رسیدگی و حل اختلافات ناشی از قانون و مقررات گمرکی.
تهیه و تنظیم آمار واردات و صادرات کالاهای مختلف به کشور و تجزیه و تحلیل لازم به منظور دستیابی به الگوی مناسب در زمینه صادرات و واردات.
اجرای مقررات مربوط به حفظ حقوق مالکیت فکری ،حفظ حقوق مصرف کنندگان و جلوگیری از اغفال مردم در مقابل ورود کالاهای تقلبی و غیر اصلی (بنائی ،1380).  
1-1-3-             نقش‌های گمرک
 

نقش گمرک در اجرای سیاستها و برنامه‌های کلان توسعه اقتصادی کشور.
نقش گمرک در وصول درآمد.
نقش گمرک در مبارزه با مواد مخدر.
نقش گمرک در ارتباط با مناطق آزاد و ویژه اقتصادی.
1-1-4-             چشم انداز[2]
گمرک جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 با اتکال به خداوند متعال و در پرتو عزم و اراده  سازمان و برنامه ریزی مدبرانه و با بهره مندی از ساختار خلاق و نوآور، سرمایه های انسانی متعهد و کارآمد و فناوری های نوین سازمانی است:”چابک، هوشمند، قانون مدار، مقتدر، پاسخگو(مشتری مدار)، روزآمد و دانش محور”

در افق این چشم انداز، گمرک ایران از ویژگی‌های زیر برخوردار است:

برخوردار از جایگاه ملی و بین المللی بالا و دارای نقش موثر در تصمیم گیری (تصمیم سازی (کلان سیاست‌های اقتصادی و بازرگانی کشور.
ارائه دهنده خدمات گمرکی بهینه ،منطبق با

استانداردهای جهانی با اعمال مدیریت ریسک و بهره گیری از فناوری‌های نوین کارآمد.
دارای تعامل سازنده با سازمانهای همجوار و بین المللی گمرکی.
برخوردار از سرمایه های انسانی توانمند ومتعهد(سند راهبردی گمرک جمهوری اسلامی ایران ،1389، 7).
1-1-5-            بیانیه رسالت[3] سازمان
گمرک ج.ا.ا سازمانی است حاکمیتی ،به عنوان مرزبان اقتصادی کشور و حافظ حقوق دولت و جامعه که بر اساس قانون امور گمرکی، کنوانسیون های بین المللی گمرکی و سایر مقررات مرتبط با بهره مندی از سرمایه های انسانی متعهد و کارآمد، فناوریهای نوین، مدیریت ریسک و تعامل و همگرایی موثر با سازمان های همجوار منطقه ای و بین المللی گمرکی که نسبت به ارائه خدمات گمرکی مطلوب اقدام نموده و نقش موثری در تصمیم سازی های کلان اقتصادی و تجاری کشور ایفا می نماید (سند راهبردی گمرک ج.ا.ا ،1389، 7).

1-1-6-            اصول و ارزش‌های حاکم بر سازمان
 

حاکمیت تفکر راهبردی
رعایت کرامت انسانی ،اخلاق حرفه ای و ارزش‌های اسلامی
احترام و اعتماد متقابل
سرعت، دقت و صحت عمل
صیانت از حقوق دولت و جامعه
انعطاف پذیری
همسوسازی تعاملی و تعامل پذیری
شایسته سالاری
تعهد به تعالی و ارائه خدمات با کیفیت