هفتاد (با تکیه بر ده کتاب برگزیده این دهه)
استاد راهنما:
دکتر بهاءالدین اسکندری
استاد مشاور:
دکتر احمد رضایی جمکرانی
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب:

مقدمه…………………………….. 1

فصل اول:کلیات…………………………….. 5

1 -1 بخش اول: نوجوان……………………………. 6

1-1-1 تعریف دوره نوجوانی…………………………….. 6

1-1-2 خصوصیات این دوره…………………………… 6

1-2 بخش دوم: تعریف ادبیات کودک و نوجوان……………………. 8

1-2-1 هدف از داستان نویسی…………………………….. 9

1-2-2 داستان نوجوان……………………………. 10

1-2-3 وظایف ادبیات کودک و نوجوان……………………………. 11

فصل دوم:شخصیت پردازی…………………………….. 12

2-1 بخش اول: تعاریف……………………………… 13

2-1-1 تعریف شخصیت…………………………….. 13

2-1-1-1 تفاوت تیپ و شخصیت…………………………….. 14

2-2 بخش دوم: شیوه‌های شخصیت پردازی…………………………….. 15

2-2-1 شیوه کلی: مستقیم،  غیرمستقیم……………………………. 15

2-2-1-1 روش مستقیم……………………………. 16

2-2-1-2 روش‌های غیر مستقیم……………………………. 16

2-2-1-2-1 کنش……………………………… 17

2-2-1-2-2 گفتار……………………………. 17

2-2-1-2-3 نام……………………………. 18

2-2-1-2-4 محیط و وضع ظاهری…………………………….. 18

2-3 بخش سوم: انواع شخصیت‌های داستانی…………………………….. 20

2-3-1 کلی: پویا و ایستا (یا ساده و جامع)…………………………… 20

2-3-2 جزئی: انواع شخصیت‌های فرعی به تفصیل……………………………. 20

2-3-1-1 شخصیت پویا ……………………………20

2-3-1-2 شخصیت ایستا…………………………… 20

2-3-1-3 شخصیت ساده و جامع……………………………. 21

2-3-2 انواع شخصیت‌های فرعی به تفصیل……………………………. 22

2-3-2-1شخصیت قراردادی…………………………… 22

2-3-2-2 شخصیت نوعی…………………………… 22

2-3-2-3شخصیت نمونه…………………………… 22

2-3-2-4 شخصیت شرور…………………………… 23

2-3-2-5 شخصیت‌های غیرواقعی…………………………… 23

2-3-2-6 شخصیت تمثیلی……………………………24

2-3-3 شخصیت‌های اصلی و فرعی…………………………….. 24

2-3-3-1 شخصیت اصلی…………………………… 24

2-3-3-2 شخصیت فرعی…………………………… 25

فصل سوم: تحلیل و بررسی شخصیت‌های داستان‌ها ………………….26

3-1 سال 70……………………………. 27

3-1-1 زندگی نامه……………………………. 27

3-1-2 گل‌های سرخ کاغذی…………………………….. 27

3-1-2-1 خلاصه……………………………. 27

3-1-2-2 درونمایه……………………………. 28

3-1-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 29

3-1-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 31

3-2 سال 71……………………………. 38

3-2-1 زندگی نامه……………………………. 38

3-2-2 دیگر از پرستوها خبری نیست…………………………….. 38

3-2-2-1 تا صبح در باران……………………………. 38

3-2-2-1-1 خلاصه……………………………. 38

3-2-2-1-2 درونمایه……………………………. 39

3-2-2-1-3 تحلیل کلی…………………………….. 39

3-2-2-1-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 40

3-2-2-2 یاوران حرّ……………………………. 42

3-2-2-2-1خلاصه……………………………. 42

3-2-2-2-2 درونمایه……………………………. 43

3-2-2-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 43

3-2-2-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 44

3-2-2-3 انتظار……………………………. 47

3-2-2-3-1خلاصه……………………………. 47

3-2-2-3-2 درونمایه……………………………. 47

3-2-2-3-3 تحلیل کلی…………………………….. 47

3-2-2-3-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 47

3-2-2-4 در مسیر بازگشت…………………………….. 48

3-2-2-4-1 خلاصه……………………………. 48

3-2-2-4-2 درونمایه……………………………. 49

3-2-2-4-3 تحلیل کلی…………………………….. 49

3-2-2-4-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 49

3-2-2-5 راهی برای فرار……………………………. 52

3-2-2-5-1 خلاصه……………………………. 52

3-2-2-5-2 درونمایه……………………………. 53

3-2-2-5-3 تحلیل کلی…………………………….. 53

3-2-2-5-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 53

3-2-2-6 با پرستوهای مهاجر……………………………. 57

3-2-2-6-1خلاصه……………………………. 57

3-2-2-6-2 درونمایه……………………………. 58

3-2-2-6-3 تحلیل کلی…………………………….. 58

3-2-2-6-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 58

3-3 سال 72……………………………. 63

3-3-1 زندگی نامه……………………………. 63

3-3-2 تحلیل کتاب…………………………….. 63

3-3-3 مشق خاکی…………………………….. 63

3-3-3-1 آن شب عجیب…………………………….. 63

3-3-3-1-1خلاصه……………………………. 63

3-3-3-1-2 درونمایه……………………………. 64

3-3-3-1-3 تحلیل کلی…………………………….. 64

3-3-3-1-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 65

3-3-3-2  شب حادثه……………………………. 68

3-3-3-2-1 خلاصه……………………………. 68

3-3-3-2-2 درونمایه……………………………. 69

3-3-3-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 70

3-3-3-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 70

3-3-3-3 جزیره تپه ماهورها…………………………… 73

3-3-3-3-1خلاصه……………………………. 73

3-3-3-3-2 درونمایه…………………………… 74

3-3-3-3-3 تحلیل کلی…………………………….. 74

3-3-3-3-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 74

3-4 سال 73…………………………… 77

3-4-1 زندگی نامه……………………………. 77

3-4-2 دست‌ها پشت گردن……………………………. 77

3-4-2-1 خلاصه……………………………. 77

3-4-2-2 درونمایه……………………………. 78

3-4-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 78

3-4-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 79

3-5 سال 74……………………………. 86

3-5-1 زندگی نامه……………………………. 86

3-5-2 در سوگ سهراب…………………………….. 86

3-5-2-1 خلاصه……………………………. 86

3-5-2-2 درونمایه……………………………. 87

3-5-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 87

3-5-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 88

3-6 سال 75……………………………. 100

3-6-1 زندگی نامه……………………………. 100

3-6-2 مهمان مهتاب…………………………….. 100

3-6-2-1 خلاصه……………………………. 100

3-6-2-2 درونمایه……………………………. 101

3-6-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 102

3-6-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 102

3-7 سال 76……………………………. 124

3-7-1 زندگی نامه……………………………. 124

3-7-2 زمانی برای بزرگ شدن……………………………. 124

3-7-2-1 خلاصه……………………………. 124

3-7-2-2 درونمایه……………………………. 125

3-7-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 126

3-7-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 126

3-8 سال 77……………………………. 134

3-8-1 نصف کشتی؟ نصف دریا!…………………………… 134

3-8-1-1 خلاصه……………………………. 134

3-8-1-2 درونمایه……………………………. 135

3-8-1-3 تحلیل کلی…………………………….. 135

3-8-1-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 136

3-9 سال 78……………………………. 143

3-9-1 زندگی نامه……………………………. 143

3-9-2 گردان چهار نفره…………………………… 144

3-9-2-1 خلاصه……………………………. 144

3-9-2-2 درونمایه……………………………. 145

3-9-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 145

3-9-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 146

3-10 سال 79……………………………. 153

3-10-1 زندگی نامه……………………………. 153

3-10-2 آن مرد در باران رفت…………………………….. 153

 

3-10-2-1خلاصه……………………………. 153

3-10-2-2 درونمایه……………………………. 155

3-10-2-3 تحلیل کلی…………………………….. 155

3-10-2-4 تحلیل شخصیت…………………………….. 157

فصل چهارم: نتیجه ­گیری…………………………….. 170

منابع و مآخذ……………………………..174

چکیده:

نوشتن داستان درباره جنگ هشت ساله تحمیلی، در دو مقطع بزرگسال و کودک و نوجوان، از آغازین سال‌های این جنگ نابرابر شروع شده و تا امروز ادامه دارد. شخصیت‌های داستانی، پویاترین و اساسی‌ترین رکن داستان‌ها محسوب می‌شوند و در داستان‌های دفاع مقدس نیز این ویژگی کاملا چشم گیر است.

این رساله در پی آن است که شخصیت‌های ارائه شده در داستان‌های نوجوان –اعم از داستان‌های دفاع مقدس و غیر آن- به مثابه آینده سازان کشور و نیز فرهنگ جهاد و شهادت به مثابه دو رکن اصلی فرهنگ دینی ما را مورد نقد و بررسی قرار دهد. آنچه در این نقد و پژوهش اهمیت دارد، توجه به این مسئله است که آیا نویسندگان توانسته‌اند این خصوصیت را در کنار هم جمع کنند و در این صورت، آیا داستان به نحو مطلوبی ارائه شده است؟!

به منظور محدود شدن کتاب‌های مورد پژوهش به ناچار یکی از سه دهه­ی پس از انقلاب را برای تحقیق برگزیدیم. در دهه­ی شصت که دهه­ی وقوع جنگ تحمیلی است، داستان‌ها عمق زیادی ندارند و شخصیت‌ها پخته نیستند. بین دو دهه­ی هفتاد و هشتاد نیز بهتر آن دیدیم که تقدم زمانی رعایت شود.

از مطالعه این کتاب­ها برمی­آید که هرچند شخصیت پردازی این آثار در کل به نحوی مطلوب بوده است، ولی به مسائلی چون ایمان، توکل و به طور کلی اعتقادات مذهبی آن طور که باید و شاید توجه نشده و این مسئله در مواردی که رعایت شده، گاهی به شعار نزدیک گشته است.

مقدمه:

بیان مسأله:

از آنجا که کودکان و نوجوانان جمعیت قابل ملاحظه‌ای را تشکیل می‌دهند، برنامه ریزی برای تربیت و پرورش آن‌ها جزء ضروریات و دل مشغولی‌های متولیان امر تربیت بوده و هست. البته در بسیاری موارد به جای برنامه ریزی مناسب و در خور برای این دو قشر، برنامه‌هایی مغایر با علایق و فطرت آن‌ها ترتیب داده می‌شود؛ چنین افرادی یا در پی اثبات نظریه‌های علمی و تئوری‌های شخصی هستند و یا می­خواهند به وسیله رسانه‌های جمعی خواسته­ های خود را به مخاطب القا ‌کنند و از این طریق فرهنگی خاص را پایه ریزی ‌نمایند؛ به طوری که بعد از چند دهه، آنچه می‌خواهند در جامعه به راحتی اجرا ‌شود.

از جمله راه‌های ارتباط نوجوانان، خلق داستان‌هایی با موضوعات مرتبط با آن‌هاست. آنچه بیش از همه در این داستان‌ها اهمیت دارد، چگونگی خلق شخصیت‌های داستانی است.

این شخصیت‌ها هر اندازه که واقعی­تر و صمیمی­تر باشند تاثیر بیشتری بر مخاطب خود خواهند گذاشت. تامل و پژوهش در این زمینه به منظور یافتن راه‌هایی برای خلق شخصیت‌هایی ماندگار و تاثیرگذار از اهداف اصلی این رساله است.

از هنرهای اصلی و اساسی هر داستان نویس، ارائه­ شخصیت­های داستان با توجه به دیگر عناصر متن مانند: زاویه دید، زمان و مکان، درونمایه و … است. در بین شخصیت‌های گوناگون داستان، شخصیتی به عنوان عنصر کانونی یا شخصیت اصلی متن به وسیله­ی نویسنده ارائه می‌شود. با توجه به این شخصیت کانونی، دیگر عناصر متن نیز خلق و آفریده می‌شوند. تحلیل و بررسی شخصیت کانونی یا اصلی داستان، توانایی و خلاقیت نویسنده را در عرضه­ی دیگر عناصر داستانی نیز نشان می‌دهد. داستان‌های نوجوان مربوط به دفاع مقدس در دهه­ی هفتاد، که موضوع پژوهش حاضر است می‌تواند از نظر شخصیت اصلی و هنر نویسنده در ارائه­ آن بررسی شود. در این داستان‌ها، گاه نویسنده با توجه به نام و گاهی به صورت سمبلیک و نمادین به معرفی شخصیت‌های کانونی می‌پردازد . تحلیل کیفیات مختلف شخصیت‌ها از نظر نام شناسی، رمزی بودن و چگونگی عرضه­ی مستقیم یا غیرمستقیم، کلیدی برای شناخت ویژگی‌های داستان به خصوص در اینجا _ گروه سنی نوجوان_ است.

سوال های عنوان شده:

بر این اساس در این پژوهش بر آنیم تا به پرسش‌های زیر پاسخ دهیم:

1- داستان‌نویسان این دوره تا چه میزانی به ارائه­ شخصیت از طریق نام پرداخته‌اند؟

2- نویسندگان این دوره به کدامیک از طرق عرضه­ی مستقیم و غیرمستقیم شخصیت بیشتر توجه داشته‌اند؟

3- با توجه به گروه سنی نوجوان، آیا شخصیت‌های این دوره -این داستان‌ها- دو بعدی هستند یا چند بعدی؟

4- آیا شخصیت‌های کانونی در داستان‌های مذکور به تیپ بدل شده‌اند؟

فرضیات:

1- به نظر می‌رسد داستان‌نویسان این حوزه کمتر به ارائه­ شخصیت کانونی بر اساس نام توجه داشته‌اند.

2- داستان‌نویسان این دوره به عرضه­ی غیرمستقیم شخصیت –کانونی- گرایش بیشتری داشته‌اند.

3- این طور به ذهن می‌آید که شخصیت‌های کانونی عمدتا چند بعدی هستند.

4- احتمالا در برخی داستان‌ها شخصیت‌های کانونی، به تیپ خاصی بدل شده‌اند.

لزوم تحقیق:

هرچند داستان سرایی و قصه پردازی، از دیر باز وجود داشته، لیکن پرداختن به ادبیات خاص نوجوانان چند سده‌ای بیش تر عمر نکرده است. در اروپا، پیش از دیگر مناطق به این مسئله پرداخته شد. شاید اولین نمونه‌ی ادبیات خاص کودک و نوجوان، افسانه‌های ایزوپ در قرن پانزدهم محسوب شود ولی در واقع از قرن هفدهم و هجدهم میلادی این نهضت به طور جدی پا گرفت و ابتدا در فرانسه و سپس در آلمان و انگلستان رواج پیدا کرد. این مسئله در کشورهای دیگر از قرن نوزدهم آغاز شده است اما در کشورهای شرقی آسیا –که افسانه‌ها هستند- حتی دیرتر از آن و البته با موفقیتی کمتر شروع شده است.

در ایران، توجه به این مقوله از اوائل قرن چهارده آغاز شد که صبحی مهتدی و جبار باغچه‌بان از طلایه‌داران این عرصه‌اند.

بعد از انقلاب، جلوه‌های نثر انقلاب را در دهه‌ی شصت، در حوزه داستان­نویسی باید جستجو کرد. در این دهه و نیز پس از آن، بیشترین اقبال از نظر موضوعی، به مسائل مربوط به دفاع مقدس بوده است. هر چند داستان‌های دفاع مقدس از تنوع زیادی برخوردار است و موضوعاتی چون جبهه، پشت جبهه، خانواده‌های شهدا و رزمندگان، مهاجران اسرا و آزادگان و … را شامل می‌شود لکن وجه مشترک آن‌ها محور بودن جنگ تحمیلی هشت ساله و حوادث پیرامون آن است.

از آنجا که تعداد قابل ملاحظه‌ای از رزمندگان را نوجوانان تشکیل می‌داده‌اند، داستان‌های جنگ نیز دلاوری‌های فراوانی از این غیور مردان کوچک را به نمایش گذاشته‌اند. علاوه بر این، داستان‌های زیادی مختص طیف کودک و نوجوان به نگارش در آمده و همچنان پس از گذشت سال‌ها از این حماسه هشت ساله، ادامه دارد. در این پایان نامه سعی شده است که ده کتاب نسبتا ممتاز را در دهه هفتاد، بررسی شده،  شخصیت‌ها، به ویژه شخصیت‌های کانونی آن‌ها را مورد نقد قرار گیرد.

پیشینه تحقیق:

چنین تحقیقی با این گستردگی و در این موضوع، هیچ سابقه­ای ندارد. در جستجو برای یافتن مطالبی درباره شخصیت پردازی کتب منتخب رساله، به کارهای خوب و دقیقی برنخوردم. بیشتر تحلیل­ها بسیار موجز و کوتاه و کلی بودند که آن هم به صورت پراکنده در نشریات غیر معتبر به چاپ رسیده بود.

علت انتخاب این مقطع زمانی:

به منظور محدود شدن کتاب‌های مورد پژوهش در این رساله، به ناچار یکی از سه دهه پس از انقلاب را برای این تحقیق برگزیدیم. دهه شصت به علت اینکه دهه وقوع جنگ تحمیلی بود، به طبع بستر مناسبی برای ارائه داستان‌هایی در این زمینه نبود. دهه هفتاد برای این موضوع مناسب تر بود زیرا داستان‌های این سال‌ها هم از لحاظ کمیت و هم از لحاظ کیفیت از جایگاه قابل قبولی برخوردار بودند. در دهه هشتاد هم اگرچه جای کار وجود دارد اما بهتر آن دیدیم که تقدم زمانی رعایت شود. مقایسه داستان‌هایی منتخب از این سه دهه نیز می‌تواند موضوع مقاله دیگری قرار گیرد.

فصول رساله:

این رساله از سه فصل تشکیل شده است. فصل اول کلیات را شامل می‌شود. تعاریفی چون داستان، دفاع مقدس، نوجوان و … . فصل دوم اختصاصا به بخش «شخصیت» پرداخته است. فصل سوم نیز شامل توضیحاتی پیرامون کتاب‌ها، نویسندگان و در نهایت شخصیت­پردازی آن‌ها می‌شود. در پایان نیز طبق معمول، نتیجه­گیری و پیشنهادات نگارنده درج شده است.

سعی شده است که کتاب‌های برگزیده، جزء آثار ممتاز هر سال باشند. برای نقد هر داستان ابتدا خصوصیت کلی کتاب‌ها و شخصیت‌ها سپس ویژگی‌های جزئی شخصیت‌ها به­ویژه قهرمان و شخصیت کانونی استخراج شده است. پس از آن تمرکز بیشتر کار بر روی نقد و بررسی شخصیت‌ها معطوف گشته و شخصیت­های داستانی معرفی شده­اند. با توجه به فراوانی شخصیت‌ها در برخی داستان‌ها مانند زمانی برای بزرگ شدن و مهمان مهتاب از نام بردن تمام شخصیت‌ها به تفکیک خودداری نموده، فقط به معرفی شخصیت‌های ممتازتر داستان اقدام شده است. در ابتدای هر داستان، تحلیلی کوتاه از داستان و قلم نویسنده برای خواننده تشریح شده است که امید است مفید واقع شود.

نقش وسیله نقلیه در ایجاد خسارت

مالک وسیله نقلیه در صورتی به موجب قانون بیمه اجباری مسئولیت مسئول جبران خسارت خواهد بود که خسارت ناشی از حادثه رانندگی باشد. تبصره 1 قانون مذکور مقرر میدارد: « منظور از حوادث مذکور در این قانون هر گونه تصادف یا سقوط یا آتش سوزی یا انفجار وسایل نقلیه موضوع این ماده و نیز خساراتی است که از محمولات وسایل مزبور به اشخاص ثالث وارد می شود.» از این تعریف استنباط می شود که هر چند دخالت وسیله نقلیه در حادثه زیان بار ضروری است، اما الزاماً خسارت ناشی از تصادم نیست همچنین لازم نیست وسیله ی نقلیه در حرکت باشد، بنابراین هر گاه اثر آتش گرفتن اتومبیلی که در کنار خیابان متوقف است به شخصی آسیب و خسارتی وارد شود، مالک اتومبیل مسئول جبران آن خواهد بود به بیان دیگر خسارت باید عرفا ناشی از وسیله نقلیه باشد، بنابراین و اصولا خسارات ناشی از محمولات وسیله نقلیه نباید خسارات ناشی از وسیله تلقی شود و چنانچه تصریح قانون وجود نداشت، اینگونه خسارات به کمک قواعد عمومی قابل جبران بود.

قانون سال 1378 در تبصره های 3 تا 5 این قانون به تعریف خسارت بدنی و مالی و حوادث زیان بار ناشی از وسیله نقلیه پرداخته، که تفاوت قابل توجهی با قانون سال 1347 ندارد.در حقوق ایران با توجه به تبصره ماده 1 قانون بیمه اجباری مسئولیت، حوادث ناشی از رانندگی را باید به دو دسته تقسیم کرد ، یک دسته حوادثی که به آن تصادم اطلاق می شود و دسته دیگر حوادث غیر از تصادم در خصوص خسارات ناشی از حوادث غیر از تصادم، لازم نیست وسیله ی نقلیه در حال حرکت باشد، اما با توجه به معنای لغوی تصادم (برخورد هر یک از دو شیء به دیگری) لازم است برخورد دو وسیله ی نقلیه، نتیجه حرکت هر دو وسیله باشد. در نتیجه اگر بر اثر برخورد یک وسیله در حال حرکت با یک وسیله متوقف خساراتی وارد شود، این واقعه ، تصادف مذکور در 527 و 528 قانون مجازات اسلامی جدید نخواهد بود هر چند که ممکن است در مواردی ملاک این دو ماده محقق و حکم آن جاری باشد. معمولا مسئولیت مالک ناشی از ترک وظیفه مراقبت و نگهداری از اموال است، اما در مورد تصادم،

 

فعل مثبت موجد مسئولیت است هر چند که این فعل مثبت در نتیجه عدم رعایت مقررات مثل تخلف از سرعت مطمئنه انجام شده باشد. زیرا عدم رعایت مقررات اگر چه تخلف محسوب می شود اما تا زمانی که از این تخلف خسارت به بار نیامده، متخلف را نمی توان از نظر مدنی مسئول شناخت. برخورد وسیله نقلیه موتوری با وسیله نقلیه غیر موتوری مثل دو چرخه ، هر چند تصادم نامیده می شود، اما از نظر مسئولیت مالک دارای آثار متفاوت است، در این صورت مالک دوچرخه می تواند علیه مالک  اتومبیل به قانون بیمه اجباری مسئولیت استناد کند، اما استناد به این قانون برای مالک اتومبیل ممکن نیست و باید خسارت خود را بر مبنای سایر قواعد مطالبه کند.

لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب:

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….
1
پیشگفتار……………………………………………………………………………………………………………………………..
2
موضوع تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….
2
زمینه ، سابقه و  تاریخچه موضوع تحقیق…………………………………………………………………………
2
اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….
2
اهمیت و ارزش تحقیق با تاکید بر کاربرد نتایج آن………………………………………………………….
2
سؤال­های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………..
3
روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………..
3
فصل اول: بررسی چگونگی شکل­ گیری طبقه موالی……………………………………….
4
1-1-        1-1-آشنایی با شبه جزیره عربستان………………………………………………………………………………….
5
1-2-        1-2-موقعیت جغرافیایی عربستان……………………………………………………………………………………..
5
1-3- وضع دینی عربها……………………………………………………………………………………………………….
6
1-4-حضرت محمد (ص) و توسعه جغرافیایی اسلام………………………………………………………..
7
1-5-فتوحات مسلمانان و توسعه ی متصرفات اسلامی پس از رسول خدا(ص) ……………..
8
1-5-1-فتوحات زمان ابوبکر:( 11تا 13 هجری)…………………………………………………
9
1-5-2-فتوحات زمان عمر( 13-23هجرت) ………………………………………………………
11
1-5-3-فتوحات زمان عثمان:( 24 تا 36 هجری)………………………………………………
15
1-5-4-توقف فتوحات در زمان امیرالمؤمنین(ع )36-41هجرت……………………….
16
1-5-5-فتوحات  زمان بنی امیه………………………………………………………………………….
17
1-6-جهان اسلام و پدیده مَوالی………………………………………………………………………………………..
18
درآمد…………………………………………………………………………………………………………………….
18
1-6-1-موالی در لغت …………………………………………………………………………………………
20
1-6-2-موالی در اصطلاح…………………………………………………………………………………….
23
1-6-3-انواع مولی ……………………………………………………………………………………………….
25
1-6-3-1- ولاء عتق………………………………………………………………………………
25
1-6-3-1-1-مولای مکاتبه……………………………………………………..
26
1-6-3-1-2- مولای تدبیر………………………………………………………
27
1-6-3-2- ولاء اسلام…………………………………………………………………………….
27
1-6-3-3- ولاء حلف……………………………………………………………………………..
27
1-7-موالی و خلفای راشدین……………………………………………………………………………………………..
28
1-8-موالی و بنی امیه………………………………………………………………………………………………………..
31
1-9-موالی و بنی­عباس………………………………………………………………………………………………………
34
فصل دوم: بررسی جایگاه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی موالی……………………….
36
2-1- جایگاه اجتماعی موالی……………………………………………………………………….
37
مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….
37
2-2- نگرش قبیله­ای عرب به موالی………………………………………………………………………………….
37
2-3-پیوند های  اجتماعی مولی……………………………………………………………………………………….
40
2-4- شمار موالی در شهرها………………………………………………………………………………………………
42
2-4-1-کوفه…………………………………………………………………………………………………………
43
2-4-2-بصره………………………………………………………………………………………………………..
45
2-4-3- شام و حجاز……………………………………………………………………………………………
46
2-5- موقعیت اجتماعی موالی…………………………………………………………………………………………..
47
 2-5-1- ویژگی­های اجتماعی قبیله عرب………………………………………………………….
47
2-2- جایگاه اقتصادموالی…………………………………………………………………………..
50
2-2-1- کارهای دستی و تجارت ……………………………………………………………………….
50
2 -2-2-  دبیری و کار در دیوان…………………………………………………………………………
53
2-2-3- حجابت و حراست( شرطه)…………………………………………………………………….
56
2-2-4- مالکیتِ اراضی و کارِ مِلک داری به وکالت از اربابان……………………………..
57
2-2-5- موالی در دیوان لشکر…………………………………………………………………………….
58
2-3- جایگاه سیاسی موالی ……………………………………………………………………….
64
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………
64
2-3-1-  قیام مختار …………………………………………………………………………………………..
67
2-3-2-  موالی و خوارج …………………………………………………………………………………….
71
2-3-3- جنبش عبدالرحمن بن محمد بن اشعث کندی …………………………………..
74
2-3-4- قیام زید بن علی(ع) ……………………………………………………………………………..
77
2-3-5-  قیام یحیی بن زید ……………………………………………………………………………….
80
2-3-6- جنبش عبدالله بن معاویه بن عبدالله بن جعفر طیار ……………………………
82
2-3-7- شورش حارث بن سریج ………………………………………………………………………..
85
فصل سوم: جایگاه علمی موالی…………………………………………………………………….
88
3-1- نگاهی کلی به جایگاه علمی موالی ………………………………………………………………………….
89
مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….
89
3-2-موالی و دانش­های عصر خود ……………………………………………………………………………………
90
3-3-نقش موالی در تدوین زبان عربی ……………………………………………………………………………..
92
3-3-1-پیدایش علم نحو ……………………………………………………………………………………
92
3-3-2-سیبویه شیرازی ……………………………………………………………………………………..
93
3-4-موالی و علوم اسلامی ………………………………………………………………………………………………..
94
3-5-نقش ایرانیان در توسعه علوم و فنون………………………………………………………………………..
95
3-6- علم حدیث و فقاهت ………………………………………………………………………………………………..
96
3-6-1- جدول شمار راویان موالی در کتاب الرجال شیخ طوسی………………………
102
3-6-2-جدول شمار راویان موالی در کتاب تهذیب الکمال مزی……………………….
104
3-7-علم قرائت ………………………………………………………………………………………………………………..
105
3-7-1- برخی موالی پیشتاز در علم قرائت ………………………………………………………
106
3-8- موالی و شعر……………………………………………………………………………………………………………..
107
3-8-1- برخی شاعران معروف دوره اموی از موالی………………………………………………
107
3-9-پیدایش علم کلام ……………………………………………………………………………………………………..
108
3-9-1-سیر نظرات کلامی …………………………………………………………………………………
109
3-9-2-سابقه علم کلام ………………………………………………………………………………………
109
3-9-3-علل پیدایش علم کلام …………………………………………………………………………..
110
3-10-موالی و علم تفسیر …………………………………………………………………………………………………
112
3-10-1-تفسیر در عهد تابعین ………………………………………………………………………….
113
3-10-1-1-مکتب تفسیری مکه ………………………………………………………….
114
1- سعید بن جبیر( م شعبان 95ه.ق)…………………………………….
114
2- مجاهد بن جبر مکی …………………………………………………………
115
3- عکرمه، مولی ابن عباس( م104یا 105ه. ق) ……………………
117
4- عطاء بن ابی رباح مکی( م114ه.ق) …………………………………..
118
5-  طاووس بن کیسان الیمانی ………………………………………………
119
3-10-1-2-مکتب تفسیری مدینه ………………………………………………………
119
1- ابوالعالیه( م90یا 93 هجری) …………………………………………….
120
2- زید بن اسلم( م 136ه.ق) ………………………………………………….
120
3- محمد بن کعب القرظی( م 117 یا 118ه.ق)…………………….
120
3-10-1-3- مکتب تفسیری عراق ………………………………………………………
121
3-10-1-3-1-مفسران معروف کوفه در عصر تابعین …………..
122
1-مّره همدانی(م 76ه.ق) ………………………………………….
122
2- علقمه بن قیس( م 61ه.ق) 135………………………….
122
3- مسروق( م63ه.ق) ………………………………………………..
122
4-  عامر شعبی( م 104یا 109ه.ق) …………………………
123
5- اسود بن زید( م 74 یا 75ه.ق) ……………………………
123
6- جابر بن یزید جعفی( م 127 یا 128 یا 132ه.ق).
123
3-10-1-3-2-مفسران معروف بصره در عصر تابعین……………..
124
1-ابوسعید حسن بصری( م110ه.ق) ………………………………………
124
2-قتاده( م117ه.ق) ………………………………………………………………..
124
3-ابوصالح باذان( م پس از قرن اوّل هجری) ………………………….
125
3-10-1-4-گروه دیگر از مفسران دوره تابعین قرن دوم………………………………….
125
3-10-1-5-انواع روش­های تفسیری ………………………………………………………………………………..
126
1-تفسیر مأثور( روایی) ………………………………………………………………………………………..
126
2-تفسیر عقلی( اجتهادی) ………………………………………………………………………………….
127
3-10-1-6-مصادر تفسیر در عصر تابعین…………………………………………………………………………
129
3-10-1-7-بیان روش تفسیری برخی از موالی………………………………………………………………..
129
1-روش تفسیری سعید بن جبیر……………………………………………………………………………………….
129
              1-1-قراءات …………………………………………………………………………………………………….
130
            1-2-اسباب النزول……………………………………………………………………………………………..
130
1-3-بیان شأن نزول آیات …………………………………………………………………………………..
131
1-4-توجه به سیاق آیات……………………………………………………………………………………..
131
1-5-لغت …………………………………………………………………………………………………………….
132
1-6-بیان مصداق………………………………………………………………………………………………….
133
1-7-توجه به روایات ائمه اطهار…………………………………………………………………………..
133
1-8-توجه به علوم قرآن چون ناسخ و منسوخ …………………………………………………..
134
1-9-بیان مفردات قرآن ………………………………………………………………………………………
134
2-روش­­های تفسیری مجاهد …………………………………………………………………………………………….
135
2-1-گستردگی اجتهاد و استنباط………………………………………………………………………
135
2-2-دقت در تفاوت بین واژه‏های متشابه……………………………………………………………
136
2-3-تفسیر بعضی از واژه‏ها بر خلاف معنای مشهور آن ……………………………………
137
2-4-اهتمام به مبهمات قرآن ……………………………………………………………………………..
137
2-5- پرداختن به لطایف و ظرائف قرآن كریم …………………………………………………..
138
2-6- توجه به قرائت آیات در تفسیر آنها ……………………………………………………………
138
2-

 

7- نقل از صحابه دیگر غیر از ابن عباس ………………………………………………………..
139
2-8-آزاداندیشی در ارائه آرا و دیدگاه­های عقلی ……………………………………………….
139
2-9-تفسیر عقلی ………………………………………………………………………………………………..
140
3-عطاء بن ابی رباح …………………………………………………………………………………………………………..
140
4-ویژگی تفسیر عکرمه………………………………………………………………………………………………………
141
4-1-مفهوم شناسی واژگان …………………………………………………………………………………
141
4-2-بیان مصادیق ………………………………………………………………………………………………
142
4-3-بیان ناسخ و منسوخ ……………………………………………………………………………………
142
4-4-تفسیر با شأن نزول …………………………………………………………………………………….
142
5- روش تفسیری قتاده………………………………………………………………………………………………………
142
5-1-توضیح اصطلاح قرآنی ………………………………………………………………………………..
142
5-2-بیان قید آیات و توضیح احكام …………………………………………………………………..
143
5-3-بیان شأن نزول ……………………………………………………………………………………………
143
6- روش تفسیری طاووس بن كیسان………………………………………………………………………………..
143
6-1-تفسیر باطنی ……………………………………………………………………………………………….
145
6-2-تفسیر به معنای اخص ………………………………………………………………………………..
145
ویژگی تفسیر موالی( دوره تابعین) ……………………………………………………………………………………
145
1- پیدایش روحیه استقلال در بین مفسرین ……………………………………………………..
145
2- كوتاهی و گویایی ……………………………………………………………………………………………
146
3-رویگردانی از پرداختن جدی به تفسیر …………………………………………………………..
147
4- روایات تفسیری ……………………………………………………………………………………………..
147
5-تکیه بر ظن ……………………………………………………………………………………………………..
147
فصل چهارم: بررسی کارکردهای زیانمند و سودمند موالی در تفسیر قرآن کریم…………….
148
4-1-کارکردهای زیانمند موالی در تفسیر قرآن کریم ……………………………………………………..
149
4-1-1-نقش موالی در پیدایش لحن و گرفتار شدن به آن………………………………..
149
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….
149
4-1-1-1-معنی لحن …………………………………………………………………………..
150
4-1-1-2-نمونه­هایی از لحن ……………………………………………………………….
150
4-1-1-3-لحن در زبان عامه ……………………………………………………………….
150
4-1-1-4- لحن در قرائت قرآن ……………………………………………………………
151
4-1-2-تفسیر به رأی ……………………………………………………………………………………………………….
151
بررسی این تفسیرها …………………………………………………………………………………………….
155
4-1-3-موالی و حدیث  ……………………………………………………………………………………………………
159
4-1-3-1-شعوبیه ……………………………………………………………………………………………….
159
4-1-3-2-جعل حدیث ………………………………………………………………………………………
163
4-1-3-3-تدلیس در حدیث……………………………………………………………………………….
167
4-1-3-3-1- تدلیس در اسناد ……………………………………………………………
169
قتاده………………………………………………………………………………………….
169
حسن بصری …………………………………………………………………………….
169
ضحاک بن مزاحم …………………………………………………………………….
170
مالک بن انس …………………………………………………………………………..
170
مجاهد بن جبر مکی ………………………………………………………………..
170
4-1-3-3-2- تدلیس در شیوخ…………………………………………………………….
170
4-1-4-پیدایش فرقه­های مختلف مذهبی ……………………………………………………………………….
171
4-1-5-اختلاف مذهبی و اختلاف در تفسیر…………………………………………………………………….
174
4-1-6- باز کردن پای اسرائیلیات به تفسیر …………………………………………………………………….
177
4-1-6-1-راویان عمروبن عاص بن وائل ……………………………………………………………
178
4-1-6-2-راویان عبدالملک بن عبدالعزیز بن جریج ………………………………………….
178
4-1-6-3-راویان محمد بن کعب قرظی……………………………………………………………..
179
4-1-6-4- راویان کعب الاحبار……………………………………………………………………………
179
4-1-6-5- راویان عبدالله بن سلام………………………………………………………………………
179
4-1-6-6- راویان تمیم بن اوس داری………………………………………………………………..
179
پیامد­های ناخوشایند اسرائیلیات…………………………………………………………………………………………
179
4-2-بررسی سودمندی­های موالی در تفسیر قرآن …………………………………………………………..
181
4-2-1-انبوهی موالی مفسر ………………………………………………………………………………..
181
4-2-2- موالی و تفسیر اجتهادی(عقلی) ……………………………………………………………
190
4-2-2-1-نمونه تفسیر اجتهادی موالی ……………………………………………….
192
4-2-3-رواج فرهنگ کتابت ……………………………………………………………………………….
193
4-2-3-1-موالی در دیوان کتابت………………………………………………………….
195
4-2-3-2-آغاز تدوین تفسیر…………………………………………………………………
196
نتیجه­گیری………………………………………………………………………………………………………………………….
198
منابع و مآخذ ……………………………………………………………………………………………………………………..
201
 

چکیده

با آغاز کشورگشایی­های مسلمانان و سقوط امپراطوری ساسانی در ایران و سست شدن نفوذ امپراطوری روم در مرزهای شمالی شبه جزیره­ عربستان و سقوط حکومت­های محلی در شمال آفریقا، کسان بسیاری در بند افتادند و به سرزمین­های مسلمان نشین کوچانده و سپس مسلمان شدند بدین ترتیب یک لایه اجتماعی بسیار مهم و تاثیر گذار در جهان اسلام -به ویژه در عراق و شهرهای کوفه و بصره- شکل گرفت که موالی نام گرفتند-موالی اندک اندک در همه دانش­های اسلامی میدان داری کردند و سرآمد شدند که یکی از آنها علم تفسیر است. با این همه پیامد دست داشتن موالی در تفسیر قران کریم، یکسره بی­نقص و عیب و برکنار از خرده گیری نیست، روش انجام این تحقیق مبتنی بر تحلیل محتوا پس از مراجعه به منابع و مصادر مناسب و فیش برداری از آنها و بهره­مندی از کتابخانه های متعدد است. نتایج پژوهش عبارتند از اولاً، نقش موالی در دگرگونی­های پیش آمده در تفسیر قرآن کریم، یکسره سودمند یا زیانمند نیست. ثانیاً، موالی از واسطه­های مهم و پادرمیان­های انکار ناپذیر در چرخش تفسیر از رویکرد اثری به رویکرد عقلی­اند. ثالثاً، ناآشنایی عمیق موالی با زبان عربی، دقت­ها و ظرافت­های آن، از نقاط ضعف تفسیر موالی است. بنابراین، انجام این پژوهش ضروری می­نماید.

مقدمه

قرآن مجید دریای بیکرانه دانش و بینش است که هر کس به اندازه استعداد خود از آن سیراب می­شود. قرآن نوری است فرا راه انسان­ها تا ابدیت و راهنمای استوارترین راه به  سوی سعادت. بوستانی است که عطر شکوفه­هایش مشام جان­ها را می­نوازد و دلها را صفا می­بخشد.

قرآن شگفت­ترین کتاب و بزرگترین معجزه تاریخ است؛ که از آغاز جهان هستی تاکنون بی­نظیر مانده و خواهد ماند؛ به عنوان کتاب هدایت شایسته تأمّل، آگاهی و جست و جو است تا از رهنمودهایش استفاده کنیم. شناخت قرآن و بهره­ گیری از معارف آن، از اولین و برترین اولویتهای فکری مسلمین است بویژه که خود قرآن و سیره نبوی و سنت دیگر معصومان(ع) آن­را مورد تاکید قرار داده­است.

این کتاب آسمانی، دارای معانی کنایی، استعارات و اشارات فراوانی است که فهم یا درک آنها نیازمند تدبّر و تفکر در آنها است. از این رو کوشش مفسران و عالمان قرآن دوست برای احیای معارف بلند قرآن و بازشناساندن مفاهیم ناب آن ضروی می­نماید. بنابراین تفسیر قرآن از همان آغاز نزول توسط خود پیامبر و سپس صحابه، تابعین و … صورت گرفت.

در این پژوهش تلاش شده است، در حد توان به نقش طبقه مهم موالی در تفسیر قرآن پرداخته شود. این پایان نامه دارای چهار فصل است.

فصل اول: بررسی چگونگی شکل­ گیری طبقه موالی

فصل دوم: جایگاه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی موالی

فصل سوم: بررسی جایگاه علمی موالی؛ در این بخش سعی می­شود، به صورت گزینشی، برخی از علومی که موالی در آن دست داشتند، انتخاب وسپس کارکردهای موالی در حوزه تفسیر بررسی شود.

فصل چهارم که مهم­ترین و اساسی­ترین قسمت این پایان نامه است، به تأثیرگذاری­های موالی بر تفسیر قرآن کریم پرداخته می­شود، که شامل بیان اثرات مثبت و منفی آنان در این حوزه و همچنین یافته­ های تحقیق و تجزیه و تحلیل مطالب است.

اکتشاف مقدماتی معدن مس دره زار
 
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

چکیده

کانسار مس پورفیری دره زار در شمال شرق سیرجان در استان کرمان قرار دارد .

سنگ میزبان این کانسار را توده ساب ولکانیک دیوریت پورفیری و سنگ های

آتشفشانی آندزیتی تشکیل می دهند .

توده اصلی دره زار یک لاکولیت قارچی شکل بوده که آنکلاوهای بزرگ و فراوانی

از سنگ های آندریتی در آن وجود دارد . در محدودیتی معدنی دره زار تعداد 68

حلقه پاه با متراژ کلی 11545 متر حفر شده که تهداد 47 حلقه از آنها توسط یوگسلاو

ها حفر گردیده و متوسط عمق حفاری در آنها 157 متر است . بقیه حفاری ها توسط

شرکت اکتشافات سراسری فلزات غیر آهنی حفر گردیده که متوسط عمق آنها 197/7

 

متر میباشد . چاه شماره 48 در نیمه غربی کانسار با عمق 400/5 متر عمیق ترین چاه

حفر شده در کانسار دره زار گردیده است . روند این تونل ها  و دستک های آنها به

صورتی است که جهات شمال – جنوبی ، شرقی – غربی ، شمال شرقی – جنوب غرب

و شمال غرب – جنوب شرق را پوشش می دهند . این تونل ها در ارتفاع های

2453 و 2421 متر حفر گردیده است .

مهم ترین عامل کانی زایی در کانسار مس دره زار محلول های هیدروترمال و آلتراسیون

ناشی از آنها بوده که فرایند های ثانویه باعث تمرکز بیشتر مس شده است . کانی زائی

اولیه مس در بخش های مرکزی دیوریت پورفیری دره زار روی داده در صورتیکه میزان

مس در سنگ های آندزیتی در برگیرنده آن بسیار کمتر است . براساس اطلاعات ثبت شده

در دفترچه مغزه ها سه منطقه کاملا مجزا لیچ سوپر ژن و هیپوژن در این کانسار قابل

تشخیص است .

با توجه به نمونه گیری هایی که به طور پیوسته در زون سوپر ژن صورت گرفته میزان دقت

پایان نامه ی کارشناسی ارشد رشته ی کامپیوتر گرایش نرم­افزار
 
 
 
یک روش چند­بعدی برای پیشنهاد­دهنده­های آگاه­ از زمینه در تجارت سیار
 
 
 
 
استادان راهنما:
دکتر محمد­علی نعمت­بخش
دکتر ناصر موحدی نیا
 
 
 
مهر ماه 1388
 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده
استفاده از زمینه، به عنوان اطلاعات پویایی که توصیف­گر وضعیت کاربران و اقلام بوده و بر فرایند تصمیم ­گیری و انتخاب کاربران تاثیر­گذار است، توسط سیستم­های پیشنهاد­دهنده در تجارت سیار، در جهت ارتقاء کیفیت مناسب پیشنهاد­دهی ضروری است. در این تحقیق یک روش جدید چند­بعدی برای پیشنهاد­دهی آگاه از زمینه در تجارت سیار ارائه­ شده است. در این روش اطلاعات کاربران، اقلام، پارامتر­های زمینه و ارتباط میان آنها در یک فضای چند­بعدی نمایش ­داده می­شود که به آن مکعب چند­بعدی امتیازات گفته می­شود. در این فضا زمینه ­های مشابه به­طور جداگانه برای هر کاربر شناسایی می­شوند که این کار با شناسایی الگوهای مصرف متفاوت کاربران در شرایط زمینه­ای مختلف انجام می­شود. با بدست آوردن این اطلاعات، یک فضای جدید دوبعدی ایجاد­شده و پیشنهاد­دهی نهایی با بهره گرفتن از یک روش فیلتر­سازی مشارکتی در این فضا انجام می­گیرد. ارزیابی روش از طریق پیاده­سازی آن در یک سیستم پیشنهاد­دهی محصولات غذایی رستوران­ها شامل پارامتر­های زمینه­ای روز، زمان، آب و هوا و همراه علاوه بر پارامتر­های کاربر و اقلام و مقایسه آن با روش سنتی پیشنهاد­دهی و بدون در­نظر­­گرفتن اطلاعات زمینه انجام گرفته­است. برای پیاده­سازی روش فیلتر­سازی مشارکتی از شبکه ­های خود­سازمانده استفاده­شده­است. شبکه ­های خود­سازمانده، نوعی از شبکه ­های عصبی بدون ناظر هستند. مقایسه و ارزیابی نتایج با بهره گرفتن از محاسبه شاخص F1 که یکی از شاخص­های استاندارد و پر استفاده برای ارزیابی پیشنهاد­دهنده­ها است، انجام گرفته­است. بر اساس این نتایج، روش پیشنهاد­دهی چند­بعدی در حدود شانزده درصد بهبود نسبت به روش سنتی پیشنهاد­دهی را نمایش می­دهد که همین مساله کارایی روش را از نظر کیفیت پیشنهاد­دهی تایید می­ کند.
كلمات كلیدی: سیستم­های پیشنهاد­دهنده آگاه از زمینه، تجارت سیار، نقشه خود­سازمان­ده، روش چندبعدی پیشنهاد­دهی، فیلتر­سازی مشارکتی.
 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                           صفحه

 

     فصل اول: مقدمه

1-1 مقدمه.. 1

1-2 موضوع تحقیق.. 3

1-3 موضوع تحقیق.. 4

1-4 اهمیت و ارزش تحقیق.. 6

1-5 اهداف تحقیق.. 6

1-6 کاربرد نتایج تحقیق.. 6

1-7 مروری بر ساختار پایان نامه .. 7

 

     فصل دوم: تجارت سیار

2-1 مقدمه.. 8

2-2 تجارت سیار.. 9

2-3 دسته­بندی ادبیات تحقیقاتی تجارت سیار.. 11

2-3-1 حوزه تحقیقات نظری.. 11

2-3-2 شبکه بی­سیم.. 12

2-3-3 میان­افزار سیار.. 13

2-3-4 زیر­بنای کاربری بی­سیم.. 14

2-3-5 کاربرد­های تجارت سیار.. 14

2-4 فناوری­های تجارت سیار.. 16

2-5 استاندارد­های بی­سیم.. 18

2-6 بستر پیاده­سازی کاربرد­های تجارت سیار.. 19

2-6-1 زبان­های برنامه­نویسی موبایل.. 22

2-7 جمع­بندی.. 23

 

  عنوان                                                                                                                          صفحه

 

   فصل سوم: زمینه

3-1 مقدمه.. 25

3-2 زمینه.. 26

3-2-1 تعاریف پارامتریک.. 26

3-2-2 تعاریف کلی.. 27

3-3 دسته­بندی اطلاعات زمینه.. 28

3-4 آگاهی از زمینه.. 31

3-5 طراحی زمینه.. 32

3-6 جمع­بندی.. 33

 

     فصل چهارم: سیستم­های پیشنهاد­دهنده

4-1 مقدمه.. 35

4-2 بررسی عملکرد سیستم­های پیشنهاد­دهنده.. 36

4-2-1 روش­های مبتنی بر محتوا.. 38

4-2-1-1 مشکلات و محدودیت­­های روش­های مبتنی بر محتوا.. 41

4-2-2 روش­های فیلترسازی مشارکتی.. 42

4-2-2-1 مشکلات و محدودیت­­های روش­های فیلتر­سازی مشارکتی   46

4-2-3 روش­های ترکیبی.. 48

4-3 ارزیابی سیستم­های پیشنهاد­دهنده.. 49

4-4 بسط قابلیت­های سیستم­های پیشنهاد­دهنده.. 51

4-4-1 شرکت­دادن شناختی جامع از کاربران و اقلام در فرآیند پیشنهاد­دهی   51

4-4-2 امتیاز­گذاری چند­معیاری.. 52

4-4-3 پیشنهاد­دهنده­های غیر­تداخلی.. 53

4-4-4 انعطاف­پذیری.. 53

 

عنوان                                                                                                                           صفحه

 

4-4-5 توسعه شاخص­های ارزیابی.. 54

4-4-6 استفاده از اطلاعات زمینه در پیشنهاد­دهنده­ها.. 55

4-4-7 سایر گزینه­ها برای بسط و توسعه سیستم­های پیشنهاد­دهنده   55

4-5 جمع­بندی.. 55

 

    فصل پنجم: روش جدید چند­بعدی برای پیشنهاد­دهی آگاه از زمینه

5-1 مقدمه.. 57

5-2 سیستم­های پیشنهاد­دهنده آگاه­از­زمینه در تجارت سیار.. 58

5-3 مدل­سازی اطلاعات زمینه.. 59

5-4 روش چند­بعدی در سیستم­های توصیه­گرسیار آگاه از زمینه.. 61

5-5 جمع­بندی.. 68

 

     فصل ششم: ارزیابی  

6-1 مقدمه.. 69

6-2 روش ارزیابی.. 69

6-2-1 پیاده­سازی سیستم جمع­آوری داده.. 70

6-3 پیاده­سازی روش پیشنهاد­دهی.. 72

6-3-1 پیاده­سازی روش پیشنهاد­دهی دو­بعدی.. 73

6-3-2 پیاده­سازی روش پیشنهاد­دهی چند­بعدی.. 78

6-4 جمع­بندی.. 82

 

     فصل هفتم: جمع­بندی و راهکار­های آینده  

7-1 مقدمه.. 84

7-2 راهکار­های آینده.. 85

 

منابع و مآخذ.. 87

فهرست شکل­ها

عنوان                                                                                                                            صفحه

   

شکل 2-1 خصوصیات تجارت سیار.. 10

شکل 2-2 دسته­بندی ادبیات تحقیقاتی تجارت سیار   12

شکل 3-1 فضای سلسله­مراتبی زمینه.. 29

شکل 3-2 معماری سطح بالا از یک سیستم آگاه از زمینه   32

شکل 4-1 نمونه ­ای از زبان RQL.. 54

شکل 5-1 مدل چند­بعدی پیشنهاد­دهی برای فضای سه­بعدیUser×Item×Time     60

شکل 5-2 ساختار رابطه­ای مدل داده چند­بعدی برای ذخیره­سازی اطلاعات کاربران، اقلام و زمینه .. 62

شکل 5-3 روش چند­بعدی پیشنهاد­دهی.. 63

شکل 5-4 ساختار رابطه­ای نگهداری کلیه شرایط زمینه­ای سیستم    64

شکل 5-5 ساختار رابطه­ای نگهداری خوشه­بندی اطلاعات زمینه­ای برای کاربران    65

شکل 5-6 ایجاد کاربران معادل کاربر c­i با توجه به الگوی مصرف وی   67

شکل 5-7 ساختار رابطه­ای کاربران و امتیازات جدید    66

شکل 6-1 ساختار رابطه­ای مجموعه داده جمع­آوری­شده بدون در نظر گرفتن شرایط زمینه­ای .. 71

شکل 6-2 ساختار چند­بعدی مجموعه داده جمع­آوری­شده با در نظر گرفتن شرایط زمینه­ای .. 72

شکل 6-3 نقشه خود­سازمانده.. 74

شکل 6-4 میانگین شاخص F1 در روش پیشنهاد­دهی سنتی در مجموعه داده شماره(1)   76

شکل 6-5 میانگین شاخص F1 برای خوشه­های مجزا در مجموعه داده شماره (1)   77

شکل 6-6 میانگین شاخص F1 در روش پیشنهاد­دهی سنتی در مجموعه داده شماره(2)   78

شکل 6-7 میانگین شاخص F1 برای خوشه­های مجزا در مجموعه داده شماره (2)   78

شکل 6-8 ساختار رابطه­ای نهایی برای نگهداری اطلاعات سیستم پیشنهاد­دهنده    80

شکل 6-9 میانگین شاخص F1  در روش پیشنهاد­دهی چندبعدی   81

شکل 6-10 میانگین شاخص F1 در روش پیشنهاد­دهی چندبعدی برای خوشه­های مجزا    82

 

 

 

 

فهرست جدول­ها

عنوان                                                                                                                            صفحه

 

جدول 2-1 دسته­بندی کاربرد­های تجارت سیار.. 15

جدول 4-1 نمونه ­ای از ماتریس کاربر- اقلام برای یک سیستم پیشنهاد­دهنده فیلم   37

جدول 6-1 مشخصات شبکه نقشه خود­سازمانده در مرحله شناسایی کاربران مشابه در روش سنتی.. 76

جدول 6-2 مشخصات شبکه نقشه خود­سازمانده برای شناسایی الگوی مصرف و شناسایی کاربران مشابه 81

 

 

 

 

فصل اول: مقدمه
1-1 مقدمه

سیستم­های پیشنهاد­دهنده در تجارت سیار از جمله موضوعات پر­اهمیت سال­های اخیر بوده ­اند که با ظهور تکنولوژی­های بی­سیم و تسهیل حرکت تجارت الکترونیکی از محیط­های سیمی به سوی بی­سیم­ مورد توجه قرار­گرفته­اند. تجارت سیار به­معنای انجام فعالیت­های تجارت­الکترونیک از طریق محیط­های بی­سیم، به­طورخاص اینترنت بی­سیم، و وسایل دستی سیار می­باشد که با­ پیدایش تکنولوژی بی­سیم در عرصه اینترنت و استفاده روزافزون از وسایل سیار توجه به آن رو به افزایش است[1,2]. به کاربرد­های تجارت سیار دو خصوصیت ویژه تحرک[1] و دسترسی وسیع[2] نسبت داده­شده­است[1,3] که اولین خصوصیت بر امکان از بین رفتن محدودیت­های مکانی و دومین خصوصیت بر امکان از بین رفتن محدودیت­های زمانی در استفاده کاربران از خدمات این نوع کاربرد­ها تاکید دارد[1,3,4,5]. این­که کاربران برای انجام فعالیت هایی چون بانکداری الکترونیکی یا خرید الکترونیکی محصولات، قادر به جایگزینی وسایلی چون تلفن­های سیار و ­همراه­های شخصی دیجیتال (پی.دی.اِی)[3]  به­جای کامپیوتر­های شخصی باشند،  تسهیلات زیادی را برای آنها و فرصت­های جدیدی را نیز  برای کسب وکار­ها فراهم­­­خواهد­کرد و لزوم توجه به این عرصه را برای محققان نمایان می­سازد[1,3].

 

اما پیاده­سازی سیستم­های پیشنهاد­دهنده در محیط­های سیار بدون در­نظر­گرفتن پارامتر­های تاثیر­گذار در این محیط چندان مناسب­نخواهد­بود. مجموعه این پارامتر­ها، اطلاعات زمینه را تشکیل می­ دهند [6].

عملکرد سیستم­های پیشنهاد­دهنده معرفی منابع مورد نیاز کاربران به آنهاست. این منابع می­توانند مواردی مانند اطلاعات خاص مورد نیاز کاربر و یا کالاها­یی مانند کتاب یا فیلم مورد علاقه یک کاربر را  از میان انبوه کالاهایی که کاربر با اطلاعات آن­ها روبروست، در­بر­گیرند[7,8,9]. درسیستم­های پیشنهاد­دهنده، سه مجموعه داده اصلی یعنی مجموعه کاربران ©، مجموعه اقلام قابل توصیه(S) (مانند کتاب، فیلم، موسیقی و غیره) و مجموعه داده­هایی که رابطه میان دو مجموعه قبلی را تعریف می­ کنند، وجود­دارند. مجموعهS  می ­تواند شامل صد­ها، هزار­ها و حتی میلیون­ها کالا در کاربرد­های مختلف بوده و  به­طور مشابه مجموعه C نیز می ­تواند چنین وضعیتی را داشته باشد. ارتباط میان دو مجموعهC  و S مبتنی بر ساختار امتیاز­گذاری است که میزان مفید بودن یا مورد علاقه بودن کالا را برای کاربر مشخص می کند. این ارتباط با تابعی تحت­عنوان تابع سودمندی، u، به صورت رابطه زیر تعریف می­شود[7]:

(1-1)
 
که در آن Ratings، مجموعه مرتبی مانند اعداد صحیح غیر­منفی یا مجموعه اعداد حقیقی در بازه­ای معین می­باشد.

در سیستم­های پیشنهاد­دهنده مقادیر u معمولاً فقط بر روی زیر مجموعه ­ای از دامنه C×S تعریف­شده­است و نه بر تمام آن و قسمت های نامشخص این دامنه را باید با ­استفاده از داده­های موجود به­صورت تخمینی مشخص نمود. هدف نهایی سیستم­های توصیه­کننده با ارائه پیشنهاد  اقلام با بالاترین امتیازات تخمینی به کاربران محقق می­شود به­طوریکه برای هر کاربر ، اقلام  با حداکثر میزان سودمندی انتخاب و معرفی می­گردد[7].

تا به امروز روش­های پیشنهاد­دهی زیادی ارائه شده­است که این روش­ها و متدولوژی­ها در دسته­بندی­های زیر قرار می­گیرند[7,9,10]:

مبتنی بر محتوا[4] : در این گروه از روش­ها، عمل پیشنهاد­دهی با بهره گرفتن از یافتن اقلامی انجام می­گیرد که بیشترین تشابه را با اقلامی داشته باشند که در­گذشته مورد­علاقه کاربر بوده ­اند. به عبارت دیگر u(c,s)، سودمندی کالای s برای کاربر c، بر اساس کلیه مقادیر موجود u(c,si) هایی که si مشابه به s بوده و si جزء کالاهای مورد علاقه کاربر هستند،­ برآورد می­شود.
فیلترسازی مشارکتی : در این گروه از روش­ها، عمل پیشنهاد­دهی با بهره گرفتن از یافتن اقلامی انجام می­گیرد که مورد علاقه کاربران با سلایق مشابه کاربر بوده ­اند. کاربران با سلایق مشابه یعنی کاربرانی که اقلام یکسانی را امتیاز­دهی مشابه کرده باشند. به­عبارت دیگر u (c, s) بر اساس مقادیر موجودu(cj ,s) بدست می­آید که  cj  کاربران مشابه با c می­باشند.
مدل ترکیبی[5]: روش­هایی که دو روش مبتنی­بر­محتوا و فیلتر­سازی مشارکتی را ترکیب می­ کنند و به این صورت از مزایای هر دو روش در جهت شناسایی و معرفی کالاها بهره می­گیرند.
در نگاهی دیگر روش­های پیشنهاد­دهی، اعم از مبتنی بر محتوا و فیلتر­سازی مشارکتی به دو دسته روش­های مبتنی بر حافظه[6]و مبتنی بر مدل[7] تقسیم می­شوند. در­مقایسه با الگوریتم­های مبتنی بر حافظه، الگوریتم­های مبتنی بر مدل، با بهره گرفتن از روش­های یادگیری ماشین[8] مدلی را با بهره گرفتن از مجموعه امتیازات موجود ایجاد کرده و از آن به­منظور پیشگویی امتیازات استفاده می­ کنند[7,10,11].

1-2 موضوع تحقیق

موضوع این تحقیق، ارائه روشی برای پیشنهاد­دهی آگاه از زمینه در تجارت سیار می­باشد. با­ پیدایش تکنولوژی بی­سیم در عرصه اینترنت و استفاده روزافزون از وسایل سیار، پیاده­سازی سیستم­های پیشنهاد­دهنده در محیط­های سیار با توجه به محدودیت­های خاص آن چون هزینه­بر بودن زمان اتصال و تبادل داده، محدودیت پهنای باند، کیفیت پایین اتصال و محدودیت­های ورودی و خروجی وسایل سیار، نیاز به بررسی بیشتر را در جهت ارائه اطلاعات مرتبط­تر و شخصی­سازی­شده­تر می­طلبد. بررسی تاثیر اطلاعات زمینه به­عنوان شرایط و محیط دربرگیرنده کاربر و به­عنوان اطلاعاتی که بر فرایند تصمیم ­گیری وی تاثیر­گذارند، برخروجی این­گونه کاربرد­ها، مساله­ای است که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته­است.

1-3 پیشینه تحقیق

ظهور تکنولوژی­های بی­سیم و استفاده رو به­افزایش وسایل سیار، فرصت­های زیادی را پیش روی کاربرد­های تجارت الکترونیک قرار­داده­است. با توجه به محدودیت­های خاص محیط­های سیار، ارائه اطلاعات به­صورت شخصی­سازی­شده­تر و سفارشی­شده­تر یکی از اهداف مهم کاربرد­های تجارت سیار است. در­نظرگرفتن اطلاعات زمینه به­عنوان شرایط و محیط دربرگیرنده کاربر و به­عنوان اطلاعاتی که بر فرایند تصمیم ­گیری وی تاثیر­گذارند، در ارائه خروجی این­گونه کاربرد­ها از جمله مواردی است که می­توان از آن در جهت ارائه اطلاعات مرتبط­تر به کاربران بهره گرفت.

سیستم­های پیشنهاد­دهنده همواره از جمله موضوعات پر اهمیت در حوزه تجارت الکترونیک بوده ­است. سیستم­های پیشنهاد­دهنده سیار آگاه از زمینه در آغاز راه هستند. دسته مهمی از سیستم­های آگاه از زمینه را  سیستم­های آگاه از مکان تشکیل می­دهند. یانگ، چنگ، و دایا[12]، یک سیستم پیشنهاد­دهنده آگاه از مکان برای محیط­های سیار ارائه­داده­اند که هدف آن توصیه وب­سایت فروشندگان با در نظر­گرفتن علایق و پیش­فرض­های مشتری و همچنین فاصله مکانی وی با مکان فیزیکی مشخص­شده در وب­سایت­ها می­باشد. در روش مزبور، دو فاکتور فوق به­طور جداگانه محاسبه­ شده و سپس بر اساس ترکیبی از آنها به پیشنهاد وب­سایت­ها پرداخته می­شود. یکی دیگر از این نوع سیستم­ها پروکسیمو[13] است که یک سیستم پیشنهاد­دهنده آگاه از مکان برای محیط­های داخلی چون موزه­ها و گالری­ها است. این سیستم بر اساس علایق و پیش­فرض­های کاربر به پیشنهاد اقلام پرداخته و مکان اقلام را بر روی نقشه­ای بر روی وسیله همراه کاربر نمایش می­دهد.

استفاده از سایر اطلاعات زمینه­ای علاوه­بر مکان نیز مورد توجه توسعه­دهندگان این نوع سیستم­ها قرار­گرفته­است. پخش موسیقی یکی از حوزه­های کاربردی پر­مصرف در میان کاربران سیار می­باشد و به همین دلیل استفاده از پیشنهاد­دهنده­های آگاه از زمینه در این حوزه مورد توجه قرار­گرفته است. از آنجایی که تاثیر موسیقی بر روح و جسم انسان ثابت شده­است، انتخاب موسیقی با توجه به شرایط می ­تواند وضعیت دوست­داشتنی­تری را فراهم­کند و افراد را در انجام فعالیت­هایشان یاری رساند. مثلاً موسیقی می ­تواند کارایی فرد را در حال انجام تمرینات فیزیکی بهبود بخشد، اضطراب را کاهش دهد و میزان یادگیری را بهبود بخشد. [14] یکی از تحقیقاتی است که در این حوزه ارائه­شده­است. در این تحقیق علاوه­بر بررسی روش­های فیلتر­سازی مبتنی­بر زمینه و مرور پیشنهاد­دهنده­های سیار آگاه از زمینه موسیقی، پیشنهاد­دهنده سیار آگاه از زمینه AndroMedia  ارائه شده­است. پیشنهادات با توجه به زمینه جاری کاربر که با بهره گرفتن از حسگر­های بلوتوث در سمت برنامه مشتری بدست می­آیند و همچنین سلایق کاربر تهیه می­شوند. همچنین در مرجع [15]  نیز پیشنهاد­دهی آگاه از زمینه موسیقی در محیط­های سیار مورد بررسی قرار­گرفته­است. در تحقیق پارک، یو و چو[16]  نیز یک سیستم آگاه از زمینه موسیقی با بهره گرفتن از شبکه ­های بیزین فازی و تئوری سودمندی ارائه­شده­است. فرایند پیشنهاد­دهی تحلیل شده و سودمندی آن مورد ارزیابی قرار­گرفته­است.

گردشگری نیز یکی از حوزه­های جذاب برای پیاده­سازی پیشنهاد­دهنده­های سیار آگاه از زمینه می­باشد. امروزه گردشگران انتظار دارند که دسترسی شخصی به اطلاعات گردشگری در هر زمان، هر مکان و در هر شرایطی را داشته­باشند. راهنما­های گردشگری سیار، چنین اطلاعاتی را در اختیار کاربران قرار می­دهند. در مرجع [17] خلاصه­ای از کار­های انجام­شده در زمینه راهنماهای گردشگری سیار تحت وب انجام گرفته­است. همچنین در مرجع[18]   تاثیر آگاهی از زمینه در سیستم­های اطلاعاتی گردشگری سیار مورد بررسی قرار گرفته­است. در [19]  نیز یک کاربرد توریستی سیار با نام COMPASS ارائه­شده­است. در این تحقیق به بررسی ترکیب آگاهی از زمینه با سیستم­های پیشنهاد­دهنده پرداخته شده­است. پارامتر­های زمینه­ای این تحقیق شامل زمان و مکان می­باشند. این سیستم خدمات خود را با نیاز­های کاربر که بر اساس علایق و زمینه جاری وی مشخص می­شود، تطبیق می­دهد.

در [20] نیز یک سیستم پیشنهاد­دهنده تصاویر با بهره گرفتن از یک روش داده ­کاوی که ترکیبی از روش­های مبتنی­بر­محتوا و مبتنی­بر اطلاعات زمینه می­باشد ارائه­شده­است. اطلاعات زمینه استفاده­شده در این تحقیق شامل زمان و مکان هستند. لی، ونگ، جنگ و دای[21]، یک سیستم توصیه­کننده آگاه از زمینه برای کاربرد­های تجارت سیار ارائه­داده­اند. در این تحقیق از مدل چند­بعدی موجود در سیستم­های OLAP برای نمایش فضای توصیه­گری و از روش مبتنی بر کاهش فضا به­منظور کاهش فضای توصیه­گری به فضای دو­بعدی و انجام عملیات توصیه­گری در فضای مزبور استفاده­کرده­اند.

استفاده از آنتولوژی و وب معنایی در سیستم­های پیشنهاد­دهنده سیار آگاه از زمینه نیز در تحقیقات بسیاری مورد توجه­قرار­گرفته­است[22,23,24]. تکنولوژی­های وب معنایی، دسترسی هوشمند و کارا به اطلاعات را بهبود بخشیده­اند. از آنتولوژی می­توان برای مدل­سازی زمینه و همچنین برای مدل­سازی ارتباط زمینه با سایر مجموعه­داده­ ها استفاده­نمود. در تحقیق حاضر، یک روش جدید پیشنهاد­دهی آگاه از زمینه در تجارت سیار ارائه­شده­است.

1-4 اهمیت و ارزش تحقیق

استفاده از سیستم­های پیشنهاد­دهنده آگاه از زمینه در تجارت سیار یک فرصت است. با توجه به افزایش کمی کاربران وسایل سیار درکشور و گسترش کمی و کیفی زیر­بنایی تجهیزات سیار، آشنایی با مفاهیم، اصول و کاربرد­های تجارت سیار و جهت­گیری در جهت ارتقاء مفاهیم کاربردی و بومی­سازی آنها ،  فرصتی استثنایی را در اختیار صاحبان صنایع و کسب و کار­ها و کاربران سیار قرار می­دهد و توجه به این جنبه از پیشرفت در مراکز علمی و تحقیقاتی امری ضروری و اجتناب­ناپذیر  به­نظر می­رسد.

1-5 اهداف تحقیق

هدف از این تحقیق ارائه یک روش پیشنهاد­دهی مناسب برای تجارت سیار با در­نظر­گرفتن پارامتر­های مرتبط با زمینه به­منظور بررسی چگونگی تاثیر­گذاری آن بر نتایج می­باشد. سیستم­های پیشنهاد­دهنده در تجارت سیار از جمله موضوعات پر­اهمیت سال­های اخیر بوده ­اند که با ظهور تکنولوژی­های بی­سیم و تسهیل حرکت تجارت الکترونیکی از محیط­های سیمی به سوی بی­سیم­ مورد توجه قرار­گرفته­اند. زمینه موضوعی کلیدی در تعاملات بین انسان و کامپیوتر است و در­حقیقت، هدف نهایی در محاسبات آگاه از زمینه ساده­تر­کردن نحوه این تعامل و ارتباط می­باشد. تاثیر پارامتر­های مختلف مانند سلایق و نیاز­های کاربری، روز، زمان، آب و هوا و همراه بر بهبود کیفیت پیشنهاد­دهی در  این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته­است.