هدف این پژوهش،تاثیر آموزش­های ­­چند رسانه­ای، سنتی، و تلفیقی (چند رسانه ای و سنتی ) بر یادگیری مهارت دریبل بسکتبال بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانش آموزان پسر سال اول مقطع متوسطه شهرستان بانه بودند، که از بین آنها 36 نفر بر اساس نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. از آزمون های آماری تحلیل واریانس (ANOVA)، پیش آزمون و پس­آزمون، برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.  ابزار جمع آوری داده ها در این پژوهش آزمون مهارت دریبل بسکتبال ایفرد بود. در ابتدای دوره پیش آزمون مهارت دریبل بسکتبال از هر سه گروه به عمل آمد. نتایج پیش آزمون اختلاف معنا­داری را میان گروه­ها نشان نداد. در انتهای دوره پس آزمون از آزمودنیها به عمل آمد. در تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی وهمچنین آمار استنباطی استفاده شده است. کلیه عملیات آماری با کمک بسته نرم افزاریspss نسخه 16انجام گرفت. نتایج تجزیه وتحلیل داده ها با ضریب اطمینان %95 و سطح معنی داری 05/0 >p  نشان داد که هر سه گروه آموزشی در مهارت دریبل بسکتبال در اجرا و یادگیری پیشرفت کرده اند اما در گروه تلفیقی در مقایسه با دو گروهی که آموزش از طریق چند رسانه ای و روش آموزش سنتی بود در یادگیری و اجرا موثرتر بوده است. با توجه به نتیجه پژوهش، توصیه می شود که از ابزارهای چند رسانه ای در امر آموزش همراه با روش سنتی استفاده شود.

کلیدواژه ها:  روش آموزش سنتی، روش آموزش چند رسانه ای، روش آموزش تلفیقی، یادگیری مهارت دریبل بسکتبال.

عنوان                                                                                               صفحه

فصل اول: طرح تحقیق

مقدمه 2

بیان مسئله 4

اهمیت وضرورت تحقیق 9

اهداف پژوهش 13

فرضیه های پژوهش 13

محدودیتهای پژوهش 14

تعریف اصطلاحات 15

الف)تعاریف نظری: 15

ب)تعاریف عملیاتی: 15

فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه تحقیق

مقدمه 18

الف ) مفهوم آموزش 18

انواع روش های آموزشی 21

الف) روش های آموزش انفرادی 21

ب)روش آموزش سنتی 21

ج) آموزش چندرسانه ای: 24

طبقه‌بندی رسانه‌های آموزشی: 26

اهمیت ودلایل استفاده ازآموزش چندرسانه ای 27

بهره گیری دانشگاه ها ازآموزش به شیوه چندرسانه ای 29

شیوه های استفاده ازچندرسانه ای‌هادرآموزش 30

جایگاه رسانه‌ه ای آموزشی شنیداری- دیداری وآموزش اهداف: 34

مزایای رسانه‌ه ای آموزشی: 35

مزایای رایانه دریادگیری: 37

نتایج تحقیقات درباره‌ی تکنولوژی وچندرسانه‌ای ها: 37

یادگیری ومفهوم آن: 39

تفاوت آموزش ویادگیری: 40

مفهوم مهارت: 41

انواع مهارتها: 41

مهارتهای باز و بسته: 41

مهارتهای مداوم، مجرد وزنجیرهای: 42

مشاهده نمایش چگونه بریادگیری اثرمیگذارد؟ 42

وابستگی شیوه آموزش مهارتهای حرکتی به نوع مهارت وهدف آموزش: 44

ادراک مشاهده گر از نمایش: 45

مشاهده نمایش صحیح مهارت: 47

الگوهای شنوایی: 48

ورزش بسکتبال ومهارتهای مختلف آن: 49

دریبل 50

انواع دریبل 50

مروری بر برخی پژوهشهای انجام شده 50

الف) پژوهشهای داخلی 51

ب) پژوهشهای خارجی 53

جمعبندی 59

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

مقدمه 61

روش تحقیق 61

نمونه وروش نمونه گیری 62

مدت زمان آزمایش وتاریخ اجرای آن 63

روش وابزارجمع آوری اطلاعات 63

نحوه اجرای پژوهش 63

روش آماری 65

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها و نتایج

مقدمه 67

الف) داده‌های توصیفی پژوهش 67

آزمون پارامتری بودن داده ها 69

فرضیه اول آماری: 71

فرضیه دوم آماری: 72

فرضیه سوم آماری: 72

فصل پنجم:خلاصه ، نتایج و پیشنهاد ها

مقدمه 76

خلاصه تحقیق 76

بحث ونتیجه گیری 78

پیشنهادهای کاربردی: 82

پیشنهاد به سایر پژوهشگران 82

منابع

منابع فارسی: 85

منابع انگلیسی: 89

پیوست

آزمون دریبل کنترلی توپ بسکتبال (ایفرد 1984 ) 94

دریبل 95

انواع دریبل 96

مقدمه
آموزش به عنوان یکی از راه های انتقال مفاهیم، دستاوردهای جدید علوم ونتایج تلاش های علمی، توانسته گامی والا در راستای یادگیری و بهبود عملکرد فراگیران در جامعه علمی داشته باشد.  با پیشرفت هایی که امروزه در روش های آموزشی به وجود آمده، این روش ها بسیار به هم نزدیک شده اند وآنچه در این باره بیشتر مورد توجه وبحث قرار می گیرد نقش رسانه های آموزشی در پیشرفت روند آموزش است.با توجه به اینکه اهداف وخط مشی های آموزش به شیوه چند رسانه ای توسط بعضی دانشگاه ها تدوین وارائه شده است، لذا دستیابی به این اهداف واندازه گیری میزان موفقیت این برنامه های آموزشی بسیار ضروری است (طالب زاده،1386).در این راستا، آموزش به شیوه چند رسانه ای در دهه های اخیر پیشرفت فزاینده ای را در آموزش ایجاد کرده است وباعث شده که امروزه آموزش چند رسانه ای در جوامع صنعتی با کمک انقلاب الکترونیکی پیشرفت بسیار نماید، همچنین اختراع رایانه ورشد فزاینده آن موجب جلب توجه مسولان وبرنامه­ریزان آموزشی گردیده است. در کشورهای غربی آموزش چند رسانه ای گسترش فزاینده ای یافته وبه عنوان یک سبک آموزشی پذیرفته شده است، ضمن اینکه مشکلات زندگی امروزی وفشارهای ناشی از ازدیاد جمعیت انسان ها را به سوی این نوع از آموزش ها سوق داده است.از این رو آموزش ویادگیری به شیوه چند رسانه ای برای بسیاری از دانشگاه ها، از یک موضوع حاشیه ای به یک موضوع اصلی قابل بحث تبدیل شده است.  بنابراین پرداختن به مقوله آموزش چند رسانه ای به صورت یک ضرورت در آمده وتاخیر در پرداختن به این ضرورت، زیان آور خواهد بود برهمین اساس فناوری آموزش وهمراه ساختن آن با آموزش به شیوه چند رسانه ای، زمینه ای را فراهم ساخته که بسیاری از آرمانهای آموزشی اعم از نگرش مثبت یادگیرندگان به درس ورشته تحصیلی همچنین یادگیری مستقل،آموزش ویادگیری مشارکتی وارزیابی وارائه سریع بازخورد از آموخته ها، قابل تحقق تر جلوه کند(احمدی،1382).

از این رو متخصصان بسیاری برای چگونگی استفاده مطلوب از این ابزار به تحقیق وبررسی مشغولند وهمواره چگونگی استفاده از آنها را زیر نظر دارند تا وظیفه ای که آنها بر عهده دارند، به درستی انجام شود.  بنابراین جایگاه چند رسانه ای ها در روند فعالیت های تدریس –یادگیری از اهمیت خاصی برخوردار است (عسگری،1388).

محیط های جدید آموزشی که ویژگی بارز آن توجه به علایق ونیازهای یادگیرندگان می باشد، فراگیر را به مثابه موجودی پویا می دانند که توانایی تفکر واستدلال در برابر موقعیت های مختلف را داراست، وظیفه آموزش وپرورش فراهم آوردن موقعیت هایی برای یادگیرندگان است که برای آنها جذاب ومتناسب با نیازهایشان باشد (باقری،1386).

در روانشناسی تربیتی هنگامی که پژوهشگر در مبحث یادگیری وارد می شود با این مسئله روبرو خواهد بود که در چه زمانی یادگیری در مورد های خاص به حد مطلوب وبهینه خود رسیده است ویادگیرندگان می توانند با سرعت وپیشرفت روز افزون علوم خود را به هنگام نمایند مسئله ای که از بعد آموزشی دارای اهمیت فراوان است؛ اما در کنار مسائل آموزشی، مسائل پرورشی یادگیرندگان نظیر انگیزه ونگرش فراگیران نسبت به یادگیری مورد نظر است که اگر این مهم در یادگیری ایجاد شود یادگیری استحکام بیشتری خواهد داشت(توکلیان،1387).

در طول سالهای اخیر افزایش استفاده از ابزارهای چند رسانه­ای و وسایل کمک آموزشی برای آموزش ورزش هم در بعد عملی و هم در بعد نظری مشاهد می­شود. ابزارهای چند رسانه­ای در ورزش و علوم ورزشی مانند بیومکانیک ورزشی نیز توسعه یافته است این ابزارها برای کمک به درک حرکتی و یادگیری تکنیک­ها و تاکتیک­ها مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین برای ورزش حرفه­ای و رسیدن به بهترین عملکرد و بازدهی در ورزش و مسابقات ورزشی درکمترین زمان استفاده از فناوری های پیشرفته لازم می­باشد.

با توجه به ضرورت آموزش های چند رسانه ای ونقش مهم فرایند های شناختی در یادگیری این

 

پژوهش به دنبال این است که آیا آموزش از طریق چند رسانه ای و سنتی بر یادگیری مهارت دریبل بسکتبال تأثیر دارد؟

بیان مسئله
یادگیری مهارتهای پایه و ورزشی همواره مورد توجه مربیان و معلمان تربیت بدنی و ورزش بوده است و اخیراً استفاده از چند رسانه ای ها برای کمک به یادگیری مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است.

پیشرفت تکنولوژیمنجربهپیدایشبرخیازتکنیکهاوروش هایمدرندرآموزششدهاست،مانندکامپیوترواینترنت و…. استفادهازوسایلچندرسانهایدریادگیریحرکتیمنجربهتمرکز در مراحل مختلفعملکردوتسهیلدرادراکمهارتیکهفرد باید یاد گرفته می­شود و این ابزار به کسبونگهداریتجاربیادگیریکمکنموده و بهافزایشکارآمدیفرایندآموزشکمککردهوآنرادررسیدنبههدفجذابترمینماید. علاوهبراینوسایلچندرسانهایبهبیحوصلگیدرامرآموزشخاتمهمیدهدوانگیزشفراگیر رادریادگیـــریافزایشمی دهد(گیو رگتی[1] 2006).

ابزار چندرسانهایبهعنوانیکیازتکنیکهایتکنولوژیروزدرنظرگرفتهمیشودکهدرعرصهایتعلیموتربیتدرسالهایاخیرظاهرشدهاست. چندرسانهاییادگیرنده هارابافضاهایآموزشیکهوسایلآموزشیزیادیدارند،درگیرکردهواطلاعاتوداده هایکاملیراازمنابعمختلفدر اختیار فراگیر قرار دادهوتمامیاینهابهوسیلهکامپیوترکنترلوسازماندهیمیشوندتابهفراگیراندردستیابیبهاهدافازپیشتعیینشدهخودکمککند.چندرسانهایبهافزایشدانشوفراهمنمودنروش هایبه کارگیریاینعلومکمکمیکندو اینمنجربهتغییردرخطمشیهایآموزشیمیشودوافقهایجدیدی رابهعنوانیکراهبردبرایآموزشدرتمامیسطوحآموزشیایجادمیکند؛برایهمیننیازداریمکهمدارسمانرابه روزکنیموبرنامههایدرسیمانراتوسعهدهیم. تابهفراگیراناجازهدهیمکهفعالیتهایمدرسهای را به صورتموثرانجام دهندواینبهرشدمهارتهایشانکمکمی­ کند( عبد المنعم 2010 ).

درواقعمفاداینپژوهشبانظریه هاییادگیریاجتماعیباندوراکهپایهگذاربسیاریازپژوهش هادرزمینهیادگیریحرکتیاست،مطابقتدارد. الگودهی، یکیازراه هایرایجفراهمکردناطلاعاتدرموردفناجرایمهارتاست. بیشترتحقیقاتدرموردالگودهیتوسطنظریهشناختیباندوراهدایتشده وبراساسایننظریه، یادگیریمشاهدهایاغلببهعنوانپردازشاطلاعاتاست. درطولایننوعیادگیری، فراگیرنمایششناختیازمهارترا در ذهنایجاد وازآناستفادهمیکندتاتولیدحرکتراتنظیموبهعنوانمعیاردرستیحرکت، برایپیبردنبهخطادرانجاممهارتمورداستفادهقراردهد. پژوهش­هانشاندادهاستکهالگو­دهیاکتسابمهارترا ساده­تر میکندوفوایدآندرتولیدالگودهیحرکتیبهویژهدرمراحلاولیهیادگیریمشهوداست(سوزنده پور1388).

مشاهدهاجرایحرکتینهتنهاموجبنمایشادراکییانمایششناختیمهارتدرفراگیرمیشودبلکهبعدهابهعنوانمرجعیبرایکمکبهاودراجرایمهارتمورداستفادهقرارمیگیردوهمچنینچگونگینمایشنیزعاملمهمیدرفرایندآموزشیمحسوبمیشودوممکناستبخشیاجزءشناختیمهارتمشاهدهگرتأثیربگذارد(سوزنده پور1388).

بسیاریازصاحبنظرانبراینعقیدهاندکهتنهاراهحلممکنبرایغلبهبرچالشهایایجادشدهدرآموزشوکارکردهای آنرویآوردنبهمطالعهدقیقوکاربردرویکرد­هایجدیدونوینآموزشاستویکیازعواملموثرومهمدرکیفیتآموزش، روش هایآموزشاستکههمــهفراگیرانراباوجودتفاوتهایفردیدرشرایطیکسانتحتآمــوزشقرارمیدهد. ازاینروبهبودمستمرشیوه هاییادگیری– یاددهیسببشدهتاآموزششتاببیشترییابدوهرگونهسادهنگریدرفرایندیادگیریسببهدررفتننیروهاوامکاناتگردیدهوتلاشهایبسیاریراباشکستمواجهمیسازد( شعبانی 1382 ).

پیشتر از این محققان بسیاری روی تاثیر آموزش چند رسانه ای ونرم افزارهای آموزشی در ورزش و مهارتهای حرکتی پایه پرداخته اندکه نتایج برخی از این تحقیقات بر کاربرد مفید وموثر چند رسانه ای ها ونرم افزارهای آموزشی در یادگیری مهارتها تاکید داشته اند ونتایج برخی دیگر از این تحقیقات حاکی از وجود تفاوت معنی دار میان روش آموزش سنتی وروش آموزش به کمک چند رسانه ای بوده است. اما تحقیقات دیگری حاکی از عدم تاثیر چند رسانه ای ها بر یادگیری است.از جمله در تحقیقی که توسط لزر[2] با عنوان اثر آموزش چند رسانه ای در دوره های عملی دانشجویان انجام شد دانشجویانی که آموزش را از طریق چند رسانه ای آموخته بودند هیچ تفاوتی دریادگیری مهارتهای تکنیکی و تاکتیکی آنها دیده نشد؛ شاید یکی از دلایل این امر عدم تلفیق آن با روش های نوین تدریس بوده باشدواما در پژوهشی که توسط ابراهیم عبد الرازق انجام شد بیان کرده باعث تسهیل در یادگیری مهارتهای حرکتی پایه در کودکان پنج الی شش سال شده است.  پژوهشهای دیگری کارآمدی فناوری های نوین وچند رسانه ای ها را زمانی که با روش های تدریس پیشرفته همراه بوده است تایید می کند از جمله درپژوهش آرابکی [3] (2009 ) نتایج نشان می دهد که وقتی روش آموزش شطرنج ( مات با دو رخ و مات با دو فیل و شاه ) با اینترنت و کامپیوتر ادغام شود روی یادگیری آنها به ویژه در حیطه شناختی موثر بوده است. نتایج پژوهش اینویو (2009)  نشان داد تلفیق چند رسانه ای ها با روش آموزش سنتی بر یادگیری مهارت دریبل بسکتبال تاثیر معناداری دارد تا زمانی که از چند رسانه ای وروش تدریس سنتی استفاده شود. بنابراین به نظر می رسد که تاثیر فناوری بر پیشرفت در اجرای مهارت و یادگیری موثر بوده است.

پژوهش ورناداکیس[4](2003)و لزر[5](2011)در مورد تأثیر چند رسانه ای بر یادگیری مهارتهای ورزشی انجام شد که نتایج این پژوهش ها بر عدم تأثیر چند رسانه ای بر یادگیری تأکید داشت و پژوهش های دیگری مانند؛ کریمی و همکاران(1382)،سوزنده پور(1388)،کونو من[6] و همکاران(2003)،سنگوکو[7]و همکاران(2006)، آنتونی اتی[8](2006)، آرابکی[9](2009)، وونگ[10]وهمکاران(2009)،اینویو[11](2009)،شرف آدین(2010)،عبدالمنعم محمد(2010)،احمدمحدخدر (2010)،ابراهیم عبدالرزاق(2010)بر تاثیرمثبت چند رسانه ای وسنتی بر یادگیری دلالت داشتند. ولی تاکنون تحقیقات کمی درمورد آموزش چند رسانه ای وسنتی(تلفیقی) بر یادگیری مهارتهای حرکتی انجام شده به ویژه در مورد مهارت حرکتی دریبل بسکتبال لذا پژوهش در مورد این مهارت و با بهره گرفتن از روش های آموزشی سنتی و چند رسانه ای مورد نیاز است و پژوهشگر به دنبال پیدا کردن تاثیر این نوع آموزش بر یادگیری مهارت مورد نظرمی باشد.

تحقیقات زیادی لازم است تا بتوانیم با روش های مختلف آموزش استفاده از امکانات وظرفیت های موجود تا اندازه ای مشکلات یادگیری را کاهش دهیم.  سیستم های چند رسانه ای وسایر ابزارهای الکترونیکی دیگر دارای پتانسیل قوی در آموزش ویادگیری هستند ومی توان از ترکیب آنها با روش های متنوع آموزش برای بهبود کیفیت یادگیری  استفاده کرد.  رویکردهای جدید آموزش بستر مناسبی را جهت به کارگیری واستفاده از قابلیت های فناوری در امر آموزش فراهم می آورد. با توجه به رشد سریع وروزافزون تکنولوژی چند رسانه ای ها، استفاده بهینه از این تکنولوژی در سطوح مختلف تحصیلی ودر کلاس درس تربیت بدنی  با توجه به ویژگی های جذاب وکارایی بسیار گسترده ی آن امری ضروری به نظر می رسد.

یکی از مولفه های اصلی این پژوهش کاربرد چند رسانه ای ها است.استفاده از چند رسانه ای ها در امر تدریس ویادگیری دیر زمانی است که توسط اساتید ومعلمان و مربیان ورزش مورد توجه است.  استفاده مناسب از چندرسانه ای ها وتلفیق آن با رویکردهای نوین آموزشی می تواند بسیاری از تواناییهای یادگیرندگان را پرورش دهند. تجربه کاربرد آموزش های چند رسانه ای نشان می دهد اینگونه آموزش ها که بیش از یکی از حواس چند گانه را در یادگیری سهیم می کند تاثیر بیشتری بر یادگیری فراگیران دارد.تحقیقات نشان می دهد که میزان یادگیری فراگیران زمانی که هم می بینند وهم می شنوند وهم در یادگیری شرکت فعال دارند به مرز 75 درصد می رسد که خیلی بیشتر از میزان یادگیری در شیوه هایی است که تنها یکی از حواس را درگیر می کند.بنیان استفاده از چند رسانه ای ها در آموزش بر این فرض استوار است که وقتی فراگیری در یک سیستم آموزشی با محیطی تعاملی سروکار دارد که امکان اثر گذاری متقابل را برای فرد فراهم می آورد دامنه یادگیری وی افزایش می یابد شبیری(1382). دلایل متناقضی در مورد تاثیر چندرسانه­ای ها بر یادگیری مهارتها  گزارش شده است.

بنابراین هدف پژوهش بررسی روش آموزش چند رسانه ای و سنتی بر یادگیری مهارت دریبل بسکتبال می باشد.

اهمیت و ضرورت تحقیق
در جهان امروز، نظام های آموزشی با چالشهای مشترک ومتفاوتی روبرو هستند.  لزوم تغییر مناسبات اجتماعی وفرهنگی متناسب با توسعه فناوری های نوین اقتصادی مبتنی بر دانایی، تحول دانش، آموزش ویادگیری وتغییر نیازها، انتظارات و ویژگی های دانش آموزان ودانشجویان از مهمترین این چالش هاست.  نظامهای آموزشی به دنبال رویکرد نوینی هستند که در مواجهه با تحولات گسترده جهان، آنها را در بازسازی خویش یاری دهند. آنها برای این بازسازی به برنامه درسی غنی، آموزش انعطاف پذیر، رهبری آموزشی اثر بخش، محیط های یادگیری شوق انگیز، محتوای آموزشی فراترازساختارهای موجود ومعلمان توانمند وحرفه ای نیازمند ند (افضل نیا،1387).