فهرست مطالب:

چكیده ت‌

فصل اول. 1

مقدمه. 1

1-1- مقدمه. 2

فصل دوم. 5

بررسی منابع. 5

2-1-تاریخچه و معرفی گیاهان دارویی. 6

2-2-ترکیب های ثانویه. 7

2-3- تاریخچه کشف ترکیبات  ثانویه گیاهان. 7

2-4- انواع ترکیبات ثانویه. 8

2-4-1-ترکیب های ثانویه به 9 گروه مهم زیر تقسیم بندی می شوند: 8

2-5- ماده موثره 9

2-6- اسانس یا ترکیب های آروماتیک یا روغن های فرار 9

2-7- هیدروکربن های موتوترپنی. 10

2-8- فنل ها 10

2-9- طبقه بندی خانواده نعناع. 12

2-10- مرزه 1 13

2-11-  مشخصات گیاه 13

2-12-شیمی گیاه مرزه 14

2-13- استخراج مواد متشکله گیاهان دارویی. 16

2-14- انتخاب حلال. 16

2-15- روش‌های استخراج. 16

2-15-1- روش خیساندن: 16

2-15-2- روش پرکولاسیون: 16

2-15-3- روش هضم: 16

2-15-4- روش دم کردن: 16

2-15-5- روش جوشاندن: 17

2-15-6- روش سوکسله: 17

2-16- عصاره‌های گیاهی. 17

2-17- حلال‌های استخراجی. 18

2-18- اسانس‌ها 18

2-19- اثرات بیولوژیکی اسانس‌ها 18

2-20- ترکیبات شیمیایی اسانس‌ها 18

2-21- نقش اسانس های گیاهی در تغذیه دام. 19

2-22-خصوصیات افزودنی‌های خوراکی. 20

2-23-  روغن های فرار 21

2-24- تاثیر اسانس ها بر تخمیر میكروبی شکمبه. 21

2-25-  تاثیر اسانس ها بر متابولیسم پروتئین. 24

2-26-  تاثیر اسانس ها بر  تولید اسیدهای چرب فرار 30

2-27- تاثیر اسانس ها بر  عملكرد حیوان. 33

فصل سوم. 36

مواد و روش ها 36

3-1- مكان و زمان انجام آزمایش… 37

3-2- تهیه مواد آزمایشی. 37

3-3-جیره های آزمایشی. 38

3-4-دام های مورد آزمایش… 38

3-5-تجزیه شیمیایی اقلام جیره 39

3-5- 1-اندازه گیری رطوبت و ماده خشك.. 39

3-5-2 – اندازه گیری درصد پروتئین خام. 39

3-5-3- اندازه گیری ماده آلی  وخاکستر 40

3-5-3- اندازه گیری دیواره سلولی بدون همی سلولی (1ADF) 40

3-5-4- اندازه گیری دیواره سلولی (NDF)1 40

3-6-  بررسی عملكرد دام ها 40

3-7-  نمونه گیری. 41

3-8-  تجزیه و تحلیل آماری. 41

فصل چهارم. 42

نتایج و بحث.. 42

4-1- عملكرد 43

4-2- تاثیر سطوح مختلف اسانس بر تخمیر شكمبه. 44

4-3- فراسنجه های خونی. 55

4-3 -1-   تری گلیسیرید خون. 55

4-3-2- اسید های چرب غیر استریفه خون. 55

4-3-3 – بتاهیدروکسی بوتیریک اسید. 56

4-3-4 – کلسترول. 57

4-3-5- کراتینین. 57

4-3-6- لیپوپروتئین با چگالی کم. 57

4-3-7- لیپوپروتئین با چگالی زیاد 58

4-3-8- لیپوپروتئین با چگالی خیلی کم. 58

4-3-9- اوره خون. 58

 

4-3-10- گلوکز خون. 59

4-3-11-   پروتئین کل خون. 60

4-3-12-آلبومین خون. 60

نتیجه گیری. 61

و 61

پیشنهادات.. 61

نتیجه گیری. 62

پیشنهادات: 63

منابع: 64

چكیده

این تحقیق به منظور بررسی اثر سطوح مختلف اسانس مرزه شامل سطوح (صفر میلی گرم ، 200 میلی گرم، 400 میلی گرم) و نوع دانه غلات(ذرت و جو) بر روند تخمیر شكمبه ای ، عملكرد حیوان و برخی فراسنجه های خونی بزغاله های بومی آذربایجان غربی انجام شد. در این آزمایش از 36 بزغاله ماده بومی آذربایجان غربی استفاده شد. جیره آزمایشی به صورت دو جیره  بر پایه جو و ذرت تنظیم شد. طرح آزمایشی مورد استفاده به صورت آزمایش فاكتوریل 3×2 در قالب طرح بلوك های كامل تصادفی به مدت 11 هفته بود. نتایج نشان داد كه تأثیر اسانس مرزه و نوع دانه غلات بر مصرف ماده خشك، افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی معنی دار نمی باشد(5% P>). بین فاكتورهای تخمیر شكمبه تیمارها تأثیر معنی داری بر غلظت كل اسید های چرب فرار  شکمبه داشت. بطوریكه بیشترین میانگین مربوط  سطح اسانس به سطح 400 میلی گرم اسانس با 28/ 101 میلی مولار و كم ترین میانگین مربوط به سطح 200 میلی گرم با 77/85 میلی مولار بود. از لحاظ دانه غلات بیشترین مقدار مربوط به دانه جو وکم ترین میانگین مربوط به دانه ذرت می باشد.استات شكمبه نیز اختلاف معنی داری بین تیمارها داشت (5%P<). بطوریكه در بین سطوح اسانس، بیشترین میانگین مربوط به سطح 400 میلی گرم با 40/63 میلی مولار و کم ترین مقدار مربوط به سطح200 میلی گرم با 58/47 میلی مولار بود. تأثیر سطوح اسانس نیز بر نیتروژن آمونیاكی معنی دار بود. بطوریكه بیشترین میانگین مربوط به سطح صفر میلی گرم با 74/7 میلی گرم بر دسی لیتر و كمترین میانگین مربوط به 200 میلی گرم با 61/4 میلی گرم بر دسی لیتربود. میزان PH مایع شكمبه تحت تأثیر نوع  دانه غلات قرار گرفت (5%P<) گلوكزخون تحت تاثیر سطوح اسانس اختلاف معنی داری با هم داشت. بطوریکه بیشترین میانگین مربوط به سطح صفر میلی گرم با 94/81 میلی گرم بر دسی لیتر و کم ترین مقدار مربوط به سطح 200 میلی گرم اسانس با 45/75 میلی گرم بر دسی لیتر بود. به طور كلی نتایج این آزمایش نشان داد كه اسانس مرزه و نوع دانه غلات دارای پتانسیل اثرگذاری بر الگوی تخمیر شكمبه می باشد.

1-1– مقدمه
امروزه جمعیت انسانها با رشد سریعی روبرو است كه این پدیده در مقایسه با قرن نوزدهم یك انفجار محسوب می شود. این افزایش جمعیت از دو جنبه برای متخصصین علوم كشاورزی و منابع طبیعی دارای اهمیت است. هدف اول دستیابی به تكنولوژی تامین غذای بشر برای جمعیت دنیا و عوامل موثر میزان و عرضه آن ها تأثیر دارد و دوم مطالعه روند ازیاد جمعیت و اثرات آن بر عرضه فرآورده های كشاورزی برای نسل های آینده می باشد. در این رابطه مسایل مختلفی باید مورد توجه قرار گیرد برای مثال محدودیت زمین قابل كشت و مشكلات زیست محیطی و استفاده بیش از حد از منابع محدود از آن جمله هستند (تقی زاده، 1375). با توجه به پیچیدگی هضم و متابولیسم پروتئین در نشخوار كنندگان به علت وجود هضم میكروبی و تغییرات زیاد آن در دستگاه گوارش از پیچیدگی خاصی برخوردار است متخصصین تلاش می كنند تا حیوان با كمترین هزینه بیشترین پروتئین مورد نیاز خود را از لحاظ پروتئین میكروبی و حقیقی تولید ،وكند (كامرا و همكاران، 2008). آزمایش های اندازه گیری قابلیت هضم شامل آزمایش بر روی حیوان زنده[1] و روش آزمایشگاهی[2] است كه هر كدام به نوبه ی خود دارای مزایا و معایبی هستند.

در تغذیه نشخوار كننده باید سیستم تولیدی متمركزی به ویژه در مورد تولید شیر وسایر نیازهای حیوان توسط سطوح بالای اانرژی و پروتئین در نظر گرفته شود. بنابراین باید نسبت بالایی از نشاسته و پروتئین باكیفیت بالا در تغذیه حیوانات استفده گردد .كه این مواد هم بسیار سریع تخمیر می شوند. تجزیه سریع نشاسته باعث اسیدوز و تجزیه

هدف این پژوهش،تاثیر آموزش­های ­­چند رسانه­ای، سنتی، و تلفیقی (چند رسانه ای و سنتی ) بر یادگیری مهارت دریبل بسکتبال بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانش آموزان پسر سال اول مقطع متوسطه شهرستان بانه بودند، که از بین آنها 36 نفر بر اساس نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. از آزمون های آماری تحلیل واریانس (ANOVA)، پیش آزمون و پس­آزمون، برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.  ابزار جمع آوری داده ها در این پژوهش آزمون مهارت دریبل بسکتبال ایفرد بود. در ابتدای دوره پیش آزمون مهارت دریبل بسکتبال از هر سه گروه به عمل آمد. نتایج پیش آزمون اختلاف معنا­داری را میان گروه­ها نشان نداد. در انتهای دوره پس آزمون از آزمودنیها به عمل آمد. در تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی وهمچنین آمار استنباطی استفاده شده است. کلیه عملیات آماری با کمک بسته نرم افزاریspss نسخه 16انجام گرفت. نتایج تجزیه وتحلیل داده ها با ضریب اطمینان %95 و سطح معنی داری 05/0 >p  نشان داد که هر سه گروه آموزشی در مهارت دریبل بسکتبال در اجرا و یادگیری پیشرفت کرده اند اما در گروه تلفیقی در مقایسه با دو گروهی که آموزش از طریق چند رسانه ای و روش آموزش سنتی بود در یادگیری و اجرا موثرتر بوده است. با توجه به نتیجه پژوهش، توصیه می شود که از ابزارهای چند رسانه ای در امر آموزش همراه با روش سنتی استفاده شود.

کلیدواژه ها:  روش آموزش سنتی، روش آموزش چند رسانه ای، روش آموزش تلفیقی، یادگیری مهارت دریبل بسکتبال.

عنوان                                                                                               صفحه

فصل اول: طرح تحقیق

مقدمه 2

بیان مسئله 4

اهمیت وضرورت تحقیق 9

اهداف پژوهش 13

فرضیه های پژوهش 13

محدودیتهای پژوهش 14

تعریف اصطلاحات 15

الف)تعاریف نظری: 15

ب)تعاریف عملیاتی: 15

فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه تحقیق

مقدمه 18

الف ) مفهوم آموزش 18

انواع روش های آموزشی 21

الف) روش های آموزش انفرادی 21

ب)روش آموزش سنتی 21

ج) آموزش چندرسانه ای: 24

طبقه‌بندی رسانه‌های آموزشی: 26

اهمیت ودلایل استفاده ازآموزش چندرسانه ای 27

بهره گیری دانشگاه ها ازآموزش به شیوه چندرسانه ای 29

شیوه های استفاده ازچندرسانه ای‌هادرآموزش 30

جایگاه رسانه‌ه ای آموزشی شنیداری- دیداری وآموزش اهداف: 34

مزایای رسانه‌ه ای آموزشی: 35

مزایای رایانه دریادگیری: 37

نتایج تحقیقات درباره‌ی تکنولوژی وچندرسانه‌ای ها: 37

یادگیری ومفهوم آن: 39

تفاوت آموزش ویادگیری: 40

مفهوم مهارت: 41

انواع مهارتها: 41

مهارتهای باز و بسته: 41

مهارتهای مداوم، مجرد وزنجیرهای: 42

مشاهده نمایش چگونه بریادگیری اثرمیگذارد؟ 42

وابستگی شیوه آموزش مهارتهای حرکتی به نوع مهارت وهدف آموزش: 44

ادراک مشاهده گر از نمایش: 45

مشاهده نمایش صحیح مهارت: 47

الگوهای شنوایی: 48

ورزش بسکتبال ومهارتهای مختلف آن: 49

دریبل 50

انواع دریبل 50

مروری بر برخی پژوهشهای انجام شده 50

الف) پژوهشهای داخلی 51

ب) پژوهشهای خارجی 53

جمعبندی 59

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

مقدمه 61

روش تحقیق 61

نمونه وروش نمونه گیری 62

مدت زمان آزمایش وتاریخ اجرای آن 63

روش وابزارجمع آوری اطلاعات 63

نحوه اجرای پژوهش 63

روش آماری 65

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها و نتایج

مقدمه 67

الف) داده‌های توصیفی پژوهش 67

آزمون پارامتری بودن داده ها 69

فرضیه اول آماری: 71

فرضیه دوم آماری: 72

فرضیه سوم آماری: 72

فصل پنجم:خلاصه ، نتایج و پیشنهاد ها

مقدمه 76

خلاصه تحقیق 76

بحث ونتیجه گیری 78

پیشنهادهای کاربردی: 82

پیشنهاد به سایر پژوهشگران 82

منابع

منابع فارسی: 85

منابع انگلیسی: 89

پیوست

آزمون دریبل کنترلی توپ بسکتبال (ایفرد 1984 ) 94

دریبل 95

انواع دریبل 96

مقدمه
آموزش به عنوان یکی از راه های انتقال مفاهیم، دستاوردهای جدید علوم ونتایج تلاش های علمی، توانسته گامی والا در راستای یادگیری و بهبود عملکرد فراگیران در جامعه علمی داشته باشد.  با پیشرفت هایی که امروزه در روش های آموزشی به وجود آمده، این روش ها بسیار به هم نزدیک شده اند وآنچه در این باره بیشتر مورد توجه وبحث قرار می گیرد نقش رسانه های آموزشی در پیشرفت روند آموزش است.با توجه به اینکه اهداف وخط مشی های آموزش به شیوه چند رسانه ای توسط بعضی دانشگاه ها تدوین وارائه شده است، لذا دستیابی به این اهداف واندازه گیری میزان موفقیت این برنامه های آموزشی بسیار ضروری است (طالب زاده،1386).در این راستا، آموزش به شیوه چند رسانه ای در دهه های اخیر پیشرفت فزاینده ای را در آموزش ایجاد کرده است وباعث شده که امروزه آموزش چند رسانه ای در جوامع صنعتی با کمک انقلاب الکترونیکی پیشرفت بسیار نماید، همچنین اختراع رایانه ورشد فزاینده آن موجب جلب توجه مسولان وبرنامه­ریزان آموزشی گردیده است. در کشورهای غربی آموزش چند رسانه ای گسترش فزاینده ای یافته وبه عنوان یک سبک آموزشی پذیرفته شده است، ضمن اینکه مشکلات زندگی امروزی وفشارهای ناشی از ازدیاد جمعیت انسان ها را به سوی این نوع از آموزش ها سوق داده است.از این رو آموزش ویادگیری به شیوه چند رسانه ای برای بسیاری از دانشگاه ها، از یک موضوع حاشیه ای به یک موضوع اصلی قابل بحث تبدیل شده است.  بنابراین پرداختن به مقوله آموزش چند رسانه ای به صورت یک ضرورت در آمده وتاخیر در پرداختن به این ضرورت، زیان آور خواهد بود برهمین اساس فناوری آموزش وهمراه ساختن آن با آموزش به شیوه چند رسانه ای، زمینه ای را فراهم ساخته که بسیاری از آرمانهای آموزشی اعم از نگرش مثبت یادگیرندگان به درس ورشته تحصیلی همچنین یادگیری مستقل،آموزش ویادگیری مشارکتی وارزیابی وارائه سریع بازخورد از آموخته ها، قابل تحقق تر جلوه کند(احمدی،1382).

از این رو متخصصان بسیاری برای چگونگی استفاده مطلوب از این ابزار به تحقیق وبررسی مشغولند وهمواره چگونگی استفاده از آنها را زیر نظر دارند تا وظیفه ای که آنها بر عهده دارند، به درستی انجام شود.  بنابراین جایگاه چند رسانه ای ها در روند فعالیت های تدریس –یادگیری از اهمیت خاصی برخوردار است (عسگری،1388).

محیط های جدید آموزشی که ویژگی بارز آن توجه به علایق ونیازهای یادگیرندگان می باشد، فراگیر را به مثابه موجودی پویا می دانند که توانایی تفکر واستدلال در برابر موقعیت های مختلف را داراست، وظیفه آموزش وپرورش فراهم آوردن موقعیت هایی برای یادگیرندگان است که برای آنها جذاب ومتناسب با نیازهایشان باشد (باقری،1386).

در روانشناسی تربیتی هنگامی که پژوهشگر در مبحث یادگیری وارد می شود با این مسئله روبرو خواهد بود که در چه زمانی یادگیری در مورد های خاص به حد مطلوب وبهینه خود رسیده است ویادگیرندگان می توانند با سرعت وپیشرفت روز افزون علوم خود را به هنگام نمایند مسئله ای که از بعد آموزشی دارای اهمیت فراوان است؛ اما در کنار مسائل آموزشی، مسائل پرورشی یادگیرندگان نظیر انگیزه ونگرش فراگیران نسبت به یادگیری مورد نظر است که اگر این مهم در یادگیری ایجاد شود یادگیری استحکام بیشتری خواهد داشت(توکلیان،1387).

در طول سالهای اخیر افزایش استفاده از ابزارهای چند رسانه­ای و وسایل کمک آموزشی برای آموزش ورزش هم در بعد عملی و هم در بعد نظری مشاهد می­شود. ابزارهای چند رسانه­ای در ورزش و علوم ورزشی مانند بیومکانیک ورزشی نیز توسعه یافته است این ابزارها برای کمک به درک حرکتی و یادگیری تکنیک­ها و تاکتیک­ها مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین برای ورزش حرفه­ای و رسیدن به بهترین عملکرد و بازدهی در ورزش و مسابقات ورزشی درکمترین زمان استفاده از فناوری های پیشرفته لازم می­باشد.

با توجه به ضرورت آموزش های چند رسانه ای ونقش مهم فرایند های شناختی در یادگیری این

 

پژوهش به دنبال این است که آیا آموزش از طریق چند رسانه ای و سنتی بر یادگیری مهارت دریبل بسکتبال تأثیر دارد؟

بیان مسئله
یادگیری مهارتهای پایه و ورزشی همواره مورد توجه مربیان و معلمان تربیت بدنی و ورزش بوده است و اخیراً استفاده از چند رسانه ای ها برای کمک به یادگیری مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است.

پیشرفت تکنولوژیمنجربهپیدایشبرخیازتکنیکهاوروش هایمدرندرآموزششدهاست،مانندکامپیوترواینترنت و…. استفادهازوسایلچندرسانهایدریادگیریحرکتیمنجربهتمرکز در مراحل مختلفعملکردوتسهیلدرادراکمهارتیکهفرد باید یاد گرفته می­شود و این ابزار به کسبونگهداریتجاربیادگیریکمکنموده و بهافزایشکارآمدیفرایندآموزشکمککردهوآنرادررسیدنبههدفجذابترمینماید. علاوهبراینوسایلچندرسانهایبهبیحوصلگیدرامرآموزشخاتمهمیدهدوانگیزشفراگیر رادریادگیـــریافزایشمی دهد(گیو رگتی[1] 2006).

ابزار چندرسانهایبهعنوانیکیازتکنیکهایتکنولوژیروزدرنظرگرفتهمیشودکهدرعرصهایتعلیموتربیتدرسالهایاخیرظاهرشدهاست. چندرسانهاییادگیرنده هارابافضاهایآموزشیکهوسایلآموزشیزیادیدارند،درگیرکردهواطلاعاتوداده هایکاملیراازمنابعمختلفدر اختیار فراگیر قرار دادهوتمامیاینهابهوسیلهکامپیوترکنترلوسازماندهیمیشوندتابهفراگیراندردستیابیبهاهدافازپیشتعیینشدهخودکمککند.چندرسانهایبهافزایشدانشوفراهمنمودنروش هایبه کارگیریاینعلومکمکمیکندو اینمنجربهتغییردرخطمشیهایآموزشیمیشودوافقهایجدیدی رابهعنوانیکراهبردبرایآموزشدرتمامیسطوحآموزشیایجادمیکند؛برایهمیننیازداریمکهمدارسمانرابه روزکنیموبرنامههایدرسیمانراتوسعهدهیم. تابهفراگیراناجازهدهیمکهفعالیتهایمدرسهای را به صورتموثرانجام دهندواینبهرشدمهارتهایشانکمکمی­ کند( عبد المنعم 2010 ).

درواقعمفاداینپژوهشبانظریه هاییادگیریاجتماعیباندوراکهپایهگذاربسیاریازپژوهش هادرزمینهیادگیریحرکتیاست،مطابقتدارد. الگودهی، یکیازراه هایرایجفراهمکردناطلاعاتدرموردفناجرایمهارتاست. بیشترتحقیقاتدرموردالگودهیتوسطنظریهشناختیباندوراهدایتشده وبراساسایننظریه، یادگیریمشاهدهایاغلببهعنوانپردازشاطلاعاتاست. درطولایننوعیادگیری، فراگیرنمایششناختیازمهارترا در ذهنایجاد وازآناستفادهمیکندتاتولیدحرکتراتنظیموبهعنوانمعیاردرستیحرکت، برایپیبردنبهخطادرانجاممهارتمورداستفادهقراردهد. پژوهش­هانشاندادهاستکهالگو­دهیاکتسابمهارترا ساده­تر میکندوفوایدآندرتولیدالگودهیحرکتیبهویژهدرمراحلاولیهیادگیریمشهوداست(سوزنده پور1388).

مشاهدهاجرایحرکتینهتنهاموجبنمایشادراکییانمایششناختیمهارتدرفراگیرمیشودبلکهبعدهابهعنوانمرجعیبرایکمکبهاودراجرایمهارتمورداستفادهقرارمیگیردوهمچنینچگونگینمایشنیزعاملمهمیدرفرایندآموزشیمحسوبمیشودوممکناستبخشیاجزءشناختیمهارتمشاهدهگرتأثیربگذارد(سوزنده پور1388).

بسیاریازصاحبنظرانبراینعقیدهاندکهتنهاراهحلممکنبرایغلبهبرچالشهایایجادشدهدرآموزشوکارکردهای آنرویآوردنبهمطالعهدقیقوکاربردرویکرد­هایجدیدونوینآموزشاستویکیازعواملموثرومهمدرکیفیتآموزش، روش هایآموزشاستکههمــهفراگیرانراباوجودتفاوتهایفردیدرشرایطیکسانتحتآمــوزشقرارمیدهد. ازاینروبهبودمستمرشیوه هاییادگیری– یاددهیسببشدهتاآموزششتاببیشترییابدوهرگونهسادهنگریدرفرایندیادگیریسببهدررفتننیروهاوامکاناتگردیدهوتلاشهایبسیاریراباشکستمواجهمیسازد( شعبانی 1382 ).

پیشتر از این محققان بسیاری روی تاثیر آموزش چند رسانه ای ونرم افزارهای آموزشی در ورزش و مهارتهای حرکتی پایه پرداخته اندکه نتایج برخی از این تحقیقات بر کاربرد مفید وموثر چند رسانه ای ها ونرم افزارهای آموزشی در یادگیری مهارتها تاکید داشته اند ونتایج برخی دیگر از این تحقیقات حاکی از وجود تفاوت معنی دار میان روش آموزش سنتی وروش آموزش به کمک چند رسانه ای بوده است. اما تحقیقات دیگری حاکی از عدم تاثیر چند رسانه ای ها بر یادگیری است.از جمله در تحقیقی که توسط لزر[2] با عنوان اثر آموزش چند رسانه ای در دوره های عملی دانشجویان انجام شد دانشجویانی که آموزش را از طریق چند رسانه ای آموخته بودند هیچ تفاوتی دریادگیری مهارتهای تکنیکی و تاکتیکی آنها دیده نشد؛ شاید یکی از دلایل این امر عدم تلفیق آن با روش های نوین تدریس بوده باشدواما در پژوهشی که توسط ابراهیم عبد الرازق انجام شد بیان کرده باعث تسهیل در یادگیری مهارتهای حرکتی پایه در کودکان پنج الی شش سال شده است.  پژوهشهای دیگری کارآمدی فناوری های نوین وچند رسانه ای ها را زمانی که با روش های تدریس پیشرفته همراه بوده است تایید می کند از جمله درپژوهش آرابکی [3] (2009 ) نتایج نشان می دهد که وقتی روش آموزش شطرنج ( مات با دو رخ و مات با دو فیل و شاه ) با اینترنت و کامپیوتر ادغام شود روی یادگیری آنها به ویژه در حیطه شناختی موثر بوده است. نتایج پژوهش اینویو (2009)  نشان داد تلفیق چند رسانه ای ها با روش آموزش سنتی بر یادگیری مهارت دریبل بسکتبال تاثیر معناداری دارد تا زمانی که از چند رسانه ای وروش تدریس سنتی استفاده شود. بنابراین به نظر می رسد که تاثیر فناوری بر پیشرفت در اجرای مهارت و یادگیری موثر بوده است.

پژوهش ورناداکیس[4](2003)و لزر[5](2011)در مورد تأثیر چند رسانه ای بر یادگیری مهارتهای ورزشی انجام شد که نتایج این پژوهش ها بر عدم تأثیر چند رسانه ای بر یادگیری تأکید داشت و پژوهش های دیگری مانند؛ کریمی و همکاران(1382)،سوزنده پور(1388)،کونو من[6] و همکاران(2003)،سنگوکو[7]و همکاران(2006)، آنتونی اتی[8](2006)، آرابکی[9](2009)، وونگ[10]وهمکاران(2009)،اینویو[11](2009)،شرف آدین(2010)،عبدالمنعم محمد(2010)،احمدمحدخدر (2010)،ابراهیم عبدالرزاق(2010)بر تاثیرمثبت چند رسانه ای وسنتی بر یادگیری دلالت داشتند. ولی تاکنون تحقیقات کمی درمورد آموزش چند رسانه ای وسنتی(تلفیقی) بر یادگیری مهارتهای حرکتی انجام شده به ویژه در مورد مهارت حرکتی دریبل بسکتبال لذا پژوهش در مورد این مهارت و با بهره گرفتن از روش های آموزشی سنتی و چند رسانه ای مورد نیاز است و پژوهشگر به دنبال پیدا کردن تاثیر این نوع آموزش بر یادگیری مهارت مورد نظرمی باشد.

تحقیقات زیادی لازم است تا بتوانیم با روش های مختلف آموزش استفاده از امکانات وظرفیت های موجود تا اندازه ای مشکلات یادگیری را کاهش دهیم.  سیستم های چند رسانه ای وسایر ابزارهای الکترونیکی دیگر دارای پتانسیل قوی در آموزش ویادگیری هستند ومی توان از ترکیب آنها با روش های متنوع آموزش برای بهبود کیفیت یادگیری  استفاده کرد.  رویکردهای جدید آموزش بستر مناسبی را جهت به کارگیری واستفاده از قابلیت های فناوری در امر آموزش فراهم می آورد. با توجه به رشد سریع وروزافزون تکنولوژی چند رسانه ای ها، استفاده بهینه از این تکنولوژی در سطوح مختلف تحصیلی ودر کلاس درس تربیت بدنی  با توجه به ویژگی های جذاب وکارایی بسیار گسترده ی آن امری ضروری به نظر می رسد.

یکی از مولفه های اصلی این پژوهش کاربرد چند رسانه ای ها است.استفاده از چند رسانه ای ها در امر تدریس ویادگیری دیر زمانی است که توسط اساتید ومعلمان و مربیان ورزش مورد توجه است.  استفاده مناسب از چندرسانه ای ها وتلفیق آن با رویکردهای نوین آموزشی می تواند بسیاری از تواناییهای یادگیرندگان را پرورش دهند. تجربه کاربرد آموزش های چند رسانه ای نشان می دهد اینگونه آموزش ها که بیش از یکی از حواس چند گانه را در یادگیری سهیم می کند تاثیر بیشتری بر یادگیری فراگیران دارد.تحقیقات نشان می دهد که میزان یادگیری فراگیران زمانی که هم می بینند وهم می شنوند وهم در یادگیری شرکت فعال دارند به مرز 75 درصد می رسد که خیلی بیشتر از میزان یادگیری در شیوه هایی است که تنها یکی از حواس را درگیر می کند.بنیان استفاده از چند رسانه ای ها در آموزش بر این فرض استوار است که وقتی فراگیری در یک سیستم آموزشی با محیطی تعاملی سروکار دارد که امکان اثر گذاری متقابل را برای فرد فراهم می آورد دامنه یادگیری وی افزایش می یابد شبیری(1382). دلایل متناقضی در مورد تاثیر چندرسانه­ای ها بر یادگیری مهارتها  گزارش شده است.

بنابراین هدف پژوهش بررسی روش آموزش چند رسانه ای و سنتی بر یادگیری مهارت دریبل بسکتبال می باشد.

اهمیت و ضرورت تحقیق
در جهان امروز، نظام های آموزشی با چالشهای مشترک ومتفاوتی روبرو هستند.  لزوم تغییر مناسبات اجتماعی وفرهنگی متناسب با توسعه فناوری های نوین اقتصادی مبتنی بر دانایی، تحول دانش، آموزش ویادگیری وتغییر نیازها، انتظارات و ویژگی های دانش آموزان ودانشجویان از مهمترین این چالش هاست.  نظامهای آموزشی به دنبال رویکرد نوینی هستند که در مواجهه با تحولات گسترده جهان، آنها را در بازسازی خویش یاری دهند. آنها برای این بازسازی به برنامه درسی غنی، آموزش انعطاف پذیر، رهبری آموزشی اثر بخش، محیط های یادگیری شوق انگیز، محتوای آموزشی فراترازساختارهای موجود ومعلمان توانمند وحرفه ای نیازمند ند (افضل نیا،1387).

سال تحصیلی:

1388-89

   

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فصل اول: کلیات پژوهش

مقدمه ………………………………………………………………………………………..  3

بیان مسئله …………………………………………………………………………………..  5

اهمیت و ضرورت مسئله …………………………………………………………………..  8

اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………..  10

چهارچوب نظری تحقیق …………………………………………………………………….  11

تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها ………………………………………………………….  11

سؤالات پژوهش …………………………………………………………………………….  12

 

فصل دوم: مروری بر ادبیات و پیشینه پژوهش

مقدمه ………………………………………………………………………………………..  14

مهارت‌های زندگی چیست؟ …………………………………………………………………  14

مهارت‌های زندگی از دیدگاه سازمان بهداشت جهانی ………………………………………  14

خود آگاهی و همدلی …………………………………………………………………..  15

روش آموزش مهارت‌های زندگی برای ایجاد خود آگاهی و همدلی ……………  15

مهارت ارتباط مؤثر‌، روابط بین فردی ……………………………………………….  16

مهارت تصمیم‌گیری / حل مسأله ……………………………………………………..  17

مهارت حل مسأله ……………………………………………………………………..  19

مهارت تفکر خلاق / تفکر انتقادی …………………………………………………….  21

مهارت‌های مقابله با هیجانات و استرس ………………………………………………  21

آموزش آرام‌سازی ………………………………………………………………  23

آموزش گفتگوی درونی مثبت ………………………………………………….  23

اجرای مهارت‌های ده‌گانه زندگی ……………………………………………………………  24

خود آگاهی …………………………………………………………………………….  24

مهارت‌های ارتباطی …………………………………………………………………..  24

همدلی ………………………………………………………………………………….  24

مهارت‌های بین فردی …………………………………………………………………  25

مهارت‌های حل مسأله …………………………………………………………………  25

مهارت‌های تفکر خلاق ………………………………………………………………..  25

مهارت‌های مقابله با هیجانات …………………………………………………………  25

مهارت‌های تصمیم‌گیری ………………………………………………………………  26

مهارت‌های تفکر انتقادی ………………………………………………………………  26

مهارت‌های مقابله با استرس ………………………………………………………….  26

خودشناسی و مقابله با تنش‌های درونی و برونی ……………………………………………  26

همدلی: تخیل عاطفی ………………………………………………………………………..  28

توجه کردن ………………………………………………………………………………….  29

چک مجدد …………………………………………………………………………………….  29

پاداش همدلی ………………………………………………………………………………..  29

روابط بین فردی …………………………………………………………………………….  30

گوش دادن فعال ……………………………………………………………………………..  30

الف) علایم کلامی …………………………………………………………………….  31

ب) علایم غیرکلامی ………………………………………………………………….  32

مهارت گوش دادن چیست و چگونه آن را در خود تقویت کنیم؟ ……………………………  33

مزایای مهارت‌های زندگی ………………………………………………………………….  36

کنترل کارمندان ……………………………………………………………………….  37

برخورد با افراد خارج از سازمان …………………………………………………….  37

ایجاد اعتماد به نفس …………………………………………………………………..  37

راه های پیشبرد مهارتهای زندگی …………………………………………………………..  38

در مورد افسردگی چه می‌دانید؟ …………………………………………………………….  39

افسردگی چگونه احساسی است؟ ………………………………………………………  39

عواملی که در بروز افسردگی نقش دارند …………………………………………….  40

چه زمانی باید در جستجوی کمک بود؟ ………………………………………………..  40

چگونه به خود کمک کنید؟ …………………………………………………………….  41

چه کمکی در دسترس شماست؟ ……………………………………………………….  41

روان درمانی / مشاوره ………………………………………………………………..  42

استفاده از داروهای ضد افسردگی و عوارض مربوط به آن ………………………….  42

چگونه می‌توان به فردی که افسرده است کمک کرد؟ …………………………………  42

استرس ………………………………………………………………………………………  43

استرس‌ها چه اثری بر ما دارند؟ ………………………………………………………  43

شش اشتباه رایج در مورد استرس …………………………………………………….  44

انواع استرس ………………………………………………………………………….  45

استرس حاد ……………………………………………………………………………  45

استرس‌های حاد دوره‌ای ……………………………………………………………….  46

استرس مزمن …………………………………………………………………………  48

استرس: چه وقت و چگونه می‌توانیم کمک بگیریم؟ …………………………………..  49

اعتیاد چیست؟ ……………………………………………………………………………….  49

مواد مخدر …………………………………………………………………………………..  50

انواع مواد مخدر …………………………………………………………………………….  50

سستی‌زا ……………………………………………………………………………….  51

توهم‌زا …………………………………………………………………………………  55

توان‌افزا ……………………………………………………………………………….  59

مراحل اعتیاد ………………………………………………………………………………..  61

توصیه پیشگیرانه (دوستانه) به جوانان و نوجوانان ………………………………………..  61

توصیه پیشگیرانه به والدین …………………………………………………………………  62

علل و انگیزه‌های گرایش به اعتیاد …………………………………………………………  65

اصولی‌ترین راه پیشگیری اعتیاد و درمان معتادان …………………………………………  67

چرا جوانان مواد مخدر مصرف می‌کنند؟ …………………………………………………..  68

عوارض و خطرات مصرف مواد مخدر ……………………………………………………  74

عوارض و خطرات مصرف مواد مخدر (ویژه نوجوانان و جوانان) …………………  74

علل گرایش جوانان و نوجوانان به سوء مواد اعتیاد آور (ویژه جوان و نوجوانان) ….  78

نقش خانواده در آگاه سازی جوانان و نوجوانان ……………………………………………..  81

نکاتی که باید در آموزش مهارت‌های زندگی مربوط به منع مواد مخدر باشد ……….  85

حقایقی در مورد مواد مخدر …………………………………………………………………  86

تحقیقات انجام شده در مورد مهارت‌های زندگی …………………………………………….  87

بررسی تحقیقات انجام شده در داخل ایران ……………………………………………  87

بررسی تحقیقات انجام شده در خارج کشور …………………………………………..  90

 

فصل سوم: فرایند پژوهش

مقدمه ………………………………………………………………………………………..  100

روش تحقیق …………………………………………………………………………………  100

جامعه آماری‌، حجم نمونه و شیوه نمونه‌گیری ………………………………………………  100

ابزارهای جمع‌آوری داده‌ها ………………………………………………………………….  101     روش‌های آماری …………………………………………………………………………………………………..  102

 

فصل چهارم: یافته‌های پژوهش

آمار توصیفی ………………………………………………………………………………..  104

آمار استنباطی ……………………………………………………………………………….  110

 

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهاد

بحث و نتیجه‌گیری ………………………………………………………………………….  126

جمع‌بندی کلی ……………………………………………………………………………….  130

محدودیت‌ها ………………………………………………………………………………….  131

پیشنهادها …………………………………………………………………………………….  131

پیوست ……………………………………………………………………………………….  133

فهرست منابع………………………………………………………………………………… 137

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                           صفحه

 

 

جدول 4-1: توزیع فراوانی و درصد گروه آزمایش و کنترل ………………………………  104

جدول 4-2: توزیع فراوانی و درصد رشته تحصیلی ……………………………………….  105

جدول 4-3: توزیع فراوانی و درصد رشته تحصیلی گروه آزمایش ………………………..  106

جدول 4-4: توزیع فراوانی و درصد رشته تحصیلی گروه کنترل ………………………….  106

جدول 4-5: جدول آماره‌های خلاصه ……………………………………………………….  107

جدول 4-6: آماره‌های خلاصه گروه آزمایش ……………………………………………….  108

جدول 4-7: آماره‌های خلاصه سن گروه کنترل …………………………………………….  109

جدول 4-8: آزمون t دو نمونه‌ای مستقل ……………………………………………………  110

جدول 4-9: آماره‌های خلاصه ………………………………………………………………  110

جدول 4-10: آزمون t تک نمونه‌ای ………………………………………………………..  111

جدول 4-11: آماره‌های خلاصه مربوط به خودآگاهی ………………………………………  111

 

جدول 4-12: آزمون t دو گروه وابسته ……………………………………………………..  112

جدول 4-13: آماره‌های خلاصه مربوط به روابط بین فردی ……………………………….  112

جدول 4-14: آزمون t دو گروه وابسته ……………………………………………………..  113

جدول 4-15: آماره‌های خلاصه مربوط به تصمیم‌گیری ……………………………………  113

جدول 4-16: آزمون t دو گروه وابسته ……………………………………………………..  114

جدول 4-17: آماره‌های خلاصه مربوط به تفکر خلاق و تفکر انتقادی …………………….  114

جدول 4-18: آزمون t دو گروه وابسته ……………………………………………………..  115

جدول 4-19: آماره‌های خلاصه مربوط به مقابله با هیجان و استرس ……………………..  115

جدول 4-20: آزمون t دو گروه وابسته ……………………………………………………..  116

جدول 4-21: آماره‌های خلاصه …………………………………………………………….  116

جدول 4-22: آزمون t دو گروه وابسته ……………………………………………………..  117

جدول 4-23: آماره‌های خلاصه  ……………………………………………………………  117

جدول 4-24: ضریب همبستگی پیش آزمون ……………………………………………….  118

جدول 4-25: ضریب همبستگی پس آزمون ………………………………………………..  121

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                           صفحه

 

 

نمودار 4-1: توزیع درصد گروه آزمایش و کنترل …………………………………………  104

نمودار 4-2: توزیع درصد رشته تحصیلی ………………………………………………….  105

نمودار 4-3: توزیع درصد رشته تحصیلی گروه کنترل ……………………………………  106

هیستوگرام 4-4: سن گروه کنترل و آزمایش ……………………………………………….  107

هیستوگرام 4-5: سن گروه آزمایش …………………………………………………………  108

هیستوگرام 4-6: سن گروه کنترل…………………………………………………………… 109

 

 

چکیده

از جمله پدیده‌هایی که در به وجود آمدن بزه‌ها موثر است اعتیاد به مواد مخدر است و از آنجا که پیشگیری مقدم بر درمان است طراحی دوه‌های آموزشی مهارت‌های زندگی جهت پیشگیری اولیه مناسب است.

هدف از این پژوهش تعیین تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر پیشگیری از اعتیاد است.

روش‌ها: مطالعه حاضر نیمه تجربی بوده و نمونه‌های آن از بین دبیرستان‌های پسرانه شهر پاکدشت به ترتیب به تعداد 30-31 انتخاب شده‌اند. نمونه‌گیری پس از اطلاع رسانی بصورت تصادفی ساده صورت گرفت. دوره آموزش مهارت‌های زندگی با برنامه‌ریزی مجزا برای نوجوانان در هشت جلسه در نیمه دوم سال 88 اجراگردید. اطلاعات مورد نیاز قبل و بعد از آموزش توسط دو پرسشنامه (پرسشنامه استاندارد نگرش سنج به اعتیاد – پرسشنامه پژوهشگر ساخته آموزش مهارت‌های زندگی) جمع‌آوری گردید و از طریق نرم‌افزارو آزمون آماری t زوج بوسیه نرم‌افزار SPSS مورد آنالیز قرار گرفت.

نتایج: یافته‌ها نشان داد میانگین نمره پس آزمون در دانش‌آموزان بالاتر از میانگین نمره پیش‌آزمون بوده و تحلیل داده‌ها بیانگر تفاوت معنی‌دار بین نتایج دو آزمون بود. بدین ترتیب آموزش مهارت‌های زندگی بر کاهش گرایش به سوء مصرف مواد مخدر تاثیر دارد.

واژه‌های کلیدی: آموزش، مهارت‌های زندگی، اعتیاد، پیشگیری.

 

 

 
 
 
مقدمه

بسیاری از افراد در روبرو شدن با مسائل زندگی‌، فاقد توانایی‌هایی لازم و اساسی هستند‌، و همین امر آنان را در مواجه با مسائل و مشکلات زندگی روزمره پریشان و آسیب‌پذیر می‌کند.امروزه در دنیایی زندگی می‌کنیم که سرعت‌، پیشرفت علمی به واسطه ارتباطات و تعامل‌ها به قدری زیاد شده که تا به حال نظیر نداشته و از سویی پیچیده و پیچیده‌تر شده آنچنان که دانشمندان علوم تربیتی نیز برای ارائه راه های طرحهایی جهت سازگاری با چنین محیطی نتوانسته‌اند همگام و همسو اظهار نظر و پیشنهاد داشته باشند در عین حال باید راه با سرعت و با دقت پیموده شود بی‌تردید طی طریق هرچه آگاهانه‌تر باشد آسیب‌پذیری کمتر خواهد بود. انسانها به ویژه نوجوانان بر دانش و مهارتهای فراوانی مسلط شوند. آنان لازم است دانش و مهارت‌های ضروری را از بزرگان بیاموزند و تمرین کنند. این علوم و فنون را درونی نمایند تا بتوانند به خوبی با چالش‌های اقتصادی‌، زیست محیطی و اجتماعی که فرا راه خود و توسعه جهان قرار دارد رویا رو شوند. تسلط بر مهارتهای زندگی‌، قدرت‌، یادگیری دانش و مهارت پیچیده‌ای را که در آینده مورد نیاز بشر است امکان پذیر می‌سازد. مهارت‌های اساسی زندگی انسان را قادر می‌سازد که دانش و نگرش و ارزش‌های خود را به عمل آورد و به افراد کمک می‌کند تا در وضعیت‌های مختلف با سایرین به نحو مطلوب و شایسته‌ای ارتباط برقرار کنند تا هم خود فرد و هم دیگران راحت زندگی نمایند. (امیرحسینی‌، 1383‌، ص14)

مهارتهای زندگی عبارتند از: رفتار سازگار و مثبت که افراد را توانمند می‌سازد تا به طور مؤثر با نیازها و چالشهای زندگی روزمره برخورد نمایند (بهداشت جهانی – 1999) تمرین مهارتهای زندگی در جامعه کنونی ما ایرانیان به طور اجمال چنین می‌تواند باشد:

«توانایی‌هایی برای انجام رفتارهای مثبت و از ارزشی است تا فرد بتواند استعدادهای خدادادی خویش را متبلور سازد به ارزشها و جایگاهش در هستی پی ببرد و از طریق ارائه ی تفکر فردی و خدمات اجتماعی اهمیت در ارزش خویش بیابد و به سازگاری با خود و محیط اطرافش بر مبنای دانسته‌ها عمل کند. (امیرحسینی‌، 1383‌، ص 15) در ایران هم بحث آموزش مهارتهای زندگی از چندین سال قبل شروع شده است اما هیچ وقت برنامه‌ی منسجم و سازمان متولی شخصی برای ارائه ی این آموزشها در نظر گرفته نشده آموزش و پرورش‌، وزارت علوم که بزرگ ترین متولی آموزش در ایران هستند هنوز تکلیف خود را با آموزش مهارت‌های زندگی» شخصی نکرده‌اند در حالی که عوارض بی‌توجهی به این موارد گریبان گیر دانش‌آموزان و جامعه ایرانی شده است.

کاهش سن اعتیاد و افزایش آسیب‌های روانی و اجتماعی‌، کاهش سن مبتلایان به ایدز‌، افزایش بزه‌های جنسی و… از این موارد است.مهارتهای زندگی در واقع یک برنامه‌ی پیشگیری است که برای اولین بار از سوی سازمان بهداشت جهانی در سال 1992 به صورت رسمی در سطح کشورهای جهان در حال توسعه مطرح شد. (صادق‌الحسینی 85‌، ص 4) با توجه به تحقیق حاضر آموزش مهارتهای زندگی بر کاهش مصرف مواد مخدر محققان زیادی تاثیر مثبت مهارتهای زندگی بر کاهش سوء مصرف مواد مخدر را تاکید می‌کند. افراد معتاد توانایی خود را برای مقاومت در برابر زندگی از دست می‌دهند و این مسئله اغلب در رفتارهای خود تخریبی در جمعیت  معتاد جامعه و اقشار آسیب‌پذیر که اغلب جوانان و نوجوانان هستند منجر می‌شوند. اعتیاد اختاپوس و شریان حیاتی یک ملت را آرام آرام قطع می‌کند. ملتی که دچار اعتیاد شود. هویت خویش را از دست می‌دهد و پر کاهی خواهد شد که تندباد حوادث به هر طرف که بخواهد می‌بردش. امروز جامعه شناسان برای تحلیل علل رویکرد جوانان به اعتیاد بیشتر از روی ناآگاهی آنان انگشت می‌گذارند‌، تربیت سوء‌، جهل و بی‌سوادی‌، فقدان ارزشهای اعتقادی‌، بی‌ایمانی‌، فقر فرهنگی و… نیز می‌تواند عامل رواج اعتیاد باشند. افرادی که از رشد فرهنگی با این برخوردار نباشند و آگاهی و مهارتهای زندگی را ندانند دچار از خود بیگانگی می‌شوند. و وقتی خودش نباشد آدمی از چه دفاع کند؟ وقتی خودش نباشد آدمی نیست به چه چیزی حمیت ورزد؟

طبق آمار تقریبی خوشبینانه تعداد معتادان به مواد مخدر در کشور ما حدود دو میلیون نفرتخمین زده می‌شود. چنانچه دایره ارتباطی هر فرد معتاد را فقط به چهار نفر محدود نماییم، غریب به هشت میلیون نفر از مردم مستقیم یا غیر مستقیم با مسئله اعتیاد در تماس و یا درگیر می‌باشند به همین جهت سعی همه‌ی خیراندیشان کشور در این است تا وفاق و یکدلی واقعی در امر مبارزه با این بلای خانمان‌سوز به دست آید. (آتشین‌، 1380‌، ص 11-13)

 

اهمیت و ضرورت مسئله

 مهارت‌های زندگی چیست؟

امروزه علی رغم ایجاد تغییرات عمیق فرهنگی و تغییر در شیوه‌های زندگی‌، بسیاری از افراد در رویارویی با مسائل زندگی فاقد توانایی لازم و اساسی هستند و همین امر آنان را در مواجهه با مسائل و مشکلات زندگی روزمره و مقتضایات آن آسیب‌پذیر نموده است پژوهش‌های بی‌شماری نشان داده‌اند که بسیاری از مشکلات و اختلالات روانی- عاطفی  ریشه‌های اجتماعی دارند.

در سال 1993 م. به منظور ارتقای سطح بهداشت روانی و W.H.O  با توجه به این امر سازمان بهداشت جهانی پیشگیری از آسیب‌های روانی اجتماعی‌، برنامه ای جامع را با عنوان «آموزش مهارت‌های زندگی» تدارک دید. از آن زمان به بعد این برنامه در کشورهای زیادی اجرا شده و مورد بررسی قرار گرفته و به نظر می‌رسد که یک برنامه جامع بین فرهنگی باشد. آموزش از کسب دانش شروع شده و تا تبدیل آن به یک نگرش و ظهور آن به صورت رفتار ادامه می‌یابد.

 

گرایش جوانان به سمت انواع مواد صنعتی و شیمیایی زنگ خطری است که جامعه را تهدید می‌کند.

کشف نمونه‌های زیادی از آمپولها‌، قرص‌ها و پودرهای مختلف با اسامی گوناگون اصلی و تجاری و معامله آنها در بازار غیر قانونی در تهران و شهرستانها بیانگر این واقعیت تلخ است که تا تقاضا وجود داشته باشد عرضه مواد نیز جریان خواهد داشت. و این در حالیست که اثرات این قبیل مواد‌، به مراتب خطرناک‌تر و ویرانگر‌تر از مصرف تریاک‌، شیره و … می‌باشد.

مصرف کاغذ‌های آغشته به LSD (معروف به اسید)‌، آمپولها بویژه مور فین با نام‌های تمجیزک‌، جس نور و … و عرضه مواد مجهول و ناشناخته با عنوان قرص کوکائین در مناطق شمالی تهران‌، مصرف اکستازی (معروف به X) در پارتی‌های شبانه و انواع و اقسام آمفتامین‌ها تماماً از جمله تهدیدهای جدی تلقی می‌گردد که مستلزم عنایت ویژه توسط مسئولین سیاست گزاران و برنامه‌ریزان کشور می‌باشد. در همین راستا ضرورت آموزش‌های عمومی و تخصصی بیش از پیش احساس می‌شود. مسلماً جامعه آماری ما 19 میلیون دانش آموز است که بنا به دلایل مختلف منجمله حس کنجکاوی‌، تعامل با دنیای خارج از طریق وسایل ارتباط جمعی و رسانه‌ای‌، فقدان شناخت لازم در خصوص مواد اعتیاد آور‌، ضعف در تصمیم گیری بالاخص در زمان تعارف از سوی دوستان‌، میل به کسب نتیجه از طریق تجربه شخصی در خصوص پدیده‌های مجهول و… بیشتر در معرض خطر هستند. (صرامی‌، 1382‌، ص 8)

بنابراین ضرورت آموزش مهارتهای زندگی انکار ناپذیر است. پیشگیری از اعتیاد‌، یعنی به کارگیری اقداماتی که منجر به کاهش ابتلای افراد به اعتیاد می‌شود. پیشگیری شامل اقداماتی است برای کاهش عواملی که افراد را در معرض خطر قرار می‌دهد و افزایش عواملی که افراد را از مصرف مواد حفظ می‌کند. بنابراین‌، شناسایی کامل این عوامل در هر منطقه‌، به مؤثر بودن فعالیتهای پیشگیری کمک خواهد کرد.

مهم ترین شیوه‌های پیشگیری عبارتند از:

آموزش دادن و آگاه کردن جامعه از خطرات و مضرات مواد.
برنامه‌ریزی فعالیت‌های سالم و سازنده برای اوقات فراغت
تقویت دانش و توانایی افراد جامعه برای شناخت و حل مشکلات خود
کمک به حل مشکلات افرادی که دچار گرفتاری‌های حاد شده و در معرض خطر قرار دارند
عوامل مسبب اعتیاد متعدد می‌باشد. بنابراین نمی‌توان فقط با به کار گرفتن یک روش‌، بر تمام این عوامل تاثیر گذاشت و باید از شیوه‌های مختلف پیشگیری استفاده کرد. پس محقق در این تحقیق به دنبال بررسی تاثیر آموزش مهارتهای زندگی بر کاهش مصرف مواد مخدر می‌باشد و مسئولیت اصلی در پیشگیری از اعتیاد‌، آموزش  دانش‌آموزان در مورد خطرات و مضرات مصرف مواد است. اگر هر دانش‌آموز از تاثیر مطلوب مصرف مواد بر سلامت جسمی و روانی و کار کرد شغلی و اجتماعی خود و خانواده اش مطلع بوده و آن را باور داشته باشد کمتر احتمال دارد به این عمل دست بزند.

 

 

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                                صفحه

 

چکیده 1

فصل یکم:مقدمه پژوهش

1-1- مقدمه. 3

1-2- بیان مسئله. 4

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش… 10

1-4- اهداف پژوهش… 12

1-4-1- هدف اصلی.. 12

1-4-2- اهداف فرعی.. 12

1-5- فرضیه های پژوهش… 12

1-6-تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیر ها 13

1-6-1- تعریف مفهومی اختلالات رفتاری.. 13

1-6-2- تعریف مفهومی هوش هیجانی.. 13

1-6-3- تعریف عملیاتی هوش هیجانی.. 13

1-6-4- تعریف مفهومی عملکرد تحصیلی.. 13

1-6-5- تعریف عملیاتی عملکرد تحصیلی.. 13

فصل دوم:پیشینه پژوهش

2-1-هوش هیجانی.. 15

2-1-1- تاریخچه هوش هیجانی.. 16

2-2- تعاریف هوش هیجانی.. 20

2-3- نظریه ها و الگوهای متفاوت هوش هیجانی.. 23

2-4- تفاوت هوشبهر (IQ) و هوش هیجانی (EQ). 29

2-5- جایگاه هوش هیجانی در انسان. 31

2-6- هوش هیجانی و آموزش و پرورش… 31

2-7- اختلالات رفتاری.. 33

2-8-تعاریف اختلالات رفتاری از دیدگاه های گوناگون. 33

2-9- دسته بندی و بررسی چگونگی اختلالات رفتاری.. 36

2-10- دسته بندی اختلالات رفتاری.. 36

2-10-1-گروه بندی براساس مزاج.. 36

2-10-2- گروه بندی بر اساس رفتارهای اولیه و ثانویه. 38

2-10-3- گروه بندی بر اساس سن.. 38

2-10-4- گروه بندی بر اساس سبب شناسی.. 39

2-10-5- گروه بندی از دیدگاه روانپزشکان. 39

2-10-6-گروه بندی از دیدگاه متخصصان آموزش و پرورش… 41

2-11- عملکرد تحصیلی.. 42

2-12- پیشینه پژوهش… 43

2-12-1- پیشینه پژوهش های خارجی.. 43

2-12-2- پیشینه پژوهش های داخلی.. 51

فصل سوم: روش پژوهش

3-2- روش پژوهش… 55

3-3-جامعه، نمونه، روش نمونه گیری.. 56

3-4- نمونه گیری.. 56

3-5- ابزارهای پژوهش… 57

3-6-عملکرد تحصیلی.. 63

3-7- روش اجرای پژوهش… 64

3-9- روش تجزیه و تحلیل داده ها 65

فصل چهارم:یافته های پژوهش

4-1- برخی ویژگی های جمعیت شناختی اعضاء نمونه. 67

4-2-یافته های توصیفی.. 72

4-3- بررسی مفروضه های تحلیل کو واریانس… 76

فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری

5-2- محدودیت های پژوهش… 99

5-3-پیشنهاد های پژوهش… 100

5-3-4- پیشنهاد های کاربردی.. 101

منابع. 102

منابع فارسی.. 102

منابع انگلیسی.. 107

ضمائم. 115

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                                                صفحه

 

جدول 3-1 طرح آزمایشی گسترش یافته پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه ……………………………………………………………55

جدول 3-2 ضرایب پایایی سیاهه رفتاری کودک، به روش آلفای کرونباخ و تصنیف در پژوهش حاضر………………………….. 59

جدول 3-3 روایی سیاهه رفتاری کودک و  خرده مقیاس های آن با بهره گرفتن از روایی ملاکی در پژوهش حاضر…………………60

جدول 3-4 ضرایب پایایی سیاهه بهره هیجانی کودکان و نوجوانان، به روش‌های آلفای کرونباخ و تنصیف در پژوهش حاضر………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..61

جدول 3-5 مراحل آموزش مهارت های هوش هیجانی……….. …………………………………………………………………………………..63

جدول 4-1 فراوانی و درصد شغل پدرهای گروه های شرکت کننده در پژوهش…………………………………………………………. 69

جدول 4-2 فراوانی و درصد شغل مادرهای گروه های شرکت کننده در پژوهش حاضر………………………………………………. 69

جدول4-3 فراوانی و درصد تحصیلات پدرهای گروه های شرکت کننده در پژوهش حاضر…………………………………………. 70

جدول 4-4 فراوانی و درصد تحصیلات مادرهای گروه های شرکت کننده در پژوهش حاضر…………………………………………71

جدول 4-5 فراوانی و درصد قومیت گروه های شرکت کننده در پژوهش حاضر…………………………………………………………. 72

جدول 4-7 میانگین و انحراف معیار خرده مقیاس­های اختلالات رفتاری در گروه­ آزمایش و گروه­های گواه…………………… 74

جدول 4-8 میانگین و انحراف معیار خرده مقیاس­های هوش هیجانی در گروه آزمایش و گروه­های گواه……………………….. 75

جدول 4-9 ضرایب همبستگی بین پیش آزمون های متغیرهای پژوهش حاضر……………………………………………………………. 77

جدول4-10 آزمون لوین جهت همگنی واریانس ها بین متغیرهای وابسته در گرو های آزمایش و گواه………………………….. 78

جدول 4-11خلاصه نتایج کوواریانس چند متغیری (مانکوا)روی پس آزمونهای اختلالات رفتاری ، هوش

هیجانی و عملکرد تحصیلی گروه آزمایش و گروه های گواه ، با کنترل پیش آزمون ها…………………………………………………. 79

جدول 4-12 خلاصه نتایج کوواریانس یک راهه در متن مانکوا روی پس آزمون­های اختلالات رفتاری ، هوش هیجانی و عملکرد تحصیلی گروه آزمایش و گروه های گواه ، با کنترل پیش آزمون ها……………………………………………………………….. 80

جدول 4-13 نتایج آزمون پیگیری بنفرونی برای مقایسه میانگین های گروهآزمایش و گروه های گواه در متغیرهای اختلالات رفتاری ، هوش هیجانی و عملکرد تحصیلی………………………………………………………… ………………………………………………. 81

جدول 4-14 خلاصه نتایج کوواریانس چند متغیری روی پس آزمون های مولفه های اختلالات رفتاری گروه آزمایش و گروه های گواه با کنترل پیش آزمون ها………………………………………………………… ……………………………………………………………… 83

جدول 4-15 نتایج تحلیل کوواریانس یک راهه، در متن مانکوا  بر روی پس آزمون های مولفه های اختلالات رفتاری در گروه آزمایش و گروه های گواه با کنترل پیش آزمون ها……….. ……………………………………………………………………………….. 84

جدول 4-16 نتایج آزمون پیگیری بنفرونی برای مقایسه میانگین های گروه آزمایش و گروه های گواه در مولفه های اختلالات رفتاری…… ………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………….. 85

جدول 4-17 خلاصه نتایج کوواریانس چند متغیری روی پس آزمون های مولفه های هوش هیجانی گروه آزمایش و گرو های گواه ،با کنترل پیش آزمون ها………………………………………………………… …………………………………………………………….. 87

جدول 4-18 نتایج تحلیل کواریانس یک راهه در متن مانکوا بر روی پس آزمون های مولفه های

 

هوش هیجانی در گروه آزمایش و گروه های گواه با کنترل پیش آزمون ها………………………………………………………… ……………………………………….. 88

جدول 4-19 نتایج آزمون پیگیری بنفرونی برای مقایسه میانگین هی گروه آزمایش و گروه های گواه در مولفه های هوش هیجانی………………………………………………………… ………………………………………………………… ………………………………………. 89

 
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش هوش هیجانی بر اختلالات رفتاری ، هوش هیجانی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان پسر دوره ابتدایی شهر نوراباد بود . جامعه آماری این پژوهش را کل دانش آموزان پسر سال پنجم  و ششم ابتدایی شهر نوراباد  که در سال تحصیلی 1393-1394 مشغول به تحصیل بودند تشکیل می دهد. نمونه پژوهش به صورت تصادفی مرحله ای انتخاب شد. تعداد 60 نفر دانش آموزی که بر اساس مصاحبه بالینی و سیاهه رفتاری کودک (CBCL) دارای اختلالات رفتاری تشخیص داده شده بودند، به شیوه تصادفی ، در دو گروه آزمایش و گروه گواه اول قرار گرفتند . از بین دانش آموزانی هم که بدون اختلالات رفتاری تشخیص داده شده بودند 30 نفر به شیوه تصادفی انتخاب و در گروه گواه دوم گمارده شدند. از هر سه گروه پیش آزمون گرفته شد . گروه آزمایش 12 جلسه آموزش مهارت های هوش هیجانی را دریافت کردند ، اما دو گروه گواه آموزشی دریافت نکردند. پس از پایان جلسات آموزشی ، از هر سه گروه پس آزمون به عمل آمد. داده های حاصل از این پژوهش با بهره گرفتن از روش تحلیل کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بیانگر آن بود که آموزش هوش هیجانی ، در کاهش اختلالات رفتاری و افزایش هوش هیجانی و عملکرد تحصیلی موثر واقع شده است.

واژگان کلیدی: هوش هیجانی ، اختلالات رفتاری، عملکرد تحصیلی

 

 

 

 

فصل یکم
مقدمه پژوهش
 

 

1-1- مقدمه
انسان موجودی است رشد یابنده،هیجانی، آموزش پذیر و در عین حال آسیب پذیر که تنها از طریق تربیت صحیح و پرورش در محیط مناسب به شخصیت سالم دست می یابد. بنابراین، جا دارد تا حد امکان تلاش بی وقفه خود را نثار تعلیم و تربیت کودکان و کاهش مشکلات و موانع موجود در این راه کنیم؛ از آنجا که کودکان و نوجوانان آینده سازان جامعه هستند و سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی این قشر از اجتماع بسیار ارزشمند است .از سوی دیگر، یافتن راهی که تناقض ها و تردید های موجود در این زمینه  را کاهش دهد،به متولیان آموزش و تربیت کودک در اتخاذ تصمیم های صحیح تر یاری می کند. و با توجه به اینکه مشکلات رفتاری دوران کودکی،علاوه بر اینکه بر یادگیری،شادکامی  و روابط اجتماعی دوران کودکی  موثرندو محیط خانواده را نیز تحت تاثیر قرار می دهند،اثرات مخربی بردوران بزرگسالی دارد،که بر اساس  پژوهش های صورت گرفته با اختلالات روانی و رفتاری آن دوران در ارتباط است بنابر این لازم است که به برسی مسائل موجود در این برهه سنی پرداخته شود(افروز1394).همچنین با عنایت به اینکهاصلی ترین وظیفه تعلیم و تربیت، رساندن تمامی کودکان، اعم از عادی و استثنایی، به رشد و کمال مطلوب آنان است. در این رهگذر کودکان دارای مشکلات عاطفی و رفتاری، مستلزم دریافت بیشترین حمایت و توجه هستند که باید با به کارگیری علم روان شناسی و ارائه مراقبت های ویژه  مسیر رشد آنان را هموار و هموارتر ساخت. برای رسیدن به این مهم، متخصصان امر نیازمند شناخت صحیح و دقیق فرآیند رشد و تحول روانی این کودکان هستند و این شناخت نیز بر پایه تخصص علمی و دانش و تجربه کافی میسر خواهد شد. در همین ارتباط، می توان گفت کودکی دارای مشکلات رفتاری[1] است که رفتار و عملکردش نسبت به همسالان دارای نقصان باشد. این رفتارها ضمن نامناسب بودن با سطح سنی و هوش کودک، مزمن و مداوم بوده و گسترش آن از رفتارهای فزون کنشی[2] و پرخاشگری[3] تا رفتارهای گوشه گیری[4] متفاوت است.اما این اختلالات رفتاری ناشی از چه عواملی می باشد،بر اساس تحقیقات انجام شده در این زمینه هم در داخل و هم در خارج از کشور به نقش برجسته هیجانات در بروز این اختلالات اشاره میشود(مکتبی1389) بنابراین جا دار در کنار شناخت مشکلات کودکان عوامل بنیادی و بروز دهنده این مسائل برسی شود که هیجانات و به طور خاص تر هوش هیجانی به عنوان عامل موثر مورد برسی قرار گرفته است.و بر اساس تعریفی از اختلالات رفتاری(سیف و نراقی1379) به رفتاری اختلال رفتاری می گویند که در دامنه سنی و اجتماعی فرد ناهنجار بوده و در افراد بهنجار این رفتار وجود نداشته باشدو این ویژگی ها بیشتر در افرادی که از هوش هیجانی پایین  بر خوردارندو تسلط اندک بر هیجانات خود دارند  مشاهده می شود.ویژگی های وجود دارد که نشان دهنده اختلال رفتاری در یک کودک یانوجوان می باشد، چنین کودکی در ایجاد و حفظ روابط اجتماعی مناسب و پاسخگویی صحیح به شرایط زندگی روزمره ناتوان است؛ به نحوی که شرکت او در کلاس درس، فرآیند یاددهی-یادگیری را مختل ساخته و به از هم گسیختگی و آشفتگی ذهنی سایر همسالان می انجامد و گاه معلم را با فشارهای  روانی شدید رو به رو می سازد (بشاورد، 1382).از طرف دیگر ،رفتار های این کودکان اثرات منفی بر فرایند آموزش و پرورش آنها میگذارند،به نحوی که پیشرفت ناچیز در آموزش و پرورش برآیند مستقیم ،عینی و فوری رفتارهای این کودکان خواهد شد(نخست روان 1390).

اهمیت و ضرورت پژوهش
بسیار مشکل است که در مورد آنچه کودکان در سطوح متفاوتی با آن درگیر هستند، بی تفاوت ماند. بعضی از آنها با چالش هایی رو به رو می شوند که نه تنها موفقیت تحصیلی آنها را به مخاطره میاندازد، بلکه در مورادی بقای اولیه آنها را نیز به خطر می اندازد. یک نگاه به اخبار جهان، فهرست بلندی از موقعیت های سخت را آشکار می‌‌سازد، برای نمونه، سوء استفاده از کودکان، نرخ بالای طلاق، بارداری در سنین پایین، اعتیاد به مواد مخدر و بیماریهای مربوط به ظاهر افراد (چاقی، لاغری بیش از حد)، خشونت، خودکشی و زورگیری. جامعه نیازمند رسیدگی به این مسئله است که دست اندرکاران تعلیم و تربیت چه مسئولیتی در قبال بهتر کردن زندگی کودکان دارند. آیا می توانیم کودکان را به دانش و مهارت مورد نیاز برای موفق شدن در زندگی مجهز کنیم (مافینی[5] و بهمن[6]، 2008، ترجمه رستگارپور، 1388).

اختلالات رفتاری در کودکان به هر علتی که به وجود آمده باشد، عده زیادی از اقشار و نهادهای جامعه را با مشکل رو به رو می کند، چرا که نوع رفتارهایی که در کودکان دارای این اختلالات ظهور پیدا می کند در وهله اول خانواده و در یک سطح وسیع تر مربیان و متولیان امور آموزشی و سایر افرادی که با چنین کودکانی دارای ارتباط تنگاتنگ هستند را تحت تاثیر قرار می دهد و این تاثیرات در حدی است که در نهایت بازنده اصلی این تاثیر و تاثرات، کودکان هستند. به این معنی‌که، نوع رفتار این کودکان باعث می شود که دیگران از آنها گریزان باشند و در نتیجه کیفیت و  کمیت تعاملات اجتماعی آنها کاهش می یابد. از طرف دیگر، رفتارهای این کودکان اثرات منفی بر فرآیند آموزش و پرورش آنها می گذارند، به نحوی که پیشرفت ناچیز در آموزش و پرورش، برآیند عینی و فوری رفتارهای این کودکان خواهد بود. سیاروچی[7]، دین[8] و اندرسون[9] (2002) عقیده دارند هر چه احتمال رفتارهایی که سلامت فردی، اجتماعی، هیجانی و تحصیلی فرد را به مخاطره اندازند، بیشتر باشد، تاثیر منفی بیشتری بر اجتماع خواهد داشت و احتمال سازگاری فرد کاهش می یابد.

در سالهای اخیر تحقیقات مختلفی به بررسی رابطه هوش هیجانی با اختلالات رفتاری و عملکرد تحصیلی پرداخته اند و گاهی نیز هوش هیجانی را به عنوان پیش بینی کننده اختلالات رفتاری مورد توجه قرار داده اند. اثر مداخله ای هوش هیجانی در درمان اختلالات مختلف رفتاری کمتر بررسی شده است. شناخت عوامل و همبسته های موثر در حل مشکلات و نابهنجاری های رفتاری کودکان و اقدام در زمینه برنامه ریزی به منظور اصلاح و بهبود این عوامل از جمله روش های بسیار موثر در پیشگیری از اختلالات روانی در بزرگسالی خواهد بود؛ که می تواند به اجتماعی سالم منجر شود از سویی، بار اقتصادی هنگفتی را از دوش جامعه بردارد. هوش هیجانی، از این جنبه، می تواند به عنوان یک عامل پیشگیرانه درنظر گرفته شود، که سازمان های مربوطه، مانند بهزیستی و آموزش و پرورش، می توانند از آن بهره فراوان ببرند. در این راستا، هامبورگ[10] (1992) اظهار می‌دارد که دوران تحصیلی و به ویژه دوران مدرسه زمان مناسبی برای آموزش هوش هیجانی به دانش آموزان است. از دیگر سو، در صورت وجود تاثیر مثبت هوش هیجانی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان، می توان با آموزش هوش هیجانی به آنها با صرف کمترین هزینه و زمان به بهبود عملکرد تحصیلی آنان کمک کرد که این مهم خود زمینه ساز موفقیت های شغلی فرد در دوران بزرگسالی خواهد بود. در این صورت، آموزش و پرورش می تواند با اضافه کردن حوزه ای جدید برنامه درسی آموزش هوش هیجانی را در کنار برنامه درسی شناختی خود بگنجاند. در این بین، سالم سازی محیط خانواده که به واسطه کاهش اختلالات رفتاری ایجاد می شود نیز از اهمیت به سزایی برخوردار است. یافته های گاتمن[11] (1997) نشان داد والدینی که در آماده سازی هیجانی به کودکان خود کمک کرده اند به رشد سلامتی و تندرستی و موفقیت آنها در دوره نوجوانی افزوده اند، به طوری که این کودکان توانسته اند در اوضاع و شرایط مختلف در برابر خشم، ترس، عصبانیت و استرس ها خود را تسکین داده  و از نظر هیجانی خود را کنترل کنند.

طبق تحقیقات موجود (کوشان و بهنام وشانی، 1380) وجود کودکان با اختلالات رفتاری در محیط خانواده اثرات سوء بر کل خانواده دارد. بنابراین، در صورت تاثیر آموزش هوش هیجانی در کاهش این اختلالات با ایجاد محیطی برای رشد مناسب کودکان در خانواده و ایجاد روابط سالم و رضایت بخش برای آنان، کارکرد تربیتی و رشدی آنها افزایش می یابد.

1-4- اهداف پژوهش

این پژوهش به‌منظور «اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر طرح پاداش افزایش تولید شرکت یزدباف» انجام گردیده است. در این تحقیق از ۱۵ نفر از خبرگان، مدیران و کارکنان باتجربه آن به‌عنوان نمونه استفاده‌شده است و نمونه‌گیری به‌صورت غیر تصادفی و قضاوتی انجام شد. برای غربالگری عوامل از روش دلفی فازی استفاده شد. بدین ترتیب که عوامل برای خبرگان ارسال و طی سه مرحله ۱۴ عامل نهایی شدند. سپس به‌منظور تعیین اثرگذاری و پیش‌نیازی عوامل تائید شده، از مدل ساختاری تفسیری استفاده شد. درنهایت مدل چهار سطحی عوامل شاخص‌های طرح پاداش افزایش تولید مشخص شدند. با توجه به این‌که در هر دسته از عوامل مجموعه‌ای از متغیرها مطرح بوده که موردبررسی قرارگرفته‌اند تجزیه‌وتحلیل داده‌ها ترتیب آن‌ها را مشخص کرده که متغیرهای سطح اول تا چهارم بدین ترتیب عبارت‌اند از:

متغیر مربوط به سطح اول عبارت است از: انگیزش، رضایتمندی کارکنان، رقابت‌پذیری، دستمزد و پرداختی‌ها، سلامت جسمی و روحی کارکنان، توانمندی کارکنان، مشارکت‌پذیری کارکنان، ارتباط بین اهداف سازمانی و فردی، فرهنگ سازمان و تعهد و مسئولیت‌پذیری سازمانی؛ متغیر مربوط به سطح دوم عبارت است از: اثربخشی کارکنان و درک و نگرش کارکنان؛ متغیرهای مربوط به سطح سوم عبارت‌اند از: آموزش کارکنان؛ متغیرهای مربوط به سطح چهارم عبارت‌اند از: تفاوت‌های فردی. در پایان، بر اساس یافته‌های حاصل از تحقیق به ارائه پیشنهاد‌هایی برای سطوح مدیریت و کارکنان و توصیه‌هایی برای سایر پژوهشگران پرداخته‌شده است.

کلید واژگان: طرح پاداش افزایش تولید، مدل تعالی منابع انسانی، دلفی فازی، روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری

فهرست مطالب

عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………………..صفحه

فصل اول کلیات پژوهش…. 1

۱-2- بیان مسئله. 3

۱-3. ضرورت و اهمیت تحقیق.. 4

۱-4. اهداف تحقیق.. 5

۱-4-1. اهداف کلی تحقیق.. 5

۱-4-2. اهداف جزئی تحقیق.. 6

۱-5. سؤالات تحقیق.. 6

۱-6 قلمرو تحقیق.. 6

۱-6-1 قلمرو موضوعی.. 6

۱-6-2- قلمرو مکانی.. 7

۱-6-3- قلمرو زمانی.. 7

۱-7. روش تحقیق.. 7

۱-7-1 نوع مطالعه و روش پاسخ‌گویی به سؤالات تحقیق.. 7

۱-7-2. ابزار گردآوری داده‌ها 8

۱-7-3. ابزار تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و نتایج.. 8

۱-7-4. گام‌های لازم برای اجرای تحقیق.. 8

۱-8. تعریف واژگان کلیدی.. 8

فصل دوم ادبیات تحقیق… 11

۲–1. مقدمه. 12

۲-2. مبانی نظری.. 12

۲-2-1. تاریخچه بهره‌وری.. 12

۲-2-2. جایگاه بهره‌وری و افزایش تولید در ایران.. 14

2-3. تعریف واژه بهره‌وری.. 14

2-6. عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی انسانی.. 18

2-7. بهره‌وری نیروی انسانی در ایران و سایر کشورها 19

2-8. طرح پاداش افزایش تولید. 20

2-9. طراحی نظام پرداخت… 20

2-10. نظام‌های پرداخت… 21

2-11. نظام پرداخت در قبال کار (کارانه) 22

2-11-1.تاریخچه نظام پرداخت کارانه. 22

2-11-2. نظام کارانه و کشورهای درحال‌توسعه. 23

2-11-3. انواع نظام‌های پرداخت کارانه. 24

2-12. نظام‌های پرداخت انگیزشی.. 28

2-12-1. انگیزش و کارایی.. 29

2-12-2. پرداخت و ایجاد انگیزه 29

2-12-4. اهداف نظام پرداخت در صنعت… 31

2-14. مزد و بهره‌وری.. 32

2-14-1. نظریه دستمزد بر اساس بهره‌وری.. 33

2-14-2. نظریه دستمزد بر اساس تشویق، انگیزه و افزایش تولید. 34

2-14-3. ارتباط حقوق و مزایا با بهره‌وری.. 34

2-14-4. پرداخت دستمزد در بخش صنعت… 35

2-15-1. روش‌های پرداخت مزد. 36

2-15-2. روش‌های پرداخت دستمزد در صنعت بر اساس زمان و کارمزدی.. 37

2-15-2-1. روش مزد زمانی.. 37

2-15-2-2. روش پرداخت دستمزد تشویقی.. 38

2-15-2-3. طرح اسکن لون.. 39

2-15-2-4. طرح هالسی.. 40

2-15-2-5. روش دستمزد روان.. 42

2-15-2-6. روش کارمزدی.. 42

2-15-2-7. روش پرداخت بر مبنای استاندارد. 44

2-15-2-8. روش پرداخت بر مبنای استاندارد- پرداخت تشویقی تسهیمی.. 45

2-16. روش‌های مختلف پرداخت دستمزد بر اساس استاندارد زمان.. 45

2-16-1. انواع روش‌های پرداخت دستمزد بر اساس استاندارد زمان.. 45

2-16-1-1. طرح کارمزدی تصاعدی تیلور 46

2-16-1-2. طرح کارمزدی مریک… 47

2-16-1-3.طرح امرسن.. 49

2-16-2-2. طرح تشویقی زمانی 100 درصد. 52

2-17. طرح پاداش افزایش تولید. 53

2-17-3. انواع اعطای پاداش… 56

2-17-4. اهداف نظام پاداش… 57

2-17-5. ویژگی‌های پاداش (تشویق) و جریمه (تنبیه مؤثر) 57

2-17-6. نظام پاداش سازمان بر مبنای انگیزه و رضایت کارکنان (مدل پورتر و لاور) 58

2-17-7. حقوق و دستمزد و پاداش بر مبنای نظریه کارایی.. 60

2-18-1. موضوع ماده 47 قانون کار 62

2-18-3. محاسبه تولید مبنا در واحدهای خدماتی.. 63

2-18-4. نحوه تبدیل نمودن محصولات به یک نوع محصول.. 64

2-18-5. محاسبه درصد افزایش تولید با بهره گرفتن از فرمول زیر تعیین می‌گردد. 65

2-18-6. نحوه تعیین پاداش… 65

2-18-7. قرارداد مربوط به کاهش ضایعات یا افزایش کیفیت و یا هردو 65

2-18-7-1. اهم تعاریف و سایر موارد مربوطه. 66

2-18-8. توزیع پاداش افزایش تولید، کاهش ضایعات و افزایش کیفیت… 66

2-19. جایزه مالکوم بالدریج.. 68

2- 19-1. معیارهای‌ جایزه‌ بالدریج.. 69

2-19-2. اهداف جایزه مالکوم بالدریج.. 69

2-19-3. ارزش‌های بنیادین جایزه مالکوم بالدریج.. 70

2-19-4. نحوه‌ امتیازدهی‌ در جایزه‌ بالدریج‌.. 71

2-19-5. اجرای‌ جایزه‌ ملی‌ کیفیت‌ بالدریج‌.. 71

2-20. تعالی منابع انسانی.. 72

2-21. مفهوم تعالی.. 73

2-21-1. ابعاد کیفیت و تعالی در سازمان‌های دولتی.. 73

2-21-2. منطق مدل.. 74

2-21-3. ارزش‌های محوری تعالی منابع انسانی عبارت‌اند از 75

2-21-4. اصطلاحات مدل تعالی منابع انسانی.. 75

2-21-5. مدل تعالی منابع انسانی.. 77

2-21-6. جایزه تعالی منابع انسانی.. 78

2-21-7. ارزش‌های محوری مدل تعالی منابع انسانی.. 79

2-21-8. زیرمعیارها 80

2-21-8-1. رهبری منابع انسانی.. 80

2-21-8-2. استراتژی منابع انسانی.. 80

2-21-8-3. جبران خدمت منابع انسانی.. 81

2-21-8-4. توسعه منابع انسانی.. 81

2- 21-8-5. روابط کار و کارکنان.. 82

2-21-8-6. نتایج ادراکی منابع انسانی.. 82

2-21-8-7. نتایج عملکردی منابع انسانی.. 83

2-21-8-8. نتایج سازمان.. 83

2-22. مطالعه موردی کارخانه یزد باف.. 84

2- 22-1. اهم اقدامات صورت گرفته در جهت بالا بردن انگیزه کارکنان جهت افزایش تولید. 85

2-23. پیشینه تحقیق.. 85

2-23-1. پیشینه داخلی.. 85

2-23-2. پیشینه خارجی.. 92

خلاصه و نتیجه‌گیری.. 99

فصل سوم روش تحقیق… 102

3-2-1. مراحل انجام تحقیق.. 105

3-3. ابزار جمعآوری و تحلیل داده‌ها و اطلاعات.. 105

3-4. روش‌های جمع‌آوری داده‌ها 106

3-6-1. مراحل انجام روش… 108

 

3-6-2. انتخاب خبرگان و تشریح مسئله برای آن‌ها 109

3-6-3. استخراج و تبیین مؤلفه‌های پیشنهادی.. 110

3-6-4. تعریف متغیرهای زبانی.. 111

3-6-5. تعیین شاخص‌ها 112

3-7. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها 123

3-7-1. روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری.. 123

7- تجزیه‌وتحلیل MICMAC. 126

3-8 جمع‌بندی.. 127

فصل چهارم تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها 128

مقدمه….. 129

4-1. عوامل شناسایی‌شده موثر بر توسعه و رشد خوشه‌های صنعتی.. 129

4-2. برآیند نظرخواهی از متخصصان در مورد ارتباط متغیرها 131

4-3. تشکیل ماتریس دستیابی.. 132

4-4. تشکیل ماتریس دسترسی نهایی.. 133

4-5. تعیین سطوح مدل.. 134

4-6. ترسیم مدل نهایی سطوح علی عوامل مؤثر بر پاداش افزایش…. 137

4-7. نمودار MICMAC. 138

4-8. تشریح ناحیه‌ها در نمودار 140

4-8-1. ناحیه خودمختار 140

4-8-2. ناحیه وابسته. 140

4-8-3. ناحیه پیوندی.. 140

4-8-4. ناحیه مستقل.. 140

4-9. مدل تعالی منابع انسانی.. 140

4-9-3. مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب.. 143

جمع بندی.. 143

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات… 144

5-1. مقدمه. 145

5-2. نتیجه‌گیری و خلاصه تحقیق.. 145

5-3. پیشنهاد‌های کاربردی.. 150

5-3-1. پیشنهاد‌های به مسئولان و تصمیم‌گیرندگان کارخانه یزد باف.. 150

5-3-1-1. سطح اول: تفاوت‌های فردی.. 150

5-3-1-2. سطح دوم: آموزش کارکنان.. 152

5-3-1-3. سطح سوم: عوامل مربوط به درک و نگرش و اثربخشی کارکنان.. 155

5-3-1-4. سطح چهارم: سایر عوامل.. 156

5-3-2. راهکارهایی برای بهبود مدل تعالی منابع انسانی.. 156

5-3-2-1. مدیریت دانایی.. 157

5-3-2-2. ارزش‌آفرینی.. 158

5-3-2-3. رهبری منابع انسانی.. 159

5-3-2-4. پاسخگویی عمومی.. 160

5-3-3. پیشنهادها به محققان آتی.. 161

5-4. محدودیت‌های تحقیق.. 162

جمع‌بندی.. 162

مقدمه

ازآنجاکه، منابع انسانی به‌عنوان یکی از عوامل و نهادهای اصلی هر سازمان نقش بسزایی در کیفیت و کمیت ستاده های آن سازمان دارد. رشد و توسعه نیروی انسانی و افزایش مهارت، خلاقیت و دانش نیروی کار در تمام سطوح سازمان برای مدیران از دهه ۹۰ میلادی یک اولویت استراتژیک محسوب شده و اکنون نیز چنین است. اهمیت مسئله فوق، باعث شده است که به بهره‌وری منابع انسانی و تعیین جایگاه و سهم آن در تولید کالا و خدمات بیش‌ازپیش توجه شود. زیرا، یکی از استراتژی‌های بهره‌وری نیز توجه به نقش نیروی انسانی است. از طرف دیگر، با توجه به محدودیت و گران‌قیمت بودن منابع، لزوم کاهش قیمت تمام‌شده به‌منظور داشتن توان لازم در بازار رقابتی، اصلی‌ترین دغدغه مدیریت در دهه‌های اخیر، بهره‌وری است که عملاً بقای سازمان‌ها را تحت تأثیر قرار داده است. بنابراین، در این میان بهبود بهره‌وری نقش بسزایی در کمک سازمان‌ها ایفا خواهد کرد (بردبار، ۱۳۹۱).

در حال حاضر بیش از هفتادسال است که نظام‌های پرداخت و پاداش مبتنی بر بازدهی و عملکرد در صنعت متداول شده‌اند. (بووی، ۱۳۶۹). اکنون نیز هرسال بر اساس این طرح‌ها مبالغ هنگفتی به‌عنوان پاداش افزایش تولید در بسیاری از بنگاه‌های تولیدی و سایر انواع سازمان‌ها به کارکنان پرداخت می‌شود. پرداخت‌های تشویقی فقط در انگلستان از سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۴ میلادی تقریباً ۵/1 میلیون پوند افزایش‌یافته‌اند. به‌راستی چرا چنین پرداخت‌های هنگفتی صورت می‌گیرد؟ اغلب اقتصاددانان و مدیران معتقدند این نوع پرداخت‌ها موجب افزایش تلاش کارکنان و درنتیجه افزایش بهره‌وری آن‌ها می‌شود، چراکه در غیر این صورت هرگز چنین پرداخت‌های کلانی صورت نمی‌گرفت. (فریمن،[1]۲۰۰۴).

لازم به ذکر است که پرداخت پاداش بر مبنای عملکرد ارزیابی نتایج ازجمله موضوعات بحث‌برانگیز در حوزه مدیریت پرسنلی تلقی می‌گردد. اکنون نیز درباره اثرات پاداش‌های افزایش تولید نظریه‌های متفاوتی در ادبیات موضوع به چشم می‌خورد (کرامتی و همکاران، ۱۳۸۷).

بهره‌وری نیروی انسانی یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر برافزایش بهره‌وری است که در این تحقیق به دنبال بررسی عوامل مؤثر بر بهبود بهره‌وری نیروی انسانی از طریق بررسی عوامل مؤثر بر طرح پاداش افزایش تولید هستیم. در ادامه به بیان مسئله و اهمیت و ضرورت تحقیق پرداخته خواهد شد. سپس اهداف و سؤالات تحقیق و همچنین قلمرو تحقیق مشخص خواهد شد.

۱-2- بیان مسئله

امروزه در دنیای پررقابت کنونی، بهره‌وری به‌عنوان یک فلسفه و دیدگاه مبتنی بر استراتژی بهبود، مهم‌ترین هدف هر سازمانی را تشکیل می‌دهد و می‌تواند همچون زنجیره‌ای، فعالیت‌های کلیه بخش‌های جامعه را در برگیرد. به‌طوری‌که رسالت مدیریت و هدف اصلی مدیران هر سازمان، استفاده مؤثر و بهینه از منابع و امکانات گوناگون چون نیروی کار، سرمایه، مواد، انرژی و اطلاعات می‌باشد. این امر سبب شده است که در کلیه کشورها، بهره‌وری و استفاده صحیح و هرچه بهتر و مناسب‌تر از مجموع عوامل تولید (اعم از کالا و خدمات) به اولویتی ملی تبدیل شود و همه جوامع به این باور برسند که تداوم حیات هر جامعه بدون توجه به موضوع بهره‌وری ممکن نیست. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست و توجه به مقوله بهره‌وری نقشی بسزا در توسعه آن دارد.

همچنین، ازآنجاکه نیروی انسانی گران‌ترین و باارزش‌ترین سرمایه و منبع سازمانی محسوب می‌شود که اهمیت آن به‌عنوان مهم‌ترین عامل در زنجیره عملیاتی هر سازمان، مدت‌هاست به اثبات رسیده است و سازمان‌هایی که موفقیت چشمگیری کسب کرده‌اند توجه به این موضوع را سرلوحه کارهای خویش قرار داده‌اند. حال اگر این انسان باانگیزه، توانمند و بهره‌ور باشد، می‌تواند سایر منابع را به نحو احسن و مطلوب به کار گیرد و انواع بهره‌وری را محقق سازد و نهایتاً سازمان را بهره‌ور کند. وگرنه رکود و عقب‌ماندگی، ارمغان نیروی انسانی منفعل و بی‌انگیزه می‌شود؛ اما اینکه چگونه نیروی انسانی بهره‌ور می‌شود و یا بهره‌وری وی افزایش می‌یابد؟ سؤالی است که پاسخ آن در مؤسسات و سازمان‌های مختلف به‌تناسب رسالت آن‌ها و نیازهای کارکنان گوناگون است، اگرچه ممکن است این نیازها و عوامل شبیه هم باشند، اما مطمئناً شدت و اولویت تأثیر آن‌ها بر بهره‌وری کارکنان یکسان نیست.

شرکت تولیدی یزدباف با استعانت از مطالب فوق از بهره‌وری به‌عنوان معیاری در جهت بهبود مستمر شرایط موجود خود استفاده کرده است. بهبود ارتقای سطح بهره‌وری شرکت یزدباف از راه‌های مختلفی امکان‌پذیر است. شناخت عوامل مؤثر بر ارتقای بهره‌وری و میزان تأثیر آن‌ها مقدمه لازم درراه دستیابی به مکانیزم­های ارتقای بهره‌وری است. این عوامل طیف وسیعی دارد که می‌توان آن‌ها را به‌طورکلی به دودسته عوامل بیرونی، عوامل درونی تقسیم‌بندی کرد. در میان عوامل درونی، امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری شرکت وجود دارد و یکی از مهم‌ترین عوامل نرم‌افزاری تأثیرگذار در بهره‌وری، عامل نیروی انسانی شاغل در سازمان‌هاست. بهبود در عملکرد نیروی انسانی از طریق ایجاد سیستم‌های انگیزشی و برنامه‌های آموزشی ونیز اجرای طرح‌های تعدیل نیروی انسانی، درصورتی‌که در یک چهارچوب هدف‌دار و قانونمند هدایت شود می‌تواند سطح بهره‌وری نیروی انسانی را افزایش دهد.

یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر بهره‌وری، نیروی انسانی می‌باشد که رشد آن موجب افزایش بهره‌وری و رکود آن موجب کاهش بهره‌وری می‌گردد. حتی اگر سایر عوامل نیز در مسیر توسعه قرار داشته باشند، بدون رشد نیروی انسانی نمی‌توان شاهد افزایش بهره‌وری بود. یکی از مهم‌ترین محرک‌های طرح افزایش تولید و بهره‌وری در نیروی انسانی، طرح پاداش افزایش تولید می‌باشد که نسبت مستقیمی با بهبود کارایی و بهره‌وری کارکنان دارد. اینکه چه عواملی بر طرح پاداش افزایش تولید مؤثر هست مسئله‌ای است که در تحقیق حاضر با آن مواجه هستیم و با انجام این فرایند به دنبال تحقق آن می‌باشیم.

۱-3. ضرورت و اهمیت تحقیق

در چند سال گذشته مقوله بهره‌وری درجای جای میهن اسلامی با به شکل‌هایی گوناگون مطرح بوده است برنامه‌های رادیو و تلویزیونی به تبیین مفهوم بهره‌وری اهتمام ورزیده‌اند. دانشگاه‌ها در کنار مراکز آموزش مدیریت برای انتقال معنی و کاربرد روش‌های بهره‌وری دوره‌هایی ترتیب داده‌اند. اخیراً بعضی مراکز دوره کارشناسی ارشد بهره‌وری را پرکرده‌اند. در همین سال‌ها کتاب‌ها و مقوله‌هایی که مستقیم یا غیرمستقیم به بهره‌وری مربوط می‌شوند ترجمه، تألیف و منتشرشده است. به‌علاوه پوسترها و تراکت‌هایی برای القای ارزش بهره‌وری در کنار خیابان‌ها در معرض دید عموم قرارگرفته است. (کرباسیان، ۱۳۷۵)

هرچند بعید است این اقدامات در بهبود و ارتقای بهره‌وری افراد، ترجمان‌ها، سازمان‌ها، مؤسسات و مجموعه‌های اجتماعی با هر نام ونشان تأثیری چشم افزا گذاشته باشد. ولی بدون تردید توجیهی برای دایر شدن آن‌ها بوده است. با توجه به تبصره ۳۵ قانون بودجه ۱۳۷۵ که دستگاه‌های اجرایی کشور را به تخصیص حداقل ۵ درصد از بودجه‌شان برای افزایش بهره‌وری خود موظف می‌سازد اضافه شدن بر تعداد واحدهای رسمی مسئول ارتقای بهره‌وری سازمان‌ها درحالی‌که کمیته‌ها، گروه‌ها، شوراها و نظایر آن‌ها نیز برای همین منظور تشکیل خواهند شد قابل‌تصور است (رحمان سرشت، ۱۳۷۵).

همه فعالیت‌های ذکرشده به‌منظور توسعه بهره‌وری و بهبود مصرف منابع صورت می‌پذیرد، چراکه در صورت بهره‌ور بودن سیستم، از منابع موجود بهترین استفاده صورت خواهد گرفت و هدر داد منابع حداقل می‌گردد. همچنین اتلاف انرژی کارکنان، مدیریت سازمان و… نیز صورت نمی‌پذیرد. بهره‌وری موجب رسیدن به اهداف با صرف زمان و هزینه کمتر می‌گردد. با توجه به اهمیت بهره‌وری، مطالعه نیروی انسانی به‌عنوان عامل مؤثر بهره‌ور بودن سیستم ضرورت ویژه‌ای دارد. بخصوص در کارخانه‌های صنعت نساجی که رقبای چینی و ترکیه‌ای با محصولات باکیفیت و ارزان‌تر کالاهای خود را تولید می‌نمایند. چنانچه سیستم نتواند بهره‌وری خود را افزایش دهد، محکوم‌به شکست است. به همین منظور مطالعه عوامل مؤثر بر طرح پاداش افزایش تولید به‌عنوان عاملی در بهبود بهره‌وری کارکنان در کارخانه یزدباف در این تحقیق صورت می‌پذیرد.

۱-4. اهداف تحقیق

در پژوهش حاضر هدف اصلی بررسی عوامل مؤثر بر « طرح پاداش افزایش تولید» می‌باشد. هدف کاربردی ما این است که نتایج بررسی حاضر به‌وسیله‌ی خبرگان و مدیران صنعت تولید به کار گرفته شود تا به این طریق آن‌ها بتوانند کارکنان خود را تشویق به بالا بردن هرچه بیشتر کیفیت کارایی خودنمایند و این پدیده‌ی نسبتاً نوپا در ایران، به شکوفایی برسد.

۱-4-1. اهداف کلی تحقیق

۱-شناسایی عوامل مؤثر برافزایش تولید.

۲- غربالگری عوامل مؤثر برافزایش تولید.

۳-اولویت‌بندی عوامل مؤثر برافزایش تولید.

۱-4-2. اهداف جزئی تحقیق

۱-اولویت‌بندی عوامل ایجاد انگیزه بین کارکنان.

۲-ارائه راهکار برای افزایش کیفیت و کمیت تولید.

۱-5. سؤالات تحقیق

سؤالات تحقیقی که در این تحقیق مطرح می‌شود، عبارت‌اند از:

۱. چه عواملی بر طرح پاداش افزایش تولید اثرگذار است؟

۲. عوامل شناسایی‌شده چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟

۳. کدام‌یک از عوامل پیش‌نیاز وقوع سایر عوامل هستند؟

۴. قدرت نفوذ و وابستگی عوامل چقدر است؟

۵. مدل نهایی اثرگذاری عوامل مؤثر بر طرح پاداش افزایش تولید چگونه ترسیم می‌شود؟

۶. برای بررسی مدل تعالی منابع انسانی کارخانه یزدباف چه شاخص‌هایی باید بررسی شوند؟

۷. شکاف بین وضع موجود و وضع مطلوب در کارخانه در چه شاخص‌هایی بیشتر نمایان است؟

۱-6 قلمرو تحقیق

قلمرو تحقیق از سه قسمت قلمرو موضوعی، قلمرو مکانی و قلمرو زمانی تشکیل‌شده است که به بیان هرکدام می‌پردازیم.

۱-6-1 قلمرو موضوعی

موضوع این تحقیق آسیب‌شناسی طرح پاداش افزایش تولید با رویکرد مدل تعالی منابع انسانی با بهره گرفتن از دلفی فازی و روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری می‌باشد. بنابراین در این پایان‌نامه با توجه به موضوع مطالعاتی در مورد: بهره‌وری، طرح پاداش افزایش تولید، مدل تعالی منابع انسانی و مدل تفسیری ساختاری در حوزه منابع انسانی صورت گرفته است.

۱-6-2- قلمرو مکانی

قلمرو مکانی این تحقیق کارخانه یزد باف می‌باشد.

۱-6-3- قلمرو زمانی

این تحقیق در اوایل سال ۱۳۹۳ شروع گردید و تا اواخر آذرماه سال جاری به طول انجامید.

۱-7. روش تحقیق

۱-7-1 نوع مطالعه و روش پاسخ‌گویی به سؤالات تحقیق

برخی را عقیده بر این است که علم، همان روش است. درهرحال می‌توان به‌خوبی پذیرفت که هیچ علمی فاقد روش نیست و دست آوردهای هر پژوهش علمی به همان نسبت حائز ارزش‌اند که با روش‌هایی درست اخذشده باشند (ساروخانی، ۱۳۸۲). باید اذعان نمود دستیابی به هدف‌های علم یا شناخت علمی میسر نخواهد شد، مگر زمانی که با روش‌شناسی درست صورت‌پذیرید (خاکی، ۱۳۸۲) (بازرگان و دیگران، ۱۳۸۶).

هدف از تحقیق کاربردی، کشف دانش تازه‌ای است که کاربرد مشخصی را درباره‌ی فرآورده یا فرایندی را در واقعیت دنبال کند (خاکی، ۱۳۸۳، ۹۴).

مطالعات میدانی بررسی‌های علمی غیرآزمایشی هستند که هدفشان کشف روابط و تعامل بین متغیرهای جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و آموزشی در ساختار اجتماعی واقعی است و در این تحقیق نیز، مانند بیشتر پژوهش‌های علوم انسانی هدف اصلی از انجام پژوهش، بررسی یک موضوع به روش «میدانی» است؛ و ازاین‌جهت که نتایج مورد انتظار تحقیق حاضر را، می‌توان در فرآیند ارتقای بینش کارکنان و مدیران درزمینه‌ی ارتقاء سطح کیفیت تولید خود به خدمت گرفت، می‌توان گفت پژوهش حاضر، ازنظر هدف در حیطه پژوهش‌های «کاربردی» جای دارد. از سوی دیگر با توجه به اینکه در این پژوهش از روش‌های مطالعه‌ی کتابخانه‌ای و نیز روش‌های میدانی نظیر پرسشنامه استفاده‌شده است، می‌توان بیان کرد که پژوهش حاضر بر اساس ماهیت و روش گردآوری داده‌ها، یک «پژوهش تحلیلی- ریاضی و پیمایشی» است.

همچنین این پژوهش ازآنجایی‌که به بررسی داده‌های مرتبط در برهه‌ای از زمان می‌پردازد، از نوع مقطعی محسوب می‌گردد.

۱-7-2. ابزار گردآوری داده‌ها

در این پژوهش برای پوشش مباحث تئوریک تحقیق از کتب تخصصی و عمومی، مقالات و نشریات و سایت‌های اینترنتی و همچنین از پایان‌نامه‌ها و همچنین از روش مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته و در بخش پیمایشی از پرسشنامه دلفی و مدل‌سازی ساختاری تفسیری و بهره‌گیری از نظرات افراد خبره و همچنین کارکنان شرکت یزدباف استفاده‌شده است.

۱-7-3. ابزار تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و نتایج

در این تحقیق از روش دلفی فازی و روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده استفاده‌شده است.

۱-7-4. گام‌های لازم برای اجرای تحقیق

شناسایی عوامل اصلی مؤثر برافزایش تولید
غربالگری عوامل با بهره گرفتن از روش دلفی فازی
ارزیابی رابطه بین عوامل مربوطه