحقیقات آتی. 92

پیوست ها و ضمائم 92

منابع و ماخذ 96

چکیده لاتین. 101

 

فهرست جداول

جدول شماره 2-1- مقایسه تبلیغات اینترنتی و تبلیغات سنتی (گائو، 2002) 40

جدول شماره 2-2- مقایسه اشكال مختلف تبلیغات اینترنتی (گائو ،  2002) 46

جدول شماره 3-1- ارتباط میان مولفه­های تحقیق و سوالات پرسشنامه. 59

جدول شماره 3-2- آلفای کرونباخ منتج از سوالات پرسشنامه. 61

جدول شماره 4-1- سطوح معنی داری آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای متغیرهای تحقیق. 66

جدول شماره 4-2- جنسیت پاسخگویان. 67

جدول شماره 4-3- وضعیت تاهل پاسخگویان. 67

جدول شماره 4-4- مقطع تحصیلی پاسخگویان. 68

جدول شماره 4-5-سابقه خرید اینترنتی. 68

جدول شماره 4-6- نتایج آزمون سوالات مرتبط با متغیر طراحی سایت.. 70

جدول شماره 4-7- نتایج آزمون تأثیرگذاری متغیر سهولت استفاده از امكانات سایت.. 71

جدول شماره 4-8- نتایج آزمون سوالات مرتبط با متغیر سهولت استفاده از امكانات سایت.. 72

جدول شماره 4-9- نتایج آزمون تأثیرگذاری متغیر رتبه سایت در موتورهای جستجو. 73

جدول شماره 4-10- نتایج آزمون سوالات مرتبط با متغیر رتبه سایت در موتورهای جستجو. 74

جدول شماره 4-11- نتایج آزمون تأثیرگذاری متغیر تبلیغات اینترنتی. 75

جدول شماره 4-12- نتایج آزمون سوالات مرتبط با متغیر تبلیغات اینترنتی. 76

جدول شماره 4-13- نتایج آزمون تأثیرگذاری متغیر جنسیت.. 77

جدول شماره 4-14- نتایج آزمون تأثیرگذاری وضعیت تاهل. 78

جدول شماره 4-15- نتایج آزمون تأثیرگذاری تحصیلات.. 79

جدول شماره 4-16- نتایج آزمون تأثیرگذاری سابقه خرید اینترنتی. 81

جدول شماره 4-17- رتبه ­بندی متغیرهای تحقیق با بهره گرفتن از آزمون فریدمن. 82

جدول شماره 4-18- رتبه ­بندی متغیرهای تحقیق با بهره گرفتن از آزمون فریدمن. 83

جدول شماره 4-17- سطح معنی داری آزمون فریدمن برای رتبه بندی.. 83

جدول شماره 5-1- مرور اجمالی آزمون عوامل تأثیرگذار. 88

جدول شماره 5-2- بررسی تأثیر عوامل جمعیت شناختی. 89

جدول شماره 5-3- رتبه ­بندی متغیرهای تحقیق. 89

 

فهرست شکل  ها

 

شكل 1-1- مدل رفتار خریداران اینترنتی از نظرکاتلر (كاتلر، 2003) 7

شكل 1-2- مدل مفهومی تحقیق. 7

شكل 2-1- مقایسه مدل جعبه سیاه و CIP (كاتلر و آرمسترانگ، 1391) 18

شكل 2-2- مدل رفتار خریدار از دیدگاه ویلكی (ویلكی، 2010) 19

شكل 2-3- مدل رفتار خریدار از دیدگاه هاوكینز (هاوكینز، 2009) 20

شكل 2-4- مدل رفتار خریدار از دیدگاه شیفمن (شیفمن، 2011) 22

شكل 2-5- مدل رفتار خریداران اینترنتی از نظرکاتلر (كاتلر، 2003) 23

شكل 2-6- مدل نظری تحقیق. 24

 

 

چکیده

 

امروزه با پیشرفت تکنولوژی تمامی مفاهیم مرتبط با بازار و مصرف کننده دستخوش تغییرات اساسی شده است. رواج استفاده از کامپیوتر به عنوان یکی از اثرگذار ترین تکنولوژی­های قرن حاضر و هم­چنین همه­گیر شدن اینترنت و تلفیق آن با عرضه و فروش کالاها و خدمات باعث شده است که بازارهای الکترونیکی و فروش کالا از طریق وب سایت به یکی از پرسودترین و لازم­ترین شیوه ­های فروش کالا تبدیل شود. هزینه­ های به شدت پایین فروش اینترنتی در مقایسه با فروش حضوری و هم­چنین عدم محدودیت در عرضه کالاها و خدمات باعث شده است تا این بخش از صنعت فروش در سال­های اخیر با رشد قابل ملاحظه­ای روبرو شده و سهم قابل توجهی را به خود اختصاص دهد.

هدف اصلی این تحقیق شناسایی عوامل تأثیرگذار بر رفتار خریداران اینترنتی محصولات آموزشی و بررسی میزان تأثیرگذاری آنها از طریق رتبه ­بندی آنهاست. هدف از شناسایی عوامل مؤثر بر رفتار خریداران، به دست آوردن مبنایی برای تأثیرگذاری بر خریداران در این بازارهاست.

این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی بوده و از نظر روش توصیفی- پیمایشی محسوب می شود.

برای گردآوری مبانی نظری تحقیق از منابع كتابخانه‌ای مانند مطالب موجود در كتاب‌ها، مقالات، نشریات و پایان‌نامه‌ها استفاده شده است

و برای جمع‌آوری اطلاعاتی كه برای بررسی فرضیه‌ها به آنها نیاز بوده است از پرسشنامه استفاده شده است. که این پرسش نامه محقق ساخته و با مشورت اساتید تنظیم گردیده است.

در بخش آماری برای سنجیدن متغیرهای تاثیر گذار از آزمون t-student   و برای  رتبه بندی آنها از آزمون فریدمن استفاده شده است که همه محاسبات توسط نرم افزار spss انجام گرفته است. تعداد نمونه 384 نفر بوده که در بین دانشجویان دانشگاه آزاد تهران مرکز رشته های علوم انسانی که حداقل یک سابقه خرید اینترنتی داشته اند توزیع گردیه است که نتایج زیر را در بر داشته است:

رتبه متغیر سهولت استفاده از سایت و آسان بودن فرایند خرید اینترنتی از سایر متغیرها بیشتر است. لازم است فروشندگان اینترنتی تمام تلاش خود را برای ساده سازی فرآیندهای سایت و بخصوص فرایند خرید آنلاین به خرج دهند.

توانایی انتخاب شیوه دریافت کالا و متنوع بودن آن مثبت بوده است. لذا فروشنده ها در تنوع سازی روش های دریافت مثل انواع پست، پیک و… خلاقیت به خرج دهند..

متغیر رتبه سایت در موتورهای جستجو رتبه دوم را از نظر تأثیرگذاری بر رفتار خریداران به خود اختصاص داده است. پیشنهاد می­شود تا با شرکت­های معتبر در زمینه چگونگی بالا بردن رتبه سایت و علم بهینه سازی سایت، مشورت و اقدامات لازم جهت بهینه سازی انجام شود.

تبلیغات اینترنتی برای محصولات بر خلاف تصورات اولیه رتبه بالایی به خود اختصاص نداده است و کم­ترین اهمیت را از نظر پاسخگویان داشته است. با توجه به این موضوع

بیان اهمیت انجام تحقیق………………………….. 6

اهمیت نظری……………………………………… 6

اهمیت کاربردی………………………………….. 7

فرضیات تحقیق……………………………………. 8

فرضیات اصلی…………………………………….. 8

فرضیات فرعی…………………………………….. 8

مدل تحقیق………………………………………. 9

تعاریف متغیرها و واژگان کلیدی…………………… 12

تعاریف نظری…………………………………….. 12

تعاریف عملیاتی…………………………………. 16

روش تحقیق………………………………………. 17

قلمرو تحقیق…………………………………….. 17

قلمرو موضوعی……………………………………. 17

قلمرو مکانی…………………………………….. 17

قلمرو زمانی…………………………………….. 17

جامعه و حجم نمونه………………………………. 18

فصل دوم:ادبیات و پیشینه تحقیق

بازاریابی چیست…………………………………. 20

مبانی بازاریابی اینترنتی……………………….. 25

بازاریابی الکترونیک…………………………….. 27

بازاریابی دیجیتال………………………………. 28

کاربردهای بازاریابی اینترنتی……………………. 32

مقدمه ای بر ارتباطات بازاریابی دیجیتال………….. 38

بازاریابی موتور جستحو…………………………… 50

بازاریابی وابسته……………………………….. 55

نمایش تبلیغات………………………………….. 57

بازاریابی ایمیل………………………………… 59

بازاریابی ویروسی……………………………….. 63

اصول بازاریابی ویروسی…………………………… 69

بازاریابی دهان به دهان………………………….. 77

فصل سوم:روش شناسایی تحقیق(متدولوژی)

مقدمه………………………………………….. 103

روش تحقیق………………………………………. 104

فرضیات تحقیق……………………………………. 104

جامعه اماری…………………………………….. 106

نمونه اماری…………………………………….. 106

حجم نمونه………………………………………. 106

روش نمونه برداری……………………………….. 107

متغیرهای تحقیق و مدل عملیاتی……………………. 107

متغیر مستقل…………………………………….. 108

متغیر وابسته……………………………………. 108

ابزار گرداوری اطلات……………………………… 109

مطالعات کتابخانه ای…………………………….. 110

تحقیقات میدانی…………………………………. 111

اعتبارواعتماد ابزار گرداوری…………………….. 113

روش های اماری و شیوه تحلیل داده ها……………… 113

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه………………………………………….. 119

امار توصیفی…………………………………….. 120/

ویژگی های جمعیت شناختی………………………….. 120

اماره های توصیفی متغیرهای تحقیق…………………. 124

 

بررسی وضیت توزیع متغیرها……………………….. 125

امارهای استنباطی……………………………….. 126

تحلیل عاملی تاییدی……………………………… 127

روایی سازه……………………………………… 129

مدل تحلیل مسیر…………………………………. 130

بررسی تاثیر متغیر تعدیلگر………………………. 137

 

فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات

مقدمه………………………………………….. 142

نتایج حاصل از فرضیه ها………………………….. 143

نتایج حاصل از یافته های جمعیت شناختی……………. 144

نتایج کاربردی و مدیریتی………………………… 149

محدودیت های تحقیق………………………………. 152

پیشنهادات به محققان اتی………………………… 152

فهرست منابع و مآخذ……………………………….. 153

پیوست ها و ضمایم…………………………………. 157

چکیده انگلیسی……………………………………. 161

 

 

فهرست جدول ها

جدول 2-1 )مفاهیم ارتباطات بازاریابی)………………… 40

جدول 3-1 (ترکیب سوالات پرسشنامه) …………………… 112

جدول 4-1 (توزیع فراوانی مربوط به جنسیت)…………….. 121

جدول 4-2 (توزیع فراوانی مربوط به تحصیلات)……………. 122

جدول 4-3 (توزیع فراوانی مربوط به رده سنی)…………… 123

جدول 4-4 (سوالات مربوط به متغییرها)…………………. 124

جدول 4-5 (آماره های توصیفی متغیرهای تحقیق)………….. 125

جدول 4-6 (ارتباط متغیرهای تحقیق با متغیرهای دموگرافیک).. 125

جدول 4-7 (سطح معنی داری)………………………….. 126

جدول  4-8 ( بارهای مولفه ها)………………………. 128

جدول 4-9 (مقادیر میانگین واریانس)………………….. 130

جدول 4-10 (محاسبه برازش مدل)………………………. 133

جدول 4-11 (نتایج تحلیل حداقل مربعات جزیی)…………… 133

جدول 4-12 (نتایج تاثیر متغیر تعدیلگر)………………. 139

 

 

 

فهرست نمودارها

نمدار 1-1 (مدل 1)………………………………… 9

نمودار 1-2 (مدل 2)……………………………….. 10

نمودار 1-3 (مدل 3)……………………………….. 11

نمودار 4-1 (فراوانی مربوط به جنسیت)………………… 121

نمودار 4-2 (فراوانی مربوط به تحصیلات)……………….. 122

نمودار 4-3 (فراوانی مربوط به رده سنی)………………. 123

نمودار 4-4 (مدل 4)……………………………….. 131

نمودار 4-5 (مدل 5)……………………………….. 132

نمودار 4-6 (مدل 6)……………………………….. 138

نمودار 4-7 (مدل 7)……………………………….. 139

 

 

 

 
استاد راهنما : دکتر آرمن آدامیان
 
استاد مشاور : دکتر محمد افتخاری یزدی
 
 
زمستان 1393
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                              صفحه

فصل اوّل: مقدّمه

1- مقدّمه 1

1-1- سیستم سرمایش جذبی با مبرد آب و ماده جاذب لیتیم بروماید 5

1-1-1- سیکل تک اثره 7

1-1-2- سیکل دو اثره 8

1-2- سیستم سرمایش جذبی با مبرد آمونیاک و ماده جاذب آب 12

فصل دوّم:مدل ترمودینامیکی سیستم 21

2-1- سیستم های تبرید با 3 منبع حرارتی برگشت ناپذیر 21

2-2- سیستم های تبرید با 4 منبع حرارتی برگشت ناپذیر 25

فصل سوّم:الگوریتم های تکاملی و ژنتیکی و کاربرد آن در بهینه سازی چندهدفه…………………………………………………..35

3-1- مقدّمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………35

3-2- معرفی الگوریتم های ژنتیکی 41

3-2-1- اصطلاحات الگوریتم ژنتیک 41

3-2-2-نمایش کروموزومی 45

3-2-3- جمعیت آغازین 48

3-2-4-تابع برازندگی و تخصیص شایستگی………………………………………………………………………………………………….50

3-2-5- انتخاب 52

3-2-5 -1-فضای انتخاب 52

3-2-5-2- فشار انتخاب 53

3-2-5-3- روش انتخاب 53

3-2-6- عملگرهای ژنتیکی 56

3-3- تعاریف و مفاهیم پایه در بهینه سازی چند هدفه 63

3-3-1- مساله بهینه سازی چند هدفه 64

3-3-2- فضای شدنی 66

3-3-3- روابط بین بردارهای هدف 67

3-3-4 – غلبه پارتو 68

3-3-5- بهینگی پارتو 70

 

 

 

 

3-3-6- مجموعه و جبهه بهینه پارتو و نقطه ایده آل 71

3-3-7- تعادل 72

3-4- بهینه سازی چند هدفه با بهره گرفتن از الگوریتم ژنتیک …………………………………………………………………………73

3-4 -1- مقایسه روشها و الگوریتم های ارائه شده 76

3-4-2-  الگوریتم ژنتیک مرتب سازی پاسخهای نامغلوب بهبود یافته NSGA II 78

 

فصل چهارم: نتایج بهینه سازی

4-1- سناریوی اوّل 88

4-2- سناریوی دوّم 92

4-3- سناریوی سوّم 99

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات 106

5-1- نتیجه گیری و پیشنهادات 106

مراجع…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….107

 

 

فهرست جداول

عنوان                                              صفحه

جدول 3-1- تشابه الگوریتم های ژنتیکی و پدیده های طبیعی 45

جدول  3-2- مقایسه مقادیر توابع هدف و برازندگی نسبی 51

جدول 4-1- نتایج بهینه انتخاب شده  با LINMAP ، FUZZY و TOPSIS  برای بهینه سازی 91

جدول 4-2- نتایج آنالیز خطا برای بهینه سازی سناریوی 1 92

جدول 4-3-  نتایج بهینه انتخاب شده با LINMAP ، FUZZY و TOPSIS برای سناریوی 2 98

جدول 4-4- نتایج آنالیز برای بهینه سازی سناریوی 2 99

جدول 4-5-  نتایج بهینه انتخاب شده با LINMAP ، FUZZY و TOPSIS برای سناریوی 4 104

جدول 4-6- نتایج آنالیز برای بهینه سازی سناریوی 4 105

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

عنوان                                              صفحه

شکل 1-1-  سیکل جذبی تک اثره 8

شکل 1-2-  سیکل جذبی دو اثره 9

شکل 1-3- چرخه ساده سیستم جذبی آمونیاکی 18

شکل 2-1- دیاگرام شماتیک سیستم تبرید جذبی 22

شکل 2-2- مدل چرخه برگشت ناپذیر یک سیستم تبرید جذبی 22

شکل 2-3- شماتیک کلی سیستم تبرید با 4 سطح دمایی 26

شکل  2-4- سیستم معادل ارائه شده 27

شکل 2-5-تغییرات اکسرژی و ضریب عملکرد سیستم بر حسب نسبت سطح انتقال حرارت……………………..32

شکل 2-6- تغییرات اکسرژی و ضریب عملکرد سیستم بر حسب نسبت سطح انتقال حرارت…………………………….32

شکل 2-7- تغییرات اکسرژی و ضریب عملکرد سیستم بر حسب نسبت دمای سیال …………..……………………33

شکل 2-8- تغییرات اکسرژی و ضریب عملکرد سیستم بر حسب نسبت دمای سیال…………………………33

شکل3-1- صورت عمومی الگوریتم ژنتیک…………………………………………………………………………………………..39

شکل 3-2- نمایش الل ها در کروموزوم های رشته ای………………………………………………………………………..41

شکل 3-3-دو نمایش از ژن های موجود دردوکروموزوم………………………………………………………………………42

شکل 3-4- نمایش فضاهای ژئوتایپ و فنوتایپ 43

شکل 3-5- کرموزوم 25 بیتی دو متغیره 46

شکل 3-6- کرموزوم دو متغیره با نمایش حقیقی 47

شکل 3-7- جمعیت آغازین 49

شکل 3-8- گزینش 4 عضو از جمعیت جدول 4-1 با روش چرخ رولت 54

شکل 3-9- گزینش مسابقه ای بیشینه سازی با Tour-size برابر3 55

شکل 3-10- نمایش فضاهای ژئوتایپ و فنوتایپ 58

شکل 3-11- گونه هایی از جهش 6

 

شکل 3-12- مساله بهینه سازی n هدفه و m متغیره 64

شکل 3-13- روابط میان پاسخ ها 68

شکل 3-14- بهینگی پارتو در فضای هدف 70

شکل 3-15-جبهه پارتو و نقاط ایده آل در فضای هدف 71

شکل 3-16- تعادل قوی و ضعیف بین اهداف 72

شکل 3-17- رتبه بندی پاسخ های نامغلوب 74

شکل 3-18- دو روش متمایز رتبه بندی و هدایت پاسخ ها   75

شکل 3-19-  اثر حفظ پخش پاسخ ها در طول جبهه پارتو 75

شکل 3-20- تخمین چگالی پاسخ ها با بهره گرفتن از اندیس فاصله 78

شکل 3-21- نمودار گردش کار الگوریتم NSGA 80

شکل 3-22- روند انتخاب و تکامل نسل ها در NSGAII ……………………………………………………………………87

شکل 4-1-  جبهه بهینه پرتو  برای ضریب عملکرد حرارتی-زیست محیطی…………………………………………..87

شکل 4-2-  توزیع پراکندگی برای متغیر 90

شکل 4-3-  توزیع پراکندگی برای متغیر . 90

شکل 4-4-  توزیع پراکندگی برای متغیر . 91

شکل 4-5- جبهه پرتو بهینه بدست آمده برای  و 94

شکل 4-6- پراکندگی متغیر نسبت سطح انتقال حرارت در بخش پمپ حرارتی 95

 

شکل 4-7-  پراکندگی متغیر نسبت سطح انتقال حرارت در بخش یخچال 95

شکل 4-8-پراکندگی متغیر نسبت دمای سیال عامل دربخش پمپ حرارتی 96

شکل 4-9- پراکندگی متغیر نسبت دمای سیال عامل در بخش یخچال 97

شکل 4-10- جبهه پرتو جواب های بهینه به دست آمده از بهینه سازی چند هدفه 101

شکل 4-11- پراکندگی متغیر نسبت سطح انتقال حرارت در بخش پمپ حرارتی .. 102

شکل 4-12- پراکندگی متغیر نسبت سطح انتقال حرارت دربخش یخچال 103

شکل 4-13- پراکندگی متغیر نسبت دمای سیال عامل در پمپ حرارتی 103

شکل 4-14- پراکندگی متغیر نسبت دمای سیال عامل دربخش یخچال 104

 

 

 

 

 

 

 

فهرست علائم و اختصارات

 

M2                                                                                                                               A

ضریب عملکرد                        COP

ضریب عملکرد زیست محیطی               ECOP

پارامتر برگشت ناپذیر داخلی                    I

ضریب حرارتی K

نرخ انتقال حرارت
بار سرمایش ویژه r

نرخ تولید  آنتروپی ویژه                                                   s

دما                                                                           T

ضریب انتقال حرارت                                                     U

نرخ تولید آنتروپی

ضریب نشت حرارت

ضریب عملکرد برای سیکل تبرید جذبی برگشت پذیر

سیال کاری در ژنراتور                                                   1

 

 

سیال کاری در اواپراتور                                                      2

سیال کاری در جذب کننده و کندانسور                                   3

جذب کننده                                                                  A

کندانسورC

اواپراتور                                                                     E

شرایط محیطی                                                         env

ژنراتور                                                                   G

نشت حرارت                                                               L

ماکزیممmax

جذب کننده و کندانسور                                                   O

 

 

 

 

 

چکیده

 

در این پژوهش بررسی بر روی سیستم های تبرید جذبی غیرقابل برگشت براساس برگشت ناپذیری داخلی و خارجی با توجه به ظرفیت های حرارتی محدود مخازن خارجی ارائه شده است. برای بهینه سازی سیستم  سه سناریو تعریف شد که در این سناریوها توابع هدفی نظیر  ضریب عملکرد (COP) ، تابع محیط زیست (E) و معیار ترمواکونومیک ( ) و نرخ تولید آنتروپی ویژه در فرآیند بهینه سازی به طور همزمان درگیر شده اند .سناریو اوّل که شامل دو تابع هدف ، به حداکثر رساندن ضریب عملکرد زیست محیطی ECOP و به حداقل رساندن نرخ تولید آنتروپی ویژه به طور همزمان می باشد. الگوریتم های تکاملی چند هدفه (MOEAs  ) بر مبنای الگوریتم NSGA-II استفاده شده است در حالی که دمای سیال کاری در ژنراتور (  ) ، دمای سیال کاری در اواپراتور (  ) و دمای سیال کاری در کندانسور و دمای سیال کاری در جذب کننده (  ) به عنوان متغیرهای تصمیم گیری در نظر گرفته شده است .

سناریوی دوّم وسوّم شامل توابع هدف ضریب عملکرد ([1]COP) ، تابع محیط زیست (E) و معیار ترمواکونومیک (F ) می باشد که درآن ها این توابع به طور همزمان بهینه شده اند و نتایج بدست آمده با  تحقیقات گذشته مقایسه گردید. الگوریتم های تکاملی چند هدفه ([2]MOEAs  ) بر مبنای الگوریتم
NSGA[3]-II استفاده شده است در حالی که نرخ دمای سیال کاری ( , ) و نرخ سطح انتقال حرارت ( , ) به عنوان متغیرهای تصمیم گیری در نظر گرفته شده است . مرز مطلوب پارتو انجام شده است و یک راه حل بهینه نهایی با بهره گرفتن از روش تصمیم گیری های مختلف مثل روش LINMAP و روش TOPSIS و روش Fuzzy انتخاب شد

کلمات کلیدی: ضریب عملکرد ، روش NSGA-II ، ترمودینامیکی ، تبرید جذبی

 

 

مقدّمه
با توجه به این كه تاسیسات یك ساختمان به عنوان قلب آن ساختمان محسوب شده و طراحی و انتخاب تجهیزات آن از اهمیت شایانی برخوردار بوده و هم چنین با توجه به اهمیت موضوع كاهش مصرف انرژی در این مقاله سعی بر آن شده تا مزایای چیلرهای جذبی نسبت به تراكمی و طرز كار آن ها جهت تهیه آب سرد جهت سرمایش ، آب گرم جهت گرمایش و هم چنین آب گرم مصرفی در راستای صرفه جویی در مصرف انرژی مورد بحث و بررسی قرار گیرد .

چیلرها از جمله تجهیزات بسیار مهم در سرمایش هستند كه به طور كلی می توان آن ها را به دو دسته چیلرهای تراكمی و چیلرهای جذبی تقسیم كرد. به طور كلی چیلرهای تراكمی از انرژی الكتریكی و چیلرهای جذبی از انرژی حرارتی به عنوان منبع اصلی برای ایجاد سرمایش استفاده می كنند.

در سال های اخیر سیستم های تبرید جذبی بسیار مورد علاقه قرار گرفته اند. این سیستم ها
می توانند از انرژی حرارتی اتلافی، خورشیدی ، بیوماس[4] و انرژی گرمایی به عنوان منبع حرارتی استفاده کنند. معمولاً سیستم های جذبی براساس سیکل های لیتیم برماید/آب و آب/آمونیاک می باشند. مزیت آمونیاک به عنوان مبرد نسبت به آب این است که می تواند در دمای زیر صفر درجه سانتیگراد تبخیر شود و هم چنین دمای نقطه انجماد آمونیاک 77- درجه سانتی گراد است.بنابراین آمونیاک می تواند برای کاربردهای دما پایین استفاده شود. سیستم تبرید جذبی مزایای بسیاری نسبت به سیستم تبرید فشرده سازی بخار (تراکمی) دارد که شامل : الف) ارزش گذاری یک منبع گرم با دمای متوسط (گرمای زائد از صنایع مختلف ، انرژی خورشیدی و انرژی زمین گرمایی) که بدون آن قابل استفاده خواهد بود ، ب)کاهش مصرف منابع انرژی اولیه ؛ ج) کاهش اثرات منفی روی محیط زیست ؛ د) سادگی عملیات آن ، ر) طول عمر بالا و عدم وجود قطعات متحرک ( آرام و مطمئن )  می باشد. بنابراین سردکننده های جذبی برای مصارف صنعتی و خانگی در کل دنیا مورد توجه قرار گرفته اند. با این حال ، سیستم تبرید جذبی ضریب عملکرد کم تر از ضریب سیستم تبرید تراکمی دارد.

ادوین آندرسن[5] در کتاب «تبرید: خانگی و تجاری» در مورد زوج مبرد و جاذب چیلرهای جذبی که دارای ماده جاذب مایع هستند، 9 ویژگی مهم مبرد و جاذب را که می توانند نقش تعیین کننده در انتخاب برای استفاده در این گونه سیستم ها داشته باشند را چنین برمی شمارد :

اوّل: عدم حالت جامد – زوج مبرد و جاذب نباید در طی فعل و انفعالات و دامنه دمایی طبیعی عملیات سرمایش جذبی به حالت جامد درآیند. زیرا بروز فاز جامد منجر به کندی حرکت محلول یا حتی انسداد مسیرهای سیال می شود.

دوّم: نسبت فراریت زیاد – فراریت ماده مبرد باید خیلی بیش تر از فراریت ماده جاذب باشد تا امکان جداسازی  آن ها طی عملیات تغلیظ که در ژنراتور صورت می گیرد به سهولت امکان پذیر باشد. امکان جداسازی آسان ماده مبرد از جاذب که به صورت محلول وارد ژنراتور می شوند، تاٌثیر مستقیمی بر کاهش مقدار انرژی گرمایی داشته و از هزینه های مربوط به عملیات تغلیظ می کاهد.

سوّم: میل شدید به جذب – تمایل ماده جاذب به جذب ماده مبرد با توجه به خواص هریک از آن ها در دامنه عملیاتی چیلر جذبی از مهم ترین مشخصه های یک زوج خوب محسوب می شود. چنین میلی منجر به نوعی وابستگی و پیوستگی به هنگام هم نشینی با یک دیگر می شود. از همین رو سرعت ترکیب و درهم ادغام شدن افزایش یافته و ضریب فعالیت مبرد کمتر از واحد می شود و از سوی دیگر مقدار ماده جاذب برای جذب مبرد کاهش یافته و در نتیجه از میزان انرژی گرمایی مورد نیاز کاسته می شود. هم چنین اندازه مبدل حرارتی که امکان تبادل حرارت بین محلول غلیظ ماده جاذب خروجی از ژنراتور و محلول رقیق محلول جاذب و مبرد تحت فشار پمپ را به وجود می آورد کوچک تر می شود. در عین حال تحقیقات ژاکوب[6]، آلبرایت و تاکر[7]   [1-4] نشان می دهد که تمایل شدید ماده جاذب به ماده مبرد مشکل غلیظ سازی را در ژنراتور به همراه دارد، زیرا در ژنراتور انرژی گرمایی بیش تری باید صرف جداسازی این دو ماده شود، که البته با آن میل شدید به وصل، چنین عاقبتی قابل پیش بینی است.

چهارم: فشارمتوسط – فشار عملیاتی ماده مبرد و جاذب برای انجام فرایند جذب و سپس جداسازی که منجر به سرمایش می شود باید در حد متوسط باشد . زیرا نیاز به فشارهای زیاد باعث افزایش ضخامت دیواره های دستگاه و استفاده از تجهیزات و وصاله های فشار قوی می شود که این گونه موارد بر سنگینی و هزینه های آن می افزایند. از طرف دیگر نیاز به فشارهای خیلی پایین و خلأ نیز منجر به افزایش حجم دستگاه برای عملیات جذب شده و تجهیزات خاصی را برای حفظ خلأ در درون دستگاه طلب می کند.

پنجم: پایداری – مواد جاذب و مبرد باید از پایداری و ثبات شیمیایی خوبی برخوردار باشند و خواص اولیه خود را در طی سالیان متمادی حفظ کنند. پایداری شیمیایی امکان شکل گیری گازها و مواد جامد را کاهش داده و خوردگی را به حداقل می رساند.

ششم: خوردگی و فرسایش کم – مواد جاذب و مبرد به هرحال کم یا زیاد موجب خوردگی و فرسایش سطوح فلزی دستگاه می شوند و طبیعتاً در این میان موادی مناسب تر هستند که پایداری آن ها بیش تر و اثرات فرسایشی آن ها کم تر باشد. برخی اوقات برای جلوگیری از اثرات فرسایشی مواد لازم می شود تا ترکیبات شیمیایی دیگری به عنوان بازدارنده به زوج جاذب و مبرد اضافه شود.

هفتم: ایمنی – زوج جاذب و مبرد نباید سمی یا قابل احتراق باشند و هم چنین استفاده از آن ها نباید تاٌثیرات زیان بار زیست محیطی به دنبال داشته باشد. هرچه عوارض آ نها کم تر و ایمنی استفاده از آن ها بیش تر باشد، از امتیاز کاربری بالاتری برخوردار خواهند بود.

هشتم: ویسکوزیته کم – هرچه مواد جاذب و مبرد روان تر و دارای ویسکوزیته کمتری باشند، حرکت آن ها سریع تر و بهتر انجام می شود و در نتیجه انتقال گرما و جرم راحت تر صورت می گیرد و پمپ ها انرژی کمتری برای جابجایی آن ها صرف می کنند.

نهم: گرمای نهان زیاد مبرد – هرچه گرمای نهان مبرد بیش تر باشد، نرخ گردش ماده جاذب کمتر خواهد بود. بالا بودن گرمای نهان مبرد منجر به افزایش بازده می شود. زوج های شناخته شده جاذب و مبرد همه خواص بالا را به صورت کامل دارا نیستند، اما از میان آن ها زوج جاذب لیتیم بروماید / آب و همین طور آب / آمونیاک شرایط بهتری دارند و با توجه به موارد فوق، انتظارات بیش تری را برآورده می کنند. سایر زوج های جاذب و مبرد که می توانند مورد بررسی و تحقیق قرار گیرند، عبارتند از:

آمونیاک و نمک امتیل آمین و نمک ها،‌ الکل ها و نمک های آمونیاک و محلول های آلی دی اکسید گوگرد و محلول های آلی[8] هیدروکربن های هالوژنه و محلول های آلی بعضی از این مواد دارای برخی ویژگی های مناسب مانند عدم متبلور شدن در چرخه سرمایش جذبی هستند اما در برخی، موارد دیگر همچون پایداری، خوردگی و ایمنی شرایط چندان خوبی ندارند. همان طور که اشاره شد، در حال حاضر زوج های لیتیم بروماید / آب و آب / آمونیاک مناسب ترین زوج های مورد استفاده در سیستم های سرمایش جذبی هستند و بر همین اساس می توان سیستم های سرمایش جذبی را از نظر نوع ماده جاذب و مبرد در دو گروه عمده زیر طبقه بندی نمود :

– سیستم سرمایش جذبی با مبرد آب و ماده جاذب لیتیم بروماید

– سیستم سرمایش جذبی با مبرد آمونیاک و ماده جاذب آب

1-1- سیستم سرمایش جذبی با مبرد آب و ماده جاذب لیتیم بروماید:

چیلرهای جذبی با مبرد آب و جاذب لیتیم بروماید، رایج ترین نوع چیلرهای جذبی هستند که در انواع مختلف هم از نظر چرخه تغلیظ و هم از لحاظ منبع گرمایی در تاسیسات تهویه مطبوع مورد استفاده قرار می گیرند. این چیلرها بنا به خواص فیزیکی و شیمیایی مبرد آب امکان سردسازی زیر صفر درجه سانتی گراد را ندارند و به همین دلیل برای سرمایش آب تا 5 درجه سانتی گراد و بیشتر به کار گرفته می شوند. برای رسیدن به دماهای پایین تر از صفر درجه سانتی گراد باید از چیلرهای جذبی با مبرد آمونیاک و

استاد راهنما:
جناب آقای دکتر کامران قدوسی
 
پاییز  1394
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

فهرست مطالب

 

چکیده: 1

فصل اول: کلیات تحقیق 2

1-1-بیان مسئله: 3

1-2-اهداف پژوهش: 5

1-3-سوالات پژوهش: 5

1-4-فرضیه های پژوهش: 5

فصل دوم: پیشینه و مبانی نظری 6

2-1-پیشینه تحقیق: 7

2-2- نظریه های انحرافات اجتماعی 11

2-2-1-تبیین های روان شناختی 11

2-2-2-تبیین‌های زیست شناختی 13

2-2-3- تبیین های جامعه شناختی 14

2-2-3-1- نظریه مرتن 15

2-2-3-2- نظریه كنترل اجتماعی 17

2-3- مفهوم اعتیاد و قاچاق 18

2-3-1- مفهوم اعتیاد 18

2-3-2- مفهوم قاچاق 21

2-3-2-1- مفهوم لغوی 21

2-3-2-2- مفهوم حقوقی 22

2-3-2-2-1- حقوق ایران 22

2-3-2-2-2-کنوانسیون‌های بین‌المللی 25

2-4-  تعاریف موادمخدر و روان‌گردان وتقسیمات مواد روان‌گردان 27

2-4-1- تعاریف 27

2-4-1-2- تعریف حقوقی 27

2-4-1-2-1- تعاریف ملی موادمخدر و روان‌گردان 27

2-4-1-2-1-1- تعریف موادمخدر 27

2-4-1-2-1-2- تعریف مواد روان‌گردان 28

2-4-1-2-2- تعاریف بین‌المللی موادمخدر و روان‌گردان 28

2-4-1-2-2-1- تعریف موادمخدر 28

2-4-1-2-2-2- تعریف مواد روان‌گردان 28

2-4-1-2-3- تعریف علمی 29

2-4-1-2-3-1- تعریف مواد مخدر 29

2-4-1-2-3-2- تعریف مواد روان‌گردان 29

2-4-2- تقسیمات مواد روان‌گردان 30

2-4-2-1- انواع روان‌گردان‌ها 30

2-4-2-1-1- دارو‌های توهم‌زا 31

2-4-2-1-2- دارو‌های محرک (توان‌افزا) 32

2-4-2-1-3- دارو‌های آرام‌بخش (سستی‌زا) 32

2-5- علل و عوامل قاچاق مواد مخدر و روان گردان ها 33

2-5-1- عوامل درونی 33

2-5-1-1- عوامل جسمی 33

2-5-1-1-1- جنسیت 33

2-5-1-1-2- سن و نژاد 34

2-5-1-2- عوامل روانی 35

2-5-1-2-1- شخصیت 35

2-5-2- عوامل بیرونی 36

2-5-2-1- عوامل خانوادگی 37

2-5-2-2- عوامل محیطی و اجتماعی 38

2-5-2-2-1- عوامل محیطی 38

2-5-2-2-1-1- محیط تحصیلی 39

2-5-2-2-1-2- محیط تفریح و دوستان 40

2-5-2-2-1-3- محیط اجباری ( تحمیلی ) 41

2-5-2-2-1-4- محیط جغرافیایی 42

2-5-2-2-2- عوامل اجتماعی 43

2-5-2-2-2-1- شهرنشینی 43

2-5-2-2-2-2- شکاف طبقاتی 44

2-5-2-3- عوامل اقتصادی و فرهنگی 45

2-5-2-3-1- عوامل اقتصادی 45

2-5-2-3-1-1- فقر 45

2-5-2-3-1-2- بیکاری 47

2-6- جرم‌انگاری قاچاق مواد مخدر و روان‌گردان‌ها 48

2-6-1- عناوین مجرمانه 48

2-6-1-1- حمل 48

2-6-1-1-1- عنصر مادی 49

2-6-1-1-2- عنصر معنوی 50

2-6-1-1-3- عنصر قانونی 50

2-6-1-2- وارد کردن و صادر کردن: 53

2-6-1-2-1- عنصر مادی 53

2-6-1-2-2- عنصر معنوی 54

2-6-1-2-3- عنصر قانونی 55

2-6-1-3- ترانزیت 56

2-6-1-3-1- عنصر مادی 56

2-6-1-3-2-عنصر معنوی 57

2-6-1-3-3- عنصر قانونی 58

2-6-1-4- قاچاق مسلحانه 59

2-6-1-4-1- عنصر مادی 59

2-6-1-4-2- عنصر معنوی 60

2-6-1-4-3-عنصر قانونی 61

2-6-2- مرتکبان 62

2-6-2-1- حاملان 62

2-6-2-2- خرده فروشان 62

2-6-2-3- ترانزیت کنندگان 63

2-7- پاسخ به قاچاق و تاثیر تعدیل‌کننده‌های مجازات در آن 65

2-7-1- پاسخ‌های کیفری 65

 

2-7-1-1- مجازات‌های اصلی 65

2-7-1-1-1- اعدام 65

2-7-1-1-2- حبس 66

2-7-1-1-3- شلاق (تازیانه) 69

2-7-1-1-4- جریمه نقدی 70

2-7-1-1-5- ضبط و مصادره‌ی اموال ناشی از همان جرم 73

2-7-1-2- مجازات‌های تکمیلی و تبعی 74

2-7-1-2-1- انفصال از خدمت دولتی 74

2-7-1-2-1-1- انفصال دائم 75

2-7-1-2-1-2- انفصال موقت 76

2-7-1-2-2- ابطال گذرنامه و ممنوع الخروج شدن 76

2-7-2- پاسخ‌های سركوبگر غیركیفری 77

2-7-2-1- پاسخ‌حقوق اداری 77

2-7-2-2- پاسخ حقوق اساسی 79

فصل سوم: روش شناسی  تحقیق 80

3-1- مقدمه 81

3-2-روش تحقیق 81

3-3-جامعه آماری 81

3-4-نمونه و روش نمونه گیری 82

3-4-1-نمونه: 82

3-4-2-برآورد حجم نمونه 82

3-5-ابزارهای پژوهش 83

3-6-روایی پرسشنامه 83

3-7-پایایی پرسشنامه 83

3-8-شیوه جمع آوری اطلاعات 84

3-9-روش های تجزیه و تحلیل داده ها 85

3-10- ویژگی های منطقه مورد مطالعه 85

فصل چهارم 98

تجزیه و تحلیل داده ها 98

4-1-مقدمه 99

4-2-بررسی ویژگی های جمعیت شناختی گروه نمونه 99

4-3-توصیف سوالات: 101

4-3- آمار استنباطی 120

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات 126

5-1- مقدمه 127

5-2- نتیجه‌گیری 127

5-3-راه حل‌های پیشگیری از قاچاق موادمخدر و روانگردان 128

5-3-پیشنهادهای کلی 129

منابع: 131

فهرست جداول

جدول 4-2-نتایج آزمون کلموگروف – اسمیرنوف فرض نرمال بودن توزیع جامعه 120

جدول 4-3- شاخص های میانگین و انحراف معیار پاسخهای مربوط به فرضیه اصلی اول 122

جدول4-4- نتایج آزمون تی تک نمونه ای برای فرضیه اول 122

جدول 4-5- شاخص های میانگین و انحراف معیار پاسخهای مربوط به فرضیه دوم 124

جدول4-6- نتایج آزمون تی تک نمونه ای برای فرضیه دوم 124

 

چکیده:
این پژوهش به بررسی علل قاچاق مواد مخدر و روانگردان در شهرستان مسجد سلیمان می‌پردازد. قاچاق مواد مخدر و روانگردان مسبوق به شرایط و نظام اجتماعی است. باید گفت این پدیده معلول ساختارهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و عرصه های بین المللی و منطقه‌ای است. تا زمانی که دلایل و علل مشخص نشوند، نمی‌توانیم تحلیل و تبیین دقیقی از این مساله داشته باشیم. پدیده قاچاق مواد مخدر متاثر از باندهای مافیایی و دست‌های پنهان، امروزه از چنان پیچیدگی‌هایی برخوردار شده که سازمان ملل متحد آن را از جمله جرائم سازمان یافته تلقی و اقدام به صدور کنوانسیون ها و عقد پروتکل های مختلف برای مقابله با آن کرده است. هدف كلی این پژوهش بررسی علل قاچاق مواد مخدر و روانگردان در شهرستان مسجد سلیمان است. پژوهش از نوع كاربردی بوده و از روش توصیفی– پیمایشی استفاده شده است. به منظور گردآوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته، مشتمل بر 19 سوال می‌باشد، پاسخ براساس طیف پنج درجه‌ای لیكرت استفاده شد. ضریب پایایی پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای كرانباخ 49/. برآورد شد. نمونه آماری مشتمل بر 158 نفر مجرمین در سال 1393 بوده كه از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی و از طریق نرم افزار 16spss انجام پذیرفت. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که قاچاق مواد مخدر و روانگردان در شهرستان مسجد سلیمان دارای علل و عوامل، ریشه ها و زمینه ها و تبعات سوء اقتصادی، اجتماعی، سیاسی فرهنگی، امنیتی، محیطی و روانی متعددی است که بین قاچاق موادمخدر، روانگردان و مسایل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی فرهنگی رابطه‌ی معناداری وجود دارد همچنین به نظر می‌رسد از جمله علل و عوامل قاچاق مواد مخدر و روانگردان در این شهرستان، سهولت دستیابی به روانگردان‌ها، کمبودهای شخصیتی، فقر، فشار و تشویق، بیکاری و بیزاری می‌باشد که بین این دو متغیر رابطه‌ی معناداری وجود دارد.

واژگان کلیدی: قاچاق، مواد مخدر، روانگردان، مسجدسلیمان، مسایل اقتصادی،

 

فصل اول: کلیات تحقیق
 

1-1-بیان مسئله:
شهرستان مسجد سلیمان از جمله شهرهای استان خوزستان است که با توجه به شرایط اقلیمی و قومی شهرستان و بعلت ویژگی‌های جمعیتی و جغرافیایی که داشته قابل اهمیت برای محقق می‌باشد که در این خصوص تحقیقاتی را انجام داده از این رو از طرفی جرایم مربوط به مواد مخدر مخصوصاً قاچاق این مواد دارای رشد چند درصدی نسبت به سال های گذشته را داشته که محقق را به این کار مشتاق کرده تا با بررسی علل و عوامل موثر موضوع را به صورت میدانی با انجام پرسشنامه‌های کاربردی واکاوی نماید لذا به جهت بیان ابهامات این مسئله به بحث کلی قاچاق می پردازیم. قاچاق مواد روانگردان دارای علل و عوامل، ریشه ها و زمینه ها وتبعات سوء اقتصادی، اجتماعی، سیاسی فرهنگی، محیطی و روانی متعددی است و همواره مطمح نظر محققان و جرم شناسان بوده است. این در حالی است که تعاریف و توضیحات بسیاری در باب قاچاق مواد روانگردان، علل و پیامدهای سوء آن بیان شده است که عبارتند از سهولت دستیابی به روانگردان‌ها، کمبودهای شخصیتی، فقر، فشار و تشویق، بیکاری و بیزاری  می باشد. امروزه پدیده قاچاق و مصرف مواد مخدر و مواد روان گردان خطر بسیار بزرگ و مرگبار و نابود كننده ای برای حیات بشر و ارزش ها و كرامت انسانی است . دولت ها نیز با احساس این خطربزرگ و مشكلات و معضلات عدیده فرهنگی و اجتماعی و تبعات زیانبار مصرف و شیوع استفاده از مواد روان گردان به مقابله با این پدیده می‌پردازند. افزون بر آن تجارت مواد مخدر و روان گردن ثروت های نامشروع و كلانی را برای قاچاقچیان در پی دارد، كه موجب آشفتگی نظم اقتصادی و ایجاد شكاف عمیق در بین طبقات اجتماعی میشود. از سوی

عنوان                                                                                                                                                        صفحه

فصل اول کلیات تحقیق

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 1

بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 4

اهمیت و ضرورت پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………… 9

اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………… 12

تعاریف مفهومی و عملیاتی واژه ها و متغیرها………………………………………………………………………………………………. 13

فصل دوم ادبیات و پیشنیه تحقیق

مبانی نظری و یافته های پژوهشی………………………………………………………………………………………………………………. 17

عزت نفس در قرآن مجید……………………………………………………………………………………………………………………….. 19

عزت نفس کلی…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 20

عزت نفس اجتماعی……………………………………………………………………………………………………………………………….. 21

عزت نفس تحصیلی……………………………………………………………………………………………………………………………….. 21

مولفه های عزت نفس…………………………………………………………………………………………………………………………….. 21

ماهیت عزت نفس………………………………………………………………………………………………………………………………….. 22

نظریات مرتبط با عزت نفس…………………………………………………………………………………………………………………….. 23

سلامت روان…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 28

تعریف سلامت روانی……………………………………………………………………………………………………………………………… 29

تعریف بهداشت روانی در فرهنگهای مختلف……………………………………………………………………………………………… 31

اصول بهداشت روانی……………………………………………………………………………………………………………………………… 33

خصوصیات افراد دارای سلامت روانی………………………………………………………………………………………………………. 35

عوامل موثر درتامین سلامت روانی……………………………………………………………………………………………………………. 37

نقش خانواده درتامین سلامت روانی………………………………………………………………………………………………………….. 37

نظریات مرتبط با سلامت روانی………………………………………………………………………………………………………………… 38

بهزیستی روانشناختی………………………………………………………………………………………………………………………………. 44

عقب ماندگی ذهنی ………………………………………………………………………………………………………………………………. 48

عقب ماندگی ذهنی آموزش پذیر……………………………………………………………………………………………………………… 49

ویژگیهای کودک استثنایی……………………………………………………………………………………………………………………… 49

نیازهای والدین کودکان استثنایی………………………………………………………………………………………………………………. 50

احساسات والدین کودکان استثنایی…………………………………………………………………………………………………………… 50

پژوهشهای انجام شده در ارتباط با موضوع………………………………………………………………………………………………….. 62

فصل سوم فرایند پژوهش

روش پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 73

جامعه آماری ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 73

نمونه و روش نمونه گیری……………………………………………………………………………………………………………………….. 73

ابزار پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 73

پرسشنامه بهزیستی روانشناختی…………………………………………………………………………………………………………………. 74

پرسشنامه عزت نفس………………………………………………………………………………………………………………………………. 75

پرسشنامه سلامت روانی………………………………………………………………………………………………………………………….. 75

روش های تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………………………………… 79

فصل چهارم یافته های پژوهش

تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………………………………………………. 81

بررسی جمعیت شناختی  آزمودنیها……………………………………………………………………………………………………………. 81

بررسی حجم نمونه به تفکیک محل سکونت………………………………………………………………………………………………. 81

بررسی حجم نمونه به تفکیک سن…………………………………………………………………………………………………………….. 82

بررسی حجم نمونه به تفکیک میزان تحصیلات…………………………………………………………………………………………… 83

بررسی حجم نمونه به تفکیک نوع شغل…………………………………………………………………………………………………….. 84

بررسی حجم نمونه به تفکیک میزان درآمد………………………………………………………………………………………………… 85

بررسی متغیرهای اصلی فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………… 86

فرضیه اول……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 91

فرضیه دوم……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 92

فرضیه سوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 93

فرضیه چهارم……………………………………………………………………………………………………………………………………

 

…… 94

فرضیه  پنجم…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 95

فرضیه ششم……………………………………………………………………………………………………………………………………………96

فصل پنجم نتیجه گیری

خلاصه یافته های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………… 102

بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………… 103

محدودیت های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………….. 107

پیشنهادهای تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………….  108

فهرست منابع و ماخذ…………………………………………………………………………………………………………………………… 109

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                                                               صفحه

جدول4-1-1 توزیع پاسخگویان به تفکیک جنسیت ……………………………………………………………………………………. 81

جدول4-1-2 توزیع پاسخگویان به تفکیک محل سکونت…………………………………………………………………………….. 81

جدول4-1-3 توزیع پاسخگویان به تفکیک سن………………………………………………………………………………………….. 82

جدول4-1-4 توزیع پاسخگویان به تفکیک میزان تحصیلات…………………………………………………………………………. 83

جدول4-1-5 توزیع پاسخگویان به تفکیک نوع شغل…………………………………………………………………………………… 84

جدول4-1-6 توزیع پاسخگویان به تفکیک میزان درآمد………………………………………………………………………………. 85

جدول4-2-1 میانگین و انحراف معیاردر خرده مقیاس بهزیستی روانشناختی……………………………………………………… 86

جدول4-2-2 میانگین و انحراف معیاردر خرده مقیاس بهزیستی روانشناختی در بین والدین عادی…………………………. 87

جدول4-2-3 میانگین و انحراف معیاردر خرده مقیاس بهزیستی روانشناختی در بین والدین مرزی…………………………. 88

جدول4-2-4 میانگین و انحراف معیاردرمقیاس عزت نفس به تفکیک والدین دانش آموزان عادی ومرزی…………….. 89

جدول4-2- 5 میانگین و انحراف معیاردرمقیاس سلامت روانی به تفکیک والدین دانش آموزان عادی ومرزی……….. 90

جدول4-3-1 نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین عزت نفس با بهزیستی روانشناختی در بین والدین دانش آموزان عادی ومرزی………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 91

جدول4-3-2 نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین سلامت روانی با بهزیستی روانشناختی در بین والدین دانش آموزان عادی ومرزی………………………………………………………………………………………………………………………………………… 92

جدول4-3-3 بهزیستی روانشناختی در بین والدین دانش آموزان عادی ومرزی………………………………………………….. 93

جدول4-3-4 عزت نفس در بین والدین دانش آموزان عادی ومرزی………………………………………………………………. 94

جدول4-3-5 سلامت روانی در بین والدین دانش آموزان عادی ومرزی…………………………………………………………… 95

جدول4-3-6 نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین دو متغیر سن و بهزیستی روانشناختی……………………………………….. 96

جدول4-3-6-1 نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین دو متغیر میزان درآمد و بهزیستی روانشناختی……………………….. 97

جدول4-3-6-2 نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین دو متغیر میزان تحصیلات و بهزیستی روانشناختی………………….. 98

جدول 4-4 بهزیستی روانشناختی به تفکیک جنس والدین…………………………………………………………………………….. 99

جدول 4-5 بهزیستی روانشناختی به تفکیک محل سکونت………………………………………………………………………….. 100
مقدمه:

یکی از طبیعی ترین گروه هایی که می تواند نیازهای انسان را ارضا کند خانواده است. وظیفه خانواده مراقبت از فرزندان و تربیت آن ها، برقراری ارتباطات سالم اعضا با هم و کمک به، استقلال کودکان است، حتی اگر کودک کم توان ذهنی1، نابینا2 ، یا ناشنوا  3باشد. کم توان ذهنی یک وضعیت و حالت خاص ذهنی است که در اثر شرایط مختلف قبل از تولد و یا پس از تولد کودک پدید می آید.

تولد و حضور كودكی با كم توانی ذهنی در هر خانواده ای می تواند رویدادی نامطلوب و چالش زا تلقی شود كه احتمالا تنیدگی، سرخوردگی، احساس غم و نومیدی را به دنبال خواهد داشت. شواهد متعدد حاکی از آن است که والدین كودكان دارای مشكلات هوشی، به احتمال بیشتری با مشكلات اجتماعی، اقتصادی و هیجانی كه غالبا ماهیت محدود كننده، مخرب و فراگیر دارند، مواجه می شوند. در چنین موقعیتی گر چه همه اعضای خانواده و كاركرد آن، آسیب می بیند فرض بر این است كه مشكلات مربوط به مراقبت از فرزند مشكل دار، والدین، به ویژه مادر را در معرض خطر ابتلا به مشكلات مربوط به سلامت روانی قرار می دهد بررسیها نشان داده اند كه والدین دارای فرزند كم توان ذهنی، در مقایسه باوالدین كودكان عادی، سطح سلامت عمومی  پایین تر و اضطراب بیشتر احساس شرم و خجالت بیشتر و سطح بهزیستی روانشناختی پایین تری دارند (میکائیلی ،1388).

در سالهای اخیر در کشور ایران مانند سایر کشور های جهان علاقه بخصوص مهم از طرف مقامات دولتی و هم از جانب مردم به امر بهداشت روانی نشان داده شده است و اثرات آن در بهبود و اوضاع بیمارستانهای روانی و به کاربردن روش های صحیح در پیشگیری مشاهده می گردد. عدم سازش وجود اختلالات رفتار در جوامع انسانی بسیار مشهور و فراوان است و در هرطبقه و صنفی و در هر گروه و جمعی اشخاص نامتعادل وجود دارند.

هر شخص ممکن است گرفتار ناراحتی روانی شود خود به خود کافی نیست زیرا که بهداشت فقط منحصر به تشریح علل اختلالات رفتار نبوده  بلکه هدف اصلی آن پیشگیری ا ز وقوع ناراحتی ها  می باشد. پیشگیری عبارت است از به وجود آمده عاملی که مکمل زندگی سالم و نرمال باشد و نیز درمان اختلالات جزیی رفتار به منظور جلوگیری از وقوع بیماریهای شدید روانی است. یکی از شرایط اصولی بهداشت اصولی بهداشت روانی این است که شخص به خود احترام بگذارد و خود را دوست بدارد(شاملو، 1376).

در طول یک قرن گذشته بسیاری از روانشناسان اتفاق نظر دارند که انسان نیازمند به عزت نفس است. در ادبیات روانشناختی مطالب مفصلی درباره عزت نفس وجود دارد و تا امروز تحقیقات و مطالعات زیادی درباره عزت نفس و ارتباط آن با متغیرهای متعدد دیگر انجام گرفته است که بیشتر تحقیقات این مطلب مهم و اساسی را تایید می کنند که عزت نفس بالا از عوامل مثبت و موثر در بهداشت روانی و عزت نفس پایین از عوامل مستعد کننده ناراحتی های روانی می باشد. عزت نفس عبارت است: از احساس ارزشمند بودن، این حس از مجموع افکار احساسات، عواطف و تجربیاتمان در طول زندگی ناشی می شود. همه افراد، صرف نظر از سن، جنسیت، زمینه فرهنگی، جهت و نوع کاری که در زندگی  دارند، نیازمند عزت نفس هستند. افرادی که احساس خوبی نسبت به خود دارند، معمولاً احساس خوبی نیز به زندگی دارند.آنها می توانند با اطمینان، مشکلات مواجه شوند و از عهده آنها بر آیند(کلمز 1375).

کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر به گروهی از کم توانان-ذهنی اطلاق می شود که دارای بهره هوشی 50 تا75 هستند و از نظر سنی در محدوده 6-12 در قرار دارند. در پژوهش حاضر منظور از کم توان  ذهنی آموزش پذیر کسی است که براساس تشخیص کارشناسان سنجش آموزش و پرورش در آموزشگاه های استثنایی مشغول به تحصیل هستند. همچنین والدین دارای کودکان کم توان ذهنی از جمله گروه های مورد بررسی در مطالعه حاضر هستند. در پژوهش حاضر کودک عادی به کودکی گفته می شود که مشکل کم توان ذهنی یا نابینایی و ناشنوایی ندارد و دچاراختلالات یادگیری نیست و از نظر روانی مشکل خاصی ندارد. کودک استثنایی و والدین نه تنها بر یکدیگر تاثیر متقابل دارند بلکه سایر اعضای نظام خانواده یعنی دیگر فرزندان را تحت تاثیر قرار می دهند. وجود کودک استثنایی اغلب ضایعات جبران ناپذیری را بر پیکر خانواده وارد می کند. میزان آسیب پذیری خانواده در مقابل ضایعه گاه به حدی است که وضعیت سلامت روانی خانواده دچار آسیب شدیدی می شود. در تعریف سلامت روانی باید این نکته را در نظر داشت که هر انسانی که بتواند با مسائل عمیق خود کنار بیاید، باید با خود و دیگران  سازش یابد و در برابر تعارض های اجتناب ناپذیر درونی خود دچار استیصال نشود و خود را به وسیله جامعه طرد نسازد فردی است دارای سلامت روانی(نریمانی و همکاران،1386).

تقریباً 60 سال پیش سازمان بهداشت جهانی سلامت را به عنوان  حالتی از بهزیستی کامل جسمی، ذهنی و اجتماعی و نه صرفاً بیمار نبودن تعریف کرد(سازمان بهداشت جهانی،2001 و 2004). جاهودا(1958) از نداشتن بیمار روانی به عنوان معیار سلامت روانی انتقاد و به جای آن معیارهای چندگانه را برای سلامت روانی ارائه کرد. متاسفانه تا مدتها پیشرفت قابل ملاحظه ای در کاربرد این دیدگاه های در قلمروهای علمی و عملی مشاهده نشد. سلامت یک مفهوم چند بعدی است که علاوه بر بیمار و ناتوان نبودن، احساس شادکامی و بهزیستی1را نیز در بر می گیرد. اغلب روانپزشکان، روان شناسان و محققان بهداشت روانی جنبه های مثبت سلامت را نادیده می گیرند. تلاش هایی که در جهت گذر از الگوهای سنتی سلامتی صورت گرفته گر چه زمینه لازم را برای تلقی سلامت به عنوان حالتی از بهزیستی(نه صرفا نبود بیماری) فراهم ساخته ولی کافی نیست. البته الگوهای جدید سلامت نیز به طور عمده بر ویژگیهای منفی تاکید دارند و در آنها ابزارهای اندازه گیری سلامت اغلب با مشکلات بدنی(تحرک2، درد3، خستگی و اختلالات خواب)، مشکلات روانی (افسردگی4، اضطراب5 و نگرانی) و مشکلات اجتماعی(ناتوانی در ایفای نقش اجتماعی، مشکلات زناشویی) سروکار دارند. در دهه گذشته ریف6 و همکارانش(1926) 6 الگوی بهزیستی روانشناختی یا بهداشت روانی مثبت را ارائه کردند. بر اساس الگوی ریف بهزیستی روانشناختی از 6 عامل تشکیل می شود. پذیرش خود(داشتن نگرش مثبت به خود) رابطه مثبت با دیگران(برقراری روابط گرم و صمیمی با دیگران و توانایی همدلی)، خودمختاری(احساس استقلال و توانایی ایستادگی در مقابل فشارهای اجتماعی) ، زندگی هدفمند ( داشتن هدف در زندگی و معنا دادن به آن) رشد شخصی(احساس رشد مستمر) و تسلط بر محیط(توانایی فرد در مدیریت محیط). الگوی ریف به طور گسترده در جهان مورد توجه قرار گرفته است. ریف این الگو را بر اساس مطالعه متون بهداشت  روانی ارائه کرد و  اظهار داشت مولفه های الگو، معیارهای بهداشت روانی مثبت است و این ابعاد کمک می کند تا سطح بهزیستی و کارکرد مثبت شخص را اندازه گیری کرد.

از ویژگیهای عمده انسان آگاهی او از رفتار خود و برخوداری وی از نیروی تفکر است، انسان می تواند از رفتار خود آگاه باشد و در برخورد با مسائل و امور مختلف از نیروی تفکر خود استفاده کند، اما انسان همیشه از آنچه که انجام می دهد آگاه نیست، به سخن دیگر گاهی انسان عملی را انجام می دهد که اما از انگیزه رفتار خود یا هدف آن رفتار آگاه نمی باشد. وقتی والدین برای اولین بار با این حقیقت روبرو می شوند که کودکشان استثنایی است واکنش  آنها پیامد هایی خواهد داشت، وجود کودک معلول ذهنی اثرات عمیقی بر روی نحوه ارتباط یک یک افراد خانواده با هم و هریک از آنها با کودک معلول وارد می سازد و همین اثرات ناخوشایند چنانچه به گونه ای منطقی و چاره جویانه قابلیت حل نیابند ضایعات جبران ناپذیری بر روان والدین، سایر نوباوگان خانواده خصوصاً کودک معمول باقی می گذارد. واکنشهای شایع والدین ممکن است به صورت احساس گناه1 ناکامی و محرومیت2 انکار واقعیت یا کتمان حقیقت3 اضطراب و نگرانی باشد میلانی فر(1347).

این قبیل واکنشها تا زمانی که به کنترل در نیایند و تعدیل نشوند نه فقط سلامت روانی اعضای خانواده را به مخاطره می اندازند بلکه نوع تعامل و ارتباط اعضای خانواده و کودک معلول ذهنی یا جسمی را پیچیده می سازد و در نهایت موجب اضمحلال انرژی  روانی و دیگر توانمندیهای آنان می شوند.

  بیان مسأله:

حضور كودك عقب مانده ذهنی در هر خانواده ساختار آن خانواده را تحت تاثیر قرار می‌دهد و سلامت روانی خانواده به خصوص والدین را تحت الشعاع قرار می‌دهد، كودك بر اثر تعارض‌های شدید میان اعضای خانواده، كل خانواده را درگیر بحران می‌كند. ممكن است روابط خانوادگی، افزایش فشارهای ناخواسته جسمی، هیجانی و مالی ضعیف شود كودك عقب مانده ذهنی می‌تواند ضایعات و اثرات جبران ناپذیری بر وضعیت بهداشت روانی خانواده وارد كند از جمله ایجاد تشدید اختلافاتی زناشویی،‌ جدایی، تحمل بار سنگین اقتصادی، افسردگی، ناامیدی، اضطراب، خجالت و خشم1 و بسیاری از مسایل دیگر(بردن2، 1980). مراقبت مداوم از كودك عقب مانده ذهنی اغلب برای والدین استرس‌زا می‌باشد زیرا این دشواری های كودكان به طور اجتناب ناپذیری بر زندگی آنها اثر می‌گذارد(كرنیك3 و همكاران، 1983). تحقیقات نشان داده است كه والدین كودكان عقب مانده ذهنی عموما در خطر مشكلات زندگی خانوادگی و دشواری‌های عاطفی قرار دارند(بكمن4، 1991 سینگر واوروین 1989).

به طور كلی خانواده كودك معلول به لحاظ داشتن كودكی متفاوت با سایر كودكان با مشكلات فراوانی در زمینه نگهداری، آموزش و تربیت آنها روبه روست. این مسایل همگی بر والدین فشارهایی وارد می‌كنند كه سبب بر هم خوردن آرامش و یكپارچگی خانواده می‌شوند و در نتیجه انطباق و سازگاری آنان را تحت تاثیر قرار می دهد. عزت نفس یكی از مهمترین عوامل تحول و شكل‌گیری شخصیت است و نقش بنیادین در سلامت روانی دارد به گونه‌ای كه عزت نفس پایین و شكل‌گیری احساس خود كم بینی در والدین زمینه‌های آسیب روانی را فراهم می کند( ولی زاده و همكاران و 1387).

عزت نفس5 مفهوم روانشناختی بسیار عام و در عین حال بسیار مهم است اما به طور کلی می توان عزت نفس را احساس ارزشمندی شخص تعریف نمود. احساسات و افکار مردم درباره خودشان اغلب بر احساس تجارب روزانه تغییر پذیر است و به طور موقت بر احساس فرد تاثیر می گذارند. البته عزت نفس، بنیادی تر از آن است که  افت و خیزهای معمول می توان نوسانات گذرایی بر نحوه احساستشان نسبت به خود ایجاد کند، ولی این تاثیرات بسیار محدودند، بر عکس آنهایی که عزت نفس پایینی دارند افت و خیزهای معمول می تواند زندگی آنها را دگرگون کند. عزت نفس معمولاً به عنوان ارزیابی شخص از ارزشمندی خویش تعریف می‌شود افرادی كه عزت نفس بالایی دارند خودپذیرا و خود ارزشمند هستند. روانشناسان اجتماعی عزت نفس را ارزیابی مثبت و منفی از خود می‌دانند به طوری كه فرض می شود عزت نفس تا حدودی با ثبات است. عزت نفس یا همان احترام به خود یكی از خصوصیات مهم و اساسی شخصیت هر فردی را تشكیل می‌دهد و به طور حتم روی جنبه‌های شخصی انسان اثر می‌گذارد و كمبود یا فقدان آن باعث عدم رشد سایر جنبه‌های شخصیت به صورت ناهماهنگ خواهد شد و حتی ممكن است باعث پدیدآیی بیماریهای روانی گوناگون مانند افسردگی، كمرویی، پرخاشگری1، ترس و… شود(بیابانگرد،‌).

عزت نفس بالا بستگی به شكل‌دهی ارزشها و استانداردهای خود والدین دارد همچنین به رفتار سالم بستگی دارد، زمانی كه افراد از سلامتی كامل برخوردار باشند ولی عزت نفس بالایی نداشته باشند در رفتار خود عزت نفس پایین نشان می‌دهند(شاطرلو،1386).

سلامت روانی یكی از مباحث مهمی است كه در رشد و بالندگی خانواده و جامعه موثر می‌باشد. سازمان بهداشت جهانی2(2004) سلامت روانی را به عنوان حالتی از بهزیستی كه درآن فرد توانمندی خود را شناخته از آنها به نحو موثر و مولد استفاده كرده و برای اجتماع خویش مفید است تعریف می‌كند. به طور كلی بهداشت روانی ایجاد سلامت روان به وسیله پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های روانی، كنترل عوامل موثر بروز آن، تشخیص زودرس، پیشگیری از عوامل ناشی از برگشت بیماریهای روانی و ایجاد محیط سالم در برقراری روابط صحیح انسانی است(میلانی فرد، 1386).

با توجه به فراوانی کودکان عقب مانده ذهنی که هم بر جامعه و هم بر خانواده بار مالی و بخصوص بار عاطفی و روانی به دنبال دارند و از سوی دیگر این کودکان طبق اصل 130 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دارایی حقوق هستند ازجمله  اینکه دولت موظف است برای این کودکان در حد توان خدمات آموزش و رفاهی فراهم سازد. این در حالی است که یک کودک عقب مانده ذهنی در هر خانواده ای  ساختار خانواده را تحت تاثیر قرار داده و سلامت روان اعضای بخصوص والدین را تحت الشعاع قرار می دهد بخصوص که کارکردهای روانشناختی خانواده را مختل می سازد که بهترین این کار کردها عبارتند از:

الف) ابراز کردن: والدین و تک تک فرزندان باید اجازه  ابراز احساس افکار و نظرات داشته باشند.

ب) اتحاد: خانواده باید یک سیستم متحد و هماهنگ باشد.

ج) ساختار و سازمان: خانواده باید دارایی چارچوب، ساختار و سازمان باشد.

د) معنویت و مذهب: خانواده باید ارزشهای مذهبی خود را به اعضای عرضه بدارد.

و) کنترل: خانواده باید اعضای خود را کنترل نماید(آلن  1 2001).

هدف سلامت روان فقط منحصر به تشریح علل اختلالات رفتار نبوده بلكه هدف آن به وجود آمدن عواملی كه مكمل زندگی سالم و نرمال باشد و نیز درمان اختلالات جزیی رفتار به منظور جلوگیری از وقوع بیماری‌های شدید روانی و به طور كلی هدف سازمان روان پیشگیری است(شاملو 1382). وجود كودك معلول می‌تواند ضایعات واثرات جبران ناپذیری بروضعیت سلامت روانی و والدین داشته باشد و آدلر در نظام روانشناختی فردی بیان كرده است كه احساس حقارت از طریق تجربه به قدرت شخصی بر انسان تسلط پیدا می‌كند با این وجود آغاز مفهوم منبع كنترل به عنوان یك سازه روان شناختی به دو دهه قبل بر می‌گردد(ادوارد1، 1977).

آموزش‌های روان شناختی شامل آموزش مهارتهای زندگی و آموزش ابراز وجود درمانهای روان شناختی مانند رفتار درمانی و انواع فنون روان درمان و توان بخشی مانند مشكلات ادراكی و شناختی از جمله مداخله‌های روان شناختی تلقی می شوند همچنین مداخله‌های روان شناختی شامل هر گونه اقداماتی است كه روان شناسان و مشاوران به منظور پیشگیری درمان و كاهش مشكلات روان شناختی افراد بکار می برند. هدف نهایی این مداخله‌ها كمك به افراد برای درک بهتر خود و جهان پیرامون، افزایش قابلیت و توانمندی سازگاری و ارتقای سلامت روانی است(یوسفی 1387).

به منظور کاهش مشکلات در رابطه با بروز نقایص جسمی و ذهنی معمولاً در هر جامعه به دو اقدام اساسی می پردازند: قدم اول سعی و کوشش هرچه بیشتر در امر پیشگیری از معلولیت و جلوگیری از بروز نقایص ذهنی و جسمی یا در اختیار گذاردن راه حلهای و رهنمود های لازم ازطریق کتب و مقالات و برنامه های رادیویی، تلویزیونی و غیره بر جامعه و سازمانهای ذیصلاح تا درصد بروز اینگونه عوارض را تا حد امکان کاهش دهند. اقدام اساسی دوم ایجاد امکانات لازم رفاهی و توانبخش مناسب جهت ارائه خدمات به کودکان معلول خانواده  آنهاست.

از آنجا که وجود کودک معلول زمینه ای برای برای تغییر رفتار اعضای خانواده فراهم می کند، داشتن کودکی معلول در حکم ضربه روانی قابل توجه، موجب بروز احساسات و عکس العمل های  متضاد و تشدید نیازهای و  ایجاد نیازهای جدید، نگرشهای متفاوت و رفتارهای مختلف می شود وبهداشت روانی، تعامل روانی، اجتماعی و روابط والدین، کودک را تحت تاثیر قرار می دهد.

یکی از مفاهیم اصلی مدل سلامت بهزیستی است. مدل سلامت سه نوع بهزیستی هیجانی، بهزیستی روانشناختی و بهزیستی اجتماعی را با هم ترکیب کرده ومفهوم جامع و کامل از بهزیستی را هم که جنبه عاطفی(بهزیستی هیجانی) و هم جنبه کاربردی(بهزیستی روانشناختی و اجتماعی) سلامت روانی را در بر می گیرد به وجود آورده اند. سلامت روانی دارای 13 نشانه است که 2 نشانه مرتبط با بهزیستی هیجانی 5 نشانه مرتبط با بهزیستی اجتماعی و 6 نشانه مرتبط با بهزیستی روانشناختی است. بهزیستی روانشناختی به معنای قابلیت یافتن تمام استعدادهای فرد است. ودارای مولفه های 1- خودمختاری (احساس شایستگی و توانایی در مدیریت محیط پیرامون فرد و …)2- رشد شخصی(داشتن رشد مداوم و …)3- روابط مثبت با دیگران(داشتن روابط گرم و …)4- هدفمندی در زندگی (داشتن هدف در زندگی)5-پذیرش خود(داشتن نگرش مثبت نسبت به خود و …) 6- تسلط بر محیط (توانایی انتخاب و ایجاد محیطی مناسب و…) می باشد. همچنین والدینی که دارایی عزت نفس بالایی می باشند سلامت روانی بهتر بهزیستی روانشناختی بهتری نسبت به والدینی دارند که دارای عزت نفس پایین می باشد. با توجه به مطالعات در ایران و این که در استان سیستان و بلوچستان مشابه این تحقیق انجام نگرفته لذا لزوم انجام چنین تحقیقی در استان ضروری به نظر می رسد و خصوصاً  در آینده نیز می توان از نتایج  این تحقیق نیز در مراکز مشاوره، آموزشگاه های استثنایی و مدارس عادی، سازمان بهزیستی، کلینیک های سلامت روان جهت خدمت رسانی استفاده کرد. با توجه به موضوع تحقیق، سئوال اصلی تحقیق را چنین طرح می کنیم: آیا بین بهزیستی روانشناختی با عزت نفس و سلامت روانی در والدین کودکان عادی و مرزی رابطه ای وجود دارد؟

 .Mental Retarded                      1

Blindness.2

Deafness.3

well-beig.1