فهرست مطالب:
فصل اول: مقدمه
1-1-کلیات…………………………………………………………………………………………………………………………………. 2
1-2. بیان مسأله………………………………………………………………………………………………………………………….. 3
1-3. ضرورت و اهمیت پژوهش……………………………………………………………………………………………………… 8
1-4. هدف های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….. 8
1-5. تعریف بنیادی و عملیاتی متغیرها و اصطلاحات علمی……………………………………………………………… 9

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق
2-1.مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………. 12
2-2. سلامت روانی……………………………………………………………………………………………………………………… 12
2-2-1. تعریف سلامت روانی………………………………………………………………………………………………….. 12
2-2-2. دیدگاه­های مربوط به سلامت روان………………………………………………………………………………. 13
3-2. ایمان مذهبی…………………………………………………………………………………………………………………….. 22
2-3-1. تعریف ایمان…………………………………………………………………………………………………………….. 22
2-3-2. دیدگاه­های مربوط به ایمان و معنویت…………………………………………………………………………. 23
2-4. سلامت روان و ایمان……………………………………………………………………………………………………………. 26
2-4-1. نظریات و الگوها………………………………………………………………………………………………………… 26
2-4-2. بررسی اصطلاحات قرآنی پیرامون سلامت روان…………………………………………………………….. 27
2-4-3. مفهوم سلامت روان در قرآن……………………………………………………………………………………….. 29
2-4-4. ویژگی­های سلامت روان در قرآن………………………………………………………………………………… 31
2-4-5. ایمان از چه راه­­هایی موجب سلامت روان می­شود………………………………………………………….. 33
2-5. شادکامی…………………………………………………………………………………………………………………………………. 34
2-5-1. تعریف شادکامی……………………………………………………………………………………………………….. 34
2-5-2. شادکامی و سلامت……………………………………………………………………………………………………. 34
2-5-3. شادکامی و اعتقادات مذهبی………………………………………………………………………………………. 34
2-5-4. سایر عوامل مؤثر بر شادکامی……………………………………………………………………………………… 35
2-6. سبک­های دل­ بستگی………………………………………………………………………………………………………….. 38
2-6-1. تعریف دل­بستگی………………………………………………………………………………………………………. 38
2-6-2. نظریه دل­بستگی بالبی………………………………………………………………………………………………. 38
2-6-3. طبقه­بندی کیفیت دل­بستگی نوزاد……………………………………………………………………………… 39
2-6-4. سبک­های دل­بستگی در بزرگسالان…………………………………………………………………………….. 41
2-7. منبع کنترل……………………………………………………………………………………………………………………….. 43
2-7-1. تعریف منبع کنترل…………………………………………………………………………………………………… 43
2-7-2. منبع کنترل درونی……………………………………………………………………………………………………. 43
2-7-3. منبع کنترل بیرونی…………………………………………………………………………………………………… 44
2-7-4. ویژگی­های افراد با منبع کنترل درونی…………………………………………………………………………. 44
2-7-5. ویژگی­های افراد با منبع کنترل بیرونی………………………………………………………………………… 45
2-8. پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………. 46
2-8-1. سلامت روان و ایمان………………………………………………………………………………………………….. 46
2-8-2. ارتباط سلامت روان با شادکامی، سبک­های دل­بستگی و منبع کنترل……………………………… 48
2-8-3. ارتباط ایمان با شادکامی، سبک­های دل­بستگی و منبع کنترل……………………………………….. 49
2-8-4. تحقیقات ترکیبی………………………………………………………………………………………………………. 51
2-8-5. فرضیه­های پژوهش……………………………………………………………………………………………………. 53

فصل سوم: روش تحقیق
3-1.مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………. 55
3-2. طرح پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………. 55
3-3. جامعه آماری، حجم نمونه و روش نمونه‌گیری پژوهش…………………………………………………………….. 56
3-4. ابزارهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………….. 56
3-4-1. ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ (GHQ-28)………………………………………………………………………… 56
3-4-2. پرسشنامه ایمان مذهبی…………………………………………………………………………………………….. 58
3-4-3. پرسشنامه شادکامی آکسفورد……………………………………………………………………………………… 58
3-4-4. پرسشنامه دل‌بستگی کولینز و رید……………………………………………………………………………… 59
3-4-5. مقیاس منبع کنترل راتر…………………………………………………………………………………………….. 60
3-5. روش تحلیل دادها……………………………………………………………………………………………………………….. 61

فصل چهارم: یافته‌های پژوهش
4-1. مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………… 63
4-2. ویژگی­جمعیت شناختی نمونه­ی پژوهش……………………………………………………………………………….. 63
4-3. یافته­های توصیفی……………………………………………………………………………………………………………….. 64
4-4. یافته­های مربوط به فرضیه­های مستقیم پژوهش براساس رگرسیون گام به گام…………………………… 67
4-5. یافته­های مربوط به آزمون مدل پیشنهادی……………………………………………………………………………. 74
4-6. بررسی روابط غیرمستقیم با استفاده از رویکرد گام‌های علّی……………………………………………………… 78

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5-1. مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………… 86
5-2. بررسی برازش مدل پیشنهادی……………………………………………………………………………………………… 86
5-3. بررسی یافته­های مربوط به فرضیه­های پژوهش………………………………………………………………………. 87
5-4. محدودیت­های پژوهش………………………………………………………………………………………………………… 93
5-5. پیشنهاد­ات پژوهشی……………………………………………………………………………………………………………. 94
5-5. دلالت های ضمنی پژوهشی…………………………………………………………………………………………………. 94

فهرست منابع و مآخذ
منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………….. 96
منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………. 101

فهرست جداول
جدول 4-1 فراوانی و درصد فراوانی دانشجویان به تفکیک جنسیت………………………………………………………… 63
جدول 4-2 فراوانی و درصد فراوانی دانشجویان به تفکیک جنسیت برحسب وضعیت تأهل……………………….. 64
جدول 4-3. شاخص‌های توصیفی سلامت عمومی به تفکیک جنسیت…………………………………………………….. 64
جدول 4-4. شاخص‌های توصیفی شادکامی به تفکیک جنسیت……………………………………………………………… 65
جدول 4-5. شاخص‌های توصیفی سبک‌های دل‌بستگی و سه زیر مقیاس آن به تفکیک جنسیت………………. 65
جدول 4-6. شاخص‌های توصیفی کانون کنترل به تفکیک جنسیت………………………………………………………… 66
جدول 4-7. شاخص‌های توصیفی ایمان مذهبی به تفکیک جنسیت……………………………………………………….. 66
جدول 4-8. پیش‌بینی سلامت روانی بر‌اساس ایمان مذهبی با استفاده از رگرسیون گام به گام………………….. 67
جدول 4-9. ضرایب رگرسیون، پیش‌بینی سلامت روان بر اساس ایمان مذهبی………………………………………… 67
جدول‌ 4-10. پیش‌بینی سلامت‌روانی بر‌اساس شادکامی با استفاده از روش رگرسیون گام‌به‌گام…………………. 68
جدول 4-11. ضرایب رگرسیون، پیش‌بینی سلامت روان بر اساس شادکامی……………………………………………. 68
جدول 4-12 پیش بینی سلامت روانی بر اساس سبک دلبستگی دوسوگرا با استفاده از روش رگرسیون گام ب69ه گام 69
جدول 4-13. ضرایب رگرسیون، پیش‌بینی سلامت روان بر اساس دل‌بستگی دوسوگرا……………………………… 69
جدول 4-14. پیش بینی شادکامی بر اساس ایمان مذهبی با استفاده از روش رگرسیون گام به گام…………. 70
جدول 4-15. ضرایب رگرسیون، پیش‌بینی شادکامی بر اساس ایمان مذهبی………………………………………….. 70
جدول 4-16. مدل رگرسیون، تحلیل واریانس، شاخص‌های آماری…………………………………………………………. 71
جدول 4-17. ضرایب رگرسیون، پیش‌بینی دل‌بستگی دوسوگرا بر اساس ایمان مذهبی………………………….. 71
جدول 4-18. مدل رگرسیون، تحلیل واریانس، شاخص‌های آماری…………………………………………………………. 72
جدول 4-19. ضرایب رگرسیون، پیش‌بینی سلامت روان بر اساس منبع کنترل……………………………………….. 72
جدول 4-20. مدل رگرسیون، تحلیل واریانس، شاخص‌های آماری…………………………………………………………. 73
جدول 4-21. ضرایب رگرسیون، پیش‌بینی منبع کنترل بر اساس ایمان مذهبی……………………………………… 73
جدول 4-22. پارامترهای اندازه‌گیری روابط مستقیم در مدل پیشنهادی…………………………………………………. 75
جدول 4-23. پارامترهای اندازه‌گیری روابط مستقیم در مدل اصلاح شده………………………………………………… 76
جدول 4-24. ویژگی‌های نیکویی برازش مدل

اصلاح شده…………………………………………………………………….. 77
جدول 4-25. ضرایب همبستگی ساده بین سه ایمان مذهبی، شادکامی و سلامت روان……………………………. 78
جدول 4-26. مدل رگرسیون، تحلیل واریانس ایمان مذهبی از طریق شادکامی برسلامت روان…………………. 79
جدول 4-27. ضرایب رگرسیون،ایمان مذهبی بر سلامت روان از طریق شادکامی…………………………………….. 79
جدول 4-28. ضرایب همبستگی ساده بین سه متغیر ایمان مذهبی، منبع کنترل و سلامت روان………………. 80
جدول 4-29. ضرایب همبستگی ساده بین سه متغیر ایمان مذهبی، دل‌بستگی دوسوگرا و سلامت روان……. 81
جدول 4-30. مدل رگرسیون، تحلیل واریانس ایمان مذهبی از طریق دل‌بستگی دوسوگرا بر سلامت روان…. 82
جدول 4-31. ضرایب رگرسیون، ایمان مذهبی بر سلامت روان از طریق دل‌بستگی دوسوگرا…………………….. 82
جدول 4-32. ضرایب همبستگی ساده بین پنج متغیر ایمان مذهبی، دل‌بستگی دوسوگرا، منبع کنترل، شادکامی و سلامت روان 83
جدول 4-33. مدل رگرسیون، تحلیل واریانس، ایمان مذهبی، از طریق دل‌بستگی دوسوگرا، منبع کنترل، شادکامی و سلامت روان 84
جدول 4-34. ضرایب رگرسیون، تأثیر ایمان مذهبی، از طریق دل‌بستگی دوسوگرا، منبع کنترل، شادکامی بر سلامت روان 84

فهرست نمودارها
نمودار 4-1. ضرایب استاندارد مدل پیشنهادی……………………………………………………………………………………… 74
نمودار 4-2. ضرایب استاندارد مدل اصلاح شده، تأثیرگذاری ایمان مذهبی بر سلامت روان با میانجی‌گری دل‌بستگی دوسوگرا و شادکامی در دانشجویان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 76
نمودار 4-3 رابطه‌ی میانجی ایمان مذهبی و سلامت روان از طریق شادکامی…………………………………………… 78
نمودار 4-4 رابطه‌ی میانجی ایمان مذهبی و سلامت روان از طریق منبع کنترل…………………………………….. 80
نمودار 4-5 رابطه‌ی میانجی ایمان مذهبی و سلامت روان از طریق دل‌بستگی دوسوگرا……………………………. 81
نمودار 4-6 رابطه‌ی میانجی ایمان مذهبی با سلامت روانی از طریق شادکامی، دل‌بستگی دوسوگرا و منبع کنترل 83

چكیده
هدف پژوهش حاضر، طراحی و آزمودن مدل پیش‌بینی سلامت روان دانشجویان بر اساس ایمان مذهبی، با میانجی‌گری شادکامی، سبک دل­بستگی دوسوگرا و منبع کنترل می­باشد. روش پژوهش، از نوع همبستگی است. جامعه پژوهش، تمامی دانشجویان دانشگاه شیراز می‌باشند که در سال 93-92 مشغول به تحصیل بودند. برای انجام این پژوهش، 240 دانشجو از جامعه‌ی پژوهش به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب گردیدند و ابزارهای پژوهشی بر روی آن­ها اجرا شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های سلامت عمومی (GHQ-28)، ایمان مذهبی، شادکامی آکسفورد، دل‌بستگی کولینز و رید و مقیاس منبع کنترل راتر بود. به منظور ارزیابی متغیرهای اندازه‌گیری شده در مدل مفهومی مفروض، از رگرسیون چندگانه، روش تحلیل مسیر و مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته­ها نشان داد ایمان مذهبی و سبک دل­بستگی دوسوگرا با سلامت روان در ارتباطند. با وجود این، این تأثیرگذاری در سطح مدل آشکار نگردید. از سوی دیگر، ایمان مذهبی با سبک دل­بستگی دوسوگرا همبستگی معکوس داشت. متغیر شادکامی ارتباط معناداری با دو متغیر ایمان مذهبی و سلامت روانی داشت. نتایج نهایی منجر به اصلاح مدل فرضی گردید و در مدل اصلاح شده واسطه‌گری متغیر شادکامی در رابطه بین ایمان مذهبی و سلامت روانی مورد تأیید قرار گرفت. نتایج نشان داد که ایمان مذهبی از طریق متغیر شادکامی تأثیر بیشتری بر سلامت روانی می‌گذارد. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که مؤلفه‌هایی از ایمان که فرد را به سمت شادکامی بیشتر سوق می‌دهند می‌توانند در سلامت روانی فرد مؤثرتر باشند.
مقدمه
در سال‌های اخیر موضوع سلامت روان بسیار مورد بحث و توجه روان­شناسان، روان‌پزشکان و مشاوران قرار گرفته است و توجه به نقش آن در تضمین و بهبود زندگی فردی و اجتماعی از اهمیت به سزایی برخوردار است (توتونچی، سامانی و زندی، 1391).
برخی از نظریه‌پردازان مانند آلپورت، اریک فرام، راجرز، مزلو، اریکسون، یونگ و فرانکل به جنبه سالم طبیعت آدمی می‌پردازند و در تلاش‌اند با غنا بخشیدن به شخصیت انسان نگرشی منحصربه‌فرد در مورد رشد روانی و کمال انسانی عرضه کنند. به اعتقاد آنان سلامت روانی بسیار بیش از روان‌نژندی و یا روان‌پریش نبودن است. در مقابل، گروهی دیگر از روان­شناسان در تعریف سلامت روان به تعریف رفتار نابهنجار یا بیماری روانی می‌پردازند و سپس نتیجه می‌گیرند که سلامت روان درواقع مساوی با عدم بیماری روانی است (حسینی، 1387؛ به نقل از آزاد).
مفهوم سلامت روانی درواقع جنبه‌ای از مفهوم کلی سلامتی است. سازمان بهداشت جهانی سلامتی را چنین تعریف می‌کند: «حالت سلامتی کامل فیزیکی، روانی و اجتماعی است نه صرفاً فقدان بیماری یا ناتوانی». سلامتی یک مفهوم چندبعدی است که علاوه بر بیمار نبودن، احساس شادکامی و بهزیستی را نیز دربر می‌گیرد (پورسردار و همکاران، 1391). بنابر­این، برخلاف تصور عده‌ای، نمی‌توان سلامت روانی را نقطه مقابل بیماری