(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

عنوان                                                                                                    صفحه

عنوان تحقیق:                                                                                                         . 1

1-1.مقدمه                                                                                                                     . 1

1-2.بیان مسئله                                                                                                      . 4

1-3. اهمیت وضرورت پژوهش                                                                             . 6

1-4.اهداف پژوهش                                                                                           .7

1-4-2.اهداف جزئی                                                                                          .7

1-4-1.هدف  کلی                                                                                            .7

1-5.فرضیات پژوهش                                                                                                . 8

1-5-1.فرضیه اصلی                                                                                                . 8

1-5-2.فرضیات فرعی                                  8

1-6.تعاریف                                                                                                                 . 8           

1-6-1.تعاریف نظری                                                                                              . 8

1-6-2.مفاهیم عملیاتی                                                                                    . 9

1-7. جدول مدل تحقیق                                                                                     .10                                            

مقدمه:                                                                                                                           . 11

الف.ادبیات تحقیق                                                                                                . 12        

2-1.تعهد سازمانی                                                                                                . 12

2-1-1.تعاریف و مفاهیم تعهد سازمانی                                             . 13

2-1-2.مراحل توسعه تعهد سازمانی                                                          . 16

2-1-3.اجزاء تعهد سازمانی                                                                                 .17

3-1-3. جدول مدل برداشت فرد از تعهد                                               . 19

2-1-4.اهمیت تعهد سازمانی                                                                               .20                                                                                                                            

2-1-5.نتایج مثبت و منفی تعهد سازمانی                                 . 22
2-1-5-1.تعهد سطح پایین                                                                . 23
3-1-5-1 . جدول نتایج احتمالی سطوح مختلف تعهد                                                ..24

2-1-5-2.تعهد متوسط                                                                         . 26
2-1-5-3. تعهد سطح بالا                                                                  . 28
2-1-6.شاخص های تعهد                                                                      . 31

2-1-7.ابعاد تعهد سازمانی                                                                          . 33

3-1-7 . جدول تعهد سازمانی و ابعاد سه گانه تعهد                                                   ..34

4-1-7 . نمودار سه شکل تعهد سازمان                                                                  ..35

2-1-8.دیدگاه‌های تعهد سازمانی                                                               . 36

2-1-9.مدل‌ها و الگوهاو نظریات تعهد سازمانی                            . 37

3-1-9 . نمودار عوامل مؤثر و نتایج ناشی از تعهد سازمانی                                         .. 42

4-1-9 . نمودار عوامل ضروری، عوامل همبسته و پیامدهای تعهد سازمانی                                                                                                                                         .. 43

2-2.رضایت شغلی                                                                                                     . 44

2-2-1.تعریف رضایت شغلی                                                                . 45

2-2-2.تعیین رضایت شغلی                                                                . 48

2-2-3.عوامل تعیین کننده رضایت شغلی                                     . 49

2-2-4. عوامل مؤثر بر رضایت شغلی                                            . 51

3-2-4 . جدول عوامل مؤثر در رضایت شغلی                                                         ..52

2-2-5.پیامدهای رضایت شغلی و عدم رضایت شغلی                    . 54

3-2-5 . نمودار پیامدهای رضایت و عدم رضایت شغلی عوامل مؤثر بر رضایت شغلی          ..54

2-2-6. نظریه های رضایت شغلی                                                     . 54

2-2-6-1.نظریه «بروفی»                                                                  . 55

2-2-6-2. نظریه کورمن                                                                    . 56

2-2-6-3.نظریه پارسون                                                                    . 59      

2-2-7.اندازه گیری رضایت شغلی                                                   . 59

ب:پیشینه تحقیق                                                                                                     . 61

2-1.پیشینه داخلی                                                                                                . 61

2-2.پیشینه خارجی                                                                                                . 64

مقدمه                                                                                                                              . 66

3-1.روش تحقیق                                                                                                        . 67

3-2.جامعه  آماری                                                                                                . 69

3-3.نمونه آماری                                                                                                 . 69

3-4.ابزار و روش های جمع‌آوری اطلاعات                                                 . 70

3-4-1.پرسشنامه تعهد سازمانی                                                                  .   70

3-4-2. پرسشنامه رضایت شغلی JDI                                                            . 71

3-4-3.روایایی و پاپایی پرسشنامه ها                                               .   71

3-5. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون‌های آماری مورد استفاده                                                                             74                                                                   

3-5-1.شیوه تحلیل داد ه ها                                                                        .   74

مقدمه:                                                                                                                           . 75

4-1.آمار توصیفی                                                                        . 76

1-4-1 . جدول و نمودار فراوانی و درصد افراد پاسخ دهنده به تفکیک وضعیت استخدامی      ..76

2-4-1 . جدول و نمودار فراوانی و درصد افراد پاسخ دهنده به تفکیک جنسیت                   ..78

3-4-1 . جدول و نمودار فراوانی افراد پاسخ دهنده به تفکیک وضعیت تاهل                      ..79   

4-4-1 . جدول و نمودار فراوانی و درصد افراد پاسخ دهنده به تفکیک سن                        ..80

5-4-1 . جدول و نمودار فراوانی و درصد افراد پاسخ دهنده به تفکیک سطح تحصیلات         ..81

6-4-1 . جدول و نمودار فراوانی و درصد افراد پاسخ دهنده به تفکیک سابقه خدمت            ..82

7-4-1 . جدول و نمودار فراوانی و درصد افراد پاسخ دهنده به تفکیک میزان حقوق و مزایای نقدی  ..83

8-4-1 . جدول متغیر توصیفی پرسشنامه تعهد سازمانی و ابعاد پرسشنامه سنجش رضایت شغلی         .. 86

4-2. آمار استنباطی                                                                                            . 86

1-2-4 . نمودار تعهد سازمانی                                                                            ..89

2-2-4 . جدول بررسی فرض  عدم وجود هم خطی بین متغیرهای مستقل                           ..92

3-2-4 . جدول ضرایب استاندارد و غیر استاندارد در مدل رگرسیون                                 ..95

4-2. مقدمه                                         103

5-2.نتیجه گیری از فرضیات                                                           . 104

5-1.نتیجه گیری                                                                                 . 107

5-3.پیشنهدات                                                                                                           . 108

5-4.محدودیتها:                                                                                  . 109

منابع و مراجع:                                                                                                     . 110

پیوست :

 چکیده:

این تحقیق  با هدف بررسی ارتباط رضایت شغلی و تعهد سازمانی در کارکنان فرودگاه بندرعباس در سال93-92به انجام رسید.نوع تحقیق با توجه به هدف، کاربردی و از نظر ماهیت وروش توصیفی می باشدکه با بهره گرفتن از مطالعات میدانی به بررسی وضعیت موجود پرداخته است.جامعه آماری مورد نظر کلیه کارکنان فرودگاه بوده، که از این تعداد 150 نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده اند. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه 15 سوالی (OCQ) مودای،پورتر و استیرز و پرسشنامه رضایت شغلی (( JDI بوده است. تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق از شیوه های توصیف آماری از قبیل: جداول توزیع فراوانی،شاخصهای مرکزی و شاخصهای پراکندگی و در بخش استنباطهای آماری از آزمون رگرسیون چندگانه و آزمون ضریب همبستگی بررسی فرضیات تحقیق استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل  یافته ها نشان می دهد که رابطه معناداری بین رضایت شغلی و ابعاد آن و تعهد سازمانی وجود دراد.

واژهای کلیدی:

تعهد سازمانی –  رضایت شغلی-فرودگاه

1-1.مقدمه

سازمان ها نظام های اجتماعی هستند که منابع انسانی مهمترین عامل برای اثربخشی و کارآمدی آنها است.سازمان ها بدون تلاش هاو تعهد کارکنانشان موفق نمی شوند.رضایت کارکنان از شغل شان و تعهد نسبت به سازمانشان به عنوان تعیین کننده های عمده اثر بخشی سازمانی نگریسته می شوند(مصدقراد و همکاران،2007). تعهد سازمانی یک ملاک مهم برای اثر بخشی سازمان است.فرض می شود که تعهد سازمانی ثبات نیروی کار ومیزان جابجایی را پیش بینی می کند.همچنین تعهد سازمانی میزانی را که یک سازمان می تواند بر تداوم مشارکت های کارکنان در فعالیت ها و رشدآن حساب کند، نشان می دهد. بعلاوه تعهد سازمانی شاخص مناسب کیفیت زندگی کاری است(کتچام و تریست[1] 1992، به نقل از مورین[2]،2008) علاقه به این مفهوم مدیریتی همچنین با این امر توجیه می شود که شاخص بسیار مناسب سعی و تلاش افراد و وفاداری آنها به سازمان می باشد.به طور خاص،تعهد سازمانی با ثبات نیروی کار ،سعی و تلاش کارکنان ،عملکرد شغلی،کیفیت خدمات،و رفتارهای هماهنگ مرتبط است(آلن و می یر، 1997 ). افزایش تعهد به سازمان وسطوح پایین استرس شغلی سطوح مشارکت در سازمان را به شیوه هایی تحت تاثیر قرار می دهد که نه تنها فردبلکه سازمان نیز بهره مند شود(لامبرت،هاگان گریفین[3]، 2008 بنابراین برای عملکرد موفق ، هر سازمانی علاقمند به افزایش کارکنانی است که به سازمان و اهداف آن متعهد هستند (فریوند و کارملی، 2004 ) .اگر سازمان در ایجاداحساسات وفاداری و تعهد در اکثر کارکنانش موفق شود، احتمال بیشتری وجود دارد که اهدافش برآورده شود و عملکرد کلی آن افزایش یابد (فریوند و کارملی،2004).

به نظرلامبرت [4]و دیگران(2001) شناسایی پیشایندها و همچنین اثرات رضایت شغلی مهم است.به عبارت دیگر به جای تلقی کردن رضایت شغلی به عنوان متغیر برونزاد فراگیر یا متغیر درونزاد

 

نهایی، جستجو کردن علت ها و اثرات رضایت شغلی مهم است.همچنین،ایجاد الگوی فراگیر برای رفتار پیچیده انسان که اثرات مستقیم و غیر مستقیم رضایت شغلی را به حساب آورد، ضروری است(پارک و کیم[5]،2009). درک همبسته ها و پیامدهای مرتبط با رضایت شغلی برای محققان و سازمانها مهم است.برای مثال، نظریه هایی درباره رابطه بین رضایت شغلی و نگرش های کاری مهم مانند رضایت از زندگی،رضایت از خانواده، تعارض کار خانواده، عملکردو رفتارهای کناره گیری، گسترش یافته و به طور تجربی آزمون شده اند رضایت شغلی و تعهد سازمانی دو مورد از با نفودترین نگرش ها در مورد کار هستند که که در ادبیات کار و سازمان بررسی شده اند. تعهد سازمانی به خاطر تمایل به حفظ نیروی کار قوی برای محققان و سازمانها مهم است.محققان و متخصصان به درک عواملی که تصمیم کارکنان را برای ماندن یا ترک کردن یک سازمان تحت تاثیر قرار می دهد،شدیدا علاقمند هستند. رابطه مثبت بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی مکررا بوسیله تحقیقات گزارش شده است. پیوند رضایت شغلی و و تعهد سازمانی پیچیده است و روشن نیست که آیا رضایت پیش درآمد تعهد است یا تعهد سطح رضایت شخص را تحت تاثیر قرار می دهد. نگرش غالب در ادبیات از پیشایند علی رضایت بر تعهد حمایت می کنند.همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می دهدسطوح بالای تعهد به رضایت شغلی منجر می شود.مطالعات دیگر نیز نتیجه گرفته اند که تاثیر متقابل بین رضایت و تعهد وجود دارد.رابطه مثبت بین تعهد سازمانی و رضایت شغلی نشان می دهد آنهایی که کمتر از شغلشان راضی هستند کمتر به سازمانشان متعهد می باشندروانشناسان و محققان سازمانی توافق دارند که رضایت شغلی کلی یک سازه میانجی مهم در رشد تعهد سازمانی است بسیاری از این تحقیقات بر عواملی که رضایت شغلی را تحت تاثیر قرار می دهند، تمرکز می کنند. برای مثال، روانشناسان بر صفات شخصیتی تمرکز کنند در حالیکه محققان جامعه شناسی و رفتار سازمانی نوعا بر ویژگی های سازمانی و پاداش های شغل تاکید می کنند(لینکولن و کالیبرگ ،1990).

در پژوهش حاضر رابطه رضایت شغلی و تعهد سازمانی در بین کارکنان فرودگاه بندرعباس مورد مطالعه قرار می گیرد.بنابراین هدف کلی تحقیق تعیین رابطه رضایت شغلی و تعهد سازمانی و مقایسه آن در بین کارکنان فرودگاه بندرعباس است.

1-2.بیان مسئله

هرسازمانی در پی آن است که به بهترین شکل به اهداف خود برسد.تحقق اهداف سازمانی بستگی به تمام عواملی دارد که در آن سازمان باهم در تعامل هستند و ازجمله مهم ترین عوامل انسانی نیروی انسانی است . نیروی انسانی عامل پیچیده ای است که دارای انگیزه و نگرش های متفاوتی می باشد (رئوفی،1383) .یکی از مسائل مهمی که در هر سازمان مورد توجه قرار بگیرد , خشنودی و رضایت شغلی کارکنان آن است که از مهمترین منابع سازمان به حساب می آید.(مرائی ، 1379)در عصر پرتلاطم کنونی که سازمانها بسوی تخصصی شدن پیش می روند و در رقابت تنگاتنگ به فعالیت خود ادامه می دهند، جهت بقاء علاوه بر ابزار و تجهیزات به نیروی انسانی متعهد به عنوان اصلی ترین و ضروری ترین عامل نیازمند می باشند(زکی،1383). تعهد سازمانی یک فرایند پویای تعامل بین شخص و محیطش بوده(لیو،2008،ص119). و یک ساختار چند بعدی است که می توان آن را یک حالت روانی دانست که پایبندی اشخاص را به سازمان منتقل می کند(آلن و می یر،1990،ص14).عدم رضایت و عدم احساس تعلق و وفاداری کارکنان به سازمان , تاخیر , غیبت (روانی و فیزیکی ) و ترک سازمان را به همراه دارد همچنین از سایر منابع از قبیل تجهیزات و مواد اولیه استفاده بهینه نمی شود و در نتیجه باعث کاهش کارائی و بهره وری سازمان خواهند شد.که علاوه بر هزینه های متعدد در روحیه سایر کارکنان نیز تاثیر دارد.. هنگامی که کارکنان از شغل خود رضایت ندارند به بهانه های مختلف در محل کار حاضر نمی شوند یا در صدد یافتن سازمان دیگری بر می آیند , در مقابل هنگامی که کارکنان راضی هستند منظم تر در محل کار خود حاضر می شوند و رضایت کارکنان برجابه جایی و غیبت آنان اثر می گذارد,.( مورهد و گریفین ، 1374) یکی از از شاخص های سنجش میزان برتری سازمانها نسبت به هم، کارکنان شاغل در آن سازمانها هستند که میزان وفاداری و تعهدشان باعث می شود وظایف محوله را با کیفیت بالاتری به انجام برسانند. این امر موجب افزایش عملکرد، بهره وری و اثربخشی سازمان می شود. (زکی،1383).در این میان یکی از ارکان سازمانی که تحت تأثیر عملکرد کارکنان و رضایت شغلی آنها قرار می گیرد تعهد سازمانی می باشد.. بسیاری از تحقیقات انجام گرفته حاوی این نکته می باشند که کارکنان با رضایت شغلی بالاتر، از نظر فیزیک وبدنی و توان ذهنی در وضعیت بهتری قرار دارند و از نظر سازمانی،سطح بالای رضایت شغلی منعکس کننده جو سازمانی بسیار مطلوب است که منجر به جذب و ماندگاری کارکنان می شود. از دلایلی که اهمیت بررسی و مطالعه تعهد سازمانی را نمایان می سازد، این است که سازمانهایی با اعضایی در سطوح بالای تعهد سازمانی، معمولا از عملکرد بالاتر، غیبت و تاخیر کمتری از سوی کارکنان خود برخوردارند و با توجه به اهمیت تعهد رضایت شغلی و تعهد سازمانی در کارکنان مشاغل حساس از جمله کارکنان فرودگاه  می باشد لذا پژوهش حاضر با هدف رابطه رضایت شغلی و تعهد سازمانی در کارکنان شاغل فرودگاه بندر عباس  طراحی گردید

 

1-3.اهمیت وضرورت پژوهش

تعهد سازمانی یکی از موضوعات بسیار مهم در تحقیقات سازمانی به شمار می آید که می تواند هم از جنبه تئوریک و هم از جنبه عملی مورد استفاده قرارگیرد،سازمانها به ایجاد محیطهایی کاری با تعهد بالا برای پرسنل خود علاقه مند هستند،زیرا تحقیقات نشان داده است که باتعهد سازمانی بالا سازمانها به نتایج ارزشمندی ازقبیل کاهش تغییر وتبدیل، بالارفتن انگیزش کارکنان،افزایش حمایت سازمانی و بهبود سطح رفتارها و… دست خواهند یافت(لابات مدین،2007،ص197).تعهد سازمانی به عنوان یکی از اصول رفتار سازمانی، در دهه های اخیر موضوع بسیاری از متون رفتار سازمانی و مورد توجه تعداد زیادی از محققان در این زمینه بوده است که همواره سعی نموده اند مساله فوق را از ابعاد مختلف بررسی و آن را برروی عملکرد سازمان اندازه گیری نمایند، تعهد و پایبندی می تواند پیامدهای مثبت و متعددی داشته باشد، کارکنانی که دارای تعهد و پایبندی هستند نظم بیشتری در کار خود دارند و مدت بیشتری در سازمان می مانند و بیشتر کاری کنند، مدیران باید تعهد و پایبندی کارکنان را در سازمان حفظ کنند و برای این امر باید بتوانند با بهره گرفتن از مشارکت کارکنان در تصمیم گیری و فراهم کردن سطح قابل قبولی از امنیت شغلی برای آنان، تعهد و پایبندی را بیشتر کنند .مدیران می توانند از مزایای تعهد کارکنان در راستای برخورد با مشکلات سازمانی استفاده نموده و با در نظر گرفتن و شناسایی میزان تعهد سازمانی موجود از آن به عنوان عاملی در جهت بالا بردن سطح رضایت شغلی استفاده نمایند(لابات مدین،2007،ص197). بر اساس تحقیقات ویلیام و همکاران ،رضایت شغلی و تعهد سازمانی بر ساخته های مرتبط اما متمایز استوار است. اما به منظور فراهم آوردن مبنایی برای تصمیمات مدیران نیروی انسانی در زمینه های برنامه ریزی،جذب و نگهداری نیروی انسانی و کاهش هزینه های ناشی از ترک خدمت کارکنان از سازمان ، به صورت مشترک مورد سنجش قرار می گیرند. که از اهمیت ویژه ای برخوردار است(بزرگ زاده 1998) .

تحقیقات نشان داده که کارکنان با رضایت شغلی بالاتر ،از نظر فیزیک بدنی و توان ذهنی در وضعیت بهتری قرار دارند و از نظر سازمانی ، سطح بالای رضایت شغلی منعکس کننده جو سازمانی بسیار مطلوب است که منجر به جذب و ماندگاری کارکنان می شود(رابینز 1995) . شناسایی ارتباط رضایت شغلی با تعهد سازمانی در این پژوهش از آن جهت دارای اهمیت فراوان می باشد که می تواند مورد استفاده مدیران منابع انسانی و همچنین سایر افرادی که به نحوی در اداره سازمانها نقشی دارند قرارگرفته و عاملی در جهت رشد و بهبود سازمان و برطرف کردن بعضی از کاستیها باشد.

1-4.اهداف پژوهش

1-5-4.هدف  کلی:

تعیین رابطه رضایت شغلی و تعهد سازمانی و مقایسه آن در بین کارکنان فرودگاه بندرعباس
1-5-4.اهداف جزئی:

تعیین میزان رضایت شغلی کارکنان شاغل فرودگاه بندر عباس
تعیین میزان تعهد سازمانی کارکنان شاغل فرودگاه بندر عباس
تعیین رابطه تعهد سازمانی با متغیرهای دموگرافیک کارکنان شاغل فرودگاه بندر عباس
1-5.فرضیات پژوهش

1-5-1.فرضیه اصلی

بین رضایت شغلی ومیزان تعهد سازمانی کارکنان شاغل فرودگاه بندر عباس رابطه معنا داری .وجود دارد
1-5-2.فرضیات فرعی

بین پرداخت و تعهد سازمانی کارکنان شاغل فرودگاه بندرعباس رابطه معنا داری وجود دارد.
بین شغل و تعهد سازمانی کارکنان شاغل فرودگاه بندرعباس رابطه معنا داری وجود دارد
بین فرصت های ارتقاء تحصیلات وتعهد سازمانی کارکنان شاغل فرودگاه بندرعباس رابطه معنا داری وجود دارد
بین سرپرست و تعهد سازمانی کارکنان شاغل فرودگاه بندرعباس رابطه معنا داری وجود دارد
بین همکاران و تعهد سازمانی کارکنان شاغل فرودگاه بندرعباس رابطه معنا داری وجود دارد
1-6.تعاریف

1-6-1.تعاریف نظری

تعهد سازمانی: عبارت است از التزام برای انجام کامل یک وظیفه یا عمل  برای شخص و یا چیزی در آینده(زنگرر،2001،ص14). یا به عبارت دیگر  وابستگی و پیوستن فرد به سازمان به نحوی که ارزشهای آن سازمان را پذیرا بوده وبه عضویت و باقی ماندن در آن سازمان تمایل دارد.(سامرز،1995،ص 16).

رضایت شغلی:

رضایت شغلی در رابطه با اثر بخشی و کارایی تعریف میشود. اثر بخشی میزان توافقرفتار سازمانی با انتظارات سازمانی است و کارایی تابعی از توافق رفتار سازمانی با نیازها و مقاصد شخصی می‌باشد. رضایت به رابطه میان انتظارات سازمانی و نیازهای فردی اشاره می‌کند. درواقع،رضایت موقعی در حد مطلوب خواهد بود که انتظارات سازمان با نیازها و تمایلات شخص توافق و همخوانی داشته باشد( علاقه بند، 1369، ص 103 ) از نظر «دیویس»[6] و «نیوا ستورم»[7]، رضایت شغلی شامل مجموعه ای از احساسات سازگار نسبت به شغل است. این احساس زمانی حاصل می‌شود که خواسته‌ها، نیازها، آرزوها و تجربه‌هایی که شاغل هنگام ورود به سازمان با خود دارد از طریق شغل بر‌آورده شود . به این ترتیب بین توقعات شاغل و برآورده شدن آنها توازن برقرار میشود در نتیجه شاغل نگرشی مثبت به شغل پیدا می‌کندکه موجب رضایت او می‌شود.

1-6-2.مفاهیم عملیاتی

تعهد سازمانی:

دکتر محمدرضا افشاری آزاد
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                        صفحه

چکیده 1

مقدمه. 2

? فصل اول: کلیات تحقیق …… 3

1-1. بیان مسئله. 4

1-2. اهمّیت و ضرورت تحقیق.. 5

1-3. اهداف تحقیق.. 5

1-4. سؤال تحقیق.. 6

1-5. فرضیه تحقیق.. 6

1-6. روش تحقیق.. 6

1-6-1. روش گردآوری اطلاعات… 6

1-6-2. ابزار گردآوری اطلاعات… 7

1-6-3. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات… 7

1-7. قلمرو تحقیق.. 7

1-8. واژه‌ها و مفاهیم. 9

1-9. مشکلات، محدودیت‌ها و موانع تحقیق.. 10

? فصل دوم: مرور منابع، ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق …….. 9

2-1. مورفولوژی.. 12

2-2. ژئومورفولوژی.. 12

2-3. اهمّیت مطالعات ژئومورفولوژی در برنامه‌ریزی عمران شهری.. 13

2-4. نقش ژئومورفولوژی در برنامه‌ریزی‌های ساحلی.. 14

2-5. برنامه‌ریزی ژئومورفیک…. 14

2-6. مدیریت محیط.. 15

2-7. مشارکت ژئومورفولوژی در مدیریت محیط.. 15

2-8. خصوصیات حوضه‌های آبریز نواحی پست… 16

2-9 مشکلات نواحی ساحلی.. 17

2-10. عوامل ژئومورفولوژیکی محدود کننده سواحل.. 17

2-10-1. امواج.. 17

2-10-2. جریان‌های دریایی.. 18

2-11. چگونگی تشکیل یک دریابار. 19

2-12. خلیج دهانه‌ای.. 19

2-13. دلتا 19

2-14. اشکال تجمع مواد رسوبی حاصل از تأثیر امواج مخرب… 19

2-15. آثار ترازهای سطح دریا در کواترنر. 20

2-15-1. ماهیت و کیفیت تحولات اقلیمی کواترنر و شواهد مرفولوژیکی آن. 20

2-15-2. شرایط اقلیمی نئوژن. 22

2-15-3. تحولات اقلیمی دوران چهارم از نظر جغرافیای طبیعی و ژئومورفولوژی.. 23

2-15-4. تحولات اقلیمی کواترنر در ایران و شواهد مورفولوژیکی آن. 23

2-15-5. دریاچه‌های پلویال ایران. 24

2-16. مفهوم توسعه شهری.. 24

2-17. محدوده و حریم شهر. 25

2-18. شاخص‌های جغرافیایی در توسعه پایدار فضایی شهر. 25

2-18-1. عوامل جغرافیای طبیعی.. 26

2-18-1-1. موقعیت جغرافیایی.. 26

2-18-1-2. توپوگرافی.. 27

2-18-1-3. شیب… 27

2-18-1-4. اقلیم. 28

2-18-1-5. خاک و آب… 28

2-18-1-6. پوشش گیاهی.. 30

2-18-1-7. زمین‌شناسی.. 31

2-18-1-8. ژئومورفولوژی.. 31

2-18-2 عوامل اجتماعی.. 31

2-19. پیشینه تحقیق.. 33

? فصل سوم: روش اجرای تحقیق، مواد و روش‌ها … 39

3-1. روش اجرای تحقیق.. 40

3-1-1. روش تحلیلی.. 40

3-1-2. روش توصیفی.. 40

3-2. مواد (داده‌های مورد نیاز) 41

3-2-1. پهنه‌بندی بارش سالانه در سطح منطقه مورد مطالعه. 42

3-2-2. حداکثر بارندگی روزانه. 44

3-2-3 تعداد روزهای با بارندگی به میزان صفر میلیمتر و یا بیشتر. 46

3-2-3. تعداد روزهای با بارندگی به میزان 1 میلیمتر و یا بیشتر. 47

3-2-4 تعداد روزهای با بارندگی به میزان 5 میلیمتر و یا بیشتر. 47

3-2-5 تعداد روزهای با بارندگی به میزان 10 میلیمتر و یا بیشتر. 48

3-2-6. سمت و سرعت باد غالب… 49

? فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها و یافته‌های تحقیق ….. 52

4-1. موقعیت جغرافیایی.. 53

4-2. ویژگی‌های طبیعی بندر انزلی.. 54

4-2-1. زمین‌شناسی.. 54

4-2-2. توپوگرافی.. 57

4-2-3. اقلیم. 59

4-2-3-1. درجه حرارت… 59

4-2-3-2. بارندگی.. 61

4-2-3-3. رطوبت نسبی.. 62

4-2-3-4. ابرناکی.. 63

4-2-3-5. ساعات آفتابی.. 64

4-2-3-6. روزهای یخبندان. 64

4-2-3-7. جهت و سرعت باد. 65

4-2-4. منابع آب… 67

4-2-5. خاک‌شناسی.. 70

4-2-6. پوشش گیاهی.. 71

4-3. نگاهی به برخی از ویژگی‌های دریای خزر. 74

4-3-1. آب و هوا 75

4-3-2. زمین‌شناسی و تکتونیک…. 76

4-3-3. منابع تأمین‌کننده آب دریای خزر. 77

4-3-4. خلیج‌ها، جزایر و بنادر. 79

4-3-5. شرایط اقلیمی گذشته و بازتاب تغییرات اقلیمی بر جغرافیای ساحلی.. 79

4-3-6. رابطه تغییرات اقلیمی و نوسان سطح آب دریای خزر. 80

4-3-7. تغییرات سطح دریای خزر. 81

4-3-8. عوامل مؤثر در نوسان آب دریای خزر. 91

4-4. بررسی تغییرات خطوط ساحلی در استان گیلان. 91

4-5. بررسی شواهد ژئومورفولوژی در سواحل انزلی.. 92

4-5-1.عوامل محدود کننده ژئومورفولوژیکی در محدوده بندر انزلی.. 93

4-5-1-1. تلماسه‌های عرضی Qts. 93

4-5-1-2. تپه‌های ماسه‌ای.. 94

4-5-1-3. واحد رسوبات آبرفتی رودخانه‌ای Qal1.. 97

4-5-1-4. رسوبات سدی برجای مانده (خاكریزهای طبیعی) رودخانه‌ای QaL2.. 98

4-5-1-5. پهنه‌های ماسه‌ای آزاد Qsp. 98

4-5-1-6. مرداب و تالاب… 98

4-5-2. شواهد پیشروی دریای خزر به خشكی.. 100

4-5-2-1. وضعیت ساحل در منطقه انزلی.. 100

4-5-2-2. وضعیت کلی پیشروی در خطوط ساحلی.. 106

4-6. نواحی ساحلی در شهر انزلی.. 107

4-7. تأثیر باد در ایجاد اشکال ژئومورفولوژیکی.. 108

4-8. اثر نوسانات تراز آب دریای خزر. 109

4-9. تأثیر تغییرات سطح آب دریا در منطقه ساحل.. 110

4-10. موانع و محدودیت‌های توسعه شهر انزلی.. 111

4-10-1. نحوه استقرار شهر بر اساس رقوم ارتفاعی.. 113

4-10-2. چگونگی نحوه استفاده از اراضی در شهر. 114

? فصل پنجم: ارزیابی فرضیه، نتیجه‌گیری و پیشنهادها … 115

5-1. ارزیابی فرضیه‌ها 117

5-2. بحث و نتیجه‌گیری.. 118

5-3. راهکارهای پیشنهادی.. 123

فهرست منابع و مأخذ.. 124

چکیده انگلیسی …… 138

چکیده

تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و بهره‌گیری از روش‌های اسنادی و کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی به بررسی محدودیت‌های ژئومورفولوژیكی در توسعۀ فیزیکی شهرستان بندر انزلی و شناسایی و معرفی مناطق آسیب‌دیدۀ آن پرداخته است؛ زیرا توسعۀ فیزیکی شهرها عموماً در ارتباط مستقیم با بستر طبیعی و عوارض ژئومورفولوژی است. لذا با توجه به این اهداف، نتایجی به شرح زیر بدست آمد: بندر انزلی دومین شهر پرجمعیت استان گیلان، با جمعیتی بیش از یکصدهزار نفر به صورت خطی در طول حدود ۱۵ کیلومتر از سمت شمال به دریای خزر و از جنوب به تالاب انزلی محدود می‌شود و آبراهه‌ای که ارتباط دریا و تالاب را برقرار می‌سازد، شهر را به دو قسمت شرقی (غازیان) و غربی (انزلی) تقسیم نموده است. پیشروی آب دریای خزر و به تبع آن تالاب انزلی از دو سو در دهه اخیر خسارات فراوانی را بر شهر وارد ساخته است. به‌طوری‌که شورایعالی شهرسازی و معماری ایران را برآن داشت که برای حل این مشکل به چاره‌اندیشی بپردازد. نهایتاً مقرر شد که خط تراز ۲۴ – متر (ارتفاع از سطح آب‌های آزاد) به عنوان لبه دریا محسوب و هرگونه ساخت و سازی ورای این رقوم به جز تأسیسات سبک و موقت ممنوع اعلام گردد. بر اساس این مصوبه، مقرر شد تأسیسات زیربنایی حیاتی شهر در رقوم بالای ۲۲- متر احداث و به کاربری‌های مسکونی و سایر خدمات وابسته تا رقوم ۲۴ – متر اجازه ساخت و ساز داده شود. بر این اساس حدود ۵۰ درصد از سطح شهر بندر انزلی رقوم ناامن تلقی و نزدیک به ۲۹ هزار جمعیت ساکن در آن بایستی به نقاط امن انتقال داده شوند. محدودیت‌های توسعه شهر در شمال دریای خزر و در جنوب تالاب انزلی و اراضی پست و آبگیر هستند که هیچگونه امکانی را برای توسعه در اختیار نمی‌گذارند. علاوه بر این، بالا آمدن سطح آب دریا طی سال‌های گذشته نیز بخش عمده‌ای از شهر را تخریب یا مورد تهدید قرارداده است. بر این اساس به نظر می‌رسد مناسب‌ترین اراضی برای توسعه شهر با منظور داشتن کدهای ارتفاعی امن(رقوم بالای 24- متر) در امتداد شرقی یعنی امتداد مسیر جاده انزلی به رشت و در امتداد غربی یعنی حول محور ارتباطی انزلی به آستارا می‌باشند. اما این امکان نیز بدلیل خطی شدن بیشتر بافت شهر، تبعات خاص خود را به همراه خواهد داشت و باعث بالارفتن هزینه‌های خدمات زیربنایی شهر می‌گردد. بنابراین مناطق فوق قابل استفاده نمی‌باشد. مناسب‌ترین راه برای اسکان جمعیت و تأمین فضاهای خدماتی مورد نیاز، استفاده از بافت‌های خالی شهر و اراضی خاکی موجود و افزایش معقول میزان تراکم‌های ساختمانی و جمعیتی در بافت‌های موجود می‌باشد. بنابراین مهمترین محدودیت‌های ژئومورفولوژی در شهرستان انزلی دو عامل طبیعی یعنی مرداب انزلی و دریای خزر بوده که هر دو در

 

توسعه شهر انزلی بسیار اثرگذار می‎باشد. البته تغییرات خطوط ساحلی و اشکال ژئومورفولوژی ایجاد شده در این نواحی نیز باعث عدم توسعۀ فیزیکی این شهرستان شده است.

واژگان کلیدی: محدودیت، ژئومورفولوژی، توسعه فیزیكی، شهرستان بندر انزلی

مقدمه

شهر بندر انزلی به جهت محصور شدن از دو جهت جغرافیایی (از سمت شمال با دریا و از سمت جنوب با تالاب بندرانزلی)، برای توسعۀ فیزیکی خود ناگزیر به سمت جهت‌های شرقی و غربی پیرامون خود حرکت می‌کند. طی این فرایند در نیم قرن اخیر چهار روستا از روستاهای حاشیه بلافصل شهر، قربانی توسعه فضایی شهر شده و در آن ادغام شده‌اند. تراکم بالای جمعیت شهر بندر انزلی و کمبود اراضی آن، توسعۀ فیزیکی شهر را به دنبال داشته که تحولاتی را در داخل اراضی پیرامون شهر ایجاد می‌کند. این تحولات منجر به تغییرات کاربری اراضی روستایی و کشاورزی شده و رفته رفته سطح وسیعی از اراضی به ساخت و سازها اختصاص یافته است. شهر بندر انزلی به عنوان تنها نقطه شهری در شهرستان به کانون جذب جمعیت مهاجر تبدیل شده و این روند طی قرن اخیر شهر را با افزایش جمعیت و کاهش اراضی مواجه کرده است. روستاهایی همچون سوسر نویر و وقار در سال 1365 و روستاهای شالور کولیور در سال 1375 طی فرایند خزش شهر در آن ادغام شده‌اند. همچنین روستاهای بشمن و طالب‌آباد که در حاشیه بلافصل شهر واقع شده‏‌اند، از این قاعده مستثنی نبوده و مورد تهاجم ساخت و سازهای شهر قرار گرفته و محل اسکان جمعیت آن شده‌ است. بدین صورت از وسعت اراضی روستاها کاسته شده و با تبدیل شدن به سازه‌های شهری در محدوده شهری ادغام شده‌اند. در واقع شهر با رشد افقی خود به سمت روستاهای حاشیه حرکت کرده و اراضی روستایی را در خود حل می‏‌کند و با گذشت زمان، روستاها به صورت کامل توسط شهر بلعیده می‏‌شوند. تراکم جمعیت، کمبود زمین، شهر را ناگریز به توسعه به سمت اراضی پیرامونی هدایت می‏‌کند. بنابراین با توجه به وجود دو عامل طبیعی یعنی دریا و مرداب و اشکال ایجاد شده ژئومورفولوژی در نواحی ساحلی این تحقیق به بررسی محدودیت‌های ژئومورفولوژیكی در توسعۀ فیزیکی شهرستان بندر انزلی پرداخته و بر این اساس به پنج فصل زیر تقسیم شده است:

فصل اول: کلیات تحقیق؛

فصل دوم: مرور منابع، ادبیات تحقیق و پییشینه تحقیق؛

فصل سوم: روش اجرای تحقیق، مواد و روش؛

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها و یافته‌های تحقیق؛

فصل پنجم: ارزیابی فرضیه‌ها، بحث و نتیجه‌گیری و پیشنهادات.

 1-1. بیان مسئله

گسترش فیزیکی شهرها فرآیندی پویا و مداوم است و طی آن محدوده‌های فیزیکی شهر و فضاهای کالبدی آن در جهات عمودی و افقی از حیث کمّی و کیفی افزایش می‌یابد. هر کدام از این دو روش، کالبد متفاوت و جداگانه‌ای از دیگری ایجاد می‌نماید. رشد فیزیکی به شکل افزایش محدوده شهر یا به اصطلاح گسترش افقی ظاهر می‌گردد و رشد عمودی به صورت درون‌ریزی جمعیت شهری و الگوی رشد شهر فشرده، نمایان می‌شود.

جامعه ما در طی صد سال گذشته صرف‌نظر از علت‌ها و تحت تأثیر تمدن غرب، دگرگونی‌های سریعی را متحمل شده است و نهایتاً شکل جدیدی به خود گرفته که از بسیاری جهات متفاوت با گذشته‌اش می‎باشد. این تغییرات در تمامی عرصه‌های جامعه به نحوی به وجود آمده که سازه‌های سنتی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی جامعه را به هم ریخته و زندگی جدید که در اثر نیازهای زمان شکل گرفته است نه تنها تداوم منطقی و روند گذشته را ندارد بلکه چیزی ورای معنای گذشته است و الگوی جدید را سازماندهی می‎نماید. لیکن توسعۀ کالبدی لجام گسیخته و بدون برنامه یکی از معضلات اصلی در ساختار شهری و اقتصادی ـ اجتماعی کشورهای در حال توسعه است. در ایران نیز مسئله توسعۀ کالبدی بی رویه در برخی شهرها و از جمله شهر انزلی دیده می‌شود. از آنجایی که توسعۀ کالبدی شهرها نابودی اراضی کشاورزی و گسترش به سمت پهنه‌های آسیب‌پذیر را به دنبال خواهد داشت لذا باعث برهم خوردن تعادل و پایداری اکولوژیک در شهرها می‌شود.

استان گیلان با توجه به موقعیت جغرافیایی خود از جمله استان‌های مهاجرپذیر بوده که هر ساله افراد زیادی بدلیل شرایط جغرافیایی منحصر به فرد آن به این استان مراجعه می‌نمایند. شهرستان بندر انزلی یکی از شهرستان‌هایی است که در دهه‌های اخیر از رشد فزاینده‌ جمعیتی برخوردار بوده که از دلایل عمده آن می‌توان به موقعیت طبیعی(دریا، ساحل، مرداب) و شرایط مناسب اقلیمی برای سکونت و همچنین مهاجرپذیر بودن نیروی کار به علت منطقه آزاد تجاری و صنایع و کارخانجات در گروه‌های عمده‌ فعالیت، اشاره نمود. این شهرستان در ناحیه‌ای کاملاً جلگه‌ای به صورت طولی و در ساحل دریای خزر واقع شده و مکان شهر بندرانزلی، بین تالاب بین‌المللی انزلی و دریای خزر می‌باشد. بر این اساس محدودیت‌های توسعه شهر در شمال دریای خزر و در جنوب تالاب انزلی و اراضی پست و آبگیر هستند که امکانات قابل توجهی را برای توسعه در اختیار نمی‌گذارد. علاوه بر این بالا آمدن سطح آب دریا طی سال‌های گذشته نیز بخش عمده‌ای از شهر را تخریب یا مورد تهدید قرار داده است. لذا این تحقیق در نظر دارد محدودیت‌های ژئومورفولوژیکی شهرستان بندر انزلی را مورد بررسی و تحلیل قرار داده و راهکارهایی را برای برون‌رفت از آن پیشنهاد نماید.

1-2. اهمّیت و ضرورت تحقیق

شهرهای امروزی با توجه به گستردگی سطح‌شان که دائماً بر مقدار آن افزوده می‌شود، زمین‌های وسیعی را به خود اختصاص می‌دهند. این زمین‌ها از تركیب واحدهای مختلف توپوگرافی و مورفولوژیك تشكیل می‌یابند. هر اندازه كه شهرها گسترش پیدا كنند، برخورد آنها با واحدهای گوناگون توپوگرافی و ژئومورفولوژی و موضوعات مربوط به آنها زیادتر می‌شود. در این میان با توجه به مقر و مکان قرارگیری این سکونتگاه‌ها در واحدهایی نظیر دامنه‌ها و دره‌ها، سواحل و دشت‌های سیلابی، نقاط مرتفع و پرشیب کوهستانی و موارد دیگری نظیر اینها، نوع محدودیت‌ها و خطرات محیطی تحمیل شده متفاوت بوده و می‌بایست با شناسایی و دسته‌بندی آنها، شرایط مطلوب‌تر و پایدارتری را برای افراد در راستای کاهش خسارات جانی و مالی فراهم نمود. لذا اهمّیت و ضرورت شناخت ویژگی‌های محیط طبیعی با تأکید بر علوم زمین‌شناسی و ژئومورفولوژی جهت تمیز و تشخیص نقاط مناسب و کم‌خطر برای ایجاد بناها و ساختمان‌ها، از مناطق نامساعد و پرخطر، معلوم می‌شود. برای شناخت بخش اعظمی از ویژگی‌های محیط طبیعی نیاز به مطالعه ژئومورفولوژی است. در سایه كسب این گونه آگاهی است كه می‌توان قدم‌های موثری در انتخاب مناسب‌ترین مكان برای ایجاد و گسترش شهرها برداشت و نسبت به جلوگیری از خطر پدیده‌های طبیعی و یا مقابله با آنها اقدامی جدی به عمل آورد.

1-3. اهداف تحقیق

هر تحقیق دارای اهداف مشخصی است. این اهداف به دو گروه هدف‌های کلی و هدف‌های ویژه تقسیم می‎شوند. «هدف کلی» مقصود و منظور نهایی از انجام پژوهش است. هدف کلی مستقیماً از مسئله پژوهش مشتق می‌شود. «اهداف ویژه» تحقیق که اصولاً از مسئله پژوهش و اهداف کلی نشأت می‌گیرند و محقق با بیان این اهداف دقیقاً تصریح می‌کند که در این تحقیق چه انجام می‌شود و چه انجام نمی‌شود (نادری و همکاران، 1389: 11). از اینرو در پژوهش حاضر نیز اهداف کلی و ویژه آن به شرح زیر است:

بررسی محدودیت‌های ژئومورفولوژیكی در توسعۀ فیزیکی شهرستان بندر انزلی؛
شناسایی و معرفی مناطق آسیب‌دیده، ناشی از عوامل ژئومورفولوژی محدودکننده در شهرستان بندرانزلی؛
ارائه راهکارهای لازم در جهت جلوگیری از محدودیت‌های طبیعی در شهرستان بندرانزلی.
1-4. سؤال تحقیق

مهمترین سؤال‌های تحقیق حاضر به شرح زیر می‌باشد:

– عوامل و پدیده‌های تأثیرگذار ژئومورفولوژی بر توسعۀ فیزیکی شهربندر انزلی کدامند؟

– آیا توسعۀ فیزیکی شهر بندر انزلی با عوامل ژئومورفولوژیكی ارتباط مستقیم دارد؟

1-5. فرضیه تحقیق

با توجه به اهداف و پرسش‌های تحقیق، برای این پژوهش دو فرضیه مطرح شده که به شرح زیر می‎باشد:

به نظر می‌رسد بعضی از عوامل ژئومورفولوژیكی مثل دریا و نیز احاطه آب در بیشتر قسمت‌های شهری مانع از توسعۀ فیزیکی شهر بندر انزلی می‌شود.
توسعۀ فیزیکی شهر بندر انزلی با عوامل ژئومورفولوژیكی ارتباط مستقیم دارد.
1-6. روش تحقیق

هدف از انتخاب روش تحقیق، این است که مشخص شود برای بررسی موضوعی خاص، محقق چه روش تحقیقی لازم است اتخاذ کند تا او را هرچه دقیق‌تر و سریع‌تر به پرسش یا پرسش‌های مورد نظر هدایت نماید. با توجه به این که تحقیق حاضر به جمع‌آوری اطلاعات و شواهد میدانی برای آزمون فرضیه‌ها یا پاسخ به سوال‌های مربوط به وضع کنونی شهر می‌پردازد، لذا روش تحقیق به کار رفته در این طرح، توصیفی تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می‌باشد.

1-6-1. روش گردآوری اطلاعات

مرحله گردآوری اطلاعات، آغاز فرآیندی است که طی آن محقق یافته‌های میدانی و کتابخانه‌ای را گردآوری می‌کند و به روش استقرایی به طبقه بندی و سپس تجزیه و تحلیل آنها می‌پردازد و فرضیه‌های تدوین شده خود را

عنوان:
استفاده از مزوپروسSnO2/Al-MCM-41 تحت تابش نور مریی وماوراء بنفش برای تجزیه نوری رنگدانه متیلن بلو
 
استاد راهنما:
دکتر مجید مظفری
 
استاد مشاور :
دکتر جعفر ابولی
 
زمستان 1391
 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                           صفحه

چکیده…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 1

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2

فصل اول:  مقدمه ای بر نانوتکنولوژی

1-1-نانو چیست…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5

1-2- فناوری نانو چیست…………………………………………………………………………………………………………………………….. 8

1-3-گذر از میکرو ذرات با نانو ذرات……………………………………………………………………………………………………………. 10

1-4- نانو تکنولوژی……………………………………………………………………………………………………………………………………. 12

1-5- نانو مواد…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 13

1-6-خطرات نانو مواد…………………………………………………………………………………………………………………………………. 14

1-7-خواص و کاربردهای نانو مواد……………………………………………………………………………………………………………… 15

1-8- مراحل اثرگذاری نانوذرات بر سلامتی…………………………………………………………………………………………………. 16

1-9- برخی راه‌های كنترل اثرات مضرنانوذرات……………………………………………………………………………………………. 17

1-10- فوتوکاتالیست­ چیست……………………………………………………………………………………………………………………… 17

1-11-اصولو فرایند فوتوکاتالیستی……………………………………………………………………………………………………………… 18

1-12-کاتالیزور چیست………………………………………………………………………………………………………………………………. 19

1-13- مفهوم فوتوکاتالیست ها و نحوۀ عملکرد آنها……………………………………………………………………………………. 20

114–  کاربردها و برخی از خواص فتوکاتالیست­ها……………………………………………………………………………………… 21

فصل دوم:   نانو کامپوزیت ها

2-1- نانو کامپوزیت چیست………………………………………………………………………………………………………………………… 24

2-2- شیمی و فناورینانو……………………………………………………………………………………………………………………………… 25

2-3- روش­های ساخت نانو………………………………………………………………………………………………………………………… 26

2-3-1- روش­های مکانیکی………………………………………………………………………………………………………………………. 28

2-3-2- روش فیزیکی………………………………………………………………………………………………………………………………. 28

2-3-3- روش هیدروترمال و سولوترمال…………………………………………………………………………………………………….. 28

2-3-4-روش رسوبگذاری  ………………………………………………………………………………………………………………………… 30

2-3-5-  روش سل- ژل  ………………………………………………………………………………………………………………………… 30

2-4- روش های اندازه گیری خواص………………………………………………………………………………………………………….. 35

2-5-  روش­های میکروسکوپی…………………………………………………………………………………………………………………… 35

2-5-1- میکروسکوپ الکترونی روبشی(SEM)………………………………………………………………………………………….. 36

2-5-2- میکروسکوپ الکترونی عبوری(TEM)                                                                               37

2-5-3-روش پراش اشعه ایکس(XRD)…………………………………………………………………………………………………… 38

2-5-4-روش­های طیف سنجی (اسپکتروفتومتر)…………………………………………………………………………………………. 40

فصل سوم:آزمایشات

3-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 43

3-2- دستگاه‌های مورد استفاده برای شناسایی نانوذرات………………………………………………………………………………. 43

3-2-1- دستگاه پراش اشعة ایكس (XRD)……………………………………………………………………………………………… 43

3-2-2- دستگاه میكروسكوپ الكترونی روبشی (SEM)…………………………………………………………………………….. 44

3-2-3- دستگاه میكروسكوپ الكترونی عبوری (TEM)…………………………………………………………………………….. 44

3-2-4- دستگاه اسپكتروفتومتری مرئی- فرابنفش (UV-Vis)………………………………………………………………….. 44

3-3- مواد اولیه………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 44

3-4-معرفی نانو ذرات دی اکسید قلع(SnO2)…………………………………………………………………………………………….. 45

3-5-کاربرد دی اکسید قلع(SnO2)…………………………………………………………………………………………………………… 45

3-6-تهیه نانو کامپوزیت SnO2…………………………………………………………………………………………………………………. 46

3-7-بررسی مورفولوژی نانو ذراتSnO2توسط SEM………………………………………………………………………………… 46

3-8- بررسی پراش اشعه ایکس( ) نانو ذرات SnO2………………………………………………………………………… 46

3-9–تجزیه عنصری ( )نانوذرات SnO2………………………………………………………………………………………… 47

3-10-تهیه نانو کامپوزیتAl-MCM-41…………………………………………………………………………………………………… 49

3-12-بررسی پراش اشعه ایکس نانو ذرات Al-MCM-41………………………………………………………………………… 50

3-12-2- بررسی پراش اشعه ایکس( ) نانو ذراتAl-MCM-41با نسبت Si/Al 75………………………. 51

3-12-3- بررسی پراش اشعه ایکس( ) نانو ذراتAl-MCM-41با نسبت Si/Al 100…………………….. 52

3-12-4- بررسی پراش اشعه ایکس( ) نانو ذراتAl-MCM-41 با نسبت Si/Al 150…………………… 53

3-13- بررسی مورفولوژی نانو ذرات Al-MCM-41توسط ……………………………………………………………. 54

3-13-1- بررسی مورفولوژی نمونه  Al-MCM-41با نسبت Si/Al 25توسط ……………………………….. 54

3-13-2 بررسی مورفولوژی نمونه  Al-MCM-41با نسبت Si/Al 75توسط …………………………………. 54

3-13-3-بررسی مورفولوژی نمونه  Al-MCM-4با نسبت Si/Al 150توسط ……………………………. 55

3-14-تهیه نانو کامپوزیت SnO2/Al-MCM-41 در محیط اسیدی…………………………………………………………… 55

3-15- بررسی پراش اشعه ایکس( ) نانو ذراتSnO2/Al-MCM-41…………………………………………….. 56

3-16- بررسی مورفولوژی نانو ذرات SnO2/Al-MCM-41در محیط اسیدی توسط …………………….. 57

3-17-تجزیه عنصری ( )نانوذرات/Al-MCM-41SnO2 در محیط اسیدی……………………………………… 58

3-18- بررسی مورفولوژی نانو ذرات SnO2/Al-MCM-41توسط TEM………………………………………………….. 59

3-19-تهیه نانو کامپوزیت SnO2/Al-MCM-41 در محیط بازی………………………………………………………………. 59

3-20- بررسی پراش اشعه ایکس( ) نانو ذراتSnO2/Al-MCM-41 ……………………………………………. 60

3-21- بررسی مورفولوژی نانو ذرات SnO2/Al-MCM-41در محیط بازی توسط ………………………… 61

 

3-22-تجزیه عنصری ( )نانوذرات/Al-MCM-41SnO2در محیط بازی………………………………………….. 62

3-23-بررسی خاصیت فوتوکاتالیستی نانو کامپوزیت SnO2/Al-MCM-41……………………………………………… 63

3-24- اندازه گیری فعالیت فتوکاتالیستی……………………………………………………………………………………………………. 63

3-25- فعالیت فتوکاتالیستی نانو کامپوزیتSnO2/Al-MCM-41تحت تابش امواج ماورای ……………………… 63

3-26- تعیین ثابت سرعت واکنش های فتوکاتالیستی………………………………………………………………………………… 65

فصل چهارم: نتیجه گیری و پیشنهادات

4-1- نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………. 67

4-2- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………………… 68

فهرست منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 69

چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 71

فهرست جدول ها

عنوان                                                                                           صفحه

جدول (1-1). برخی از رویدادهای مهم تاریخی در فناوری و علوم نانو………………………………………………………….. 8

جدول (1-2). برخی کاربرد های فعلی و آینده موادنانو………………………………………………………………………………. 14

جدول (3-1).  مواد اولیه مصرفی……………………………………………………………………………………………………………… 44

جدول (3-2). ثابتهای سرعت تجزیه نوری متیلن بلو بوسیله نانو کامپوزیت …SnO2/Al-MCM-41……….. 65

فهرست شکل ها

عنوان                                                                                           صفحه

شکل (1-1). مقایسه……………………………………………………………………………………………………………………………………. 6

شکل (1-2). مراحل مختلف آلوده­سازی بدن توسط نانوموا…………………………………………………………………………… 16

شکل(1-3). شماتیکی ازفرایند تجزیه موادآلی به …………………………………………………………………………. 18

شکل(1-4). طرح شماتیکی از خواص فتوکاتالیست­ها…………………………………………………………………………………… 21

شکل(2-1). طرح شماتیکی از روش بالا به پایین و روش پایین به بالا…………………………………………………………. 27

شکل(2-2). طرح شماتیکی از خلاصه­ی فرایند سل- ژل…………………………………………………………………………….. 33

شکل(2-3). الکترونی شماتیکی از میکروسکوپ روبشی ……………………………………………………………………. 36

شکل(2-4).شماتیکی ازمیکروسکوپ الکترونی عبوری ………………………………………………………………………… 38

شکل(2-5). طرح پراش اشعه ایکس……………………………………………………………………………………………………………. 39

شکل(2-6) پهنای پیک در نصف ارتفاع……………………………………………………………………………………………………….. 39

شکل (3-1). تصویری از نانو ذره SnO2را که از طریق میکروسکوپ الکترونی SEM………………………………… 46

شکل(3-2). پراش اشعه ایکس نانو ذرات  SnO2……………………………………………………………………………………….. 47

شکل(3-3). تجزیه عنصری نمونه SnO2……………………………………………………………………………………………………. 48

شکل(3-7). بررسی پراش اشعه ایکس (XRD)نانو ذرات Al-MCM-41(Si/Al25)………………………………… 50

شکل(3-8). بررسی پراش اشعه ایکس( ) نانو ذراتAl-MCM-41با نسبت Si/Al 75……………………… 51

شکل(3-9). بررسی پراش اشعه ایکس( ) نانو ذراتAl-MCM-41 با نسبت Si/Al 100………………….. 52

شکل(3-10).بررسی پراش اشعه ایکس( ) نانو ذراتAl-MCM-41با نسبت Si/Al 150………………….. 53

شکل(3-11). تصاویری از  را برای نمونه Al-MCM-41با نسبت Si/Al 25……………………………………. 54

شکل(3-12). تصاویری از  را برای نمونه Al-MCM-41بانسبت Si/Al 75…………………………………….. 54

شکل(3-13). تصاویری از  را برای نمونه Al-MCM-41با نسبت   Si/Al 150………………………………. 55

شکل(3-14). بررسی پراش اشعه ایکس نانو ذراتSnO2/Al-MCM-41 …………………………………………………. 56

شکل(3-15). بررسیمورفولوژی نانو ذرات SnO2/Al-MCM-41در محیط اسیدی توسط ………………. 57

شکل(3-16). تجزیه عنصری نمونه نانوذرات/Al-MCM-41SnO2 در محیط اسیدی…………………………………. 58

شکل(3-17). بررسی مورفولوژی نانو ذرات SnO2/Al-MCM-41توسط TEM…………………………………………. 59

شکل(3-18). پراش اشعه ایکس نانو ذراتSnO2/Al-MCM-41 با نسبت Si/Al 150 در محیط بازی………. 60

شکل(3-19). بررسی مورفولوژی نانو ذرات SnO2/Al-MCM-41در محیط بازی توسط ……………….. 61

شکل(3-20). تجزیه عنصری نمونه نانوذرات/Al-MCM-41SnO2در محیط بازی……………………………………… 62

شکل(3-21). تجزیه نوری متیلن بلو بوسیله نمونه های(a)Al-MCM-41…………………………………………………… 64

 

چکیده

طبق گزارشات به عمل آمده فوتوکاتالیست های ناهمگن برای تجزیه نوری ترکیبات آلاینده مناسب هستند .بسیاری از اکسیدهای فلزی نیمه رسانا نظیر :TiO2,SnO2, ZnO2وغیره بعنوان فوتوکاتالیست در واکنش های شکست آب ,سنتز ترکیبات آلی وحذف آلودگی پسابها می توانند بکار گرفته شوند .در این پروژه ما با بهره گرفتن از روش هیدروترمال مزوپروس AL-MCM-41را از درصد های مختلف آلومنیوم سنتز کرده ونانو ذرات SnO2 را بر روی مزوپروس نشانده و خاصیت فوتوکاتالیستی آن را بررسی نموده ایم .

برای بررسی مورفولوژی و اندازه نانو کامپوزیتهای بدست آمده از تکنیک پراش اشعه ایکس (XRD),دستگاه FTIR ,میکروسکوپ الکترونی روبشی ,(SEM) میکروسکوپ الکترونی عبوری    استفاده شد .

فعالیت فوتوکاتالیستی نانوکامپوزیت SnO2/Al-MCM-41در دو محیط بازی و اسیدی بوسیله متیلن بلو به عنوان یک مدل آلودگی آلی وتحت تابش نور لامپ جیوه فشار بالا به عنوان منبع نور ماوراء بنفش انجام شد .نانو کامپوزیت SnO2/Al-MCM-41در محیط اسیدی تحت تابش نور ماوراء بنفش بیشترین ثابت سرعت 0.049بردقیقه رانشان میدهد.

مقدمه:

یکی از زمینه های رو به رشد در حیطه نانو مواد توسعه روش های تولید نانو ذرات و در نهایت صنعتی کردن آن است در نانو ذرات و به طور کلی در نانو ساختار ها, ریز بودن اندازه ذرات در مقیاس نانو خواص منحصر به فردی اعم از خواص الکترونیکی, الکتریکی اپتیکی و…..ایجاد می کند.,اگر چه امروزه تعیین دقیق این گازها توسط دستگاه های آنالیز مانند کروماتوگرافی گازی ,اسپکتروسکپی جرمی و مادون قرمز میسر است اما این دستگاه ها گرانقیمت وپیچیده هستند و کارکردن با آنها نیازمند به مهارتهای خاصی است.از این سنسور های گازی به لحاظ سادگی حجم کم وحساسیت بالا می توانند جایگزین مناسبی برای سیستم های فوق باشند.تخریب آلاینده­های آلی به علت افزایش آلودگی محیط زیست در سال­های اخیر موجب شده است که فتوکاتالیست جهت درک علمی و کاربردهای بالقوه، به طور گسترده مورد توجه قرار گیرد. فتوکاتالیستSnO2 به علت پایداری فتوشیمیایی عالی، هزینه پایین و غیر سمی بودن، در پاکسازی محیط زیست از طریق تخریب آلاینده­های آلی و تولید هیدروژن از طریق شکافتن آب کاربرد گسترده­ای دارد . از انجایی که نیمه رساناهای فوتوکاتالیستی در دو دهه گذشته جاذبه های زیادی را در حذف آلودگی ها در محیط زیست ایجاد نموده اند . لذا در این تحقیق سعی می شود نانو کامپوزیت SnO2/Al-MCM-41را  سنتز و خواص فوتوکاتالیستی آن را در رفع آلاینده ها بررسی نماییم. [7،6،5،4،3،2،1].

تاریخچه ی نانو تکنولوژی در دنیا

در طول تاریخ بشر از زمان یونان باستان، مردم و به خصوص دانشمندان آن دوره بر این باور بودند كه مواد را می توان آنقدر به اجزاء كوچك تقسیم كرد تا به ذراتی رسید كه خردناشدنی هستند و این ذرات بنیان مواد را تشكیل می دهند، شاید بتوان دموكریتوس فیلسوف یونانی را پدر فناوری و علوم نانو دانست چرا که در حدود 400 سال قبل از میلاد مسیح او اولین كسی بود كه واژة اتم را كه به معنی تقسیم نشدنی در زبان یونانی است برای توصیف ذرات سازنده موادبه كاربرد.

با تحقیقات و آزمایش های بسیار، دانشمندان تاکنون 108 نوع اتم و تعداد زیادی ایزوتوپ كشف كرده اند. آنها همچنین پی برده اند كه اتم ها از ذرات كوچكتری مانند كوارك ها و لپتون ها تشكیل شده اند. با این حال این كشف ها در تاریخ پیدایش این فناوری پیچیده زیادمهم نیست.

نقطه شروع و توسعه اولیه فناوری نانو به طور دقیق مشخص نیست. شاید بتوان گفت كه اولین نانوتكنولوژیست ها شیشه گران قرون وسطایی بوده اند كه از قالب های قدیمی) (Medieal forges برای شكل دادن شیشه هایشان استفاده می كرده اند. البته این شیشه گران نمی دانستند كه چرا با اضافه كردن طلا به شیشه رنگ آن تغییر  میكند. در آن زمان برای ساخت شیشه های كلیساهای قرون وسطایی از ذرات نانومتری طلا استفاده می شده است و با این كار شیشه های رنگی بسیار جذابی بدست می آمده است. این قبیل شیشه ها هم اكنون در بین شیشه های بسیار قدیمی یافت می شوند. رنگ به وجودآمده در این شیشه ها برپایه این حقیقت استوار است كه مواد با ابعاد نانو دارای همان خواص مواد با ابعاد میكرو نمی باشند.

در واقع یافتن مثالهایی برای استفاده از نانو ذرات فلزی چندان سخت نیست.رنگدانه های تزیینی جام مشهور لیکرگوس در روم باستان (قرن چهارم بعد از میلاد) نمونه ای از آنهاست. این جام هنوز در موزه بریتانیا قرار دارد و بسته به جهت نور تابیده به آن رنگهای متفاوتی دارد.  نور انعکاس یافته از آن سبز است ولی اگر نوری از درون آن بتابد، به رنگ قرمز دیده می شود آنالیز این شیشه حکایت از وجود مقادیر بسیار اندکی از بلورهای فلزی ریز 007(nm) دارد.که حاوی نقره و طلا با نسبت مولی تقریبا 14 به 1 است حضور این نانوبلورها باعث رنگ ویژه جام لیکرگوس گذشته است. اخیراً در عملیات باستان شناسی کشف شده که برخی از سرامیک­های لعاب­دار دوره­ی خلفای عباسی دارای طرحی بسیار پیچیده هستند و چندین رنگ و تلالو رنگین کمانی را از خود نشان می­دهند. تعدادی از این کاشی­ها در برخی مساجد کشور تونس به کار برده شده است. وقتی نور سفید به این سرامیک­ها برخورد می­ کند، بسته به زاویه تابش رنگ لعاب عوض می­شود (مانند بال پروانه یا رنگ روی لوح­های فشرده). این جلوه­ها از کنار هم قرار گرفتن تناوبی نانو ذرات که هر ذره خواص نوری منحصر به فردی دارد، به وجود می­آید. [9،8].

تعداد صفحه : 85

چكیده

 

بذر اغلب گیاهان دارویی به دلیل سازگاری اكولوژیكی با شرایط محیطی، دارای انواع خواب می‌باشند. شناخت عوامل اكوفیزیولوژیكی مؤثر بر رفع خواب و ایجاد شرایط بهینه برای جوانه‌زنی بذر گیاهان دارویی جهت تولید و پرورش آنها، یك امر ضروری است. به همین منظور جهت ارزیابی اثر تیمارهای مختلف بر شكستن خواب و تحریك جوانه‌زنی بذور شش گونه مهم گیاهان دارویی شامل زیره سبز (Cuminum cyminum L.)، زیره سیاه ایرانی (Bunium percicum B.)، كرفس كوهی (Kelussia  odoratissima M.)، بادرنجبویه (Melussia officinalis L.)، سرخارگل (Echinacea purpurea L.) و چویل (Ferulago angulata B.) از کلکسیون بخش تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی اصفهان جمع‌آوری شد. آزمایش جوانه‌زنی در قالب طرح كاملاً تصادفی با 10 تیمار، در 4 تكرار انجام شد. تیمارها شامل:  1- شاهد (آب مقطر) 2-محلول نیترات پتاسیم یك درصد 3-محلول نیترات پتاسیم سه درصد 4-محلول 500 قسمت در میلیون(ppm) جیبرلیك اسید(Gibberellic acid). 5-محلول  1000 ppm جیبرلیك اسید 6- آب گرم (50 درجه سانتی‌گراد) 7-سرمادهی مرطوب 8-سائیدن مكانیكی بذر 9-تنش اسمزی بذر با PEG (Polyethylene glycol) 14700،( 5/1- بار ) 10-تنش اسمزی بذر با پلی اتیلن گلیكول (PEG) 14700،) 3- بار). نتایج این بررسی نشان داد كه بهترین تیمار برای رفع خواب بذر زیره سبز كه منجر به بیشترین سرعت و درصد جوانه‌زنی شد، سرمادهی مرطوب و جیبرلیك اسید 500 و 1000 ppm بود. برای گیاه سرخارگل، تیمارهای جیبرلیك اسید 500 و 1000 ppm بیشترین سرعت و درصد جوانه‌زنی را باعث شدند. برای رفع خواب بذر بادرنجبویه، بهترین پیش‌تیمار پلی‌اتیلن گلیكول 5/1-  و 3- بار و جیبرلیك اسید 1000 ppm بود. بیشترین درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر زیره سیاه با اعمال ‌تیمارهای سرمادهی مرطوب 8 هفته‌ای و جیبرلیك اسید 1000  ppmمشاهده شد. در گیاه كرفس كوهی و چویل، تنها تیماری كه باعث جوانه‌زنی و شكستن خواب بذر این گیاه شد، تیمار سرمادهی مرطوب 10 هفته‌ای بود.

كلمات كلیدی:

خواب بذر، جوانه‌زنی، زیره سبز، زیره سیاه ایرانی، بادرنجبویه، كرفس كوهی، سرخارگل، چویل.

1-مقدمه

توانایی بذرها در به تأخیر انداختن جوانه‌زنی خود تا زمانی كه مكان و زمان برای استقرار آن‌ها مساعد باشد، یكی از مكانیزم‌های مهم بقا در گیاهان است. خواب بذر[1] (كمون بذر) ممكن است برای تحلیل‌گران و محققان بذر چالش پیچیده و معمّا‌گونه‌ای باشد، امّا روشی است كه برای بقا و سازگار شدن گیاهان با محیط رشدشان ضروری است (McDonald,2005).

خواب بذر، یك صفت قابل توارث به شمار می‌رود و شدت توارث‌پذیری آن به شرایط محیطی حاكم در طی نمو بذر بستگی دارد. به طور معمول گیاهانی كه تاریخچه اهلی شدن آن‌ها طولانی است نسبت به گیاهان وحشی و گیاهانی كه از تاریخچه اهلی شدن آن‌ها چندان نمی‌گذرد، خواب كمتری دارند (کیانی،1386). زمانی كه بذر گونه‌های اهلی شده دارای خواب باشد، تولید كنندگان بذر، خریداران و تحلیل‌گران بذر با مشكل روبرو می‌شوند. در برخی محصولات زراعی از قبیل غلات زمستانه، داشتن حدّی از خواب جهت جلوگیری از جوانه‌زنی بذرها روی بوته مادری[2] قبل از برداشت و كمك به حفظ كیفیت بذر، ضروری است. خواب ممكن است سبب حفظ بذرهای گونه‌های مختلف در خاك برای چندین سال و بدون اینكه جوانه بزنند، شود. این مسأله دلیل حضور علف‌های هرز و گیاهان ناخواسته در مزارعی است كه به طور متوالی كشت می‌شوند(Baskin,2003).

تصور غلطی كه در مورد خواب بذر وجود دارد این است كه خواب به عنوان استراحت بذر در غیاب شرایط مناسب برای جوانه‌زنی در نظر گرفته می‌شود. این حالت را اغلب سكون[3] می‌نامند. امّا خواب واقعی به حالتی اطلاق می‌شود كه بذرها حتّی در شرایط محیطی مناسب برای جوانه‌زنی هم جوانه نمی‌زنند(McDonald,2005).

كیفیت بذر، شامل خصوصیات ژنتیكی همچون، خواب بذر، قوه نامیه[4]، قدرت جوانه‌زنی، بنیه یا قدرت بذر[5]، میزان رطوبت، قابلیت انبارداری بذر، زوال یا عمر بذر می‌باشد. امروزه كشاورزان به خصوص در كشورهای در حال توسعه با مشكلاتی از قبیل ناهمگنی خاك و عدم وجود شرایط مناسب ساختمان خاك مواجه هستند،كه همین مسأله سبب بروز مواردی از جمله كاهش درصد جوانه‌زنی و عدم سبز شدن یكنواخت بذرها، رشد نابرابر گیاهان جوانه زده و رقابت نابرابر آن‌ها با همدیگر در استفاده از منابعی نظیر نور، مواد غذایی و آب شده و این عوامل سبب تفاوت در وزن توده زنده گیاهان و نهایتاً عملكرد آن‌ها می‌شود. بنابراین با توجه به شاخص‌های كیفیت بذر، می‌توان از پیش‌تیمارهای مختلف قبل از فرآیند جوانه‌زدن جهت حصول حداكثر جوانه‌زنی استفاده كرد.

پیش تیمار یا پرایمینگ[6] عبارتست از جذب آب به مقدار لازم برای آغاز وقایع جوانه‌زنی كه با خشك كردن بعدی همراه است. هدف از اجرای پرایمینگ افزایش درصد جوانه‌زنی، كوتاه كردن متوسط زمان جوانه‌زنی، بهبود رشد و افزایش قدرت گیاهچه در طیف وسیعی از شرایط محیطی مناسب و نامناسب است(McDonald,2005).این روش در گیاهان دارای بذر ریز نظیر كلزا و یونجه و محصولاتی با ارزش اقتصادی، همچون گیاهان دارویی، كه به خروج سریع و یكنواخت نیازمندند، موفقیت‌آمیز بوده است (امید بیگی،1384).

به منظوراهلی كردن و كشت گیاهان وحشی و خودرو كه دارای خواص دارویی هستند، مطالعات زیادی صورت پذیرفته است. عمده مشكل كشت این قبیل گیاهان، داشتن دوره خواب در بذر این گیاهان است كه سبب كاهش درصد جوانه‌زنی و مشكلات بعدی می‌شود(امید بیگی،1384). به دلیل عوارض مربوط به داروهای شیمیایی، امروزه اكثر جوامع به سمت داروهای گیاهی متمایل شده‌اند. جمع‌آوری این گیاهان خودرو از كوه و جنگل‌ها به تنوع زیستی خسارت زیادی وارد كرده است. بنابراین اهلی كردن و تولید این قبیل گیاهان بیش از گذشته نمود پیدا می‌كند و اوّلین گام جهت حصول تولید و عملكرد بالا، غلبه بر خواب بذر این قبیل گیاهان با استفاده از انواع پیش‌ تیمارها می‌باشد.

با توجه به موارد اشاره شده، مهم‌ترین اهداف این پژوهش عبارت بودند از:

تعیین بهترین و مناسب‌ترین پیش‌ تیمارهای مؤثر بر افزایش سرعت و درصد جوانه‌زنی بذور گیاهان دارویی زیره سبز، زیره سیاه ایرانی، كرفس كوهی، بادرنجبویه، سرخارگل و چویل.

-مروری بر تحقیقات انجام شده

2-1- خواص دارویی و اهمیت زیره سبز

زیره سبز با نام علمی  Cuminum  cyminum L. گیاهی است بوته‌ای و علفی یكساله به ارتفاع حداكثر 50 سانتی‌متر. ساقه‌ی این گیاه راست و دارای انشعابات دوتایی است. ریشه‌ی آن باریك و بلند و به رنگ سفید است. برگ‌ها به خاطر تقسیمات و بریدگی‌های زیاد باریك و نخی‌شكل هستند و به صورت متناوب بر روی ساقه قرار گرفته‌اند. گل‌ها كوچك به رنگ سفید و گاهی صورتی می‌باشند كه مجموع آن‌ها به صورت چتر مركب در انتهای ساقه قرار گرفته‌اند(کیانی،1386). میوه‌ها دوكی شكل و به طول حداكثر 6 میلی‌متر و عرض 5/1 میلی‌متر می‌باشند كه سبز كم رنگ مایل به خاكستری هستند و بوی معطری دارند. بجز میوه، قسمت‌های دیگر گیاه نیز معطر است. قسمت مورد استفاده این گیاه میوه‌های آن است كه سرشار از اسانس می‌باشد.جنس، گونه، نوع اسانس و تركیبات گیاه زیره‌ی سبز با زیره‌ی سیاه كاملاً متفاوت است و اثرات دارویی آن‌ها نیز در بعضی موارد تفاوت دارد.بیشترین مصرف زیره‌ی سبز در جهان در صنایع غذایی، ادویه‌جات، طعم دهنده‌ها، خوشبو كننده‌ها و صنایع عطرسازی می‌باشد.علاوه بر این‌ها از اسانس زیره‌ی سبز در صنایع آرایشی و بهداشتی و صنایع غذایی استفاده می‌شود (امیدبیگی، 1381).

2-2-خواص دارویی و اهمیت زیره سیاه ایرانی

زیره سیاه ایرانی با نام علمی Bonium percicum B.  گیاهی است دو ساله مانند هویج (بعضی از ارقام آن یكساله است)، ساقه آن توخالی و برگ های آن سبز با بریدگی و تقسیمات دو مرتبه‌ای كه به صورت نوار نخی مانند است. گل‌های آن سفید رنگ به صورت چتر مركب که در انتهای ساقه‌های گل دهنده كه بلندی آن‌ها به 90-50 سانتی متر می‌رسد ظاهر می‌شود. ریشه آن دوكی شكل و میوه آن کشیده و باریك به طول 5 میلی‌متر كه در دو طرف باریك می‌شود. ارقام دو ساله زیره سیاه احتیاج به یك دوره رویش دوم برای رسیدن میوه دارد (صابر آملی،1382). گل های زیره سیاه معمولاً در اردیبهشت سال دوم ظاهر می‌شود و 5/2-2 ماه بعد میوه آن كه زیره است می‌رسد و همین كه تقریباً میوه‌ها به رنگ قهوه‌ای درآمد، برداشت محصول باید با احتیاط آغاز شود.گیاه زیره سیاه از گیاهان قدیم است كه از روزگاران كهن، بشر آن را شناخته و از اوایل قرون وسطی كشت آن در اروپا، ابتدا در

 

سیسیل و جنوب جزایر اسكاندیناوی آغاز شده. در كتابهای طب سنتی گیاهی آلمان كه قرن 12 میلادی منتشر شده‌اند در همه آن ها از این گیاه به نام Kummich نام برده شده است.

از زیره سیاه به عنوان محرك اشتها، ضد تشنج، معرق و اسانس آن ضد قارچ است و یكی از مصارف مهم زیره سیاه به عنوان چاشنی و ادویه در صنایع غذایی است (امیدبیگی، 1381).

2-3-خواص دارویی و اهمیت كرفس كوهی

كرفس كوهی با نام علمی  Kelussia odoratissima M. یكی از گونه‌های منحصر به فرد گیاهان دارویی ایران و از خانوادهUmbelliferaceae  می‌باشد كه به عنوان سبزی معطر در غذا مصرف می‌شود و نیز به لحاظ دارا بودن خواص دارویی بسیار، از جمله تقویت كنندگی قلب، ضدعفونی كنندگی، كم كردن قندخون، كاهش فشارخون و غیره در گیاه درمانی مورد استفاده فراوان قرار می‌گیرد(امید بیگی،1384).

خصوصیات كرفس كوهی

كرفس كوهی را مظفریان در سال 2003 به عنوان گونه‌ای از جنس Kelussiae معرفی كرد، این گیاه كه جنبه دارویی و غذایی دارد مختص برخی مراتع ایران است. تاكنون وجود این گونه در سایر مناطق در سطح جهان گزارش نشده است (کیانی،1386).كرفس كوهی برخلاف برخی صاحب‌ نظران گیاه شناسی در ایران كه آن را گیاهی دو ساله معرفی كرده‌اند، گیاهی است چندساله كه ارتفاع آن تا 120 سانتی‌متر می‌رسد. دارای ریشه‌ای راست و دوكی شكل به همراه غده بزرگی در قسمت فوقانی است كه این قسمت مملو از مواد غذایی مورد نیاز گیاه و تجدید نسل گیاه می‌باشد.

برگ ها دارای بریدگی‌های پنجه‌ای و دو قاعده دارای دمبرگ‌های بلند و بدون غلاف می‌باشد.گل آذین كرفس كوهی با گل‌های زرد رنگ به صورت چتر انتهایی كاملاً بارور و چترهای جانبی که اغلب گل‌های نر و غیر بارور و به صورت دو تا هشت‌ تایی هستند. بذر این گیاه درشت و صفحه‌ای شكل به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد است و در سطح بذر سه رگ كاملاً برجسته به رنگ زرد مشاهده می‌شود (کیانی،1386).

2-4-خواص دارویی و اهمیت بادرنجبویه

بادرنجبویه با نام علمیMelissa Officinalis L. از جمله گیاهان دارویی است كه در تمام تقسیم‌بندی‌های گیاهان، جزء گیاهان دارویی درجه اول و سبز معرفی می‌شود (کیانی،1386). این گیاه نیرو دهنده و ضد تشنج است و به علاوه مقّوی معده، بادشكن، تسهیل كننده عمل هضم و به خاطر تحریك جریان خون باعث ادرار و عرق می‌شود و همچنین بیماری های كولیت روده، چنگ‌زدگی معده، تپش قلب، سردرد و سرگیجه و هم چنین در درمان اختلالات گوارشی و قلبی دارای منشأ عصبی و اضطراب، كاربرد فراوانی دارد (مجنون حسینی و دوازده امامی، 1386).

2-5-خواص دارویی و اهمیت سرخارگل

سرخارگل گیاهی است با نام علمی Echinacea purpurea L. علفی و چند ساله از تیره‌ی كاسنی می‌باشد كه ارتفاع آن حداكثر به 1 تا 5/1 متر می رسد. برگ‌های پایین ساقه تخم مرغی تا نیزه‌ای شكل هستند كه حداكثر 30 سانتی متر طول و 20 سانتی‌متر عرض دارند. ساقه از انشعابات فراوانی برخوردار بوده و دارای پرزهای زبر و خشنی است. گل ها معمولاً به رنگ ارغوانی، صورتی، قرمز ارغوانی، زرد و نارنجی دیده می‌شود و دیسك مركز آنها (گل‌های لوله‌ای) سبز تیره، قهوه‌ای تیره و سیاهرنگ می‌باشد(امید بیگی،1381).

این گیاه، دائمی با چهارگونه و شش واریته است كه همگی بومی آمریكای شمالی هستند و در ایالت متحده و كانادا در سطح وسیع كشت می‌شود. در اروپا، استرالیا و روسیه نیز كشت و كار آن رواج داردWills & Stuart, 2002)). سه گونه به صورت تجاری شناخته شده‌اند كه عبارتند از:

Echinacea purpurea
E. pallida var pallida
E. pallida var anyustifolia
این گیاه برای اولین بار در سال 1372 توسط دكتر رضا امیدبیگی به ایران آورده شد و توسط دكتر سید محمد فخر طباطبایی به نام سرخارگل نامگذاری گردید.

بومیان آمریكا از اوایل قرن 17 میلادی از این گیاه برای درمان مارگزیدگی، بیماری‌های لثه و دهان، سرماخوردگی و … استفاده می‌كرده‌اند. سرخارگل امروزه به عنوان یكی از مهمترین گیاهان دارویی در جهان مطرح است و كشت آن به صورت فزاینده‌ای در حال افزایش است. از آنجا كه این گیاه خاصیت تقویت سیستم ایمنی بدن و ضد ویروس دارد، در درمان بسیاری بیماری‌های ویروسی می توان از آن استفاده كرد و امروزه به عنوان

چکیده

هدف از انجام این تجزیه و تحلیل بررسی ارتباط پویای میان سرمایه گذاری، درآمد و سود سهام پرداختی در بورس اوراق بهادارمی باشد.  قلمرو مکانی تحقیق شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی آن دوره شش ساله بین سالهای  1387 تا ١٣92 می‌باشد. همچنین برای تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه‌های تحقیق از روش خود رگرسیون برداری استفاده شده است. از نتایج بدست آمده از مدل خود رگرسیون برداری مشخص است در ستون اول متغیر سود تقسیمی است و ضریب آن نشان دهنده این است که وقفه اول سود تقسیمی بر خودش تاثیر مثبت داشته و افزایش این متغیر در وقفه اول منجر به افزایش دوباره آن می شود. ستون دوم این جدول متغیر درآمد  می باشد و نشان می دهد که وقفه اول منجر به کاهش خودش شده است. ستون سوم این جدول مربوط به متغیر سرمایه گذاری می باشد. مقادیر به دست آمده از این متغیر نشان دهنده این است که وقفه اول متغیر سرمایه گذاری بر خودش تاثیر مثبت داشته و افزایش این متغیر در وقفه اول منجر به افزایش دوباره آن می شود.

کلمات کلیدی: سرمایه گذاری، سود سهام پرداختی، درآمد، مدل خود رگرسیون برداری

فهرست مطالب

1-1 مقدمه 2

1-2 بیان مسئله 3

1-3 ضرورت انجام تحقیق. 5

1-4 سوالات تحقیق. 5

1-5 فرضیه های‌ تحقیق. 5

1-6 هدف اساسی پژوهش… 6

1-7 متغیرهای تحقیق. 7

1-8  قلمرو تحقیق. 8

1-8-1 قلمرو موضوعی تحقیق. 8

1-8-2 قلمرو مکانی تحقیق. 8

1-8-3 قلمرو زمانی تحقیق. 8

1-9 جامعه آماری. 8

1-10 نمونه آماری. 9

1-11 ساختار کلی تحقیق. 10

2-1) مقدمه 11

2-2) مفاهیم و تعاریف.. 12

2-2-1) مدیریت مبتنی بر ارزش.. 12

2-2-2)  مدیریت مبتنی بر ارزش در عمل. 15

2-2-3) سازمان چگونه ارزش خلق می کند؟ 15

2-2-4) اندازه گیری ارزش خلق شده 17

2-2-4-1) معیارهای خارجی. 17

2-2-4-2) معیارهای داخلی.. 20

2-2-4-2-1) جریان نقدی. 20

2-2-4-2-2 ) تجزیه و تحلیل ارزش سهامدار 21

2-2-4-2-3  ) سود اقتصادی EP. 22

2-2-4-2-4) ارزش افزوده اقتصادی. 23

2-2-5)  دلایل مطرح شدن ارزش افزوده اقتصادی. 24

2ـ2ـ6) تعریف ارزش افزوده اقتصادی. 27

2-2-7) سرمایه 28

2-2-8) سود خالص پس از کسر تعدیلات.. 28

2-2-9) تعریف و نحوه محاسبه هزینه سرمایه 29

2-2-9-1) هزینه بدهی ها 30

2-2-9-2) هزینه سهام ممتاز 30

2-2-9-3) هزینه سهام عادی و سود انباشته 31

2-2-9-3-1) مدل بدون رشد. 32

2-2-9-3-2)مدل رشد گوردون. 33

2-2-9-3-3) مدل صرف ریسک.. 34

2-2-9-3-4) رویکرد ارزیابی ریسک(مدل انتظاری (CAPM.. 34

2-2-10) محاسبه میانگین موزون هزینه سرمایه 35

2-2-10-1) روش ارزش دفتری. 36

2-2-10-2)روش ارزش بازار 37

2-2-11) مشکلات محاسباتی هزینه سهام عادی در ایران. 37

2-2-12 ) دارایی های عملیاتی و سرمایه عملیاتی. 38

2-2-13 ) ترازنامه ارزش افزوده اقتصادی و ترازنامه قانونی. 40

2ـ2 ـ14 ) محاسبه ارزش افزوده اقتصادی. 41

2ـ2ـ14ـ2 ) نرخ بازده از رویکرد مالی. 42

2-2-15 ) معادلهای حقوق صاحبان سهام 42

2-2-16)ارزش افزوده اقتصادی در عمل. 44

2-2-17)تکامل ارزش افزوده اقتصادی. 45

2-2-18)ارزش افزوده اقتصادی از دیدگاه مدیریت مالی. 46

2-2-19) راه های افزایش ارزش افزوده اقتصادی. 48

2-2-20) بررسی مفاهیم مربوط به سود 48

2-2-20-1) بررسی سود نقدی. 49

2-2-20-2  مفهوم سود در حسابداری. 50

2-2-20-3  مفهوم سود هر سهم. 50

2-2-21 تجزیه و تحلیل نسبت های مالی. 50

2-2-21-1  نسبت های نقدینگی. 52

2-2-21-2 نسبت های فعالیت.. 53

2-2-21-3 نسبت های سرمایه گذاری. 55

2-3 پیشینه تحقیق. 57

2-3-1 پژوهش های داخلی. 57

2-3-2) پژوهش های خارجی. 59

2-4) خلاصه فصل. 61

3-1 مقدمه 63

3-2 جامعه آماری. 64

3-3 نمونه آماری. 64

3-4  قلمرو تحقیق. 65

3-4-1 قلمرو موضوعی تحقیق. 65

3-4-2 قلمرو مکانی تحقیق. 65

3-4-3 قلمرو زمانی تحقیق. 65

3-5  نوع تحقیق. 65

3-5-1 نوع تحقیق بر مبنای هدف.. 65

3-5-2 نوع تحقیق بر مبنای روش.. 66

3-6 جمع‌آوری و طبقه بندی داده‌ها 66

3-7 روش تحقیق. 67

3-8 متغیرهای تحقیق. 67

3-9 فرضیه‌های تحقیق. 69

3-10 مسائل مورد توجه در تخمین مدل. 69

3- 11 خلاصه فصل. 71

4-1 مقدمه 73

4-2 مطالعهی توصیفی داده های تحقیق. 73

4-3 بررسی مانایی متغیرهای مدل. 76

4-4 آزمون نرمالیته چولسکی(لوتکه پل) در مقادیر برداری. 77

4-5 تعیین تعداد وقفه های بهینه در مدل VAR.. 80

4-6 آزمون علیت گرنجر/آزمون والد. 81

4-7 تخمین مدل های VAR.. 82

4-8 ناهمسانی واریانس در مدل VAR.. 83

4-8-1  شناسایی ناهمسانی واریانس در مدل VAR.. 84

4-9 آزمون استقلال نا همبسته بودن پورت مانتئو در مدل VAR.. 84

4-10 خلاصه فصل. 85

5-1 مقدمه 87

5-2 فرضیات و نتایج آزمون ها 87

5-3 تحلیل نتایج. 87

5-4 پیشنهادهای مبتنی بر نتایج تحقیق. 88

5-5 پیشنهادهایی در ارتباط با تحقیقات آتی. 89

5-6 محدودیت‌های تحقیق. 90

منابع و مآخذ. 91

پیوست   ها و ضمائم. 92

مقدمه

پافشاری بر پژوهش تجربی یکی از راه های پیش گیری از سوء تفسیر وبرداشت ذهنی است.تجربه گرایی در گام نخست، بر پایه مدارک محسوس مبتنی بر مشاهده دقیق وعینی است که در خلال زمان معینی یا در مراحل تجربی مشخصی رخ می دهد.پژوهشگر بر باورهای نخستین خود و همچنین بر باورها و مدارک دیگران تکیه نمی کند. بلکه مدارکی خارجی را که امکان رخ دادن آنها را باور دارد، گردآوری و فراهم می سازد. پژوهشگری که روش علمی را دنبال می کند، نخست ساختاری نظری را بوجود می آورد که به تشریح رفتار کمک می کند و سپس درستی و نادرستی فرضیه های خود را بوسیله آزمایش تجربی[1] محقق می سازد.

بسیار مهم است که محقق در هر پژوهشی که انجام می دهد دو نکته زیر را همواره در ذهن خود همراه داشته باشد:

در هر یک از شاخه های علمی همواره دو مقام وجود دارد :مقام گردآوری[2] و مقام داوری[3] . مقام گرداوری بدست آوردن مواد خام است و مقام داوری داوری کردن درباره آن مواد خام. نتیجه ای که می توان گرفت این است که در حقیقت شیوه گرد اوری چندان مهم نیست و آنچه که در هر دانشی اهمیت دارد شیوه داوری است و اساسا مراد از روش علمی همان روش داوری است.
2-برای حصول نتیجه از دو راه می توان رفت:راه دلیل و راه علت.در عرصه طبیعت ,علت ما را به نتیجه می رساند و در عرصه معرفت دلیل.علت هیچگاه جای دلیل را نمی گیرد و با معلل کردن[4] امری نمی توان آنرا مدلل[5] نیز نمود واین دو هیچگاه نباید در هم آمیخته گردند. ریشه تحقیقات حسابداری در مجموعه ای متداول از مفروضاتی قرار دارد که در باره علوم اجتماعی و جامعه می باشند و موجب بحث های سالمی که بر میزان درک ما درباره حسابداری می افزاید,شده است(پدرام و دیگران، 1393).

جریان اصلی تحقیقات حسابداری,خود را در مسیری می بیند که بین دو جریان علوم اجتماعی و طبیعی پیش می رود.در این فرایند,حسابداری بر مفروضاتی استوار است که برای توجیه علمی از روش قیاسی استفاده می کند و این مفروضات باید تایید شوند. بازل[6] علم را به صورت یک مجموعه منظم و طبقه بندی شده از دانش,که حول یک یا چند تئوری مرکزی و تعدادی از اصول کلی سازمان یافته است تعریف می نماید.علم از دیدگاه وی معمولا بر حسب مقادیر کمی بیان می شود و دانشی است که امکان پیش بینی را فراهم می آورد و توسط آن و تحت برخی از شرایط می توان بر رویدادهای آینده کنترل هایی اعمال کرد.حسابداری دارای شاخص های مذکور می باشد.بدین معنا که حسابداری پدیده ای متمایز از پدیده های دیگر است و در بر گیرنده همگونی ها,همانندی ها و نظام هایی است که به رابطه تجربی بین مطالب تعمیم یافته رسمی,مفاهیم,اصول,قوانین و تئوری ها می انجامد.تردیدی نیست که حسابداری را یک رشته علمی به حساب آورد(همان منبع).

گروه‌های مختلف به دلایل متفاوت به مسئله ارزیابی عملکرد شرکتها توجه خاصی داشته و آنها را مهم تلقی می‌کنند اعم از مالکان، مدیریت، سرمایه‌گذاران، دولت، بانک‌ها و اعتباردهندگان و دیگر کاربران حوزه مالی و بورس، و همچنین معیارهای مختلفی برای ارزیابی عملکرد وجود دارد که هر کدام در جایگاه خود می‌توانند معیارهای مناسبی برای ارزیابی عملکرد باشند. اطلاعات مورد نیاز برای این معیارها از طریق صورت‌های مالی (حسابداری)، اقتصاد، بازار آزاد و یا ترکیبی از آنها به ‌دست می‌آید که هر کدام به نوعی دارای محاسن و معایب مختلفی هستند.

 

1-2 بیان مسئله

        بازارهای مالی یکی از اساسی ترین بازارهای هر کشور هستند. شرایط این بازارها به شدت بر سایر بخش های اقتصاد اثرگذار بوده و از سایر بخش ها نیز متأثر می شود. یکی از اجزای مهم بازارهای مالی بازار سهام است که از کانال های مهم سرمایه گذاری در دنیا به شمار می رود (شکی و توفیقی ، 1391). سرمایه گذاری به منزلۀ یکی از بخش های مهم سیستم های مالی و موتور محرکۀ بازار سرمایه، روند رو به رشدی را دنبال کرده است(راعی و شواخی زواره، 1385 ). ارزش یک شرکت، تابع سود آوری سرمایه گذاری های آن شرکت است؛ لذ ا مدیران با هدف حداکثر نمودن ثروت سهام داران ، باید با شناخت عوامل موثر بر سطح سرمایه گذاری، بین انتظارات سهام داران و فرصت های سرمایه گذاری مطلوب شرکت، تعامل برقرارنمایندتاهم فرصت های سودآورسرمایه گذاری را ازدست ندهند وهم رضایت سهام داران راجلب کنند(فازاری[7]، 2000). شناخت پیچیدگی ها و پویایی های بازار سهام همیشه از مهم ترین دغدغه های سرمایه گذاران بوده است. بسیاری از سری های زمانی اقتصادی و مالی به ویژه قیمت های سهام همیشه مراحلی را گذرانده اند که به نظر می رسد رفتار آن ها در آن مراحل به طور قابل ملاحظه ای تغییر کرده است .این تغییر رفتار در سری های زمانی ممکن است طی زمان بر حسب ارزش میانگین ، واریانس یا کوواریانس ارزش های جاری سری زمانی با ارزش های گذشتۀ خود باشد (بروکز[8]، 2008). اگر سود سهام از داخل تامین مالی شود ممکن است از طریق مخارج سرمایه گذاری های کنونی و آتی به دست آید، و در نتیجه باعث افزایش درآمد ها در آینده شود(دفیوسکو و هوکاران، 2014). این بازخورد پویا در متون قبلی مورد بررسی قرار نگرفته است ولی در مطالعه حاضر بر روی آن توجه ویژه ای معطوف شده است. از آنجایی که بسیاری از مطالعات نشان داده اند که سود های سهام و درآمد ها به مقدار زیادی با هم در سری زمانی و مقطع عرضی همبستگی دارند، این تحقیق اثبات می کند که یک مدل مربوط به سودنقدی، سرمایه گذاری و درآمد ها که به شکل بردار سه معادله ای خود همگرایی(VAR)  [9]رسم شده باشد می تواند سری زمانی پویایی سیاست های پرداختی و سرمایه گذاری را به خوبی در خود نشان دهد. بردار VARاجازه می دهد تا فهمی عمیق تر از روند کوتاه و بلند مدت سرمایه گذاری ها، درآمد ها و سود های سهامی بنگاه بدست آورده شود. در مدل سازی از فرآیندهای سرمایه گذاری و سود سهام، استفاده از روند درآمد ها بسیار مهم است چرا که این درآمد ها یا نگاه داشته می شوند تا به عنوان سرمایه مورد استفاده قرار می گیرند سود های سهام از طریق درآمد های کسب شده به دست می آیند که این موضوع بازی بی برد و باختی را بین سرمایه و سود سهام به راه می اندازد و یا به عنوان سود سهام به سهام داران پرداخت می شوند. زمانی که سرمایه محدود باشد، تامین مالی سود های سهام از طریق درآمد های کسب شده به دست می آیند(دفیوسکو و هوکاران، 2014 ). به علاوه ی استفاده از روند درآمد ها، این مطالعه ، اولین مطالعه ای است که اطلاعات ارزش مندی از روند در آمد ها، سرمایه گذاری ها و سود های سهام بلند مدت در سطح بنگاه را در طی زمان در مورد حرکت های هر کدام از این سه متغیر ارائه می کند.

1-3 ضرورت انجام تحقیق

بر خلاف مطالعات قبلی، علیت گرانجر بین سرمایه گذاری و سود سهام با کنترل درآمد اندازه گیری می شود. با درج پویایی درآمد، بر تصمیم گیری در مورد پرداخت سود سهام تمرکز کرده نه توانایی پرداخت سود سهام. با کنترل درآمدها، یافته اخیر دی آنجلو و همکاران ( 2006 ) به شکل کارآمدی بررسی می شود که بیان می کند تشخیص شرکت هایی که احتمال دارند سود سهام را پرداخت کنند از شرکت هایی که ممکن است سود سهام را پرداخت نکنند در هنگام تمایل برای پرداخت سود سهام از اهمیت بالاتری برخوردارند.. در این پژوهش به بررسی تجزیه و تحلیل تجربی از ارتباط پویا میان سرمایه گذاری، درآمد و سود سهام پرداخته می شود که با توجه به ماهیت محتوایی و فرآیندی مسئله می توان آن را از جنبه های جدید و نوآورانۀ این پایان نامه تحصیلی دانست. تحقیقات صورت گرفته در بورس تهران سطح ضعیف کارایی را  در بورس اوراق بهادار تهران نشان می دهد هر چند تحقیقاتی در سالهای نه چندان دور کارایی در سطح ضعیف را نیز رد کرده اند. و هم اکنون تلاش جهت شناسایی عوامل موثر بر بازده سهام در بورس اوراق ­بهادار تهران از اولویت برخوردار است.

 1-4 سوالات تحقیق

      این تحقیق در پی پاسخگویی به سوالات زیر است:

آیا بین سرمایه گذاری با تغییرات درآمد و سود سهام پرداختی رابطه ی معناداری وجود دارد؟
آیا بین سود تقسیمی هر سهم با تغییرات سرمایه گذاری و در آمد رابطه ی معناداری وجود دارد؟
آیا بین درآمد با تغییرات سود سهام پرداختی و سرمایه گذاری رابطه ی معناداری وجود دارد؟
1-5 فرضیه های‌ تحقیق

      بر مبنای تحلیل مبانی نظری و پژوهش‌های انجام شده در این تحقیق فرضیه به شرح زیر وجود دارد:

فرضیه اول: بین سرمایه گذاری با تغییرات درآمد و سود سهام پرداختی رابطه ی معناداری وجود دارد.
فرضیه دوم: بین سود تقسیمی هر سهم با تغییرات سرمایه گذاری و در آمد رابطه ی معناداری وجود دارد.
فرضیه سوم: بین درآمد با تغییرات سود سهام پرداختی و سرمایه گذاری رابطه ی معناداری وجود دارد.
مدل های رگرسیونی تحقیق

 1-6 هدف اساسی پژوهش

        به طور کلی هدف اساسی زیر در این تحقیق متصور است:

تجزیه و تحلیل ارتباط پویای میان سرمایه گذاری، درآمد و سود سهام پرداختی در بورس اوراق بهادار که می توان آن را به صورت زیر خلاصه نمود:
تعیین رابطه بین سود تقسیمی هر سهم با تغییرات درآمد و تغییرات سرمایه گذاری.
تعیین رابطه بین سرمایه گذاری با تغییرات سود سهام پرداختی و تغییرات در آمد.
تعیین رابطه بین درآمد با تغییرات سرمایه گذاری و تغییرات سود تقسیمی هر سهم.
این پرسش که آیا سیاست مربوط به پرداخت سود سهام بر روی ارزش بنگاه تاثیر می گذارد یا نه ، هنوز پرسشی مهم و قابل بحث برای حوزه ی تامین مالی شرکتی باقی مانده است. میلر و مودیلیانی(1958، 1961) به طرز دقیقی اثبات کردند که تحت شرایط خاص ( یا شرایطی به نام ” تامین مالی بی استهلاک بازار”) ، نه ساختار سرمایه و نه سیاست پرداخت سود نقدی ارتباطی با ارزش بنگاه ندارند. فاما و میلر (1972) بعد ها “اصل تفکیک” را ارائه کردند که در آن استقلال هر یک از اجزاء بنگاه از قبیل تامین مالی، سرمایه گذاری و تصمیم گیری در مورد سهام را شرح داده بود، که از آن می شد نتیجه گرفت که سیاست های سرمایه گذاری تنها عوامل تعیین کننده ی ارزش بنگاه هستند. مطالعات قبلی که در سال 1956 توسط لینتنر انجام شده بود، نشان می دهند که سود سهام و مقدار سرمایه گذاری با هم ارتباط دارند، اما این ارتباط به طور دقیق مشخص نیست. تا به امروز، همچنان ارتباط تجربی میان سود سهام و مقدار سرمایه گذاری برای ما موضوعی مبهم و درگیر کننده باقی مانده است. کار های تحقیقاتی تازه تر توسط دی انجلو و دی آنجلو ( 2006،2007 ) بیانگر اینست که سیاست های مرتبط با سود سهام هم جزو عوامل تعیین کننده بسیار مهم ارزش بنگاه هستند و تاثیری مشابه با تصمیمات سرمایه گذارانه دارند(دفیوسکو و هوکاران، 2014).

1-7 متغیرهای تحقیق

     در این تحقیق متغیرهای مورد استفاده به قرار زیر می باشند؛

درآمد:

استاندارد حسابداری ایران به منظور تعریف درآمد از رویکرد مبتنی بر تغییر در حقوق صاحبان سهام استفاده کرده است. بر اساس این استاندارد:” در آمد عبارت است از افزایش در حقوق صاحبان سهام به جز مواردی که به آورده صاحبان سرمایه مربوط می شود” (هاشمی ، سروش یار ،1388).

Earnings (Net Income) =Total Revenue-Total Expenses-Taxes

 سود تقسیمی هر سهم:

آن بخش از سود شرکت که به سهام داران پرداخت می‌شود، به سود سهام یا سود تقسیم شده معروف است. مقدار سود سهام و تاریخ پرداخت آن را هیات ‌مدیره در مجمع عمومی سهامداران پیشنهاد می‌کند.

سرمایه گذاری:

نوعی دارایی است که واحد سرمایه گذار برای افزایش منافع اقتصادی از طریق توزیع منافع (به شکل سود سهام ، سود تضمین شد ه و اجاره)، افزایش ارزش یا سایر مزایا (مانند مزایا ی ناشی از مناسبا ت تجار ی) نگهدار ی می کند(استاندارد حسابداری  شماره 15).

سرمایه گذاری، فراگردی است که در آن، کالاهای سرمایه ای برای تولید کالاها و یا خدمات دیگر به کار می رود(تفضلی ، 1373). سرمایه گذاری در حقیقت مربوط به افزایش ذخیره های کالاها و امکانات سرمایه ای و