تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب:

فصل اول:

1-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………… 2

1-2- فرضیات………………………………………………………………………………………………………………….. 3

1-3- اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………… 4

فصل دوم: بررسی منابع

2-1- گیاهان دارویی………………………………………………………………………………………………………….. 6

2-2- تاریخچه و اهمیت سرخارگل………………………………………………………………………………………. 6

2-3- خصوصیات گیاه­شناسی………………………………………………………………………………………………. 7

2-4- خصوصیات اکولوژیکی………………………………………………………………………………………………. 8

2-5- پراکنش جغرافیایی سرخارگل در جهان و ایران……………………………………………………………….. 8

2-6- اثر فارماکولوژیکی و مصرف درمانی سرخارگل………………………………………………………………. 9

2-7- ترکیبات شیمیایی اندام­های مختلف گیاه سرخارگل…………………………………………………………. 10

2-8- ترکیبات فنولی…………………………………………………………………………………………………………. 12

2-9- فلاونوئیدها……………………………………………………………………………………………………………… 14

2-10- بررسی ساختمان شیمیایی اسید کلروژنیک و اسیدکافئیک…………………………………………………. 16

2-10-1- اسید کلروژنیک …………………………………………………………………………………………………. 16

2-10-2- اسیدکافئیک………………………………………………………………………………………………………… 17

2-11- تأثیر عوامل محیطی بر بیوسنتز فلاونوئیدها…………………………………………………………………… 18

2-12- کشت ارگانیک در گیاهان…………………………………………………………………………………………. 19

2-13- کود دامی و تأثیر آن بر گیاه……………………………………………………………………………………….. 20

2-13-1- کود ورمی­کمپوست……………………………………………………………………………………………… 21

2-14- تأثیر اسید سالیسیلیک بر عملکرد و مواد مؤثره گیاهان دارویی…………………………………………… 22

فصل سوم: مواد و روش­ها

3-1- زمان و مکان آزمایش………………………………………………………………………………………………… 25

3-2- مشخصات طرح آزمایشی…………………………………………………………………………………………… 25

3-3- مراحل آزمایش………………………………………………………………………………………………………… 26

3-3-1- مشخصات خاک مزرعه…………………………………………………………………………………………. 27

3-3-2- جمع­آوری نمونه خاک………………………………………………………………………………………….. 27

3-3-3- تهیه بستر کشت و اعمال تیمار کودی……………………………………………………………………….. 28

3-3-4- تیمار اسید سالیسیلیک…………………………………………………………………………………………….. 29

3-3-5- تاریخ برداشت………………………………………………………………………………………………………. 29

3-3-6-  صفات ظاهری اندازه گیری شده……………………………………………………………………………. 29

3-3-7- اندازه­گیری صفات مورفولوژی……………………………………………………………………………….. 29

3-3-8- اندازه­گیری صفات بیوشیمیایی…………………………………………………………………………………. 31

3-3-8-1- مشخصات دستگاه HPLC  مورد استفاده……………………………………………………………….. 31

3-3-8-2- تزریق نمونه گیاهی…………………………………………………………………………………………… 32

3-3-8-3- تهیه استاندارد…………………………………………………………………………………………………… 34

3-3-8-4- تعیین مقدار اسید کلروژنیک و اسید کافئیک با Hplc……………………………………………….. 34

3-3-9- سنجش فعالیت آنتی­اکسیدانی، فلاونوئید و فنل کل……………………………………………………… 35

3-3-9-1- تهیه عصاره……………………………………………………………………………………………………… 35

3-3-9-2- سنجش فعالیت آنتی­اکسیدانی………………………………………………………………………………. 36

3-3-9-3- سنجش فلاونوئید کل………………………………………………………………………………………… 37

3-3-9-4- سنجش فنول کل………………………………………………………………………………………………. 38

3-4- تجزیه تحلیل داده­ها………………………………………………………………………………………………….. 39

فصل چهارم: نتایج و بحث

4- 1-  تجزیه واریانس تأثیر کودهای آلی و اسید سالیسیلیک بر روی صفات مورفولوژیکی……………. 41

4- 2-  مقایسه میانگین تأثیر کودهای آلی روی صفات مورفولوژیکی………………………………………… 42

4- 3-  مقایسه میانگین تأثیر اسید سالیسیلیک روی صفات مورفولوژیکی…………………………………….. 43

4- 4-  تأثیر متقابل کودهای آلی و اسید سالیسیلیک  بر روی صفات مورفولویکی………………………… 45

4- 5-  مقایسه میانگین تأثیر کودهای آلی ، اسید سالیسیلیک و اندام بر وزن­تر و خشک گیاه……………. 45

4- 6- اثر متقابل تأثیر کودهای آلی ، اسید سالیسیلیک و اندام بر وزن تر و خشک گیاه……………………. 47

4- 7- اثر کودهای آلی و اسید سالیسیلیک بر اجزای عملکرد……………………………………………………… 49

4- 7- 1- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول ساقه……………………………………………………….. 49

4- 7- 2- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول برگ………………………………………………………… 49

4- 7- 3- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر عرض برگ……………………………………………………… 50

4- 7- 4- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر نسبت طول یه عرض برگ………………………………….. 51

4- 7- 5- اثر کودهای آلی و اسید سالیسیلیک بر قطر گل…………………………………………………………. 52

4- 7- 6- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر تعداد کل برگ در بوته……………………………………….. 53

4- 7- 7- اثر کودهای آلی و اسید سالیسیلیک بر کلروفیل…………………………………………………………. 54

4- 7- 8- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر قطر نهنج…………………………………………………………. 56

4- 7- 9- اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول دمبرگ…………………………………………………….. 57

4- 7-10-  اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر ارتفاع گیاه……………………………………………………… 58

4- 7-11-  اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول ریشه……………………………………………………… 60

4- 7-12-  اثر کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر قطر ریشه………………………………………………………. 60

4- 8- تجزیه واریانس تأثیر کودهای آلی ، اسید سالیسیلیک و اندام بر روی صفات بیوشیمیایی………… 61

4- 8- 1- میزان فنل کل، فلاونوئید و توانمندی آنتی­اکسیدانی……………………………………………………. 61

4- 8- 2- میزان اسید­کلروژنیک و اسید­کافئیک………………………………………………………………………… 62

4- 9- مقایسه میانگین اثر کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر روی صفات بیوشیمیایی…………….. 64

4- 10- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر روی صفات بیوشیمیایی………………………. 66

4- 11- تأثیر غلظت­های متفاوت اسیدسالیسیلیک بر صفات بیوشیمیایی……………………………………….. 66

4- 11- 1- اثر سطوح مختلف اسید سالیسیلیک بر میزان فنل کل………………………………………………… 67

4- 11- 2-  تأثیر سطوح مختلف اسید سالیسیلیک بر میزان ترکیبات فلاونوئیدی……………………………. 67

4- 11- 3- تأثیر سطوح مختلف اسید سالیسیلیک بر میزان فعالیت آنتی­اکسیدانی…………………………….. 68

4- 11-4-  اثر سطوح مختلف اسید سالیسیلیک بر میزان اسید­کلروژنیک و اسید­کافئیک……………………. 69

 

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادات

5 – 1 نتیجه‌گیری کلی……………………………………………………………………………………………………….. 79

5 – 2 پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………. 80

منابع……………………………………………………………………………………………………………………………….. 81

«فهرست جدول‌ها»

جدول 3-1- مشخصات هواشناسی شهرستان گرگان………………………………………………………………… 35

جدول 3-2- نتایج تجزیه خاک مزرعه مورد استفاده در آزمایش…………………………………………………. 38

جدول 3-3- مشخصات صفات و نحوه اندازه­گیری آن­ها…………………………………………………………. 40

جدول 4-1- تجزیه واریانس تأثیر کودهای آلی ، اسیدسالیسیلیک بر صفات مورفولوژیکی ……………… 41

جدول 4-2- مقایسه میانگین تأثیر کودهای آلی روی صفات مورفولوژیکی………………………………….. 43

جدول 4-3- مقایسه میانگین تأثیر اسیدسالیسیلیک روی صفات مورفولوژیکی……………………………….. 44

جدول 4-4- تجزیه واریانس وزن­تر و خشک اندام­های هوایی و ریشه………………………………………… 44

جدول 4-5- مقایسه میانگین تأثیر کودهای آلی بر وزن­ تر و خشک گیاه………………………………………. 46

جدول 4-6- مقایسه میانگین تأثیر اسیدسالیسیلیک بر وزن­ تر و خشک گیاه……………………………………. 46

جدول 4-7- مقایسه میانگین تأثیر نوع اندام بر وزن ­تر و خشک گیاه…………………………………………… 46

جدول 4- 8- تجزیه واریانس تأثیر کودهای آلی ، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان صفات بیوشیمیایی… 63

جدول 4-9- مقایسه میانگین اثر کودهای آلی  بر روی صفات بیوشیمیایی……………………………………. 65

جدول 4-10- مقایسه میانگین اثر اسیدسالیسیلیک بر روی صفات بیوشیمیایی………………………………… 65

جدول 4-11- مقایسه میانگین اثر نوع اندام بر روی صفات بیوشیمیایی………………………………………… 65

«فهرست شكل‌ها»

شکل 2-1- سایر مشتقات اسیدکافئیک…………………………………………………………………………………… 18

شکل 2-2- ساختمان کلی فلاونوئیدها…………………………………………………………………………………… 25

شکل 2-3- اسیدکافئیک………………………………………………………………………………………………………. 17

شکل 2-4- مسیرهای انتقال پیام به وسیله اسیدسالیسیلیک………………………………………………………….. 33

شکل 3-1- بذور کشت شده سرخارگل…………………………………………………………………………………. 36

شکل 3-2- مراحل کشت سرخارگل……………………………………………………………………………………… 36

شکل 3-3- اندام­های سرخارگل…………………………………………………………………………………………… 41

شکل 3-4- دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)………………………………………………….. 42

شکل 3-5- کروماتوگرام نمونه اسید­کلروژنیک………………………………………………………………………… 43

شکل 3-6- کروماتوگرام نمونه اسید­کافئیک……………………………………………………………………………. 44

شکل 3-7- منحنی استاندارد اسیدکافئیک………………………………………………………………………………… 45

شکل 3-8- منحنی استاندارد اسیدکلروژنیک……………………………………………………………………………. 46

شکل 3-9- اندازه­گیری فعالیت آنتی­اکسیدانی………………………………………………………………………….. 47

شکل 3-10- اسپکتروفتومتر…………………………………………………………………………………………………. 48

شکل 3-11- منحنی استاندارد کوئرسیتین……………………………………………………………………………….. 48

شکل 3-12- منحنی استاندارد اسیدگالیک……………………………………………………………………………….. 49

شکل 4- 1- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و نوع اندام بر وزن ­تر گیاه……………………………. 48

شکل 4- 2- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و نوع اندام بر وزن خشک گیاه …………………….. 48

شکل4- 3- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول ساقه……………………………………………… 49

شکل 4- 4- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول برگ…………………………………………….. 50

شکل 4- 5- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر عرض برگ………………………………………….. 51

شکل 4- 6- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر نسبت طول به عرض برگ………………………. 52

شکل 4- 7- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر قطر گل……………………………………………….. 53

شکل 4- 8- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر تعداد کل برگ در بوته……………………………. 54

شکل 4- 9- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر میزان کلروفیل……………………………………….. 55

شکل 4- 10- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر قطر نهنج……………………………………………. 57

شکل4- 11- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول دمبرگ…………………………………………. 58

شکل 4- 12- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر ارتفاع گیاه………………………………………….. 59

شکل 4- 13-  اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول ریشه………………………………………… 60

شکل 4- 14-  اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر قطر ریشه………………………………………….. 61

شکل 4- 15-  اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان فعالیت آنتی­اکسیدانی……………. 72

شکل4- 16- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان فلاونوئید کل (mg/gr)………….. 73

شکل 4- 17- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان فنل کل (mg/gr)…………………. 73

شکل4- 18- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان اسیدکلروژنیک (mg/gr)…………. 74

شکل 4- 19- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان اسیدکافئیک (mg/gr)…………….

چکیده

سرخارگل   (Echinaceae purpurea)گیاهی علفی، چند ساله بوده و به لحاظ تجاری گونه­ای بسیار ارزشمند محسوب می­شود. ترکیبات فعال دارویی آن عمدتأ شامل اسیدهای فنولیک و آلکامیدها هستند. قسمت­های مختلف گیاه از جمله ریشه و بخش­های هوایی آن دارای خواص درمانی زیادی است. تحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر کودهای آلی و محلول پاشی اسید­سالیسیلیک بر برخی صفات مورفولوژیک و مواد ثانویه در اندام­های هوایی و ریشه سرخارگل، طی سال 92- 1391 در سازمان جهاد کشاورزی گرگان و دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد.

آزمایش در قالب طرح آماری فاکتوریل بر پایه کاملأ تصادفی، در سه تکرار با بسترکشت شامل خاک مزرعه، کود گوسفندی، کود ورمی­کمپوست، کود گاوی و تیمار اسید سالیسیلیک در چهار غلظت (0 ، 2- 10 ، 4- 10 ، 6-10 مولار ) انجام شد. ارتفاع بوته، وزن تر و خشک اندام­های هوایی و ریشه، قطر نهنج، قطر گل، طول دمبرگ، کلروفیل، قطر ریشه، تعداد برگ، طول ساقه، طول ریشه، طول برگ، عرض برگ، نسبت طول به عرض برگ، صفات بیوشیمایی مانند میزان آنتی اکسیدان، فنول و فلاونوئید و میزان اسید­کلروژنیک، اسید­کافئیک به عنوان صفات رشدی و بیوشیمیایی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر بستر کشت بر وزن تر و خشک اندام­های هوایی و ریشه، طول ساقه، طول برگ، قطرریشه، تعدادبرگ، طول ریشه، ارتفاع گیاه، طول دمبرگ، قطرگل، قطر نهنج و میزان کلروفیل در سطح احتمال 5 درصد معنی­دار بود. در حالی که عرض برگ و نسبت طول به عرض برگ تحت تأثیر تیمار­های آزمایشی قرار نداشتند. تیمار اسید سالیسیلیک بر وزن خشک اندام هوایی و ریشه، قطر ریشه، قطر گل در سطح احتمال 1 درصد و بر روی متغیرهای وزن تر، تعداد برگ، طول ساقه، ارتفاع گیاه، طول برگ، عرض برگ، نسبت طول به عرض برگ، قطر نهنج، کلروفیل در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. در مقابل طول ریشه و طول دمبرگ تحت تأثیر تیمار قرار نداشت. اثرات متقابل بستر کاشت  کود گاوی در تیمار (4- 10مولار) اسید­سالسیلیک در اندام­های هوایی حاکی از  بیشترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی (99/65 درصد) و در بستر کاشت کود گوسفندی در تیمار (2- 10مولار) اسید­سالسیلیک بیشترین میزان فلاونوئید (mg/gr346/0) در اندام­های هوایی مشاهده شد، و بیشترین میزان فنل ( mg/gr138/0) در بستر کاشت کود گوسفندی در اندام ریشه مشاهده شد. بیشترین میزان اسید­کلروژنیک ( mg/gr52/41) و اسید کافئیک (mg/gr 50/65) نیز در بستر کاشت کود گاوی در تیمار (4- 10مولار) اسید سالسیلیک در اندام ریشه مشاهده شد. کودهای­آلی و اسیدسالیسیلیک باعث بهبود صفات رویشی و بیوشیمیایی در گیاه سرخارگل گردید.

1-1- مقدمه

رویکرد روز افزون به استفاده از گیاهان دارویی در سطح جهان، اهمیت کشت و تولید این گیاهان را روشن­تر می­سازد. در حال حاضر تقاضا برای گیاهان دارویی به عنوان تولیدات قابل مصرف در صنایع بهداشتی و دارویی