مقدمه. 2

بخش نخست                                                                                                                                                                             شناخت موضوع.. 4

گفتار اول: امضا 5

گفتار دوم: مهر. 5

گفتار سوم: اثرانگشت.. 6

فصل دوم: تاریخچه و پیشینه. 7

گفتار اول: تاریخچه امضا 10

گفتار دوم: تاریخچه مهر. 12

مبحث اول: تاریخچه مهر در آموزه های دینی. 13

بند اول- پیشینه مُهر در کلام الله مجید. 13

بند دوم- پیشینه مهر در نهج البلاغه. 14

مبحث دوم: تاریخچه مهر در نظام اداری و حقوقی. 15

بند اول- پیشینه مهر در اعتبار بخشی به اسناد و نامه های رسمی. 15

بند دوم- رسم شکستن مهر. 16

بند سوم- گم شدن مهر. 18

گفتار سوم: تاریخچه اثرانگشت.. 19

فصل سوم: انواع امضا، مهر و اثرانگشت.. 22

گفتار اول: انواع امضا 22

مبحت اول: امضای دیجیتال. 22

بند اول- مواد قانونی تجارت الکترونیکی در باب امضا 25

بند دوم- مسائل حقوقی ناشی از امضای الکترونیکی (دیجیتال) 26

بند سوم- جایگاه امضا در نظام سنتی ثبت اسناد 27

بند چهارم- امضای الکترونیکی در اسناد و مقررات بین المللی. 28

بند پنجم- مشکلات حقوقی روند امضای الکترونیکی در اسناد 31

بند ششم- امضای الکترونیکی از منظر قوانین کشورها 34

مبحث دوم: امضای دستی. 35

بند اول- برخی از خواص مهم امضاهای دستی. 36

 

بند دوم- تفاوت امضای الکترونیکی با امضای دستی. 37

گفتار دوم: انواع مهر. 41

مبحث اول: مهر شناسایی. 41

مبحث دوم: مهرِ امضا 42

گفتار سوم: انواع اثرانگشت (از حیث شکل) 42

بخش دوم:     ماهیت و آثار امضا، مهر و اثرانگشت.. 44

فصل اول: ماهیت  امضا، مهر و اثرانگشت.. 45

گفتار اول: ماهیت امضا، مهر و اثرانگشت در حقوق مدنی. 45

مبحث اول: لفظ امضا، مهر و اثرانگشت در مواد قانون مدنی و نکات آن. 45

گفتار دوم: ماهیت امضا، مهر و اثرانگشت در حقوق تجارت.. 49

مبحث اول: لفظ امضا، مهر و اثرانگشت در مواد قانون تجارت و نکات آن. 49

فصل دوم: آثار امضا، مهر و اثرانگشت.. 57

گفتار اول: آثار امضا، مهر و اثرانگشت در حقوق مدنی. 57

مبحث اول: آثار شکلی و ماهوی امضا در حقوق مدنی (در بحث وصیت) 57

بند اول- جایگاه امضا در شکل های وصیت نامه. 57

بند دوم- امضا در وصیت نامه ی خود نوشت.. 58

بند سوم– تشریفات لازم در تنظیم وصیت نامه. 58

بند چهارم- نقش امضای موصی در وصیت نامه. 58

بند پنجم- محل امضا در وصیت نامه. 59

بند ششم- موقع امضا در وصیت نامه. 60

بند هفتم- اثر امضا بر دگرگونی ها و افزوده های وصیت.. 61

بند هشتم- امضا در وصیت نامه ی رسمی. 62

بند نهم– تشریفات تنظیم وصیت نامه. 62

بند دهم- امضا در وصیت نامه سری.. 63

بند یازدهم- تشریفات وصیت نامه سری.. 63

بند دوازدهم- لاک و مهر وصیت نامه. 65

بند سیزدهم- ضمانت اجرای تشریفات.. 65

بند چهاردهم- تنظیم وصیت نامه در موارد فوق العاده 66

مبحث دوم: آثار شکلی و ماهوی امضا در حقوق مدنی، موضوع ادله اثبات دعوا(در بحث اسناد) 67

بند اول- مفهوم سند در مرحله اثبات.. 67

بند دوم-  تعریف و ارکان سند. 67

بند سوم- سند رسمی و عادی و نقش امضا در هرکدام : 70

بند چهارم- سند رسمی. 71

بند پنجم– تنظیم سند در معامله ی به نمایندگی. 72

بند ششم- اعتبار و قدرت اثباتی. 72

الف– اماره ی رسمی بودن سند. 72

ب- اعتبار سند تصدیق امضا شده 72

بند هفتم- سند عادی.. 73

بند هشتم- تعریف رکن اساسی امضاء 73

بند نهم- سند سفید امضاء 75

بند دهم- آزادی در تنظیم سند. 77

بند یازدهم- اثر امضا بر دگرگونی ها و افزوده های سند. 77

مبحث سوم: آثار شکلی و ماهوی مهر در حقوق مدنی (در بحث مهر و موم ترکه) 79

بند اول- مهر و موم ترکه. 79

بند دوم- رفع مهر و موم ترکه. 86

گفتار دوم: آثار امضا، مهر و اثرانگشت در حقوق تجارت.. 88

مبحث اول: اصل استقلال امضاها و عدم توجه ایرادات در اسناد تجاری.. 88

مبحث دوم: اثر امضا و مهر درفته طلب (سفته) 104

مبحث سوم: اثر امضا و مهر در چک.. 108

نتیجه. 122

فهرست منابع. 125

چکیده
اصولا هیچ نوشته‏ای بدون امضا یا ابزار جایگزین آن مثل اثر انگشت یا مهر، اعتبار و سندیت ندارد و انتساب آن به شخص یا اشخاص معین ممکن نیست. با امضا، مهر و یا اثر انگشت است که نوشته سندیت پیدا می‏کند و می‏توان آن را به شخص معینی منتسب نمود. لذا با توجه به اهمیت موضوع، در این تحقیق سعی شده ابتدا به تعاریف، تاریخچه و انواع امضا، مهر و اثرانگشت و سپس به ماهیت و آثار آنها در حقوق مدنی و تجارت پرداخته شود. نتیجه تحقیق بیانگر اینست که پس از بررسی مواد مربوط به امضا، مهر و اثرانگشت در قانون مدنی و تجارت در مباحث وصیت، ادله اثبات دعوا، مهر و موم ترکه، اصل استقلال امضاها، برات، سفته و چک، امضا از ارکان اصلی این موارد به شمار می رود و با یک امضا است که تمام این موارد چهره واقعی به خود می گیرند و