حجت الاسلام والمسلمین دکتر رضا اسلامی
 
تابستان 1393
 

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب
فصل اول: کلیات و مفاهیم

گفتار اول: کلیات.. 2

1-تعریف و تبیین موضوع. 2

2-ضرورت و اهمیت موضوع. 3

        3- هدف تحقیق…3

4-پیشینه تحقیق. 3

5-سؤالات تحقیق. 4

الف: سؤال اصلی.. 4

ب: سؤالات فرعی.. 4

       6-فرضیه تحقیق….4

      7- امتیاز تحقیق..4

   8-ساختار تحقیق..4

9-محدودیت ها و مشکلات تحقیق.5

10-روش تحقیق. 5

11-مفاهیم و اصطلاحات

الف)  مفهوم عزل. 6

ب) مفهوم استیلاد 7

ج) مفهوم اخصاء 8

فصل دوم: جمعیت شناسی و سیاست های جمعیتی

گفتار اول: جمعیت  شناسی.. 10

1-تعریف جمعیت.. 14

2-نظریات جمعیت شناسی.. 15

2-1)نظریه افزایش جمعیت.. 15

2-2)نظریه کاهش جمعیت.. 18

2-3)نظریه جمعیت ثابت.. 22

2-4)نظریه جمعیت متناسب و مطلوب.. 24

3- بررسی نظریه های جمعیت شناسی از منظر فقه اسلامی.. 25

4-نظریه جمعیتی مورد نظر در فقه اسلامی.. 26

گفتار دوم: سیاست های جمعیتی.. 30

1-زمینه پیدایش سیاست های جمعیتی.. 31

2-تاریخچه سیاست های جمعیتی.. 32

2-1)سیاست های جمعیتی در گذشته. 32

2-2)سیاست های جمعیتی در عصر جدید. 34

3-اهداف سیاست های جمعیتی.. 36

3-1)ایجاد دگرگونی در اندازه جمعیت.. 39

3-2)ایجاد دگرگونی در ترکیب یا خصوصیات جمعیت.. 40

3-3)ایجاد دگرگونی در توزیع یا پراکندگی جمعیت.. 41

4-انواع سیاست های جمعیتی.. 43

4-1)سیاست های جمعیتی مستقیم و غیر مستقیم. 43

4-2 سیاست های جمعیتی کمی و کیفی.. 44

4-3)سیاست های جمعیتی خرد و کلان. 45

فصل سوم: مطلوبیت ذاتی سیاست تکثیر جمعیت و حکم و ادله آن در فقه اسلامی

گفتار اول: مطلوبیت ذاتی سیاست تکثیر جمعیت.. 49

1-علل مطلوبیت ذاتی سیاست تکثیر جمعیت.. 52

1-1)مطلوبیت استیلاد و تکثیر ولد. 52

1-2)مطلوبیت افزایش نسل مسلمانان. 54

2-نظرات موافقین سیاست افزایش جمعیت.. 55

2-1)وسعت در امکانات.. 56

2-2)استعماری بودن اندیشه کاهش جمعیت.. 57

2-3)مخالف بودن اندیشه کاهش جمعیت با فلسفه ازدواج در اسلام. 59

گفتار دوم: حکم و ادله سیاست تکثیر جمعیت در فقه اسلامی.. 62

1-حکم اولیه تکثیر جمعیت در فقه اسلامی.. 63

2-ادله تکثیر جمعیت در فقه اسلامی.. 65

2-1)آیات.. 65

2-1-1)آیاتی که کثرت اولاد را نعمت الهی می داند. 65

2-1-2)آیاتی که از کشتن فرزندان به شدت نهی می نماید. 66

2-2)روایات.. 67

2-2-1)روایاتی که بر انتخاب زن ولود دلالت می کند. 68

2-2-1-1)روایات شیعه. 68

2-2-1-2)روایات اهل سنت.. 71

2-2-2)روایاتی که به خاطر محبوب بودن آوردن فرزند فراوان، امر به ازدواج می کند  73

2-2-2-1)روایات شیعه. 73

2-2-2-2)روایات اهل سنت.. 75

3-مقیدات و مخصصات حکم تکثیر جمعیت.. 76

3-1)جواز عزل. 77

3-2)مطلوب نبودن استیلاد از برخی زنان و در برخی شرایط.. 78

3-3)مطلوب نبودن تکثیر موالید در صورت بازماندن از امور معنوی.. 80

3-4)سهولت کمی عائله. 81

4-نقد ادله سیاست تکثیر جمعیت.. 83

5-جمع بندی نظرات موجود درباره حکم تکثیر جمعیت.. 85

فصل چهارم: چالشها و آسیب های سیاست تکثیر جمعیت

گفتار اول: چالشهای مقابل سیاست تکثیر جمعیت.. 88

1-تنظیم خانواده و کنترل جمعیت.. 90

1-1)تنظیم خانواده 90

1-2)کنترل جمعیت.. 90

2-بررسی فقهی روش های تنظیم خانواده و کنترل جمعیت.. 92

2-1)روش های موقت در پیشگیری از بارداری.. 93

2-1-1)پیشگیری از بارداری قبل از انعقاد نطفه. 93

2-1-2)پیشگیری از بارداری بعد از انعقاد نطفه. 94

2-1)روش دائمی(عقیم سازی) در پیشگیری از بارداری.. 95

3-حکم فقهی تنظیم خانواده و کنترل جمعیت.. 98

3-1)حکم فقهی تنظیم خانواده از بعد فردی.. 98

3-2)حکم فقهی کنترل جمعیت از بعد نوعی.. 99

گفتار دوم: آسیب شناسی سیاست تکثیر جمعیت.. 102

1-آسیب شناسی سیاست تکثیر جمعیت از بُعد اقتصادی.. 103

 

تاثیر جمعیت بر توسعه اقتصادی.. 104

2-آسیب شناسی سیاست تکثیر جمعیت از بُعد فرهنگی.. 108

تأثیر جمعیت بر ساختار فرهنگی.. 108

نتیجه گیری.. 110

فهرست منابع. 111

چکیده

بررسی دیدگاه اسلام، درباره جمعیت و سیاست های جمعیتی یکی از موضوعات ضروری و با اهمیت در جوامع اسلامی می باشد. از آنجا که در مباحث جمعیت شناسی، چهار نظریه کلی ـ نظریه کاهش جمعیت، نظریه افزایش جمعیت، نظریه جمعیت ثابت و نظریه جمعیت مطلوب ـ  درباره جمعیت و سیاست های جمعیتی وجود دارد برخی اصل اولیه در سیاست های جمعیتی در فقه اسلامی را سیاست افزایش جمعیت دانسته و معتقدند به دلیل مطلوبیت استیلاد و افزایش نسل مسلمانان، این سیاست دارای مطلوبیت ذاتی می باشد  و بر همین اساس سعی بر استخراج حکم و ادله فقهی سیاست تکثیر جمعیت نموده اند. البته این نظریه دارای چالشها و آسیب هایی نیز می باشد که بزرگترین چالشهای موجود در مقابل این نظریه، سیاست “کنترل جمعیت” و “تنظیم خانواده” بوده و آسیب های اقتصادی و فرهنگی نیز برای آن وجود خواهد داشت.

کلید واژه: سیاست های جمعیتی، استیلاد، عزل، اخصاء

مقدمه
جمعیت و ابعاد آن، نقطه مرکزی هر نظام اجتماعی محسوب می شود. به همین خاطر یکی از مباحث مهمی که در جوامع انسانی به عنوان متغیر اساسی در مسائل سیاسی و اقتصادی مطرح می گردد، موضوع جمعیت و سیاست های جمعیتی است.

تحولات جمعیتی، تقریباً تمام جنبه های زندگی انسان و جهان پیرامون انسان را تحت تاثیر قرار می دهد. و اثرات متعددی بر خرده نظام های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی وارد کرده و منشا تحولات چشمگیری در این حوزه ها می گردند.

این موضوع زمانی اهمیت بیشتری پیدا می کند که از نگاه دینی و فقهی بدان نگریسته شود. و به عنوان اصلی از اصول سیاست های جمعیتی از سوی دولت های مسلمان و حکومتهای دینی پذیرفته شود.

حال با توجه به نظریات جمعیت شناسی ـ نظریه افزایش جمعیت، نظریه کاهش جمعیت، نظریه جمعیت ثابت و نظریه جمعیت مطلوب ـ که وجود دارد اکثر صاحب نظران، همه ادیان الهی به ویژه دین اسلام را طرفدار افزایش