تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب:

مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………..1

فصل اول: كلیات

1-1- بیان موضوع …………………………………………………………………………………………..4

1-2- سئوالات اصلی…………………………………………………………………………………………5

1-3- سئوالات فرعی…………………………………………………………………………………………5

1-4- پیش فرضها…………………………………………………………………………………………….6

1-5- پیشینه موضوع………………………………………………………………………………………..6

1-6- اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………7

1-7- نوآوری پژوهش………………………………………………………………………………………7

1-8- تعریف اصطلاحات……………………………………………………………………………………7

1-8-1- تعریف معناشناسی……………………………………………………………………………….8

1-8-1-1- سابقه علم معنی شناسی……………………………………………………………………8

1-8-1-2- تفاوت معنی شناسی و ریشه شناسی…………………………………………………10

1-8-1-3- عوامل تغییر معنی……………………………………………………………………………10

1-8-1-4- معنای اساسی و معنای نسبی…………………………………………………………..11

1-8-1-5- روش معناشناسی…………………………………………………………………………..11

1-8-2- معناشناسی تاریخی…………………………………………………………………………….13

1-8-3- معناشناسی توصیفی……………………………………………………………………………14

1s-8-4- حوزه های معنایی……………………………………………………………………………..14

فصل دوم: معناشناسی تاریخی واژه قرب و مشتقات آن

2-1- دخیل یا اصیل بودن واژه قرب و مشتقات آن…………………………………………….16

2-2- معنای وضعی و اولیه واژه قرب و مشتقات آن در دوره جاهلی…………………..17

2-2-1- مشتقات مجرد قرب…………………………………………………………………………….18

2-2-1-1- القُربُ……………………………………………………………………………………………18

2-2-1-2- القَرَب…………………………………………………………………………………………….21

2-2-1-3-  قِربه……………………………………………………………………………………………..22

2-2-1-4  القُرُب و القُرَب…………………………………………………………………………………23

2-2-1-5- قارِب…………………………………………………………………………………………….24

2-2-1-6- القِراب……………………………………………………………………………………………25

2-2-1-7- قُربان……………………………………………………………………………………………27

2-2-1-8- قَربان…………………………………………………………………………………………….28

2-2-1-9- قِربان……………………………………………………………………………………………29

2-2-1-10- المَقرَب………………………………………………………………………………………..29

2-2-1-11- القورَب………………………………………………………………………………………..30

2-2-1-12- المَقرَبه………………………………………………………………………………………..31

2-2-1-13- القریب…………………………………………………………………………………………31

2-2-1-14- قُربی…………………………………………………………………………………………..32

2-2-1-15- قَرِبَ یَقرَبُ قَرَبا……………………………………………………………………………..34

2-2-2- مشتقات مزید قرب………………………………………………………………………………34

2-2-2-1- قارَبَ…………………………………………………………………………………………….34

2-2-2-2- تَقارَبَ……………………………………………………………………………………………34

2-2-2-3- تَقَرّب…………………………………………………………………………………………….35

2-2-2-4- قَرَّب……………………………………………………………………………………………..35

2-2-2-5- المُقارِب…………………………………………………………………………………………35

2-2-2-6- المقاربه…………………………………………………………………………………………36

2-2-2-7- تقریب……………………………………………………………………………………………36

2-2-2-8- متقارب و تقارب……………………………………………………………………………..37

2-2-2-9- قرَّب یقرّب تقریبا…………………………………………………………………………….37

2-2-2-10- قارب…………………………………………………………………………………………..37

2-3- تطور معنایی قرب و مشتقات آن……………………………………………………………….38

2-3-1- معنای قرب و مشتقاتش در دوره قرآنی……………………………………………….41

2-3-2- معنای قرب و مشتقاتش در دوره پس از قرآنی……………………………………..43

2-4- تحلیل تطور معنایی قرب و مشتقات آن……………………………………………………….44

فصل سوم: معناشناسی تاریخی قربان و قربانی

3-1- قربانی و قربانگاه در عهدین…………………………………………………………………….47

3-1-1- قربانگاه در عهدین……………………………………………………………………………..48

3-1-2- قربانی سوختنی…………………………………………………………………………………..48

3-1-3- قربانی و هدیه آردی……………………………………………………………………………49

3-1-4- قربانی سلامتی……………………………………………………………………………………49

3-1-5- قربانی گناه…………………………………………………………………………………………50

3-1-6- قربانی جبران……………………………………………………………………………………..51

3-2- قربانی در جاهلیت…………………………………………………………………………………..52

3-3- قربانی در قرآن………………………………………………………………………………………61

حاصل بحث…………………………………………………………………………………………………….67

فصل چهارم: معناشناسی تارخی مفهوم قرب الهی

4-1- قرب الهی در عهدین………………………………………………………………………………..68

4-2- قرب الهی در جاهلیت……………………………………………………………………………….70

4-3- قرب الهی در قرآن………………………………………………………………………………….73

4-4- قرب الهی در علم عرفان……………………………………………………………………………81

حاصل بحث…………………………………………………………………………………………………….84

فصل پنجم: معناشناسی توصیفی واژه قرب

5-1- معناشناسی مشتقات اسمی………………………………………………………………………86

5-1-1- معناشناسی قُربی………………………………………………………………………………..86

حوزه معنایی قربی………………………………………………………………………………………….87

5-1-2- معناشناسی قُربان……………………………………………………………………………….91

حوزه معنایی قُربان…………………………………………………………………………………………92

5-1-3- معناشناسی قُرُبات و قُربه……………………………………………………………………..95

5-1-4- معناشناسی ذا مقربه، ذی القربی، ذوی القربی، اولی القربی و اقربین………….96

حوزه معنایی………………………………………………………………………………………………….97

5-1-5- معناشناسی قریب………………………………………………………………………………..98

الف- معنای حقیقی…………………………………………………………………………………………..99

ب- معنای مجازی……………………………………………………………………………………………99

حوزه معنایی قریب……………………………………………………………………………………….101

5-1-6- معناشناسی أقرَبُ……………………………………………………………………………..104

الف- معنای مجازی………………………………………………………………………………………104

ب- معنای حقیقی……………………………………………………………………………………………105

حوزه معنایی أقرب……………………………………………………………………………………….106

5-1-7- معناشناسی أقربون و أقربین……………………………………………………………..107

5-2- معناشناسی مشتقات فعلی………………………………………………………………………108

5-2-1- معناشناسی تَقرَبُ……………………………………………………………………………..108

الف- معنای مجازی……………………………………………………………………………………….108

ب- معنای حقیقی…………………………………………………………………………………………..109

حوزه معنایی تقرب…………………………………………………………………………………………112

1- حوزه معناشناختی لا تقربا…………………………………………………………………………112

2- حوزه معناشناختی لا تقربوا (دخول نكنید)……………………………………………………113

3- حوزه معناشناختی لا تقربوا ( مرتكب نشوید)………………………………………………..114

4- حوزه معناشناختی لا یقربوا (داخل نشوید)…………………………………………………..115

5- حوزه معناشناختی یقرب، تقرب(نزدیك كردن)………………………………………………116

5-3- معناشناسی مشتقات مزیدی…………………………………………………………………..118

5-3-1- معناشناسی اقترب…………………………………………………………………………….118

الف- معنای مجازی……………………………………………………………………………………….118

ب- معنای حقیقی……………………………………………………………………………………………119

5-3-2- معناشناسی قرّب……………………………………………………………………………….122

الف- معنای مجازی……………………………………………………………………………………….122

ب- معنای حقیقی…………………………………………………………………………………………..123

5-3-3- معناشناسی مقربین، مقربون……………………………………………………………….123

الف- معنای مجازی……………………………………………………………………………………….123

ب- معنای حقیقی…………………………………………………………………………………………..127

حوزه معنایی مقربین، مقربون………………………………………………………………………….127

1- سابقون و سابقین……………………………………………………………………………………..127

2- مبعدون……………………………………………………………………………………………………128

3- ابرار……………………………………………………………………………………………………….128

4- روح و ریحان……………………………………………………………………………………………129

5- جنت نعیم…………………………………………………………………………………………………129

حاصل بحث……………………………………………………………………………………………………131

فصل ششم: بررسی دیدگاه شیعه در خصوص آیه مودت

6-1- شواهد قرآنی دلالت آیه مودت بر اهل بیت………………………………………………134

1- المودة……………………………………………………………………………………………………..134

2- القربی……………………………………………………………………………………………………..135

3- حرف فی………………………………………………………………………………………………….136

4- الف و لام در القربی…………………………………………………………………………………..137

5- استثناء در آیه…………………………………………………………………………………………..138

6-2- مصداق القربی از دیدگاه علمای شیعه……………………………………………………..140

6-3- شواهد روایی دلالت آیه مودت بر اهل بیت………………………………………………..150

6-3-1- روایت اسمائیل بن عبد الخالق……………………………………………………………..150

 

6-3-2- روایت ابی مسروق…………………………………………………………………………….152

6-3-3- روایت عبد الله بن عجلان…………………………………………………………………….154

6-4- پاسخهای علمای شیعه……………………………………………………………..165

6-4-1- قربی به معنای اقربای رسول(ص) از قریش………………………………………….165

6-4-2- قربی به معنای اقربای رسول اكرم(ص) از انصار…………………………………167

6-4-3- مودت به سبب قرابت…………………………………………………………………………170

6-4-4- مودت به قربی به معنای مودت خود قربی……………………………………………170

6-4-5- قربی به معنای تقرب به خدا………………………………………………………………..172

6-4-6- جمع سه قول اول، پنجم و ششم………………………………………………………….175

6-5- جمع بندی دیدگاه علمای شیعه درباره آیه مودت……………………………………….179

نتیجه كلی……………………………………………………………………………………………………..184

منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………..186

چكیده

واژه قرب دارای مشتقات، وجوه معنایی و واژگان هم حوزه مختلفی در دوره جاهلی و قرآنی است. معنای وضعی و اولیه قرب مفهومی مانند تهیگاه آدمی یا قراب و غلاف شمشیر بوده است. اولین سئوال این است كه این واژه چه تطورات معنایی یافته و چه  وجوه معنایی دارد؟ این سئوال با بررسی این واژه در دوره های جاهلی و قرآنی پاسخ داده می شود. یكی از واژه های مهم و قابل بررسی واژه قربی است این واژه در آیه 23سوره شوری دارای وجوه مختلف تفسیری است و هر یك از مفسران شیعه و اهل سنت تفسیری متفاوت از آن ارائه كرده اند. اختلاف اصلی بر سر مصداق قربی در این آیه است، در این تحقیق با این مبنا كه قرآن دارای معانی ظاهری و باطنی است، میان نظر شیعه مبنی بر مصداق مودت قربی بر اهل بیت و نظر آنها كه قربی را طبق ظاهر آیه و سیاق آیات به معنی تقرب به خداوند گرفته اند، جمع شده؛ بنابراین هم روایات كه متواتر اند و هم ظاهر آیه وسیاق كه قربی را تقرب به خدا نشان می دهد، مورد توجه قرار می گیرد.

مقدمه

موضوع تحقیق در این پژوهش معناشناسی تاریخی و توصیفی واژه قرب و مشتقاتش در قرآن كریم است. در معناشناسی تاریخی  روشن می شود كه مبدأ و اصل این واژه و مشتقاتش كدام مفهوم حسی بوده است، سپس به بررسی تطور معنایی این واژه در دوره های جاهلی، قرآنی و پس از قرآنی پرداخته می شود، در ضمن سیر تاریخی معنای حسی و معنوی، كلی و جزئی، حقیقی و مجازی مشخص می شود. در معناشناسی توصیفی وجوه معنایی واژه قرب و مشتقات آن، مترادف ها و متضادها و مجاورها و واژگان هم حوزه اش مورد بررسی قرار می گیرد. در پایان این پژوهش به آیه مودت كه حاوی بحثهای اختلافی است، پرداخته می شود.

انگیزه مؤلف این تحقیق آن است كه در سایه دانش معناشناسی كه دارای شاخه های مختلفی است با تمركز روی معناشناسی تاریخی و توصیفی به بررسی دقیق آیات قرآن كریم بپردازد. پرداختن به دانش معناشناسی ضرورتی انكارناپذیر در تفسیر و فهم آیات قرآن است. هدف این پژوهش آشنایی و به كارگیری روش معناشناسی در فهم معنای تاریخی و توصیفی واژگان قرآنی واژه قرب به عنوان نمونه به منظور تفسیر و فهم دقیق آیات مربوط به حوزه قرب در سایه معنای دقیق مفردات آن حوزه معنایی است. اهتمام معناشناسانه به واژگان قرآن رویكرد جدیدی است كه می تواند دستاوردهای نویی به همراه داشته باشد. چنین اهتمام و اقبالی در گذشته صورت نمی گرفته است و از رهگذر بهره مندی از دانش معناشناسی در دوره معاصر مورد توجه قرار گرفته است. تردیدی نمی توان داشت كه یك واژه در طول تاریخ حیات خود بر معنای ثابتی نمی ماند و شناخت این كه در دوره های مختلف و نیز در حوزه های گوناگون چه معناهایی به خود گرفته و به خصوص در عصر نزول به چه معناهایی به كار می رفته است، می تواند به فهم صحیح و دقیق آیات قرآن و كشف مراد واقعی خداوند از آیات كمك كند.

سئوال اصلی در این تحقیق این است كه واژه قرب و مشتقاتش چه تطورات و وجوه معنایی پیدا كرده و دارد؟ و از جمله سئوالات فرعی آن است كه این واژه و مشتقاتش اصیل است یا دخیل؟ مبداء اشتقاقش چیست؟ واژه قرب چه مشتقاتی در قرآن دارد و هر مشتق به چه وجوهی از معانی آمده است؟

نتایجی كه از این تحقیق حاصل شده است این است كه اشتقاقهای متعدد واژه قرب و مشتقاتش حاكی از این است كه این واژه اصیل است نه دخیل و مبدأ اشتقاق آن به احتمال زیاد اسمی مثل قراب سیف یعنی غلاف شمشیر و یا پهلوی آدمی بوده است. و از جمله فرضیه های فرعی این است كه معنای هر وجه اشتقاقی در ادوار مختلف تاریخی ابتدا به معانی حسی و سپس به معانی معنوی و جزئی و مجازی استعمال یافته است. دیگر اینكه معنای توصیفی واژه قرب و مشتقاتش حسب مورد استعمالش فرق می كند. و یكی از آیات مهمی كه مورد بررسی قرار می گیرد آیه مودت است كه نظرات متمایزی از جانب محققان شیعه و اهل سنت ارائه شده است و در این تحقیق در سایه معناشناسی تاریخی و توصیفی واژه قرب به این آیه می پردازیم. گرچه معنای واژه قرب و مشتقاتش در كتب لغت آمده است؛ اما به روش معناشناسی تاریخی وتوصیفی مورد بررسی قرار نگرفته است، البته تحقیقهای چندی در زمینه معناشناسی تاریخی و توصیفی در مورد واژه های اسلام و رب و … صورت گرفته است. فصلهای این پژوهش عبارتند از: فصل اول كه به كلیات اختصاص دارد، فصل دوم به معناشناسی تاریخی واژه قرب و مشتقات آن می پردازد، فصل سوم و چهارم شامل مقایسه مفهوم قرب و قربان در دوره­ های عهدین،