اثر عصاره آبی– الکلی  برگ و گل گیاه بومادران شیرازی(Achillea eriophora DC.) بر سیستم قلب و عروق و بررسی تداخل اثر آن با سیستم های کولینرژیک، آدرنرژیک و نیتریک اکساید در موش صحرایی نر
 
 
استاد راهنما:
دکتر امین اله بهاءالدینی
 
شهریور1393
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

گیاه بومادران شیرازی، گونه بومی جنس بومادران در ایران است. به منظور بررسی اثرات عصاره هیدروالکلی آن بر روی سیستم قلب و عروق و مکانیسم احتمالی آن، تحقیق حاضر به صورت زیر انجام شده است: 55 سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار با محدوده وزنی  250-220 گرم به مدت یک هفته در شرایط نرمال 12 ساعت تاریکی و 12 ساعت روشنایی در حیوان خانه نگهداری شدند. تعداد 15 سر موش برای بررسی اثرات دوز های مختلف عصاره بومادران( دوز های 40، 50، 60، 80 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم، 3=n) بر روی فشارخون سرخرگی مورد استفاده قرار گرفتند و تعداد 40 سر موش به منظور بررسی اثرات عصاره(دوز 60 میلی گرم بر کیلوگرم) و حلال عصاره) اتانول 70 درصد) با سیستم های کولینرژیک، آدرنرژیک و نیتررژیک به صورت تصادفی به هشت گروه پنج تایی تقسیم شدند. هر رت به وسیله تزریق داخل صفاقی یورتان بی هوش شد، سپس یک سیاهرگ و یک سرخرگ رانی به ترتیب برای انجام تزریقات و اندازه گیری فشارخون سرخرگی کانوله شدند. فشارخون سرخرگی و ضربان قلب، به وسیله ترانسدیوسر فشار متصل به دستگاه پاورلب ثبت گردید. فشارخون سرخرگی و ضربان قلب، قبل و بعد از تزریق عصاره بومادران(دوز 60 میلی گرم بر کیلوگرم، در گروه یک) و حلال عصاره(در گروه دو) ثبت شد. در گروه سوم (گروه کنترل سیستم کولینرژیک)، پارامترهای بالا قبل و بعد از تزریق آب مقطر(حلال دارو)، استیل کولین و حلال عصاره به همراه استیل کولین ثبت گردید. در گروه چهارم، پارامترها قبل و پس از تزریق آب مقطر، استیل کولین و عصاره به همراه استیل کولین ثبت گردید. در گروه پنجم(گروه کنترل سیستم آدرنرژیک)، پارامترها قبل و پس از تزریق آب مقطر، اپی نفرین و اپی نفرین به همراه حلال عصاره ثبت گردید. در گروه ششم، پارامترها قبل و پس از تزریق آب مقطر، اپی نفرین و اپی نفرین به همراه عصاره بومادران ثبت شد. پارامترها در گروه هفتم(گروه کنترل سیستم نیتررژیک) قبل و پس از تزریق آب مقطر، L-NAME و حلال عصاره و در نهایت در گروه هشتم، پارامترها قبل و پس از تزریق آب مقطر، L-NAME و عصاره ثبت گردید. داده ها به کمک نرم افزار SPSS و با بهره گرفتن از آزمون Independent T-test برای بررسی تفاوت های بین گروه ها و آزمون Paired sample T-test برای بررسی تفاوت های بین مراحل مختلف یک گروه با در نظر گرفتنp<0.05   به عنوان سطح معنی دار، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تزریق داخل سیاهرگی دوزهای مختلف عصاره بومادران باعث کاهش فشار میانگین سرخرگی در یک روش وابسته به دوز شد. عصاره(دوز 60 میلی گرم بر کیلوگرم) به طور قابل ملاحظه ای فشار میانگین سرخرگی، فشار سیستولی و دیاستولی را کاهش داد، در حالی که حلال هم حجم آن اثر قابل ملاحظه ای بر روی فشارخون سرخرگی نداشت. ضربان قلب در حضور عصاره و حلال آن در مقایسه با حالت پایه خود، تغییر قابل ملاحظه ای نداشت. نتایج کاهش قابل ملاحظه فشار میانگین سرخرگی، فشار سیستولی و فشاردیاستولی و افزایش ضربان قلب را در حضور عصاره به همراه استیل کولین در مقایسه با مرحله تزریق استیل کولین نشان داد. عصاره فشار دیاستولی را در رت هایی که اپی نفرین دریافت کرده بودند کاهش داد، در حالی که ضربان قلب تغییر چشمگیری نداشت. در آخر تزریق داخل وریدی عصاره به طور چشمگیری باعث کاهش فشار میانگین سرخرگی و فشاردیاستولی در رت هایی شد که به آن ها L-NAME تزریق شده بود. می توان نتیجه گرفت که عصاره هیدروالکلی بومادران شیرازی اثر کاهش دهندگی فشار خون دارد و این اثر هم سو با سیستم کولینرژیک و احتمالاً مستقل از سیستم آدرنرژیک است. اثر کاهش فشارخون این گیاه، عمدتاً به خاطر اثرگذاری آن بر عروق و مستقل از سیستم نیتررژیک می باشد.

 

کلمات کلیدی: عصاره بومادران شیرازی، سیستم کولینرژیک، سیستم آدرنرژیک، سیستم نیتررژیک، فشارخون، موش صحرایی

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                               صفحه                                                                                              

فصل اول: مقدمه

1-1بومادران. 2

1-2-بومادران شیرازی.. 2

1-3ترکیبات موجود در گیاهان جنس Achillea. 3

1-4خواص درمانی بومادران. 4

1-5- نقش سیستم نیتررژیک در دستگاه قلب و عروق: 5

1-6- عوامل تعیین کننده فشار شریانی.. 7

1-7- مشخصات عملکرد دستگاه عصبی اتونوم(سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک) 7

1-8- نقش سیستم عصبی اتونوم در تنظیم عملکرد گردش خون: 8

1-9- سیستم عصبی سمپاتیک: 8

1-10- عصب دهی سمپاتیکی عروق خونی: 8

1-11- رشته های سمپاتیک قلب: 9

 

فصل دوم:مروری بر تحقیقات پیشین

2-1- مطالعات انجام شده در رابطه با اثرات بومادران. 11

2-2- هدف.. 15

 

 

 

عنوان                                                                                               صفحه

 

2-3- فرضیات.. 15

 

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1- مواد مورد استفاده 17

3-2- وسایل مورد استفاده 18

3-3- روش کار 19

3-3-1-روش عصاره گیری.. 21

3-3-2- چگونگی تهیه و نگهداری موش های صحرایی.. 21

3-3-3-گروه بندی موش ها 21

3-3-4- اجزای سیستم ثبت فشار خون. 23

3-4- مراحل انجام آزمایش… 24

3-4-1- چگونگی تجویز دارو 26

3-5- واکاوی آماری.. 27

 

فصل چهارم: نتایج

4-1-گراف های ثبت شده با دستگاه 29

4-2- فشار میانگین سرخرگی در پاسخ به دوز های مختلف عصاره شیرین بیان. 31

4-3- فشار میانگین، فشار سیستولی ، دیاستولی و ضربان قلب در حضور عصاره و حلال عصاره 32

 

 

عنوان                                                                                              صفحه

 

4-3-1 مقایسه اثرات عصاره بومادران (دوز 60 میلی گرم بر کیلوگرم) به عنوان گروه آزمایش با اثرات حلال هم حجم عصاره (اتانول 70 درصد) به عنوان گروه کنترل بر روی فشار خون. 32

4-3-2 مقایسه اثرات عصاره بومادران (دوز 60 میلی گرم بر کیلوگرم) به عنوان گروه آزمایش با اثرات حلال هم حجم عصاره (اتانول 70 درصد) به عنوان گروه کنترل بر روی ضربان قلب.. 33

4-4- فشار میانگین، فشار سیستولی ، دیاستولی و ضربان قلب در حضور عصاره و حلال عصاره و داروی استیل کولین(دوز 01/0 میلی گرم بر کیلوگرم) 36

4-4-2-  فشار سیستولی در حضور  حلال عصاره و  استیل کولین.. 37

4-4-3-  فشار سیستولی در حضور عصاره بومادران و  استیل کولین.. 38

4 -4-4-  فشار دیاستولی در حضور حلال عصاره و  استیل کولین.. 39

4-4-5-  فشار دیاستولی در حضور عصاره بومادران و  استیل کولین.. 40

4-4-6-  فشار میانگین سرخرگی در حضور حلال عصاره و  استیل کولین.. 41

4-4-7-  فشار میانگین سرخرگی در حضور عصاره و  استیل کولین.. 42

4-4-8-  ضربان قلب در حضورحلال عصاره و  استیل کولین.. 44

4-4-9-  ضربان قلب در حضور عصاره بومادران و  استیل کولین.. 45

4-5- فشار میانگین، فشار سیستولی ، دیاستولی و ضربان قلب در حضور عصاره و حلال عصاره و داروی اپی نفرین(دوز 04/0 میلی گرم بر کیلوگرم) 46

4-5-2-  فشار سیستولی در حضور  حلال عصاره و اپی نفرین. 47

4-5-3-  فشار سیستولی در حضور  عصاره بومادران و اپی نفرین. 49

4-5-4-  فشار دیاستولی در حضور  حلال عصاره و اپی نفرین. 50

4-5-6-  فشار میانگین سرخرگی در حضور  حلال عصاره  و اپی نفرین. 52

عنوان                                                                                              صفحه

 

4-5-7-  فشار میانگین سرخرگی در حضور عصاره  بومادران و اپی نفرین. 53

4-5-8-  ضربان قلب در حضور  حلال عصاره  و اپی نفرین. 54

4-5-9-  ضربان قلب در حضور  عصاره بومادران و اپی نفرین. 55

4-6- فشار میانگین و فشار سیستولی و دیاستولی و ضربان قلب در حضور عصاره بومادران، حلال عصاره و داروی L-NAME (دوز 5 میلی گرم بر کیلوگرم) 56

4-6-2-   فشار سیستولی در حضور حلال عصاره و L-NAME. 57

4-6-3-  فشار سیستولی در حضور عصاره بومادران و L-NAME. 58

4-6-4- فشار دیاستولی در حضور حلال عصاره و داروی L-NAME. 59

4-6-5- فشار دیاستولی در حضور عصاره و L-NAME. 60

4-6-6-فشار میانگین سرخرگی در حضور حلال عصاره و L-NAME. 61

 

4-6-7- فشار میانگین سرخرگی در حضور عصاره و L-NAME. 62

4-6-8- ضربان قلب در حضور حلال عصاره و L-NAME. 64

4-6-9-ضربان قلب در حضور عصاره و L-NAME. 65

 

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- بررسی اثر عصاره آبی الکلی برگ و گل بومادران شیرازی بر فشار خون(فشار میانگین سرخرگی، فشار سیستولی و دیاستولی) و ضربان قلب.. 67

5-2- تداخل اثر عصاره آبی –الکلی برگ و گل بومادران شیرازی با سیتم کولینرژیک در سیستم  قلب  و عروق موش صحرایی نر. 69

 

عنوان                                                                                              صفحه

 

5-3- تداخل اثر عصاره آبی –الکلی برگ وگل بومادران شیرازی با سیستم آدرنرژیک   در سیستم قلب و عروق موش صحرایی نر. 70

5-4- تداخل اثر عصاره آبی –الکلی برگ وگل بومادران شیرازی با سیستم نیتررژیک… 72

5-5- نتیجه گیری.. 74

5-6- پیشنهادات.. 74

 

 

فهرست منابع. 75

منابع فارسی. 75

منابع انگلیسی. 76

عنوان                                                                                              صفحه

 

فهرست جدول ها

جدول 4-1-مقایسه تغییرات فشار (سیستولی، دیاستولی و میانگین) درحالت تزریق حلال عصاره نسبت به حالت پایه در گروه کنترل. 32

جدول 4-2- مقایسه تغییرات فشار (سیستولی، دیاستولی و میانگین) درحالت تزریق  عصاره بومادران  نسبت به حالت پایه در گروه آزمایش… 33

جدول 4-3-مقایسه تغییرات ضربان قلب درحالت تزریق حلال عصاره نسبت به حالت پایه(گروه کنترل) و تزریق عصاره نسبت به حالت پایه(گروه آزمایش) 33

جدول4-4 – تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و استیل کولین   37

جدول 4-5- تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم عصاره بومادران شیرازی و استیل کولین   38

جدول4-6- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و استیل کولین   39

جدول4-7- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم عصاره بومادران شیرازی و استیل کولین   40

جدول4-8-تغییرات فشار میانگین سرخرگی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و استیل کولین   41

جدول4-9-تغییرات فشار میانگین سرخرگی در حضور تواًم عصاره بومادران شیرازی و استیل کولین   43

 

 

 

عنوان                                                                                              صفحه

 

جدول4-10-تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و استیل کولین   44

جدول4-11- تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم عصاره بومادران شیرازی و استیل کولین   45

جدول4-12- تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و اپی نفرین   48

جدول 4-13 – تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم عصاره بومادران شیرازی و اپی نفرین   49

جدول4-14- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و اپی نفرین   50

جدول 4-15- تغییرات فشاردیاستولی در حضور تواًم عصاره بومادران شیرازی و اپی نفرین   51

جدول4-16- تغییرات فشار میانگین در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و اپی نفرین   52

جدول4-17- تغییرات فشار میانگین در حضور تواًم  عصاره و اپی نفرین. 53

جدول4-18-تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و اپی نفرین   54

جدول4-19-تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم  عصاره (erio)و اپی نفرین(Epi) 55

جدول4-20- تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و L-NAME   57

جدول4-21- تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم عصاره و L-NAME. 58

 

عنوان                                                                                              صفحه

 

جدول4-22- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و L-NAME   59

جدول4-23- تغییرات فشاردیاستولی در حضور تواًم عصاره و L-NAME. 61

جدول4-24- تغییرات فشار میانگین سرخرگی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و 62

L-NAME. 62

 

جدول4-25- تغییرات فشارمیانگین سرخرگی در حضور تواًم عصاره و L-NAME. 63

جدول4-26- تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و L-NAME. 64

جدول4-27- تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم عصاره و L-NAME. 65

 

 

 

فهرست شکل ها

عنوان                                                                                              صفحه

شکل 1-1- بومادران شیرازی(Achillea eriophora DC.) 3

شکل(1-2) ساختار برخی از فلاوونوئید های موجود در گونه های مختلف جنسAchillea. 4

شکل 1- 3-سنتز نیتریک اکساید در اندوتلیوم عروق. 6

شکل 3-1قیف پرکولاتور 20

شکل 3-2-روتاری.. 20

شکل 3-3- Freez-dryer 21

 شکل 3-4- دستگاه Power lab. 24

شکل 3-5-تراکئوستومی. 25

شکل 3-7-اتصال کانول سرخرگی به ترانسدیوسر فشار و نحوه قرار گیری کانول سیاهرگی   26

شکل 3-6-کانول گذاری سرخرگ و سیاهرگ رانی. 25

شکل 4-1-گراف ثبت شده از ABP , Ps , Pd , MAP , HR (به ترتیب از بالا به پایین) در حالت پایه  29

شکل 4-2-گراف ثبت شده از ABP , PS , Pd , MAP , HR (به ترتیب از بالا به پایین) در حالت تزریق عصاره 29

شکل 4-3-گراف ثبت شده از ABP ,PS, Pd , MAP , HR (به ترتیب از بالا به پایین) در حالت تزریق حلال عصاره(اتانول 70 درصد) 30

 

 

 

 

 

عنوان                                                                                                          صفحه

 

شکل 4-4- مقایسه میزان افت فشارمیانگین سرخرگی در پاسخ به دوزهای مختلف عصاره  بومادران شیرازی نسبت به حالت پایه. 31

شکل 4-5- تغییرات فشار(سیستولی، دیاستولی ومیانگین) در حالت تزریق حلال عصاره نسبت به حالت پایه  34

شکل 4-6- تغییرات فشار(سیستولی، دیاستولی ومیانگین) در حالت تزریق عصاره نسبت به حالت پایه  34

شکل 4-7-میزان تغییرات ضربان قلب در حالت تزریق حلال نسبت به سطح پایه. 35

شکل 4-8-میزان تغییرات ضربان قلب در حالت تزریق عصاره نسبت به سطح پایه. 35

شکل 4-9-مقایسه میزان فشار میانگین در حالت پایه (B) و حالت کنترل داروی استیل کولین(تزریق آب مقطرW) در دو گروه کنترل و آزمایش… 36

شکل 4-10-مقایسه میزان تغییرات ضربان قلب در حالت پایه (B) و حالت کنترل داروی استیل کولین(تزریق آب مقطرW) در دو گروه کنترل و آزمایش… 37

شکل 4-11-  تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و استیل کولین   38

شکل 4-12- تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم عصاره و استیل کولین.. 39

شکل4-13- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و استیل کولین   40

 

 

 

 

 

عنوان                                                                                                          صفحه

 

شکل 4-14- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم  عصاره و استیل کولین.. 41

شکل 4-15- تغییرات فشار میانگین سرخرگی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و استیل کولین   42

شکل 4-16- تغییرات فشار میانگین سرخرگی در حضور تواًم  عصاره و استیل کولین.. 43

شکل 4-17- تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و استیل کولین   45

4-18- تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم عصاره بومادران و استیل کولین.. 46

شکل 4-19- مقایسه میزان فشار میانگین در حالت پایه (B) و حالت کنترل داروی اپی نفرین(تزریق آب مقطرW) در دو گروه کنترل و آزمایش… 47

شکل 4-20-مقایسه تغییرات ضربان قلب در حالت پایه (B) و حالت کنترل داروی اپی نفرین(تزریق آب مقطرW) در دو گروه کنترل و آزمایش… 47

شکل 4-21-  تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و اپی نفرین   48

شکل 4-22- تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم عصاره و اپی نفرین.. 49

شکل 4-23- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و اپی نفرین(S+Epi) 50

شکل 4-24- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم عصاره و اپی نفرین.. 51

شکل 4-25- تغییرات فشار میانگین سرخرگی در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و اپی نفرین(S+Epi) 52

شکل 4-26- تغییرات فشار میانگین در حضور تواًم عصاره و اپی نفرین.. 53

 

 

 

عنوان                                                                                                          صفحه

 

شکل 4-27- تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم حلال عصاره(اتانول 70 درصد) و اپی نفرین(S+Epi) 54

شکل 4-28- تغییرات ضربان قلب در حضور تواًم  عصاره و اپی نفرین(erio+Epi) 55

شکل 4-29- مقایسه میزان فشار میانگین در حالت پایه (B) و حالت کنترل داروی L-NAME(تزریق آب مقطرW) در دو گروه کنترل و آزمایش… 56

شکل 4-30- مقایسه تغییرات ضربان قلب در حالت پایه (B) و حالت کنترل داروی L-NAME(تزریق آب مقطرW) در دو گروه کنترل و آزمایش… 57

شکل 4-31- تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم حلال عصاره  و L-NAME.. 58

شکل 4-32- تغییرات فشار سیستولی در حضور تواًم عصاره  و L-NAME.. 59

شکل 4-33- تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم حلال عصاره  و L-NAME.. 60

شکل 4-34-  تغییرات فشار دیاستولی در حضور تواًم عصاره  و L-NAME.. 61

شکل 4-35-  تغییرات فشار میانگین سرخرگی در حضور تواًم حلال عصاره  و L-NAME.. 62