بررسی رابطه میان آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات با توانمندسازی منابع انسانی
مورد مطالعه: کارکنان دفتر مرکزی کمیته امداد امام خمینی(ره)
 
استاد راهنما:
دکتر  فیروز دیندار فرکوش
استاد مشاور:
                                                    دکترلیلا نیرومند
 
 
سال تحصیلی 1392-1391
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده :

رشد جهانی شدن و تکنولوژی بسیار پیشرفته از جمله عواملی هستند که باعث شده‏اند سازمانهای سده بیست و یکم شکلی متفاوت از سازمانهای سنتی پیدا کنند. در سازمانهای سنتی، صرفا انرژی کارکنان مدیریت می شد در حالیکه در سازمانهای امروزی نیاز به آن خواهد بود که علاوه بر انرژی، نیروی فکری و خلاقیت کارکنان نیز مدیریت گردد. از این رو امروزه سازمانها، بر توانمندی منابع انسانی خود توجه ویژ ه داشته  و بر عوامل افزایش توانمندی نیروی انسانی تاکید دارند.

کمیته امداد امام خمینی(ره) نیز از زمره سازمانهایی است که همواره دغدغه تحول و تعالی داشته و از آنجایی که در زمینه حمایت از محرومین و زدودن چهره فقر از جامعه در شاکله نظام جمهوری اسلامی دارای جایگاهی مهم و استراتژیک است، همواره در جهت تحقق چشم انداز بیست ساله کشور و اهداف و افق های ترسیم شده درون سازمانی نیز تلاش می نماید. بدین منظور لازم است ضمن توجه به رسالت و مأموریت‏های تبیین شده از طریق آموزش و به کارگیری فناوریهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی و روش‏های مناسب، موثر و جامع از تمامی ظرفیت‏های منابع انسانی خود بهره‏گیری نماید. در این راستا ضمن اتخاذ نگرشی فراگیر و منسجم، تاکید بر استفاده حداکثری از فناوری‏های مذکور را داشته تا موجب کارایی و اثربخشی منابع انسانی و توانمندی آنان گردد.

در این زمینه محقق با انجام پژوهش حاضر در پی تعیین رابطه معناداری آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توانمندسازی منابع انسانی درکمیته امدادامام(ره) است. لذا هدف این تحقیق بررسی رابطه میان آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات با توانمندسازی کارکنان درکمیته امداد امام(ره) بوده است. جامعه آماری این تحقیق شامل 715 نفر ازمعاونین، مدیران کل، مدیریت ها، معاونین مدیران کل، روسای ادارات وکارشناسان دفتر مرکزی بوده وحجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 200 نفر برآورد شده است. ابزار گردآوری داده ها در این تحقیق پرسش نامه بوده و از طریق آزمون همبستگی پیرسون رابطه بین فرضیه های تحقیق مورد بررسی قرار گرفت که از تکنیک آنتروپی برای رتبه‏بندی ابعاد توانمندسازی استفاده شده است.

پس از تحلیل داده ها مشخص شد که میان آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات در کمیته امداد امام(ره) با توانمندسازی کارکنان که شامل: احساس شایستگی، معنی‏داربودن، موثر بودن، اعتماد به دیگران و آزادی عمل می باشد، رابطه معنادار و مثبت وجوددارد و از میان عوامل فوق مهمترین آنها  عوامل احساس شایستگی، معنی داربودن و موثر بودن می باشند.

واژگان کلیدی :آموزش ، فناوری اطلاعات و ارتباطات ، توانمندسازی منابع انسانی

فهرست مطالب

فصل اول : كلیات تحقیق.. 1

1-1-مقدمه : 2

1-2-بیان مساله : 3

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق: 4

1-4-   اهداف مشخص تحقیق : 6

1-5 – سوالات تحقیق: 7

1-6- متغیرهای مورد بررسی در تحقیق: 7

1-7- فرضیه‏های تحقیق: 8

1-7-1- فرضیه اصلی.. 8

1-7-2- فرضیات فرعی.. 8

1-8- روش تحقیق: 8

1-9- جامعه آماری و حجم نمونه: 8

1-10- قلمرو تحقیق: 9

1-11- تعریف واژه‏ها و اصطلاحات فنی و تخصصی: 9

فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق.. 11

2-1- بخش اول- مباحث تئوریك فناوری اطلاعات و ارتباطات: 12

2-1-1-مقدمه: 12

2-1-2-تاریخچه پیدایش و تحول فناوری اطلاعات: 13

2-1-3-تعریف فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) و جنبه های مرتبط با آن: 14

2-1-3-1- فناوری اطلاعات یک استراتژی است… 14

2-1-3-2- فناوری اطلاعات یک سری مفاهیم و فکر است… 15

2-1-3-3- فناوری اطلاعات یک سری ابزار است… 15

2-1-3-4- فناوری اطلاعات نوآوری است… 16

2-1-3-5- فناوری اطلاعات همراه با انسان است… 16

2-1-4- تأثیر فناوری اطلاعات بر سازمان: 16

2-1-5-کاربردهای فناوری اطلاعات: 17

2-1-6- نقش فناوری اطلاعات در فرآیند های سازمان: 17

2-1-6-1‌- تعریف سیستم برنامه‌ریزی منابع سازمان (ERP). 17

2-1-6-2- تاریخچه برنامه ریزی منابع سازمان. 18

2-1-6-3- کارکردهای سیستم برنامه ریزی منابع سازمان. 19

2-1-7- سیستم‌های اطلاعاتی: 20

2-1-7-1- مدیران و حمایت‌های کامپیوتری.. 20

2-1-7-2- دلایل نیاز به سیستم‌های مکانیزه حمایت از تصمیم. 20

2-1-7-2-1- سیر تکامل سیستم‌های اطلاعات… 21

2-1-7-2-2- تقسیم بندیIS  برحسب سطوح سازمانی: 21

2-1-7-2-3- تقسیم بندیIS  برحسب نوع حمایتی: 21

2-1-7-2-4- فناوری‌های حمایت از تصمیم. 22

2-1-7-2-4-1- مفهوم سیستم‌های حمایت از تصمیم (DSS). 22

2-1-8- تغییر در فرآیندها و ساختار سازمانی از طریق فناوری اطلاعات: 23

2-1-9- آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات: 25

2-2- بخش دوم-مباحث تئوریک توانمند سازی نیروی انسانی.. 27

2-2-1- مقدمه: 27

2-2-2- تاریخچه و مبانی توانمندسازی نیروی انسانی: 27

2-2-3-توانمندسازی چیست؟. 28

2-2-4- تعاریف توانمندسازی: 30

2-2-5- ضرورت و اهمیت توانمندسازی: 33

2-2-6- توانمندسازی کارکنان: 35

2-2-7- دیدگاه‌های توانمند سازی: 36

2-2-7-1- دیدگاه عقلایی.. 36

2-2-7-2- دیدگاه انگیزشی.. 37

2-2-7-3-دیدگاه فوق انگیزشی.. 37

2-2-7-4-دیدگاه عملكردی تواناسازی.. 38

2-2-8- درجه و انواع توانمند سازی: 41

2-2-9- برنامه‌های توانمندسازی كاركنان: 43

2-2-9-1- مدیریت مشاركتی.. 43

2-2-9-2- تفویض اختیار. 46

2-2-9-3- پاداش مبتنی بر عملكرد. 47

2-2-10- ساختار سازمانی: 48

2-2-10-1- ابعاد ساختار سازمانی.. 48

2-2-10- 2- وظیفه های اساسی ساختار سازمانی.. 49

2-2-11- ابعاد سازمان: 50

2-2-11-1- ابعاد ساختاری.. 50

2-2-11-2- ابعاد محتوایی.. 52

2-2-12- نظریه‌ها و مدل های ارائه شدة مرتبط با موضوع تحقیق: 54

2-2-12-1- مدل پذیرش فناوری.. 54

2-2-12-2- نظریه نشر نوآوری.. 56

2-2-12-3- نظریه رفتار هدایت شده 58

2-2-12-4- مدل انتظار- تأیید در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات… 59

2-2-12-5- نظریه یکپارچة پذیرش و استفاده از فناوری.. 61

2-2-12-6- مدل تناسب بین وظیفه و فناوری.. 61

2-2-12-7- چهارچوب فناوری‌-‌سازمان‌-‌محیط.. 62

2-2-12-8- چهارچوب تناسب بین افراد، وظیفه و فناوری.. 63

2-2-12-9- مدل‌های توانمندسازی: 64

2-2-12-9-1- مدل توماس و ولتوس…. 64

2-2-12-9-2- مدل باون و لاولر. 65

2-2-12-9-3- مدل اسپریتز. 65

2-2-12-9-4- مدل کوئین و اسپرتیز. 66

2-2-12-9-5- مدل‌های اقتضایی.. 66

2-2-12-9-5-1-مدل فورد و فوتلر. 66

2-2-12-9-5-2-مدل بلانچارد و زیگارمی.. 67

2-2-12-9-5-3-مدل کانگر و کانگو. 67

2-2-13- مقایسه ساختار سازمان‌های توانمند و سنتی: 70

2-2-13-1-ساختار هرمی و ویژگی‌های آن. 70

2-2-13-2-ساختار حلقوی و ویژگی‌های آن. 71

2-2-13-3-ساختار شبكه‌ای و ویژگی‌های آن. 71

2-2-14- مدل مورد استفاده در تحقیق: 72

2-2-15- نتیجه‌گیری.. 72

2-3- بخش سوم- سابقه تحقیقات مشابه. 73

2-3-1- تحقیقات داخلی: 73

2-3-2- تحقیقات خارجی: 79

2-3-3- خلاصه فصل: 83

فصل سوم : روش تحقیق.. 84

3-1- مقدمه: 85

3-2- روش تحقیق: 86

3-2-1- دسته‌بندی تحقیقات برحسب هدف… 86

3-2-2- دسته‌بندی تحقیقات بر حسب نحوه گردآوری داده‌ها 86

3-3- جامعه آماری و نمونه آماری: 88

3-3-1- جامعه آماری.. 88

3-3-2- نمونه آماری.. 89

3-3-2-1- روش نمونه گیری.. 89

3-3-2-2- حجم نمونه. 90

3-4- ابزار سنجش (پرسشنامه مورد استفاده در تحقیق): 91

3-4-1- طراحی پرسشنامه. 92

3-4-2- روایی (قابلیت اعتبار) پرسشنامه. 93

3-4-3- پایایی (قابلیت اعتماد) پرسشنامه. 93

3-5- روش تجزیه و تحلیل داده ها: 94

3-5-1- آزمون كولموگروف – اسمیرنوف… 94

3-5-2- آزمون t-استیودنت… 95

3-5-3- ضریب همبستگی.. 95

3-5-4- تعریف مدل معادلات ساختاری.. 96

3-5-4-1-ضرورت مدل معادلات ساختاری در پژوهش حاضر. 96

 

3-5-4-2-مراحل مدل معادلات ساختاری.. 97

3-5-5-تکنیک آنتروپی.. 102

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها 104

4-1- مقدمه: 105

4-2- روش تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها: 105

4-2- 1-آمار توصیفی.. 105

4-2-1-1- آمار توصیفی جنسیت… 106

4-2-1-2-آمار توصیفی تاهل.. 107

4-2-1-3-آمار توصیفی تحصیلات… 108

4-2-1-4-آمار توصیفی وضعیت استخدامی.. 109

4-2-1-5- آمار توصیفی سمت سازمانی.. 110

4-2-1-6- آمار توصیفی سابقه خدمت… 111

4-2-1-7- آمار توصیفی سن.. 112

4-2-2- آمار استنباطی.. 113

4-2-2-1- آزمون کولموگروف-اسمیرنف…. 113

4-2-2-2- تحلیل عاملی تاییدی متغیر‌های پژوهش…. 114

4-2-2-3- آزمون فرضیه های تحقیق.. 122

4-2-2-4-آزمون فرضیات… 129

4-2-2- 5- تکنیک آنتروپی.. 135

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهاد. 136

5-1- مقدمه: 137

5-2- نتایج حاصل از آزمون فرضیات: 137

5-2-1- نتایج حاصل از بکارگیری آزمون پیرسون. 138

5-2-2- تکنیک آنتروپی.. 141

5-3- ارائه پیشنهادها 141

5-3-1- پیشنهادات بر اساس یافته های پژوهش…. 142

5-3-2- پیشنهادات اجرایی برای کمیته امداد امام خمینی (ره) 143

5-3-3- پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 148

5-4- محدودیت های تحقیق.. 149

منابع.. 150

فهرست جداول

جدول(2-1) مقایسه توانمند سازی در پارادایم قدیم و جدید انگیزش… 37

جدول(3-1) متغیرهای اصلی پرسش نامه توانمند ساز ها 92

جدول(3-2)متغیرهای اصلی پرسش نامه آموزش فناوری.. 92

جدول(3-3) کدهای تخصیص یافته به گزینه های سؤالات پرسشنامه. 92

جدول(3-4) آزمون آلفای كرونباخ برای پایایی پرسشنامه. 94

جد‍ول(4-1) فراوانی مطلق و نسبی توزیع جنسیت… 106

جدول(4-2) فراوانی مطلق و نسبی توزیع تاهل.. 107

جدول(4-3) فراوانی مطلق و نسبی توزیع تحصیلات… 108

جدول(‍‍4-4) فراوانی مطلق و نسبی توزیع وضعیت استخدامی.. 109

جدول(4-5) فراوانی مطلق و نسبی توزیع سمت سازمانی.. 110

جدول(‍‍4-6) فراوانی مطلق و نسبی توزیع سنی  ‍ ‍ 111

جدول(‍‍4-7) فراوانی مطلق و نسبی توزیع سنی  ‍ ‍ 112

جدول(4-8 )آزمون کولموگروف اسمیرنف نرمالیتی عوامل.. 113

جدول(4-9 )آزمون ضریب همبستگی آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات با توانمندسازی کارکنان. 123

جدول(4-10) آزمون ضریب همبستگی آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات با شایستگی کارکنان. 124

جدول(4-11) آزمون ضریب همبستگی آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات با اعتماد کارکنان. 125

جدول(4-12) آزمون ضریب همبستگی آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات با احساس مؤثربودن کارکنان. 126

جدول (4-13 ) آزمون ضریب همبستگی آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات با احساس معنی دار کارکنان. 127

جدول(4-14) آزمون ضریب همبستگی آموزش فناوری اطلاعات و ارتباطات با آزادی عمل کارکنان. 128

جدول(4-15) نتایج  آزمون Test t- وضعیت موجود توانمندسازی کارکنان. 129

جدول(4-16) نتایج  آزمون T-TEST وضعیت موجودشایستگی  کارکنان. 130

جدول(4-17) نتایج  آزمون Test t- وضعیت احساس معنی دار بودن کارکنان دفتر مرکزی.. 131

جدول(4-18) نتایج  آزمون Test t- وضعیت  احساس موثر بودن کارکنان دفتر مرکزی.. 132

جدول(4-19) نتایج  آزمون Test t- وضعیت  آزادی عمل (استقلال)کارکنان دفتر مرکزی.. 133

جدول(4-20) نتایج  آزمون Test t- وضعیت  اعتماد به دیگران کارکنان دفتر مرکزی.. 134

جدول(4-21) رتبه بندی عوامل موثر بر توانمند ساز های منابع انسانی.. 135

جدول(5-21) نتایج حاصل از بکارگیری تکنیک آنتروپی.. 141

 

فهرست نمودارها

نمودار(2-1)مدل پذیرش فناوری.. 56

نمودار(2-2) نظریه نشر نوآوری.. 57

نمودار(2-3) مدل انتظار-تایید برای استفاده مستمر در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات… 60

نمودار(2-4) مدل تناسب بین وظیفه و فن آوری.. 62

نمودار(2-5) چهارچوب فناوری‌-‌سازمان‌-‌محیط.. 63

نمودار(2-6)چهارچوب تناسب بین افراد، وظیفه و فناوری.. 64

نمودار(4-1) توزیع جنسیت مربوط به پاسخ دهندگان. 106

نمودار(4-2) توزیع مربوط به تاهل پاسخ دهنده ها 107

نمودار(4-3)  فراوانی مطلق و نسبی توزیع تحصیلات… 108

نمودار(4-4) فراوانی مطلق و نسبی توزیع وضعیت استخدامی.. 109

نمودار(4-5) توزیع مربوط به سمت شغلی پاسخ دهندگان. 110

نمودار(4-6) توزیع فراوانی مربوط به سابقه خدمت سن پاسخ دهندگان. 111

نمودار(4-7) توزیع فراوانی مربوط به سن پاسخ دهندگان. 112

 

 

فهرست شکل ها

شکل(1-1)مدل مفهومی پژوهش…. 7

شکل(2-1)مدل مفهومی پژوهش…. 72

شكل(3-1) روش تحقیق.. 88

شکل(4-1)نرمالیتی متغیر های موثر بودن و آزادی.. 114

شکل(4-2) تخمین استاندارد مدل اندازه گیری تاثیر آموزش بر توانمند ساز از تحلیل عاملی مرتبه اول. 117

شکل(4-3)  معناداری مدل اندازه گیری تاثیر آموزش بر توانمند ساز ها  از تحلیل عاملی اول. 119

شکل(4-4)  تخمین استاندارد مدل اندازه گیری تاثیر آموزش بر توانمند ساز ها از تحلیل عاملی دوم. 120

شکل(4-5)  معناداری مدل اندازه گیری تاثیر آموزش بر توانمند ساز ها از تحلیل عاملی مرتبه دوم. 121

1-مقدمه :
امروزه در محیط کسب و کار و در حال تغییر، دسترسی به اطلاعات صحیح به موقع و مرتبط، نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. به طوری که بسیاری از فعالیت‏های سازمان‏ها، مانند: تصمیم‏گیری، پیش بینی و تحلیل‏های تجاری به این اطلاعات بستگی دارد. فن آوری اطلاعات ابزاری است که قادر خواهد بود، نیازهای اطلاعاتی سازمان ها را برآورده کرده و آنها را در رسیدن به اهداف یاری کند. در واقع، فن آوری اطلاعات تلفیقی از دستاوردهای مخابراتی، روش ها و راه کارهای حل مسأله و توانایی راهبری با استفاده از دانش نرم افزاری و سخت افزاری و شامل موضوعات مربوط به مباحث پیش رفته علوم، فن آوری و طراحی کامپیوتری، پیاده سازی سیستم‏های اطلاعاتی و کاربردهای آن است (مانیان و همکاران،1388 ) از سویی در ادبیات علمی بهره‏وری به معنای سودمندی و سودآوری پربار است و در واقع، به عنوان رابطه ای بین خروجی و ورودی و نتایج حاصل شده و فداکاری کارکنان تعریف شده است و یا در بعضی موارد آن را مترادف با خروجی گرفته اند (سینگ و موهانتی[1]،2012)

نقش فن آوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و جنبه های گسترده زندگی اجتماعی موجب شده است، تا سازمان ها بیشتر تلاش کنند که فراگیران قابلیت استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات را فرا گیرند (چناری و صائمیان،1389) تا به سودآوری مورد نظر دست یابند. فن آوری اطلاعات و انقلاب رایانه‏های در چند سال اخیر تغییرات وسیع و سریعی را در جنبه‏های مختلف زندگی جوامع گوناگون پدید آورده‏اند و اطلاعات به روز و به هنگام، به عنوان کارآمدترین ابزار تصمیم‏گیری و برنامه ریزی می تواند نقش مهمی در پی ریزی اصولی و منظم و مؤثر برای بهره مندی بهینه از منابع انسانی و غیر انسانی ایفا نماید(رسولی آذر، 1382)

عصر کنونی به دلیل تغییر و تحولات سریع و نوآوری های بسیار در حوزه های مختلف علوم، »عصر اطلاعات و ارتباطات« نامیده شده است. اکنون در این عصر، فن آوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا)بر جنبه های گوناگون زندگی اعم از فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تأثیر گذاشته است(غفاری و همکاران،1390 ) اهمیت استفاده از این تکنولوژ ی ها و لزوم شناخت عوامل و پدیده های تأثیرگذار بر میزان استفاده از این ابزارها تا جایی پیش رفته است که امروزه ، یکی از مهم ترین نگرش ها در مسیر کاهش فقر در سطح جهانی، توسعه و ترویج پذیرش تکنولوژی های جدید درمناطق کمتر توسعه یافته است. در این راستا، اگر چه فرآیند جهانی شدن خواهد توانست ، به دسترسی این گونه کشورها به تکنولوژیهای جدید کمک فراوانی کند ، اما شدت و اندازه این پذیرش است که مشخص خواهد کرد، کشور مذکور چگونه از این فرآیند سود واقعی خواهد برد (زاهو2005[2]) با گسترش پدیده جهانی سازی در اواخر دهه 1970 ، برخی سازمانها بر استفاده از فن آوری اطلاعات برای تغییر در روش‏های مدیریتی و توانمندسازی کارکنان خود تأکید کردند. این تغییرات، ساختار قدرت در صنعت و بازیگران آن؛ یعنی مشتریان، تأمین کنندگان و رقبا را تحت تأثیر قرارداد. به کارگیری فن آوری اطلاعات بر جایگاه رقابتی این سازمان ها تأثیر به سزایی گذاشت (وارد و پپارد[3]،(2007  و به عنوان اسلحه‏ای راهبردی به منظور بهبود جایگاه رقابتی آنها مطرح شد چنان که تحقیقات نیز نشان می دهند که یکی از مهمترین دلایل تمایز سازمان ها از یکدیگر، درجه به کارگیری فن آوری اطلاعات توسط آنها در فعالیت های سازمانی است.

1-2-بیان مساله :
رشد جهانی شدن و تکنولوژی بسیار پیشرفته از جمله عواملی هستند که باعث شده­اند سازمان­های سده بیست و یکم، شکلی متفاوت از سازمان­های سنتی پیدا کنند. در سازمان­های سنتی، صرفاً انرژی کارکنان مدیریت می­شد. در حالیکه در سازمان­های سده بیست و یکم، نیاز به آن خواهد بود که علاوه بر انرژی، نیروی فکری و خلاقیت کارکنان نیز مدیریت گردد. تحت این شرایط، نه تنها روش­های سلسله مراتب دستوری، کنترلی مناسب نخواهد بود،