سازی معماری سرویس­گرا
استاد راهنما:دکتربابک شیرازی
استاد مشاور:دکتر حامد فضل­الله­تبار
 
فصل 1391
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

چکیده

 

رشد روز افزون تغییرات در سازمان ها از یك سو و نیاز شدید به بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات در آنها از سوی دیگر، ایجاب می كند كه تا حد ممكن، اعمال تغییرات در سازمان و تغییر متناسب با آنها در عملكرد و ساختارهای فناوری اطلاعات و زیرساختهای سخت افزاری ، نرم افزاری و اطلاعاتی سازمان، با هم هماهنگ باشند.یکی از مهمترین رویكردهایی كه این هدف را دنبال می­كند، رویکرد معماری سرویس­گرا است.مهمترین دستاورد از ایجاد معماری سرویس گرا، نیاز به افزایش انعطاف­پذیری و سرعت و چابکی فناوری اطلاعات در  قبال نیاز به تغییر در سازمان و به تبع آن تغییر در ساختار ITسازمان است. با توجه به حوزه وسیع اثر طرحهای معماری سازمانی، شایسته است قبل از اجرائی شدن و انجام هزینه های كلان مربوطه، سازمان از  قابلیت های خود برای پذیرش این رویکرد جدید مطلع شود. درک صحیح از میزان آمادگی سازمانی، برای جهت گیری درست تلاش ها و تدوین استراتژی های متناسب بسیار حائز اهمیت میباشد.

هدف عمده این تحقیق، ارائه مدلی به منظور معرفی عواملی است که از طریق آن می‌توان میزان آمادگی یک سازمان را برای پیاده‌سازی معماری سرویس­گرا ارزیابی نمود. برای طراحی این مدل ارزیابی، از منطق فازی ممدانی استفاده شده است. پس از بررسی مبانی نظری مرتبط، مؤلفه‌ها و شاخص‌های میزان آمادگی سازمان برای پیاده‌سازی معماری سرویس‌گرا استخراج و سپس مورد تحلیل قرار گرفته است، در ادامه، مدل پیشنهادی مطرح می شود و وضعیت آمادگی یک سازمان، مورد مطالعه قرار می گیرد.با بهره گرفتن از این مدل ارزیابی، سازمانها می توانند به نقاط قوت خود پی برده و همچنین حیطه­های نیازمند بهبود را شناسائی و  با توجه به راهکار های پیشنهادی ، میزان آمادگی خود را افزایش دهند .

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

فصل اول کلیات تحقیق. 1

1-1- مقدمه. 2

1-2- توجیه ضرورت انجام طرح.. 5

1-3- سؤال تحقیق (هدف از اجرا) 5

1-4- مدل تحقیق. 6

1-5-مفروضات.. 7

1-5-کلمات کلیدی فارسی.. 7

1-6-ساختار  پایان‌نامه. 8

فصل دوم ادبیات موضوع. 9

2-1-مقدمه. 10

2-2-خلاصه مطالعات صورت گرفته در زمینه حوزه‌های مختلف آمادگی سازمان. 11

2-2-1-مدل حنفی زاده، خدابخشی.. 11

2-2-2-مدل الاوماری 12

2-2-3-مدل CSPP. 12

2-2-4-مدل APEC.. 13

2-2-5-مدل WITSA.. 13

2-2-6-مدل CIDCM.. 14

2-2-7-مدل TOHOSTCA.. 14

2-2-8-مدل OITIM.. 15

2-2-9- مدل ویلد و فرن باخ.. 15

2-2-10- مدل میرزایی و مدنی.. 15

2-2-11-مدل ارزیابی آمادگی ERP. 16

2-2-12-مدل ارزیابی آمادگی CRM.. 16

2-2-13-مدل ارزیابی آمادگی BIS. 17

2-2-14-مدل ارزیابی آمادگی B toB EC.. 18

2-3-طبقه‌بندی مدل‌های بیان‌شده 18

2-4-معرفی سرویس‌گرایی در سازمان. 19

2-4-1-سازمان و معماری سازمانی.. 19

2-4-2-معماری سرویس‌گرا 20

2-4-3-خواص معماری سرویس‌گرا 22

2-4-4- نکات مهم سرویس‌گرایی.. 24

2-4-5-مزایای معماری سرویس‌گرا 24

2-4-6-لایه‌های معماری سرویس‌گرا 26

2-4-7-عوامل بحرانی موفقیت سرویس‌گرایی.. 29

2-4-8-برخی چالش‌های مطرح در حوزه سرویس‌گرایی.. 31

2-4-9-گام‌های متدولوژی بهبود مداوم برای معماری سرویس‌گرا 32

2-5-آشنایی مقدماتی با مبحث فازی.. 34

2-5-1- مبحث فازی و استدلال تقریبی.. 34

2-5-2-نظریه فازی.. 35

2-5-3-منطق فازی و کاربرد آن در تصمیم‌گیری.. 36

2-5-4-روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره 37

2-5-4-1-متد AHP. 37

2-5-4-2-متد ANP 39

2-5-5- بررسی چند مدل ارزیابی با بهره گرفتن از تئوری فازی.. 40

2-6-جمع‌بندی.. 44

فصل سوم روش تحقیق. 45

3-1-مقدمه. 46

3-2-آشنایی با عوامل بحرانی معماری سرویس‌گرا 48

3-2-1- مفهوم معماری سرویس‌گرا 48

3-2-2-عوامل بحرانی موفقیت سرویس‌گرایی.. 49

3-2-3-چارچوب حاکمیت سرویس‌گرایی در سازمان. 49

3-2-4-بررسی مطالعات قبلی انجام‌ شده در تعیین شاخص‌های آمادگی سازمان برای پذیرش رویکرد سرویس‌گرا 52

3-3-طراحی اولیه مدل مفهومی آمادگی سرویس‌گرا 71

3-4-معرفی متدولوژی طراحی.. 79

3-4-1-مفاهیم منطق فازی.. 79

3-4-2- تابع عضویت.. 80

3-4-3-قوانین.. 81

3-4-4-عملگرهای منطق فازی (T-norms). 82

3-4-5-سیستم استنتاج فازی.. 83

3-4-6-انواع سیستم فازی.. 84

3-4-7-مراحل پیاده‌سازی سیستم استنتاج فازی ممدانی.. 85

3-4-7-1-فازی‌سازی.. 85

3-4-7-2-تعریف قواعد فازی.. 87

3-4-7-3-اجتماع خروجی‌های قوانین (ترکیب) 90

3-4-7-4-دی فازی (قطعی ساز) 90

3-5-جمع‌بندی.. 92

فصل چهارم تشریح مدل پیشنهادی و ارزیابی مدل. 94

4-1-مقدمه. 95

4-2-مدل پیشنهادی فازی.. 95

4-2-1-محاسبه وزن شاخص‌ها به روش فازی.. 96

4-2-2-مرحله اول: فازی‌سازی.. 102

4-2-3-مرحله دوم: پایگاه قواعد فازی.. 104

4-2-4-مرحله سوم: فازی زدائی.. 105

4-2-4-مرحله چهارم: تست مدل. 105

 

4-3-مطالعهٔ موردی.. 106

4-3-1-معرفی سازمان. 106

4-3-2-بررسی نتایج به دست آمده از وضعیت آمادگی سازمان. 107

4 -4-تشریح زیرابعاد مدل پیشنهادی به همراه راه‌کارهای پیشنهادی در جهت بهبود زیرشاخص‌های سازمان مورد مطالعه. 109

4-4-1-زیربعد آمادگی فرهنگ سازمانی.. 109

4-4-2- زیربعد آمادگی مدیریت سازمانی.. 111

4-4-3- زیربعد آمادگی آگاهی سرویس‌گرایی.. 111

4-4-4- زیربعد آمادگی استراتژی سرویس‌گرایی.. 112

4-4-5- زیربعد آمادگی حاکمیت IT. 113

4-4-6- زیربعد آمادگی حاکمیت سرویس‌گرایی.. 114

4-4-7- زیربعد آمادگی زیرساخت‌های فناوری سرویس‌گرایی.. 115

4-4-8- زیربعد آمادگی تسهیل استفاده مجدد سرویس‌ها 116

4-5-خلاصه فصل.. 117

فصل پنجم نتیجه‌گیری و پیشنهادات.. 119

5-1- خلاصه تحقیق. 120

5-2-مزایای مدل پیشنهادی.. 121

5-3-اقدامات آتی.. 121

منابع. 122

Abstract 127

 

فهرست جداول

جدول (1)-مقایسه‌ای از مدل‌های مختلف ارزیابی مذکور. 19

جدول (2)-ابعاد و شاخص‌ها و زیرشاخص‌های مطرح در ادبیات موضوع سنجش آمادگی سرویس‌گرایی. 72

جدول(3)-مدل مفهومی اولیه  ارزیابی آمادگی معماری سرویس‌گرایی -ابعاد و شاخص‌ها و زیرشاخص‌های موثر. 77

جدول (4)-جدول تبدیل اعداد فازی مثلثی به اعداد قطعی.. 96

جدول(5)-مدل مفهومی ارزیابی آمادگی معماری سرویس‌گرایی -ابعاد و شاخص‌ها و زیرشاخص‌های موثر به همراه وزن هر زیرشاخص     97

جدول (6) عدد فازی هر متغیر کلامی ورودی.. 102

جدول (7)- عدد فازی هر متغیر کلامی خروجی.. 103

فهرست تصاویر

 

شکل (1)-رابطه بین ساختار-بعد و شاخص 11

شکل (2)-لایه‌های مختلف معماری سرویس‌گرا 27

شکل (3)-گام‌های متدولوژی بهبود مداوم برای معماری سرویس‌گرا 33

شکل (4)- چارچوب ANP برای ارزیابی آمادگی ERP. 42

شکل(5)-مراحل انجام پایان نامه. 47

شکل (6)- هرم مؤلفه‌های فنی و رهبری خدمتگزار در سازمان سرویسگرا 54

شکل (7) ارائه خدمات به گروه‌های مختلف ذی‌نفعان در سازمان سرویسگرا 55

شکل (8)- لایه‌های بنیادی سازمان سرویسگرا 55

شکل(9)-تابع عضویت.. 80

شکل(10)-ساختار یک FRBS. 82

شکل(11)-شمای کلی از یک سیستم استنتاج فازی.. 84

شکل(12)-نمایش اعداد مثلثی- ضابطه تابع مثلثی.. 86

شکل(13)-نمایش اعداد ذوزنقه‌ای – ضابطه تابع ذوزنقه‌ای.. 86

شکل(14)-نمایش اعداد گوسی- ضابطه تابع گوسی.. 87

شکل (15)-سیستم استدلال فازی ممدانی با سه متغیر ورودی و یک متغیر خروجی.. 88

شکل(16)-نمودار سیستم های استنتاج طراحی شده 90

شکل(17)-  مرکز ثقل 91

شکل(18)- میانگین مراکز. 92

شکل(19)-ماکزیمم عضویت.. 92

شکل (20)-توابع عضویت متناظر ورودی‌های سه سطح.. 102

شکل (21)-توابع عضویت متناظر خروجی‌های سه سطح.. 103

شکل (22) سیستم استنتاجی زیربعد آمادگی آگاهی سرویس‌گرایی.. 103

شکل (23)-خروجی حاصل از قوانین زیربعد آمادگی آگاهی سرویس‌گرایی.. 109

شکل (24)-سطح خروجی زیربعد آمادگی مدیریت سازمانی.. 109

مقدمه

هر مجموعه، سازمان و ارگان برای حفظ موجودیت و پیشبرد اهداف خود در فضای رقابتی امروز، نیازمند انطباق با شرایط موجود و بنابراین ناگزیر از ایجاد تغییرات مداوم در خود است. این تغییرات باعث می‌شود تا سازمان یا مجموعه به طور مداوم پیچیده‌تر شود. در این جا است که نقش فن آوری اطلاعات پررنگ‌تر می‌شود زیرا بدون استفاده از آن هزینه و زمان بسیار زیادی مورد نیاز خواهد بود که صرف آن غیرممکن می کند و در صورت ممکن بودن نیز، مشکلات بسیاری در راستای انجام کارها و دستیابی به اهداف سازمان ایجاد می‌کند. رشد روزافزون تغییرات در سازمان‌ها از یک سو و نیاز شدید به بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات در آن‌ها از سوی دیگر، ایجاب می‌کند که تا حد ممکن این دو (اعمال تغییرات در سازمان و تغییر متناسب با آن‌ها در عملکرد و ساختارهای فناوری اطلاعات و زیرساخت‌های سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و اطلاعاتی سازمان) با هم هماهنگ باشند. این امر به معنای آن است که بتوانیم در انتقال تغییرات از فرایندها، داده‌ها و سایر موارد سازمان به برنامه‌ها و سایر مقولات مربوط به IT انعطاف ایجاد کنیم. یکی از مهم‌ترین رویکردهایی که این هدف را دنبال می‌کند، رویکرد معماری سرویس‌گرا [1]است.

برای معماری سرویس‌گرا تعاریف مختلفی بیان‌شده است از جمله:

چارچوبی برای یکپارچه‌سازی فرآیندهای حرفه و پشتیبانی آن‌ها توسط فناوری اطلاعات با کمک مؤلفه‌های استاندارد و امن تحت عنوان سرویس که قابلیت استفاده مجدد و اتصال به یکدیگر جهت پوشش تغییرات حرفه را دارا می‌باشند.
معماری سرویس‌گرا شامل سیاست‌ها، تجارب و چارچوب‌هایی است که کارکردهای سیستمی را قادر می‌سازد به صورت مجموعه‌ای از سرویس‌های توزیع‌شده در اندازه‌های مورد نظر سازمان تعریف شوند.
چارچوبی وسیع و استاندارد که سرویس‌ها در آن ساخته، مستقر و مدیریت می‌شوند و هدفش افزایش چابکی زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در جهت واکنش سریع به تغییرات در نیازهای کسب و کار می‌باشد.
روشی برای طراحی و پیاده‌سازی نرم‌افزارهای گسترده سازمانی به وسیله ارتباط بین سرویس‌هایی که دارای خواص اتصال سست و قابل استفاده مجدد هستند.
سبکی از معماری است که از اتصال سست سرویس‌ها جهت انعطاف‌پذیری و تعامل پذیری حرفه و به صورت مستقل از فناوری پشتیبانی می‌کند و از ترکیب مجموعه سرویس‌های مبتنی بر حرفه تشکیل شده که این سرویس‌ها انعطاف‌پذیری و پیکربندی پویا را برای فرآیندها محقق می‌کنند.
انگیزه اصلی و مهم‌ترین دستاورد از ایجاد معماری سرویس گرا، نیاز به افزایش انعطاف‌پذیری و سرعت و چابکی فناوری اطلاعات در قبال نیاز به تغییر در سازمان و به تبع آن تغییر در ساختار IT سازمان است. در سازمانی که بتواند به اهداف فوق برسد، فرایندها و سرویس‌ها کاملاً انعطاف‌پذیر بوده و می‌توانند بر اساس نیاز متخصصان کسب و کار و بدون نیاز به پرسنل فنی به سرعت ایجاد و پیکربندی شوند. این تصویر از سازمان چابک با نیازهای رو به رشد محیط‌های متغیر کاری و با توجه به محدودیت‌های زیرساخت‌های فنی و سازمانی وفق دارد.