حجه الاسلام دکتر حسین­علی سعدی
 تابستان-1390 
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
از روزی­که نخستین بیمه­ها و نظام­های تأمین­اجتماعی در دنیا شکل گرفت مسئله­ای مهم تحت این­عنوان که از این­پس نهاد مسئولیت­مدنی چگونه باید در­کنار بیمه­ها نقش ایفا کند، مطرح­گردید. زیرا از طرفی زیان­دیده جبران­خسارت شده و از­طرفی مسئول­حادثه تاوان عمل خویش را نداده بود. از آن­جا که بیمه­گران در پرداخت­غرامت به قرارداد خویش عمل می­کردند و دین مسئولان­حوادث را نمی­پرداختند رجوع به مسئولان­حوادث ضروری دانسته­شد. هریک از نظام­های دنیا یکی از سه سیاست انتخاب توسط بیمه­گذار، جمع­مزایا توسط وی و رجوع بیمه­گر را برگزیدند. در فرانسه ابتدا بیمه­گران به­این­دلیل که با وقوع­حادثه و پرداخت­غرامت خسارت دیده­اند به مسئولان­حوادث رجوع می­نمودند که پس­از­آن به­دلیل فقدان رابطه­ی سببیت این دعوا جای خود را به دعوای قائم­مقامی بیمه­گر داد. در حقوق­بیمه فرانسه بیمه­گر در­اثر پرداخت­غرامت در رجوع به مسئول­حادثه جانشین بیمه­گذار می­شود. تاکنون در حقوق­ایران و فرانسه دریافت دو وجه برای بیمه­گذار به­دلالت اصل­غرامت ممنوع دانسته شده­­است که به­نظر می­رسد دلالت این اصل به­این­معنا محل تأمل باشد. به­دلیل فقدان قائم­مقامی با پرداخت در حقوق­اسلامی «نظریه­ی الزام ناشی از عقد حاوی شرط ارتکازی» به عنوان مبنای توجیه­کننده رجوع بیمه­گر مطرح می­گردد. در این نوشتار مفهوم و انواع قائم­مقامی و تفاوت آن با نمایندگی، سیر­تطور جانشینی بیمه­گر در ایران و فرانسه، بررسی نظایر قائم­مقامی بیمه­گر، قلمرو قائم­مقامی بیمه­گر در هریک از انواع بیمه­ها (بیمه­های اشیاء، مسئولیت، سرقت، اعتباری، اشخاص)، احیای قائم­مقامی در بیمه­های خسارات بدنی و درمانی، شرایط قائم­مقامی، مفهوم و نقش پرداخت در تحقق و اجرای قائم­مقامی و امکان و نحوه­ی اقامه­­دعوا پیش­از­پرداخت توسط بیمه­گر در ایران و فرانسه، تفسیر ماده 30 قانون­بیمه­ایران، موانع­قانونی­و­قراردادی جانشینی بیمه­گر، اشخاص مورد رجوع، حق­تقدم زیان­دیده و بیمه­گذار بر بیمه­گر، اثر تقصیر­مشترک بیمه­گذار و عامل­زیان، اقدام­های معارض قائم­مقامی، بررسی دایره صلاحیت­محاکم و حدود قابلیت استناد به ایرادات جملگی مورد بررسی قرار گرفته­اند. این مجموعه علیرغم مشکلات فقدان منابع مستقل و کافی و پیچیدگی موضوع تألیف شده است. هدف نگارنده از این پژوهش پیشرفت و ارتقای صنعت بیمه از طریق اصلاح مقررات قانونی و رویه­قضایی مرتبط با قائم­مقامی بیمه­گر، ارائه بهترین راه­حل­ها برای اداره عادلانه­تر دعاوی حقوقی بیمه­گران، تبیین مبانی جانشینی و حفظ حقوق بیمه­گذاران و بیمه­­گران بوده است.
واژه­های کلیدی:
قائم‌مقامی/ جانشینی/ بازیافت/ بیمه‌گر/ بیمه­گذار/ بیمه­اموال/ بیمه­اشخاص/ مسئولیت­مدنی/ شرط مخالف قائم‌مقامی/ رجوع/ پرداخت/ ایرادات دادرسی/ اصل­غرامت/
 
فهرست مطالب
 
مقدمه………….. 1
فصل اول- مفهوم، مبنا و قلمرو قائم­مقامی بیمه­گر. 9
مبحث اول- مفهوم قائم­مقامی.. 9
گفتار اول- نمایندگی و قائم­مقامی.. 10
بند اول- نمایندگی.. 10
بند دوم- قائممقامی.. 12
بند سوم- نقد قانون­گذاری در مفاهیم قائم­مقامی و نمایندگی.. 13
گفتار دوم-  تعاریف و اقسام قائم­مقامی.. 14
بند اول- قائم­مقامی شخصی و عینی.. 15
بند دوم- قائم­مقامی شخصی (جانشینی مصطلح در حقوق­مدنی) 17
1 – قائم­مقامی عام. 20
2 – قائم­مقامی خاص…. 20
بند سوم- قائم­مقامی قانونی و قراردادی.. 21
گفتار سوم- قائم­مقامی بیمه­گر. 23
بند اول- مفهوم قائم­مقامی بیمه­گر. 23
بند دوم- تعریف قائم­مقامی بیمه­گر. 25
بند سوم- تاریخچه قائم­مقامی بیمه­گر در حقوق ایران و فرانسه. 27
1- قائم­مقامی بیمه­گر در قوانین ایران. 28
2- رویه بیمه­گران ایرانی در اجرای دعوای قائم­مقامی.. 30
3- سیر تطور قائم­مقامی بیمه­گر در حقوق فرانسه. 37
مبحث دوم- سیاست­های کلی و مبنای رجوع بیمه­گر. 41
گفتار اول- سیاست­های کلی.. 42
بند اول- سیاست انتخاب… 43
بند دوم- سیاست جمع. 44
بند سوم-سیاست رجوع یا استرداد. 47
گفتار دوم- توجیه نظری رجوع بیمه­گر. 50
بند اول- بررسی اصل جبران خسارت در نظام مسئولیت­مدنی.. 51
و اصل غرامت در حقوق­بیمه. 51
بند دوم- دعوای مسئولیت­مدنی ( تسبیب) 54
بند سوم – دعوای قائم­مقامی.. 57

مفهوم دعوای قائم­مقامی.. 58
الزام ناشی از عقد، مبنای دعوای قائم­مقامی بیمه­گر. 61
گفتار سوم – بررسی نظایر قائم­مقامی قانونی بیمه­گر در سایر قوانین.. 69
بند اول- قائم­مقامی قانونی غاصب… 70
بند دوم – قائم­مقامی قانونی مرتهن در رهن مکرر. 79
بند سوم – قائم­مقامی قانونی ثالث پرداخت کننده وجه اسناد تجاری.. 80
مبحث سوم- قلمرو قائم­مقامی بیمه­گر. 81
گفتار اول- بیمه­های اموال. 82
بند اول- بیمه اشیاء. 82
بند دوم – بیمه اعتباری.. 83
بند سوم- بیمه سرقت… 84
بند چهارم- بیمه­های مسئولیت… 85
گفتار دوم-  بیمه­های اشخاص…. 89
فصل دوم- شرایط، موانع و دعوای قائم­مقامی بیمه­گر. 96
مبحث اول- شرایط قائم­مقامی.. 96
گفتار اول- شرایط مربوط به عقد بیمه. 96
بند اول- صحت عقد بیمه. 97
بند دوم- تحت پوشش بودن خطر. 97
گفتار دوم- وجود

دین یا دعوای مسئولیت علیه ثالث… 99
گفتار سوم – پرداخت غرامت… 101
بند اول- مفهوم و نقش پرداخت… 101
بند دوم- تفسیر شرط پرداخت در قانون ایران و فرانسه. 103
بند سوم- شرط پرداخت در قائم­مقامی قراردادی.. 111
مبحث دوم- موانع قائم­مقامی.. 112
گفتار اول- موانع قانونی (مصونیت برخی اشخاص) 112
گفتار دوم- موانع قراردادی (شروط مخالف قائم­مقامی بیمه­گر) 116
بند اول- شرط مخالف میان بیمه­گذار و مسئول­حادثه. 118
1- شرط مستقیم مخالف قائم­مقامی.. 118
2 – شرط غیر مستقیم مخالف قائم­مقامی.. 120
بند دوم- شرط مخالف میان بیمه­گذار و بیمه­گر. 120
1- شروط صریح.. 120
2 – شرط عدم قائم­مقامی.. 123
بند سوم- شرط مخالف میان بیمه­گران. 123
مبحث سوم- دعوای قائم­مقامی.. 124
گفتار اول- دادگاه صالح در رسیدگی به دعوای قائم­مقامی.. 127
بند اول- صلاحیت دادگاه مدنی.. 128
بند دوم- صلاحیت دادگاه کیفری.. 129
(طرح دعوای قائم­مقامی ضمن دعوای کیفری توسط بیمه­گر) 129
گفتار دوم- دعوای پیش از پرداخت… 131
بند اول- جلب مسئول حادثه به دادرسی توسط بیمه­گر. 131
بند دوم- طرح دعوای قائم­مقامی (اصلی) پیش از پرداخت غرامت… 136
گفتار سوم- دعوای پس از پرداخت… 136
بند اول- امکان وصول طلب از عامل­زیان. 136
بند دوم- تقصیر مشترک عامل­زیان با بیمه­گذار. 137
گفتار چهارم- اشخاص مورد رجوع. 139
بند اول- امکان رجوع به بیمه­گر مسئولیت… 139
بند دوم- رجوع بیمه­گر به ضامن در بیمه اعتباری.. 142
بند سوم- رجوع بیمه­گر به مسئول فعل غیر. 143
گفتار پنجم- حق تقدم زیان­دیده و بیمه­گذار بر بیمه­گر. 144
گفتار ششم- اشخاصی که بیمه­گر قائم­مقام آنها می­شود. 149
گفتار هفتم- اقدام­های معارض با دعوای قائم­مقامی.. 152
گفتار هشتم- حدود قابلیت استناد به ایرادات… 153
بند اول- ایراد تهاتر. 154
بند دوم- ایراد ابراء یا صلح.. 155
بند سوم- ایراد مرورزمان. 156