2-5-1- گفتار  اول :جایگزین های سنتی کیفر حبس[1]
جایگزین­های سنتی عبارتند از: آزادی مشروط ، تعلیق اجرای مجازات، جزای نقدی و مجازات­های محرومیت از حقوق اجتماعی.

2-5-1-1- آزادی مشروط[2]
آزادی مشروط یک ابزار و ارفاقی است که قبل از اتمام مدت مقرر مجازات حبس توسط دادگاه صادر کننده حکم به محکوم علیه اعطاء می شود که نمایانگر توجه خاص قانون گذار به هدف اصلاح ودرمان و باز سازگاری اجتماعی محکوم است. به عبارت دیگر، آزادی مشروط جزء برنامه­های اصلاحی، تربیتی و اجتماعی است که تسهیل کننده بازسازگاری اجتماعی فرد در اجتماع می باشد.

آزادی مشروط را می توان  به عنوان برنامه های جایگزین مجازات حبس – در مفهوم موسع –تلقی کرد ؛ البته در صورتی که همراه با نظارت باشد در غیر این صورت با دادن وصف جایگزین به آن تا حدودی با اشکال مواجه خواهیم شد. زیرا، وقتی جزء شیوه ها و برنامه های جایگزین مجازات حبس به حساب می آید که باید دارای وصف کیفری باشد.

در قانون مجازات اسلامی جدید 1392 فصل هشتم از مواد 57 الی 62 به نظام آزادی مشروط اشاره داشته است که شرایط و نحوه اعطای آزادی مشروط را بیان می‌دارد.

2-5-1-2- تعلیق اجرای مجازات[3]
علی الاصول به دنبال حکم محکومیت قطعی و تعیین

مجازات نوبت به اجرای حکم محکومیت قطعی
می­رسد اما اجرای حکم بنا به علل و شرایطی مقرر شده در قانون ممکن است به تاخیر افتد. تعلیق اجرای مجازات از آورده های مکتب تحققی (اثباتی) می باشد که محکوم علیه به موجب آن از اجرای کیفر به ویژه کیفر حبس و شرایط نامناسب آن و ایرادات وارده بر آن نجات یابد.