دکتر حسین افشاری
استاد مشاور:
دکتر حسین حکم آبادی
 

تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده:

براسینواستروئیدها به عنوان یکی از هورمون­های استروئیدی نقش بسزائی در کنترل فرایندهای فیزیولوژیکی گیاهان به ویژه پاسخ به تنش­های زیستی و غیر­زیستی دارند. استفاده از مواد تنظیم کننده رشد گیاهی همچون براسینواستروئیدها یکی از راهکارهای عملی برای کاهش این خساراتها می باشد. این پژوهش در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان انجام شد وتاثیر چهار غلظت ماده تنظیم کننده رشد گیاهی 24-هموبراسینولید با غلظتهای صفر، 10-10 ، 8-10 و 6-10 مولار برروی دانهالهای 5 نوع ژنوتیپ پسته بر اساس آزمایشات فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام پذیرفت. پس از محلول پاشی در مرحله شش برگی دانهالهای پسته و پس از گذشت شش هفته میزان کلروفیل فلورسنس با دستگاه کلروفیل فلورسنس متر اندازه گیری شد .همچنین شاخص های فیزیومورفولوژیکی مانند اندازه رنگیزههای فتوسنتزی ،شاخص سطح برگ،ارتفاع دانهال،بیو ماس(وزن تر ووزن خشک اندامهای هوایی و ریشه)، آنزیم لیپوکسی ژنازبررسی شد. نتایج نشان دادآزمایش محلول پاشی با هورمون براسینواستروئید تاثیر معنی­داری بر برخی صفات مورد سنجش داشت. صفات ارتفاع نهال، وزن تر، ، کلروفیلa، کلرفیل کل،آنزیم لیپوکسی ژناز به طور معنی داری تحت تاثیر اثر متقابل ژنوتیپ وهورمون براسینواستروئید قرار گرفت. نتایج نشان داد بالاترین شاخص سطح برگ درغلظت10-10 براسینواستروئید وژنوتیپ1Gو کمترین شاخص سطح برگ در غلظت صفرو ژنوتیپG5بدست آمد. در بررسی انجام شده تاثیر شاخص های کلرفیل فلورنس fo ,fm ,fv ,fv/fm تاثیر معنی داری را نشان نداد. در بررسی بیوماس وزن تر اندانهای هوایی در سطح 1 درصد معنی دار شد که بیشترین وزن تر در غلظتهای.8-10 و10-10 وکمترین وزن در غلظت صفر و6-10مشاهده شد.نتایج نشان داد که وزن تر ریشه در سطح 1درصد معنی دارشد وبیشترین وزن باغلظت10-10وژنوتیپG2 وکمترین وزن به غلظت صفر و ژنوتیپ G1 مشاهده گردید. نتایج همچنین نشان داد که بیشترین مقدار آنزیم

لیپوکسی ژناز مربوط به غلظت 10-10وژنوتیپG2كمترین مقدار آنزیم لیپوکسی ژناز مربوط به غلظت صفر هورمون براسینو استروئید و ژنوتیپ G1 می باشد.

کلمات کلیدی: هورمون براسینو استروئید، پسته ، ژنوتیپ

فهرست مطالب

فصل اول. 1

مقدمه. 1

1- مقدمه : 2

2-1- بیان مسئله: 3

3-1 اهمیت مسئله: 5

1-4-هدف کلی تحقیق: 5

1-4-1- اهداف اختصاصی تحقیق: 5

فصل دوم. 6

ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق. 6

1-2- مقدمه: 7

2-2- کلیاتی در ارتباط با پسته: 7

3ـ 2 تاریخچه پسته درایران : 8

4ـ2 گیاه شناسی پسته: 10

6 ـ 2 نیاز سرمایی : 12

7 ـ 2 زمان گل دهی: 13

8 ـ2 گرده افشانی و تشکیل میوه: 13

9 ـ 2 رشد و نمو میوه : 14

10-2-مواد و تنظیم كننده های رشد گیاهی: 18

12-2نقش و وظیفه هورمون: 19

13-2 تنظیم کننده های رشد وانواع آنها: 21

14-2- براسینواستروئید: 22

1-14-2 تاریخچه: 23

2-14-2 براسینو استروئید ها و اثرات آنها در گیاهان: 24

3-14-2 اثرات براسینواستروئیدها بر روی اسیدهای نوکلئیک و سنتز پروتئینها: 27

4-14-2- نقش براسینواستروئیدها در افزایش تحمل گیاهان به تنشهای محیطی. 31

1-4-14-2 اثر براسینواستروئیدها بر تنش گرما 32

2-4-14-2 اثر براسینواستروئیدها بر تنش خشکی: 32

3-4-14-2 اثر براسینواستروئیدها بر تنش شوری: 33

5-14-2 اثر هورمون براسینواستروئید بر مؤلفه های فیزیولوژیکی: 34

1-5-14-2 رنگیزههای فتوسنتزی: 34

2-5-14-2   فنول ها   : 35

2-5-14-2 قندهای محلول: 35

3-5-14-2 اثر هورمون براسینواستروئید روی پارامترهای رشدی و مورفولوژیکی: 36

فصل سوم. 38

مواد و روشها 38

1-3 زمان انجام تحقیق: 39

2-3 محل انجام تحقیق: 39

3 ـ 3 مشخصات اقلیمی و جغرافیایی محل تحقیق: 39

4-3- روش انجام تحقیق: 39

5-3- آماده سازی بستر کشت: 40

6-3تهیه محلول و محلول پاشی با هورمون براسینو استروئید: 42

7-3 اندازه گیری مقدار کلرفیل a ,b; وکلروفیل کل: 45

8- 3 اندازه گیری شاخص سطح برگ : 46

9-3 اندازه گیری آنزیم لیپوکسی ژناز: 47

10-3-روش تجزیه وتحلیل اطلاعات: 47

فصل چهارم. 48

نتایج وبحث.. 48

4-        نتایج.. 49

4-1- نتایج اثر محلول پاشی با غلظت های مختلف هورمون براسینو استروئیدبر شاخص سطح برگ: 49

4-1-1-تاثیر هورمون براسنیو استرویید برشاخص سطح برگ: 49

4-1-2- تاثیر ژنوتیپ های مختلف برشاخص سطح برگ: 50

4-2-3- اثر متقابل هورمون براسینو استروئید وژنوتیپ بر شاخص سطح برگ: 51

4-2- نتایج اثر محلول پاشی با غلظت های مختلف هورمون براسینو استروئید بر کلرفیل فلورسنس اولیه((FO: 52

4-2-1 – نتایج اثر محلول پاشی با غلظت های مختلف هورمون براسینو استروئید بر کلرفیل فلورسنس((FO: 52

4-2-2 – نتایج اثر ژنوتیپ بر کلرفیل فلورسنس((FO: 52

4-2-3 – نتایج اثرمتقابل محلوپاشی با هورمون براسینو استروئیدو ژنوتیپ بر کلرفیل فلورسنس اولیه((FO: 53

4-3- نتایج اثر محلول پاشی با غلظت های مختلف هورمون براسینو استروئید بر کلرفیل فلورسنس حداکثر((fm: 54

4-3-1-اثر محلول پاشی هورمون براسینواستروئید بركلرفیل فلورسنس حداکثر((fm: 54

4-3-2- اثر ‍ژنوتیپ بركلرفیل فلورسنس حداکثر((fm: 54

4-3-3-اثر متقابل محلول پاشی هورمون براسینواستروئید ژنوتیپ و بركلرفیل فلورسنس حداکثر((fm: 55

4-4- نتایج اثر محلول پاشی با غلظت های مختلف هورمون براسینو استروئید بر کلرفیل فلورسنس متغیر((fv: 55

4-4-1-اثر محلول پاشی هورمون براسینواستروئید بركلرفیل فلورسنس متغییر((fv: 55

4-4- 2-اثر ژنوتیپ بركلرفیل فلورسنس متغیر((fv: 55

4-4-3-اثر متقابل محلول پاشی هورمون براسینواستروئید ژنوتیپ و بركلرفیل فلورسنس متغیر((fv: 55

4-5- نتایج اثر محلول پاشی با غلظت های مختلف هورمون براسینو استروئید بر کلرفیل فلورسنس متغیر به حداکثر((fv/fm: 56

4-5- 1-اثر محلول پاشی هورمون براسینواستروئید بركلرفیل فلورسنس متغیر به حداکثر((fv/fm: 56

4-5-2-اثرژنوتیپ بركلرفیل فلورسنس متغیر به حداکثر (fv/fm) : 56

4-5- 3-اثر متقابل محلول پاشی هورمون براسینواستروئید ژنوتیپ و بركلرفیل فلورسنس متغیر به حداکثر (fv/fm) 56

4-6- نتایج تأثیر هورمون براسینواستروئید بر میزان کلروفیل دانهال پسته: 57

4-6-1- اثر هورمون براسینو استروئید بررنگیزههای فتوسنتزی کلروفیل a: 57

4-6-2- اثر ژنوتیپ بررنگیزههای فتوسنتزی کلروفیل a: 57

4-7- نتایج تأثیر هورمون براسینواستروئید بر شاخصهای فیزیولوژیکی کلروفیل b دانهال پسته: 59

4-8- نتایج تأثیر هورمون براسینواستروئید بر شاخصهای فیزیولوژیکی کلروفیل كل دانهال پسته: 59

4-8-1- اثر هورمون براسینو استروئید بررنگیزههای فتوسنتزی کلروفیل كل: 59

4-8-2- اثر ژنوتیپبررنگیزههای فتوسنتزی کلروفیل كل : 59

4-8-3- اثر متقابل محلول پاشی هورمون براسینواستروئید ژنوتیپبررنگیزههای فتوسنتزی کلروفیل کل: 60

4-9- نتایج تأثیر هورمون براسینواستروئید بر ارتفاع دانهال پسته: 61

4-9-1- تأثیر غلظتهای مختلف هورمون براسینواستروئید بر ارتفاع دانهال پسته: 61

4-9-2- تأثیر ژنوتیپ بر ارتفاع دانهال پسته: 61

4-9-3- اثر متقابل محلول پاشی هورمون براسینواستروئید ژنوتیپبر ارتفاع دانهال پسته: 62

4-10- نتایج تأثیر هورمون براسینواستروئید بر  وزن تر اندامهای هوایی پسته: 63

4-10- 1- تأثیر هورمون براسینواستروئید بر   وزن تر اندامهای هوایی پسته: 63

4-10- 2- تأثیر ژنوتیپ بر   وزن تر اندامهای هوایی پسته: 64

4-10-3اثرمتقابل محلول پاشی هورمون براسینواستروئید ژنوتیپ بر وزن تر اندامهای هوایی دانهال پسته: 65

4-12-3- اثرمتقابل محلول پاشی هورمون براسینواستروئید ژنوتیپ بر وزن تر ریشه دانهال پسته: 67

4-13- نتایج تأثیر هورمون براسینواستروئید بر   وزن خشک ریشه دانهال پسته: 69

4-13- 1- تأثیر هورمون براسینواستروئید بر   وزن خشک ریشه دانهال پسته: 69

4-13- 2- تأثیر ژنوتیپ بر   وزن خشک ریشه دانهال پسته: 69

4-13-3- اثرمتقابل محلول پاشی هورمون براسینواستروئید ژنوتیپ بر وزن خشک ریشه دانهال پسته: 69

4-14- 2- تأثیر ژنوتیپ بر وزن خشک ریشه دانهال پسته: 70

نمودار16-4- اثر ژنوتیپ بر روی انزیم لیپوکسی ژنازدر پسته. 71

4-14-3- اثرمتقابل محلول پاشی هورمون براسینواستروئید ژنوتیپ بر آنزیم لیپوکسی ژنازدانهال پسته: 71

فصل پنجم. 73

بحث.. 73

منابع: 83

1- مقدمه :

با افزایش روز افزون جمعیت و محدود بودن منابع برای ادامه حیات بر روی کره زمین، بحث مدیریت وتصمیم گیری در این مورد یکی از مهمترین مشغله های فکری انسان امروزی می باشد . مدیریت زمان و استفاده بهینه از منابع تولید می تواند در افزایش و بهره وری تولید نقش موثر داشته باشد. با افزایش هزینه های تولید برای بقاء واحدهای تولیدی دو راه در پیش رو خواهیم داشت . افزایش بهره وری واحدهای تولیدی و یا سرمایه گذاری مجدد این واحدها، می تواند چاره گشا

 

باشد.در باغبانی وپرورش درختان میوه به دلیل طولانی بودن دوره رشد درختان وبازگشت سرمایه، انتخاب ارقام و مناسب می تواند گره گشای این مشکل باشد(سالنامه آماری استان سمنان ،1385).

شهرستان دامغان یکی از بزرگترین منابع تولید پسته در ایران می باشد، سطح زیر کشت این محصول در حال حاضر 11470000هکتار باغ پسته می باشد. پس لزوم داشتن دانش فنی لازم برای تولید و افزایش توان تولید روشن بوده از طرفی در سالهای اخیر با توجه به افزایش هزینه های تولید، انتخاب پایه های مناسب می تواند ضمن کاهش این هزینه ها در انتخاب یک ژنوتیپ مختص منطقه موثر باشد. همانگونه که پایه بادامی زرند در منطقه کرمان ورفسنجان به عنوان پایه اصلی کشت می شود . متحمل بودن به شرایط محیطی وکاهش اثرات آنها در سیکل زندگی با وجود تنش های خشکی شوری آفات وبیماریها با بهره گرفتن از هورمون براسینو استروئید یکی دیگر از اهداف این تحقیق می باشد . هورمون براسینو استروئید یکی از گروه های ششگانه هورمون های گیاهی بوده و تاثیر ان بر کاهش اثرات تنش های محیطی به اثبات رسیده است (سالنامه آماری استان سمنان ،1385).

     استان سمنان که شهرستان دامغان در آن واقع شده است با داشتن 4شهرستان (دامغان –سمنان-شاهرود -گرمسار )12 بخش 28 دهستان 16شهر دارای مساحتی معادل 67491 کیلومتر مربع می باشد که بین 51 درجه و51 دقیقه تا 57 درجه و 3 دقیقه طول شرقی و 34 درجه و13 دقیقه تا 37 درجه و 20 دقیقه شمالی قرار گرفته است شهرستان دامغان در سال 1385 با مساحت 14027 کیلومتر مربع با جمعیت 84680 نفر از طرف شمال به خط الراس جبال البرز و از طرف شرق به شهرستان شاهرود واز طرف جنوب به دشت کویر مرکزی ایران واز غرب به شهر ستان سمنان منتهی می شود . حداقل طول شرقی جغرافیایی شهرستان دامغان 53 درجه و 42 دقیقه و حداقل عرض شمالی آن 34 درجه و 15 دقیقه و حداکثر ارتفاع شهرستان از سطح دریا 1170 متر می باشد (سالنامه آماری استان سمنان ،1385).

2-1- بیان مسئله:

براسینو استروئید گروهی از هورمونهای گیاهی هستند که اثرات زیستی قابل توجهی روی رشد گیاهان دارند از جمله باعث افزایش مقاومت به تنشهای محیطی می شوند. براسینو استروئید گروهی از ترکیبات استروئیدی گیاهی بوده که بطور طبیعی سنتز شده ورنج وسیعی از فعالیتهای بیلوژیکی را دربر می گیرند. براسینو استروئید ها چندین ویژگی کشاورزی مهم مانند زمان گلدهی و عملکرد دانه و تحمل به تنش ها را کنترل می کند. افزایش قابل توجه عملکرد محصول ممکن است به واسطه هر دو عمل متابولیسم گیاه و محافظت گیاه در برابر تنشهای محیطی باشد(اسکندری ،1390). طیف وسیعی ازتنش­های محیطی مانندافزایش یاکاهش دما،خشکی،شوری واشعه ماوراء­بنفش ومیکروب­هابرای گیاهان مضر هستند .شوری درخاک یا آب یکی ازتنش های اصلی درمناطق خشک ونیمه خشک است ومیتواندرشدمحصول گیاه رابه شدت محدودکند (قربانلی وهمکاران، 1391). باتوجه به اینکه کشورایران درمنطقه ای بااراضی خشک وشورقرارداردبنابراین ضرورت تحقیق درخصوص تاثیرتنش های محیطی وبه ویژه پرورش گیاهان درمحیطهای کنترل شده امری اجتناب ناپذیرمی­باشد.

اولین بار براسینو استروئیدها از دانه گرده گیاه (Brassica napus Rape ) بوسیله آرور و همکاران در سال1979 استخراج و بعنوان ششمین گروه از تنظیم کننده ای رشد گیاهی در نظر گرفته شد.( احمدی موسوی1) براسینو استروئیدها تقریباً در تمام قسمتهای گیاه یافت میشوند و بیشترین مقدار آنها در اندامهای زایشی(دانه گرده و بذرهای نارس) مشاهده شده است.(یودی[1] و کریشنا2، 2009).

شمار زیادی از اطلاعات نیز نشان داد که کاربرد براسینواستروئید در گیاهانی که در معرض عوامل محیطی نامساعد قرار گرفته بودند، به همان اندازه گیاهان قرار گرفته در شرایط مساعد سالم ماندند. همچنین مشخص شد که براسینواستروئید میل به کاهش علائم تنش در یک واریته از گونه گیاهی که در معرض هر دو تنش زیستی و غیر­زیستی قرار گرفته بودند را دارد (کریشنا، 2003). مکانیسم­های تنش طی دوره­ی عمل براسینواستروئید می ­تواند در میزان خیلی ناچیز انجام گیرد. همچنین ثابت شده که 24- اپی براسینولید قادر به القاء تحمل به گرما در نهال­های تربچه و گوجه فرنگی می­باشد. به طوری­که این نهال­ها زمانی که در غلظت (1میکرومول از 24- اپی براسینولید) رشد کنند بیشترین تحمل نسبت به یک تیمار گرمایی شدید نسبت به نهال های تیمار نشده داشتند (داب هادل2 و همکاران، 1999).

در حال حاضر یکی از بهترین پایه ها برای کشت نهال پسته رقم بادامی زرند می باشد.باتوجه به سطح زیر کشت محصول پسته در شهرستان دامغان وشرایط مساعد جهت توسعه این باغات در شهرستان اهمیت یافتن و ترویج پایه های مناسب وسازگار با منطقه را افزایش می دهد در این راستا 5 ژنوتیپ برتر پسته ازیکی از تولید کنندگان نهال تهیه وبا هورمون براسینو استروئید تیمار گردید.

3-1 اهمیت مسئله:

پسته یکی از محصولات استرتژیک در کشور ما می باشد . میزان صادرات این محصول سالیانه معادل               دلار و بخشی از رشد اقتصادی ایران می باشد. براین اساس ساماندهی زیر ساختارهای مناسب تولید و افزایش بهروری می تواند نقش بسزایی در کاهش هزینه های تولید و سود اوری این محصول باشد. افزایش وبرداشت بدون برنامه