دكتر فرهاد لشگرآرا
 
 
 
 
 
سال تحصیلی: 1390-1389
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

 

 

فهرست

عنوان                                        صفحه

چكیده……………………………………………………………………………………………………………1

فصل اول: طرح مسأله

مقدمه…………………………………………………………………………………………………….3
بیان مسأله……………………………………………………………………………………………….4
اهمیت و ضرورت موضوع……………………………………………………………………..10
اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………….21
محدوده های تحقیققلمرو مكانی…………………………………………………………………………………….21
قلمرو زمانی……………………………………………………………………………………..22
قلمرو موضوعی………………………………………………………………………………..22
محدودیتهای تحقیق………………………………………………………………………………22
تعاریف عملیاتی…………………………………………………………………………………..22
فصل دوم: مروری بر ادبیات موضوع

بخش اول: ادبیات نظری

مقدمه…………………………………………………………………………………………………28
طبقه بندی سبزی ها…………………………………………………………………………….28
عوامل محیطی مؤثر در پرورش سبزیها…………………………………………………..29مشخصات بذر خوب……………………………………………………………………….30
خاك های مناسب برای كشت سبزی…………………………………………………..30
احتیاجات دمایی………………………………………………………………………………32
آب………………………………………………………………………………………………..32
آفات و عوامل بیماری زا …………………………………………………………………33
مدیریت خاك و كوددادن……………………………………………………………………..37
انواع كودهای مورد نیاز سبزی………………………………………………………………38كودهای آلی…………………………………………………………………………………….38كود سبز……………………………………………………………………………………38
كود حیوانی………………………………………………………………………………38
 

عنوان                                        صفحه

كودهای معدنی یا شیمیایی…………………………………………………………………39كودهای ازته……………………………………………………………………………….39
كودهای فسفاته……………………………………………………………………………40
كودهای پتاسه……………………………………………………………………………..40
كودهای بیولوژیك …………………………………………………………………………..41
عوامل مؤثر در میزان مصرف كودها و سموم شیمیایی…………………………………41
مقدمه ای بر آموزش……………………………………………………………………………..42
تعریف آموزش…………………………………………………………………………………….43
انواع آموزش………………………………………………………………………………………..44
آموزش مداوم و توسعه پایدار……………………………………………………………….44
انواع روش های آموزش كشاورزی……………………………………………………….46
تعریف ترویج…………………………………………………………………………………….49
اهداف ترویج كشاورزی………………………………………………………………………49
انواع وسایل كمك آموزشی…………………………………………………………………50
معرفی شهرستان ری…………………………………………………………………………..52موقعیت………………………………………………………………………………………..52
وضعیت توپوگرافی و اقلیمی………………………………………………………….52
توزیع جغرافیایی جمعیت………………………………………………………………52
موقعیت كشاورزی………………………………………………………………………..53
بخش دوم: ادبیات تجربی

2-16-1- تحقیقات داخلی…………………………………………………………………………..53

2-16-2- تحقیقات خارجی………………………………………………………………………….55

بخش سوم: چهارچوب نظری………………………………………………………………………59

فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………..61

3-2- نوع و روش تحقیق……………………………………………………………………………..61

3-3- جامعه آماری………………………………………………………………………………………61

 

عنوان                                        صفحه

3-4- روش نمونه گیری و حجم نمونه…………………………………………………………………62

3-5- ابزار جمع آوری داده ها و گردآوری اطلاعات………………………………………………62

3-5-1- روایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………….63

3-5-2- پایایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………….63

3-6- متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………..63

3-7- فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………………….65

3-8- منابع جمع آوری اطلاعات …………………………………………………………………………69

3-9- روش های آماری………………………………………………………………………………………69

فصل چهارم: یافته های تحقیق

4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………..71

بخش اول: آمار توصیفی

4-2- توصیف ویژگیهای فردی سبزیكاران مورد مطالعه…………………………………………….71

4-3- توصیف اظهار نظرهای سبزیكاران مورد مطالعه……………………………………………….73

بخش دوم: آمار استنباطی

4-4- همبستگی كاهش استفاده از سموم و نهاده ها با متغیر فعالیتهای آموزشی-ترویجی..95

4-5- همبستگی كاهش استفاده از سموم و نهاده ها با متغیرهای تحقیق………………………..96

4-6- بررسی و تحلیل رگرسیون چند متغیری نگرش……………………………………………….98

فصل پنجم: نتیجه گیری، بحث و پیشنهادها

5-1- خلاصه……………………………………………………………………………………………………102

5-2- نتیجه گیری و بحث………………………………………………………………………………….103

5-2-1- نتایج حاصل از یافته های توصیفی………………………………………………………….103

5-2-2- نتایج حاصل از یافته های استنباطی…………………………………………………………107

5-3- پیشنهادها…………………………………………………………………………………………………112

5-4- پیشنهادهایی به منظور تحقیقات آتی…………………………………………………………….113

فهرست منابع و مؤاخذ………………………………………………………………………………………..114

ضمائم……………………………………………………………………………………………………………….118

 

 

 

فهرست جداول

عنوان                                       صفحه

میزان تولید كود شیمیایی اوره از سال 2002 تا 2008 در ایران…………………………..6
میزان نیترات در 8 نمونه برگی در شهرستان ری- 1388…………………………………..8
میزان عناصر غذایی پرمصرف و كم مصرف در 20 نمونه خاكی سبزیكاری در
شهرستان ری-1388………………………………………………………………………………………9

1-4- دوره های آموزشی – ترویجی جهاد كشاورزی شهرستان ری-1387………………..13

1-5- دوره های آموزشی – ترویجی جهاد كشاورزی شهرستان ری-1388………………..15

دوره های آموزشی – ترویجی جهاد كشاورزی شهرستان ری-1389………………..17
روستاهای تحت پوشش مركز ترویج و خدمات جهاد كشاورزی كهریزك………….24
روستاهای تحت پوشش مركز ترویج و خدمات جهاد كشاورزی فشافویه……………25
روستاهای تحت پوشش مركز ترویج و خدمات جهاد كشاورزی قلعه نو…………….26
میزان تحمل سبزی های مختلف به PH ……………………………………………………….31
فعالیت ها و مواد بیولوژیك توزیع شده در بین سبزیكاران………………………………..34
آفات یا عامل بیماری زا در سبزیجات و كنترل شیمیایی ………………………………….35
آفات یا عامل بیماری زا در سبزیجات وكنترل بیولوژیكی…………………………………..36
خلاصه نظریات مطرح شده ………………………………………………………………………..57
بخش سوم: چارچوب نظری………………………………………………………………………..59
3-1- تناظر پرسشنامه با اهداف تحقیق………………………………………………………………….. 62

3-2- ضریب آلفای كرومباخ برای تعیین اعتبار پرسشنامه………………………………………… 63

4-1- توزیع فراوانی سن سبزیكاران مورد مطالعه……………………………………………………. 71

4-2- توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس سطح تحصیلات…………………………………….. 72

4-3- توزیع فراوانی مقدار زمین سبزیكاران افراد مورد مطالعه………………………………….. 73

4-4- بهره گیری سبزیكاران از تخصص كارشناسان………………………………………………… 73

4-5- توزیع فراوانی ملاك انتخاب مواد شیمیایی توسط سبزیكاران…………………………… 74

4-6- توزیع فراوانی نظرسنجی از سبزیكاران……………………………………………………………..74

4-7- روند معرفی مواد بیولوژیك به سبزیكاران……………………………………………………….. 75

4-8- توزیع فراوانی تطابق آموزش ها با نیازهای سبزیكاران………………………………………. 75

4-9- میزان تأثیر آگاهی از فناوری در زمینه افزایش تولید………………………………………….. 76

عنوان                                                                                    صفحه

4-10- توزیع فراوانی ضرورت برگزاری دوره های آموزشی……………………………………76

4-11- اولویت بندی ضرورت برگزاری دوره های آموزشی………………………………….. 77

4-12- توزیع فراوانی دسترسی به منابع اطلاعاتی………………………………………………. …77

4-13- اولویت بندی میزان دسترسی به منابع اطلاعاتی…………………………………………. 78

4-14- توزیع فراوانی میزان استفاده سبزیكاران از فعالیتهای سمعی-بصری………………..78

4-15- اولویت بندی میزان استفاده سبزیكاران از فعالیتهای سمعی-بصری………………… 79

4-16- توزیع فراوانی میزان تأثیر روشهای آموزشی……………………………………………. .. 79

4-17- اولویت بندی میزان تأثیر روشهای آموزشی………………………………………………… 79

4-18- توزیع فراوانی میزان استفاده سبزیكاران از وسایل آموزشی…………………………….80

4-19- اولویت بندی میزان استفاده سبزیكاران از وسایل آموزشی…………………………….. 81

4-20- توزیع فراوانی میزان مؤثر بودن روشهای آموزشی………………………………………… 81

4-21- توزیع فراوانی مكان برگزاری دوره های آموزشی…………………………………………. 82

4-22- توزیع فراوانی میزان تأثیر خدمات وحمایتهای دولتی در میزان مصرف

سموم و كودهای شیمیایی……………………………………………………………………………………..82

4-23- اولویت بندی میزان تأثیر خدمات وحمایتهای دولتی در مصرف سموم و كودهای شیمیایی……………………………………………………………………………………………………………….83

4-24- توزیع فراوانی میزان همكاری سبزیكاران با همیاران دولتی……………………………..

 

83

4-25- اولویت بندی میزان همكاری سبزیكاران با همیاران دولتی………………………………..  84

4-26- توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس نوع عضویت در تشكل…………………………….       84

4-27- توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس نوع مالكیت…………………………………………….  85

4-28- شغل دوم سبزیكاران……………………………………………………………………………………   85

4-29- میزان درآمد ماهیانه از شغل سبزیكاری………………………………………………………….                                  86

4-30- میزان درآمد ماهیانه از شغل دوم……………………………………………………………………                           86

4-31- تأثیر قیمت بر میزان مصرف كودها و سموم شیمیایی……………………………………….   87

4-32- منابع تهیه بذر……………………………………………………………………………………………. 87

4-33- اولویت بندی دلایل عدم استفاده از مواد بیولوژیك………………………………………….   88

4-34- اولویت بندی تأثیر موانع و محدودیتها در مصرف سموم و كودهای شیمیایی……….88

4-35- شرایط محیطی مؤثر در كاهش مصرف سموم شیمیایی…………………………………….. 89

 

عنوان                                     صفحه

4-36- دیدگاه سبزیكاران درباره تأثیر مضرات سموم شیمیایی برای سلامت انسانها………..                      89

4-37- دیدگاه سبزیكاران درباره تأثیر مضرات كودهای شیمیایی برای سلامت انسانها……..90

4-38- تأثیر مضرات مصرف سموم شیمیایی برای سلامت سبزیجات……………………………     90

4-39- تأثیر مضرات مصرف كودهای شیمیایی برای سلامت سبزیجات………………………          91

4-40- تأثیر فواید مصرف سموم شیمیایی برای زمین سبزیكاری……………………………… 91

4-41- تأثیر فواید مصرف كودهای شیمیایی برای زمین سبزیكاری…………………………….  92

4-42- تأثیر مضرات مصرف سموم شیمیایی برای زمین سبزیكاری……………………………   92

4-43- تأثیر مضرات مصرف كودهای شیمیایی برای زمین سبزیكاری………………………         93

4-44- اطلاع از استاندارد مصرف سموم شیمیایی در كشت سبزیجات………………………..93

4-45- اطلاع از استاندارد مصرف كودهای شیمیایی در كشت سبزیجات……………………             94

4-46- میزان مصرف سموم شیمیایی در كشت سبزیجات………………………………………… 94

4-47- میزان مصرف كودهای شیمیایی در كشت سبزیجات………………………………………    95

4-48- ضریب همبستگی بین متغیر روش های آموزشی-ترویجی با كاهش مصرف سموم

و نهاده ها……………………………………………………………………………………………………………96

4-49- ضریب همبستگی بین متغیرهای تحقیق با كاهش مصرف سموم و نهاده ها………..98

4-50- رگرسیون گام به گام به منظور پیش بینی عوامل آموزشی-ترویجی تأثیرگذار بر

نگرش سبزیكاران ها……………………………………………………………………………………………..99

4-51- رگرسیون گام به گام به منظور پیش بینی عوامل تأثیرگذار بر نگرش سبزیكاران..100

پیوست الف- پرسشنامه………………………………………………………………………………………..119

پیوست ب- سطح زیر كشت و تولید نهایی در سال زراعی 89-88……………………………127

رابطه 3-1- فرمول آلفای كرومباخ جهت حجم نمونه انتخابی……………………………………62

 

 

 

چكیده

سبزیجات جایگاه مهمی در وعده غذایی انسان ها دارند. مصرف سبزیجات تأثیر مهمی در سلامت انسان ها ایفا می كند. افزایش دانش سبزیكاران نقش بسزایی در تولید محصولات سالم دارد و در نهایت سلامت جامعه را تضمین می كند. تحقیق حاضر تحت عنوان “نقش روش های آموزشی – ترویجی در كاهش استفاده از سموم و نهاده ها در كشت سبزیجات در شهرستان ری” می باشد كه از نوع پیمایشی، و توصیفی – همبستگی می باشد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه می باشد. جامعه آماری سبزیكاران شهرستان ری هستند كه تعداد آن ها 1159 نفر است و جنسیت جامعه مرد می باشد، با استفاده از جدول كرجسی و مورگان و همچنین فرمول كوكران تعداد نمونه به 245 نفر رسید. پایایی پرسشنامه 83 درصد تخمین زده شد. متغیر وابسته تحقیق كاهش استفاده از نهاده هادر كشت سبزیجات می باشد. متغیرهای روش برگزاری دوره های آموزشی‏ تطابق آموزش های ارائه شده با نیازها و میزان بهره مندی از فعالیتهای سمعی – بصری 4/11 درصد از متغیر وابسته را تبیین كنند. همچنین در تحلیل رگرسیون مربوط به سایر فعالیت ها سن سبزیكاران و میزان درآمد ماهیانه از شغل سبزیكاری توانستند 22 درصد از متغیر وابسته را تبیین كنند.

 

واژگان كلیدی: نقش روش های آموزشی، نقش روش های ترویجی، كشت سبزیجات، استفاده از سموم و نهاده ها.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

طرح مسأله

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1- مقدمه         

بررسی روند تغییراتی كه در تعریف و مفهوم توسعه از زمان تیلور و مورگان تا به امروز وجود دارد نشان از تكمیل این تعاریف طی سالیان متمادی دارد. ایجاد تغییرات و دگرگونی در ساختارهای اجتماعی و اهداف فرهنگی،‏ حتی آداب، رسوم و عقاید مردم تا بهبود در میزان تولید، درآمد و بهبود در شرایط زندگی تماماًَ موضوعاتی هستند كه در مفهوم توسعه طی روند تكمیلی آن مطرح شده است. وجه تشابه تمامی این تعاریف مترادف بودن مفهوم توسعه با واژه بهبود است. توسعه تنها به معنای رشد اقتصادی نیست بلكه توسعه جریانی است كه طی آن روش زندگی افراد یك جامعه به نظامی پیچیده تر و از نظر تكنیكی پیشرفته تر تحول می یابد (ازكیا، 1374: 18).

توسعه كشاورزی بعنوان جزء جدایی ناپذیر برنامه های توسعه و همچنین توسعه ملی بوده و نظام های زراعی كه به انرژی و نهاده های بیرونی بعنوان منابع اولیه تولید وابسته اند، به میزان زیادی آسیب پذیرتر هستند. این نهاده های بیرونی در كوتاهترین زمان و با سرعت اندك جایگزین نهاده های اولیه نشده و نیازهای كشاورزان را بعنوان بخشی از افراد جامعه تأمین نمی كند و با گذشت زمان كیفیت محصول را به خطر می اندازند. تعاریفی كه تا اوایل دهه 1980 در مفهوم توسعه وجود داشت توسعه درون زا یا همه جانبه را مورد توجه قرار داده است، اما پس از مدت كوتاهی می توان به كاستی های مفهوم جدید كه همانا در نظر نگرفتن بعد زیست محیطی توسعه است اشاره نمود. براساس موارد مطرح شده افزایش تولید در كوتاهترین زمان بدون توجه به مفهوم توسعه پایدار و تولید برای آیندگان، ناكارآمدی خود را نمایان تر كرده و كاستی هایی را نیز بدنبال دارد (دهقانپور، 1384: 1).

مواد اولیه سالم با بالاترین میزان تولید در واحد سطح و دارا بودن بیشترین كیفیت متضمن سلامت یك جامعه بعنوان مصرف كننده می باشد. دارا بودن تولیداتی سالم و با كیفیت از یك طرف، بقاء و سلامت انسانها را بهمراه داشته و از طرف دیگر نقطه عطف مفهوم توسعه پایدار می باشد. این مفهوم استمرار و تداوم بهره برداری و همچنین بهره برداری برای بقا را تضمین می كند. دستیابی به این اهداف با استفاده از عوامل و تدابیر مختلفی امكان پذیراست كه با درایت و افزایش سطح آگاهی تولید كننده حاصل خواهد شد.

تولید كنندگان از مواد و نهاده های بیرونی برای افزایش كمیت تولیدات خود استفاده می كنند. ولی بعضی از آنها برای دستیابی به این امر از هر گزینه ای استفاده كرده و كیفیت آن را در نظر نمی گیرند و سلامت انسانها بعنوان مصرف كنندگان را به خطر می اندازند. تا زمانی كه افراد درگیر در این موضوع، این مهم را درك نكنند تغییر امكان پذیر نخواهد بود. با استفاده از تغییر در دانش، نگرش و بدنبال آن تبلور این تغییر در مهارت و رفتار مخاطب می تواند نتایج ارزنده ای را بدنبال داشته باشد. آموزش یكی از گزینه هایی است كه می تواند اهمیت این امر را به تولید كنندگان یادآور شده و بیان نماید. در این تحقیق تولید كنندگان، تمامی سبزیكاران شهرستان ری می باشند كه میزان اثربخشی و تأثیر گذاری روشهای آموزشی – ترویجی در كاهش استفاده از سموم و نهاده ها در كشت سبزیجات مدنظر است عوامل كه منجر به كه در صورت تحقق این مهم می توان اثرات آن را در رفتار تولید كنندگان و همچنین سلامت مصرف كنندگان مشاهده نمود.

 

1-2- بیان مسأله

شهرستان ری در جنوب استان تهران واقع شده و قسمت اعظم سبزی كاری منطقه را به خود اختصاص داده است. با توجه به ارزش غذایی سبزیجات، وجود فیبر فراوان و نقش آن در سلامتی انسان، مصرف آن در تمام جهان مورد تأكید متخصصان تغذیه می باشد. در چند دهه گذشته كیفیت سبزیجات بدلیل استفاده بیش از حد از كودها و سموم شیمیایی برای مبارزه با عوامل محدود كننده رشد و همچنین برای رشد سریعتر، كاهش یافته است. در نتیجه برداشت محصول در كوتاهترین زمان صورت گرفته بنابراین زمان مورد نیاز برای جذب مواد مغذی كاهش می یابد و این مواد نمی توانند میزان جذب را نسبت به شرایط طبیعی و با همان كیفیت افزایش دهند (صادقی پور، 1387: 1).

سموم شیمیایی بعنوان یكی از دستاوردهای فناوری از آلاینده های مهم بشمار می روند. سالانه بیش از 172 هزار تن سموم دفع آفات نباتی در دنیا مصرف می شود(O’keefe, 2000: 229 & etal: 163 –

185).در ایران میزان خریداری این سموم حدود 24 هزار تن برآورد شده كه در این راستا 800 تركیب مورد مصرف در دنیا 211 تركیب شیمیایی با فرمولاسیون و كاربردهای متفاوت توسط هیأت نظارت بر سموم به ثبت رسیده است (هادیان و همكاران، 1385: 67).

بنا به گفته وودمكنزی[1] در سال 1996 مصرف جهانی آفت كش ها تقریباً 31 میلیون دلار آمریکا برآورده شده است كه اكثر این آفت كش ها در آمریكای شمالی، اروپای غربی و آسیا مصرف می شوند. همچنین “31000 تن از سموم مختلف آفت کش هر ساله در مزارع انگلستان استفاده می گردد”[2]. میوه ها و سبزی ها بازار اصلی حشره كش ها و قارچ كش ها را تشكیل می دهند. در ایران میزان مصرف قارچ كش ها و حشره كش ها در میوه ها و سبزی ها در مقایسه با سایر محصولات به ترتیب 45 و 35 درصد از میزان كل مصرف را تشكیل می دهند. هر چند سمپاشی با حجم بالا بطور گسترده بكار می رود ولی این نوع سمپاشی از نظر هزینه و زمان