نمونه­های از سازند قم برونزد یافته در منطقه مورد مطالعه نشان می دهد که عمق دفن­شدگی سازند مذکور حدود 4 کیلومتر بوده  است.

کلمات کلیدی: زنجان، حلب، میانبار سیال، رشد چین، اتصال، میکرو­ترموبارومتری،

فهرست مطالب

عنوان                                            صفحه

فصل اول: کلیات.. 1

مقدمه………..2

1-1 رشد چین­خوردگیها 4

1-2   مکانیسم­های رشد عرضی چین خوردگی­ها 5

1-2-1تقسیم­بندی چین­ها 6

1-2-1-1چین­خوردگی­های در ارتباط با گسل.. 7

الف- چین­های خم گسلی.. 9

ب- چین­های انتشار گسلی.. 10

ج- چین­های جدایشی.. 11

1-2-1-2 گسل‌های جای­گرفته در چین.. 14

1-2-2رشد جانبی چین­ها 15

1-3 رشد و اتصال گسل­ها 15

1-3-1 پروفیل از یک گسل و چین.. 19

1-3-2 اتصال گسل­های پادشیب… 20

1-3-3 ویژگی­های اتصال گسل­های پادشیب… 21

1-4  اتصال جانبی چین­ها 24

1-5  روش­های مطالعه رشد چین­ها 27

1-5-1 رشد عرضی.. 27

1-5-2  رشد جانبی.. 32

1-5-2-1 الگوی آبراهه­ها: 34

1-5-2-2 حوضه­های نامتقارن.. 36

1-6 میانبارهای سیال.. 37

1-7  اهداف مطالعه. 41

فصل دوم: زمین شناسی عمومی.. 42

  مقدمه……………….43

2-1 جغرافیایی طبیعی وریخت شناسی شمال غرب ایران.. 48

 

2-1-2 واحد زنجان.. 49

2-1-3 ناهمواری­های استان زنجان.. 50

2-1-3-1 کوه­های شمالی زنجان.. 50

2-1-3-2 کوه­های بخش مرکزی زنجان (کوه­های سلطانیه). 51

2-1-3-3 کوه­های جنوبی (قیدار و تپه­های سعید آباد-کرسف)  51

2-2  زمین­ساخت ناحیه­ای فلات ایران.. 52

2-3 تاریخچه زمین­شناختی شمال غرب ایران.. 55

2-3-1 پرکامبرین پایانی.. 55

2-3-2 پالئوزوئیک… 55

2-3-3 مزوزوئیک… 56

2-3-4  سنوزئیک… 56

2-4 فرگشت ساختاری ناحیه شمال غرب ایران.. 57

2-5 ویژگی­های چینه شناسی محدوده مورد مطالعه. 60

2-5-1 مزوزوئیک… 60

2-5-1-1  کرتاسه (K). 60

2-5-2 سنوزئیک… 61

2-5-2-1 سازند کرج.. 61

2-5-2-2 سازند قرمز زیرین.. 64

2-5-3 نئوژن.. 65

2-5-3-1 سازند قم.. 65

2-5-3-2  سازند قم در زنجان: 65

2-5-3-3  سازند قرمز بالایی(Mu1). 71

2-5-3-4  واحد(M-Pl). 72

فصل سوم:روش کار. 73

  مقدمه………..44

3-1   مطالعات دفتری وجمع­آوری اطلاعات… 75

3-2 مطالعات صحرایی.. 75

3- 4  مطالعات آزمایشگاهی.. 77

3-4-1 آماده سازی نمونه. 77

3-4-2 روش مطالعه میانبارهای سیال.. 79

فصل چهارم: توصیف هندسی چین­ها وگسل­های محدوده مورد مطالعه. 82

  مقدمه…………..83

4-1 توصیف هندسی گسل­های محدوده مورد مطالعه. 84

4-1-1 گسل شرق قره­داغ. 84

4-1-2 گسل غرب قره­داغ. 85

4-1-3 گسل سهرورد. 87

4-1-4 گسل کوه­پلنگان.. 89

4-1-4 گسل لُت­چای.. 91

4-1-5 گسل تخته یورد. 92

4-1-6 گسل گوجالو. 93

4-1-7 گسل غرب حلب… 94

4-1-8 گسل حلب… 95

4-2 بررسی هندسی و جنبش شناختی چین­خوردگی­های محدوده مورد مطالعه  97

4-2-1 تاقدیس اوشتانیان.. 97

4-2-2 تاقدیس سهرورد. 106

4-2-2-1 تاقدیس قره داغ. 107

4-2-2-2 تاقدیس قمشلو. 109

4-2-3 ناودیس بهمن.. 109

4-2-4 ناودیس حلب… 114

4-3 رشد جانبی.. 114

4-3-2 تاقدیس قره داغ. 118

فصل پنجم: مطالعه میانبارهای سیال.. 119

  مقدمه………43

5-1 تیپ A – میانبار سیال دو فازه مایع-گاز L+V(با شوری متوسط) 121

5-2 تیپB– میانبار سیال دو فازه گاز- مایع V+L (Gas  rich)(با چگالی پایین): 122

5-3 تیپ C- دو فازه گاز + مایع حاوی CO2  LCO2+V+Laq.. 122

5-4 تیپD  – تك فازه –مایع L  (Liquid ) 123

5-5 منشا میانبارهای سیال مطالعه شده در مقاطع بر اساس تقسیم بندی (یرماكوف 1965) 124

5-7 اندازه میانبارهای سیال: 126

5-7-1 تركیب (Components): 126

5-7-2  انجماد( (Freezing: 126

5-8 حرارت دادن(Heating): 128

فصل ششم: بحث ونتیجه گیری.. 132

  نتایج پتروگرافی سیالات درگیر…..133

6-1 تصحیح نقشه ساختاری براساس مطالعات صحرایی.. 133

6- 2 قطعه بندی ، رشد جانبی و اتصال چین­ها در محدوده مورد مطالعه. 133

6-3 تشخیص هندسه تاقدیس­ها با استفاده از نمودارهای Jemison (1987). 136

6-4 اتصال گسل­ها و رشد چین.. 139

6-5 نتایج مطالعات میانبارهای سیال.. 142

فهرست منابع
پیوست ها
چکیده انگلیسی
مقدمه

عملکرد متقابل  فرآیند­های درون زاد و  برون زاد سبب تشکیل سیستم پویای نزدیک به سطح زمین شده است. مطالعه این سیستم پویا در دهه­های اخیر جهش چشمگیری را به همراه داشته که این موضوع دستاورد تحول عظیمی است که در ابزارهای مورد استفاده در بررسی این سیستم پویا بوجود آمده است. تصاویر ماهوار­ه­ای، روش­های سن سنجی، امکان مدل­سازی عددی فرایندهای زمین­شناختی و…. افق­های نوینی را پیش روی پژوهشگران این عرصه قرار داده است. بررسی پوسته زمین حاکی از آن است نیروهای زمین­ساختی فشاری باعث تشكیل ساختارهای زمین­شناسی نظیر چین و گسل و برونزد واحدهای سنگی از عمق به سطح  می­شوند. تعیین فشار و دمای میانبارهای سیال[1]  به دام افتاده در این ساختارهای متشكل از سنگ­های رسوبی بیانگر تغییر شرایط فیزیكی آن­ها از زمان نهشته شدن در حوضه تا دفن و برپایی مجدد است. تحلیل جنبش شناختی این ساختارها مستلزم بكارگیری مشاهدات مستقیم (تحلیل ساختاری-زمین­ریخت­شناسی) و آزمایشگاهی (میكروترموبارومتری) است. دگرریختی پوسته زمین در مناطق فشاری به طور معمول با چین‌خوردگی­ها و توسعه گسل‌های راندگی همراه می‌باشد که در یك حادثه دگرشكلی به وجود آمده‌اند و با هم مرتبط هستند (Calamita,1990). در برخی از این مناطق تحت رژیم فشارشی، گسل‌های رانده تظاهرات سطحی کمتری داشته و بیشتر مدفون می‌باشند ( Berberian, 1995).به همین دلیل تحلیل دگرریختی‌های در  این مناطق، اغلب تحت عنوان تحلیل هندسی و جنبش شناختی گسل­های رانده و چین­های مرتبط با آن­ها صورت می‌گیرد. چین­ها وگسل­های راندگی ساختارهای مهمی را به وجود می‌آورند كه محل مناسبی برای تله­های نفتی و همچنین كانی‌زایی در اثر مهاجرت سیالات می‌باشند, 2003)  Mcclay). بسیاری از زمین ­شناسان نظیر  ساپ (1985)، جامیسون (1987)، میترا (1990) در کارهای تحقیقاتی خود ارتباط ژنتیکی این دو فرایند را درسامانه­های چین خورده- رانده مورد مطالعه قرار داده­اند. در این مطالعات ارتباط هندسی و جنبش شناختی این گونه ساختارها با یكدیگر مورد بررسی قرار می‌گیرد.

نظریات متفاوتی در مورد ارتباط بین چین­ها وگسل­های راندگی بیان شده است:

   برخی از زمین شناسان، نظیر هیبارد و هال (1993) و بارچی و همکاران (1998) معتقدند كه چین­ها و گسل‌های راندگی موجود در یک مکان خاص، ارتباطی با هم ندارند و در زمان­های مختلف شکل گرفته­اند.

   دیدگاه دیگر، آن است که چین­ها و گسل‌های راندگی با یکدیگر مرتبط هستند و در طی یک حادثه تغییرشکل و با هم شکل می­گیرند (Tavarnelli, 1997). تاوارنلی (1997) با مطالعه ساختارهای فرعی در نوار چین­خورده- رانده آمبریا- مارچی در ایتالیا و راکی در کانادا و بررسی ارتباط ژنتیکی آن­ها با یکدیگر و ساختارهای اصلی، تکامل ساختاری این نوار چین­خورده- رانده را حاصل وقوع فرایندهای کوتاه­شدگی به موازات لایه­بندی[2]، چین‌خوردگی[3] و تشکیل راندگی[4] دانسته است.

 1-1 رشد چین­خوردگی­ها

چین­­خوردگی­ها در سامانه­های چین رانده معمولاً مرتبط با گسل­های پنهان می­باشد که شواهد چین­خوردگی­های مربوط به این نوع سامانه­ها حاکی از این است که گسل­های معکوس پنهان عامل ایجاد چین خوردگی­ها می­باشد(Davis, 1983;Namson and Davis, 1988; Stein and King, 1984;Yeats, 1986; Stein and Yeats, 1989; Medwedeff,1992; Gurrola and Keller, 1997).
    افزایش ابعاد چین در جهت طولی، (انتشار جانبی )[5] و عرضی که طی آن طول موج چین تغییر می­کند را رشد چین­خوردگی می­گویند. رشد عرضی چین خوردگی ها طی مکانیسم­های خاصی صورت می­گیرند که در زیر به آن­ها پرداخته می­شود شکل(1-1).

 شکل 1-1) نحوه رشد جانبی چین، برگرفته از(Bretis et al, 2011).

2-1-  مکانیسم­های رشد عرضی چین خوردگی­ها

مکانیسم­های رشد عرضی چین­خوردگی­ها به طور کلی شامل سه نوع می­باشد نوع اول مربوط به چرخش یال­ها، نوع دوم مربوط به مهاجرت لولا و دسته سوم ترکیبی از هر دو مکانیسم  می­باشد. در مدل اول محل لولا­ها در طول چین­خوردگی ثابت است و کوتاه شد­گی سبب افزایش یال و تنگتر شدن چین می­شود. در مدل مهاجرت لولا با تغییر محل لولا بخش­های جدیدی به طول یال اضافه می­شود، بدون اینکه تغییری در  شیب یال­ها ایجاد شود. در حالت سوم به دلیل اینکه ترکیبی از دو مکانیسم یاد شده است، دارای پیچیدگی بالاتری می­باشد. در این مکانیسم ممکن است به طور همزمان و به نسبت­های مختلف در طی مراحل رشد یک چین هر یک از دو مکانیسم بالا موثر باشند(شکل2-1) (Jamison,1987;Mitra and Namson,1989;Suppe and Meddwedeff,1990;Poblet and MacCaly,1996;Mitra,2003).

 شکل1-2) مکانیسم­های رشد چین(مدل مهاجرت لولا و چرخش یال)، برگرفته از(Mercier et al.,2007)                                                           1-2-1تقسیم­بندی چین­ها

ارتباط بین چین­خوردگی­ها و گسل­ها، به دو گروه تقسیم شده است:(Morley, 1994)

    الف- چین خوردگی­های در ارتباط با گسل[6]: در این گروه، چین­ها در بالا و نوک راندگی­های در حال انتشار به سمت بالا شکل می­گیرند، مانند چین­خوردگی­های خم‌گسلی[7] و نوک‌راندگی[8] که چین­های نوک راندگی خود شامل چین­های جدایشی[9] و انتشار گسلی[10] می­باشند(Rich, 1934; Elliott,1976; Suppe, 1985; Jamison, 1987; Mitra, 1990). ویژگی بارز این ساختارها آن است که گسل­ها خصوصیات هندسی و جنبشی چین­ها را کنترل می­نمایند (Mitra, 2002).

    ب- گسل­های مرتبط با چین­خوردگی[11]: در این گروه، چین­های کمانشی[12] ناشی از تغییرات کرنش مربوط به موقعیت چینه­شناسی و ساختاری در طی تکامل چین می باشند. بعضی از خصوصیات