جناب آقای  دکتر مهدی مهریزی
 
مشاور:
جناب آقای  دکتر قاسم جوادی
 
زمستان 1390
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات   1

مقدمه  2

1-1. طرح مسأله  3

1-2. سوال اصلی  3

1-3. سوال‌های فرعی  3

1-4. فرضیه تحقیق  4

1-5. اهداف   4

1-6. ضرورت   4

1-7. روش تحقیق  5

1-8. پیشینه تحقیق  5

1-9. مفاهیم اصلی  6

1-9-1. تفویض    6

1-9-2. امر  9

1-9-3. دین  9

1-9-4. ائمه  10

1-9-5. روایات   11

1-9-6. شیعه  11

فصل دوم: روایات و ترجمه  12

مقدمه  13

2-1. متن روایات، ترجمه و نمایه‌ها 13

2-2. دسته بندی و ارتباط نمایه‌ها با روایات   56

2-2-1. پیامبر (ص) 56

2-2-2. فقط پیامبر (ص) 56

2-2-3. سایر انبیاء (س) 56

2-2-4. پیامبر و ائمه (س) 56

2-2-5. فقط پیامبر و ائمه (ع) 57

2-2-6. ائمه (ع) 57

2-2-7. محمد، علی و فاطمه (سلام الله علیهم) 57

2-2-8. قائم (عج) 57

2-2-9. امام علی (ع) 57

2-2-10. امام حسن (ع) 57

2-2-11. امام حسین (ع) 58

2-2-12. امام سجاد (ع) 58

2-2-13. بندگان  58

2-2-14. فلسفه تفویض    58

2-2-15. تفسیر تفویض    58

2-2-16. سوال از تفویض    59

2-2-17. مستند تفویض    59

2-2-18. احکام اولیه الهی  59

2-2-19. تشریع‌های پیامبر (ص) 59

2-2-20. اجازه خدا به تشریع‌های پیامبر(ص) 60

2-2-21. وجوب اطاعت از تشریع‌های پیامبر(ص) 60

2-2-22. استناد و استشهاد به آیات   60

2-2-23. مقدمات تفویض    61

2-2-24. اختلاف بین شیعیان بر سر تفویض    61

2-2-25. عدم تفویض    61

2-2-26. مستند عقلی رد تفویض خلق و رزق  61

2-2-27. توجیه روایات تفویض خلق  62

2-3. بررسی آماری نمایه‌ها 63

فصل سوم: اسناد روایات   69

3-1. فهرست مصادر و راویان  70

3-1-1. کتاب سلیم بن قیس (قرن 1 نیمه 2) 70

3-1-2. بصائر الدرجات (قرن 3 نیمه 2) 70

3-1-3. المحاسن )قرن 3 نیمه 2 ) 72

3-1-4. تفسیر العیاشی (قرن3 نیمه2) 72

3-1-5. الکافی ( قرن 4 نیمه1 ) 72

3-1-6.تفسیر فرات الکوفی (قرن 4 نیمه1) 73

3-1-7. رجال الکشی (قرن 4 نیمه 1) 73

3-1-8. عیون اخبار الرضا (ع) (قرن4 نیمه1) 73

3-1-9. فضائل الشیعه (قرن4 نیمه2) 73

3-3-10.الامالی للصدوق (قرن 4 نیمه2) 73

3-1-11.التوحید (قرن4 نیمه2) 73

3-1-12. معانی الاخبار (قرن 4 نیمه2) 73

3-1-13. من لا یحضره الفقیه (قرن 4 نیمه2) 73

3-1-14.مئة منقبه (قرن5 نیمه2) 73

3-1-15.تهذیب الاحکام (قرن 5 نیمه 1) 74

3-1-16. الاختصاص (قرن 5 نیمه 1) 74

3-1-17.کشف الغمه (قرن 7 نیمه 2) 74

3-1-18. وسائل الشیعه  (قرن 11نیمه 2) 74

3-1-19. بحار الانوار  (قرن 12 نیمه 1) 75

3-1-20. مستدرک الوسائل (قرن 13) 75

3-2. جدول جرح و تعدیل راویان  75

3-3. بررسی آماری تعداد راویان  110

3-3-1. ثقه  110

3-3-2. ضعیف   110

3-3-3. مختلف فیه  110

3-3-4. ممدوح  110

3-3-5. مجهول  111

3-4. نمودار توصیف راویان تفویض    112

3-5. توصیف تفصیلی روایات   113

3-5-1. ضعیف   113

3-5-2. صحیح  113

3-5-3. موثق  113

3-6. توصیف عددی روایات   114

3-6-1. جدول توصیف روایات   114

3-6-2. نمودار عددی  114

3-6-3. نمودار درصدی  115

فصل چهارم: دیدگاه‌ها 116

4-2. ملا صالح مازندرانی (م 1071ق) 117

4-2-1. جمع بندی  119

4-1. علامه محمد باقر مجلسی (م 1110) 121

4-1-1. جمع بندی  130

4-3. سید عبد الله شبر (م 1254) 132

4-3-1. جمع بندی  133

4-4. محمد جواد مغنیه (م14700ق) 134

4-4-1. جمع بندی  135

4-5. امام خمینی (م 1368ش) 136

4-5-1. جمع بندی  140

4-6. لطف الله صافی گلپایگانی ( معاصر) 141

4-6-1. جمع بندی  145

4-7. عبد الله جوادی آملی (معاصر) 147

4-7-1. جمع بندی  161

4-8. جعفر سبحانی تبریزی (معاصر) 162

4-8-1. جمع بندی  167

4-9. ناصر مکارم شیرازی (معاصر) 168

4-9-1. جمع بندی  174

4-10. سید حسن طاهری خرم آبادی (معاصر) 175

4-10-1. جمع بندی  180

4-11. سید مجتبی نور مفیدی (معاصر) 181

4-11-1. جمع بندی  186

4-12. فتح الله نجار زادگان (معاصر) 187

4-12-1. جمع بندی  189

فصل پنجم: تحلیل  191

تحلیل فقه الحدیثی  192

روایت اول  192

روایت دوم 192

روایت سوم 192

روایت چهارم 193

روایت پنجم  193

روایت ششم  193

روایت هفتم  194

روایت هشتم  194

روایت نهم  195

روایت دهم  195

روایت یازدهم  195

روایت دوازدهم  196

روایت سیزدهم  196

روایت چهاردهم  197

روایت پانزدهم  197

روایت شانزدهم  198

روایت هفدهم  198

روایت هجدهم  199

روایت نوزدهم  199

روایت بیستم  199

روایت بیست و یکم  200

روایت بیست و دوم 200

روایت بیست و سوم 200

روایت بیست و چهارم 201

روایت بیست و پنجم  201

روایت بیست و ششم  201

روایت بیست و هفتم  202

 

روایت بیست و هشتم  203

روایت بیست و نهم  203

روایت سی‌ام 203

روایت سی و یکم  204

روایت سی و دوم 205

روایت سی و سوم 205

روایت سی و چهارم 205

روایت سی و پنجم  206

روایت سی وششم  206

روایت سی و هفتم  206

5-1-1. جمع بندی  208

5-1-2. نتیجه 209

5-2. تحلیل دیدگاه‌ها 210

5-2-1. دسته بندی دیدگاه ها 210

5-2-2. جدول دسته بندی دیدگاه‌ها 212

5-2-3. تحلیل دیدگاه دسته اول  213

5-2-4. تحلیل دیدگاه دسته دوم 214

5-2-5. تحلیل دیدگاه دسته سوم 214

5-2-6. تحلیل دیدگاه دسته چهارم 215

جمع بندی نهایی  216

فهرست منابع  217

منابع عربی  217

منابع فارسی  220

 

چکیده­

«تفویض» به معنای واگذاری امور تشریعی و تکوینی از سوی خداوند متعال به عباد خاص،  مسأله­ایست کلامی؛ در این رساله نوع تشریعی آن با روش بررسی روایات منقول مد نظر است. بر این اساس به جمع روایات، بررسی اسناد، تحلیل دیدگاه­ها و تحلیل فقه الحدیثی روایات پرداخته­ایم؛ از نگاه غالب عالمان، تفویض دین به اجمال پذیرفتنی است اما در گستره آن، سه بینش­ وجود دارد. بینش حداقلی این گستره را تنها برای پیامبر (ص) و در حد تبیین احکام عام و  انجام امور اجرایی می­پذیرد. بینش حد وسطی آن را تنها به جعل حکم در موارد مأثور محدود می­ کند ولی بینش حداکثری آن را تا مطلق جعل حکم، برای پیامبر (ص) و ائمه (ع) گسترش می­دهد. بر اساس این تحقیق، از 80 روایت مربوط، 48 روایت بر تفویض دین دلالت دارند؛ که از آن‌ها تنها هفت روایت از جهت سند معتبرند. از این هفت روایت، مفوض الیهِ سه روایت پیامبر (ص) و ائمه (ع)، یک روایت، پیامبر (ص) و امام علی (ع) و سه روایت، تنها پیامبر (ص) است. با توجه به یک روایت موثق کتاب «الکافی» که مفوض فیه پیامبر و ائمه را یکسان می­داند، هفت روایت بر تفویض دین به ائمه (ع) دلالت دارند.  پس تفویض دین به معنی تفویض جعل حکم برای پیامبر (ص) و ائمه (ع) امری ثابت است اما مصادیق آن برای پیامبر (ص) محدود است به موارد: تغییر رکعات نمازهای یومیه، تعیین نوافل، تحریم همه مسکرها، سنت قرار دادن روزه ماه شعبان و سه روز از هر ماه، قرار دادن ارث برای جد، حرم قرار دادن مدینه، تعیین دیه چشم و نفس و مکروه قرار دادن برخی از اشیاء؛ ولی برای ائمه (ع) وجود مصداقی قطعی در روایات قابل اثبات نیست.

کلید واژه­ها: تفویض دین، روایات، پیامبر، ائمه، مفوضه، دیدگاه.

فصل اول: کلیات
مقدمه
تفویض به معنای «واگذاری کاری به دیگری» است که معمولا وقتی در مورد انسان­ها استعمال می­شود، ناشی از ضعف آنان است؛ بدین معنی که وقتی فردی به دلیل محدودیت­های موجود نتواند کاری را آن­چنان که باید انجام دهد، آن کار را به دیگری تفویض می­نماید.

ادعای تفویض دین به ائمه (ع) که به عنوان موضوع این تحقیق انتخاب شده است، از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا اگر به درستی تبیین نگردد به شبهات تخریب گر مذهب شیعه دامن زده می شود.

در کتب روایی شیعه نظیر کتاب سلیم، بصائر الدرجات، الکافی و … بحث تفویض خداوند به مخلوق خویش مطرح شده است. این تفویض گاهی به صورت مطلق استعمال شده است و گاهی قیودی چون امر، امر خلق، دین، امر دین و … را با خود به همراه دارد؛ نیز افرادی که به آن­ها تفویض صورت گرفته است، گاه مردم عادی­، گاه برخی پیامبران و در مواردی هم پیامبر خاتم (ص) و ائمه (ع) مفوض الیه هستند. نکته مهم در این­جا این است که هر چند در بین عالمان شیعه درباره مفوض فیه و مفوض الیه این روایات اختلاف نظر وجود دارد اما همگان بر این باورند که تفویض صورت گرفته از جانب خدا به معنای استقلال عبد از رب و نقص واجب الوجود نیست. فلسفه این تفویض چنان­که در روایات خواهد آمد سنجش میزان طاعت مردم و تکریم الهی خواص عباد است و از جهت ماهیت با تفویض انسان به انسان کاملا متفاوت است.