فهرست مطالب

فصل اول کلیات تحقیق

1-1)مقدمه تحقیق. 1

2-1)بیان موضوع. 2

3-1)اهمیت و ضرورت تحقیق. 3

4-1)بیان مسئله تحقیق. 3

5-1)اهداف تحقیق. 5

6-1)سوالات تحقیق. 5

7-1)فرضیه های تحقیق. 6

8-1)تعاریف عملیاتی واژه ها 7

9-1)روش کلی تحقیق. 8

10-1)قلمرو تحقیق. 8

1-10-1) قلمرو موضوعی.. 9

2-10-1) قلمرو زمانی.. 9

3-10-1) قلمرو مکانی.. 9

 

فصل دوم مروری بر ادبیات تحقیق

مروری بر ادبیات تحقیق. 1

1-2)پیشگفتار. 10

2-2) بخش اول : مبانی نظری تحقیق. 11

1-2-2( مفاهیم سود برای گزارشگری.. 11

2-2-2 ( مفهوم مدیریت سود. 12

3-2-2 ) انگیزه های مدیریت سود. 17

4-2-2) طبقه بندی مدیریت سود. 20

1-4-2-2) انواع روش های مدیریت سود. 20

2-4-2-2) انواع مدیریت سود. 22

5-2-2) هموارسازی سود. 26

6-2-2 )حسابداری تعهدی و مدیریت سود. 30

7-2-2)اقلام تعهدی.. 31

8-2-2) حاکمیت شرکتی.. 36

1-8-2-2) مفهوم حاکمیت شرکتی.. 36

2-8-2-2) تئوری نمایندگی.. 37

3-8-2-2) مالکیت نهادی.. 38

4-8-2-2)  مالکیت خانوادگی.. 41

5-8-2-2) ساختارمالکیت و مدیریت سود. 45

9-2-2)اندازه شرکت و مدیریت سود. 47

1-9-2-2)شاخص های اندازه 49

3-2) تحقیقات قبلی صورت گرفته. 51

فصل سوم روش تحقیق

1-3)مقدمه. 65

2-3) روش کلی تحقیق. 65

3-3) جامعه آماری.. 65

4-3)حجم نمونه و کفایت آن. 66

5-3)روش های گردآوری داده ها و کاربرد آن. 67

6-3)ابزار گردآوری داده ها و کاربرد آن. 67

7-3)روشها و ابزار تجزیه وتحلیل داده ها: 67

1-7-3)روش های آماری: 67

4-7-3)روش های تعمیم یافته ها : 69

5-7-3))مدل تحقیق : 69

6-7-3)نرم افزارها : 72

 

فصل چهارم یافته های تحقیق

1-4)مقدمه. 73

2-4)توصیف نمونه آماری.. 73

4-4)تحلیل پیش فرض ها 77

1-4-4)بررسی فرض نرمال بودن متغیر وابسته. 77

2-4-4)استقلال خطی متغیر های مستقل : 80

4-4-4)نرمال بودن باقی مانده ها 83

5-4-4)آزمون ضریب تعیین(R2) 83

5-4)روش های تعیین ارتباط بین متغیر ها 84

1-5-4) تعیین رابطه بین مدیریت سود و سود آوری آتی.. 84

2-5-4) تعیین رابطه بین مدیریت سود و اندازه شرکت با سود آوری آتی.. 86

3-5-4) تعیین رابطه بین مدیریت سود و مالکیت نهادی با سود آوری آتی.. 87

4-5-4) تعیین رابطه بین مدیریت سود و مالکیت خانوادگی با سود آوری آتی.. 89

6-4)جمع بندی.. 90

فصل پنجم نتیجه گیری و تلخیص

1-5)مقدمه. 91

2-5) خلاصه یافته های تحقیق. 92

3-5)نتیجه گیری.. 94

1-3-5)نتیجه فرضیه فرعی اول. 95

2-3-5) نتیجه فرضیه فرعی دوم. 96

3-3-5) نتیجه فرضیه فرعی سوم. 97

4-3-5) نتیجه فرضیه فرعی چهارم. 97

5-3-5)نتیجه فرضیه اصلی.. 98

4-5)بررسی مقایسه ای بین نتایج تحقیق با سایر تحقیقات مشابه. 100

5-5)پیشنهادات.. 101

1-5-5)پیشنهادات کاربردی بر مبنای نتایج تحقیق. 101

2-5-5) پیشنهادات کاربردی بر مبنای پژوهشهای آتی.. 101

6-5)محدودیتهای تحقیق. 103

 

 

فهرست جداول

نمودار(1-2): انواع هموارسازی سود. 29

جدول(2-2)خلاصه نتایج تحقیقات.. 59

جدول4-1) طبقه بندی شرکتهای نمونه. 74

جدول شماره 4-2( آمار توصیفی متغیرهای پژوهش… 76

جدول (4-3 ): توزیع فراوانی متغیر مجازی برای مالکیت خانوادگی.. 77

جدول شماره 4-5) آزمون کولموگوروف – اسمیرنوف K-S)) 78

جدول شماره 4-6)آزمون کولموگروف- اسمیرنوف (مقادیر تبدیل شده) 79

جدول4-7) نتایج آزمون تحلیل همبستگی پیرسون. 80

جدول شماره 4-8) ضرایب دوربین واتسن مدل ها 83

جدول شماره 4-9) ضریب تعیین و ضریب تعدیل شده مدل ها 83

جدول شماره 4-10) برآورد رگرسیونی رابطه بین مدیریت سود و سود آوری آتی.. 84

جدول شماره 4-12) برآورد رگرسیونی رابطه بین مدیریت سود و مالکیت نهادی با سود آوری آتی   87

جدول شماره 4-13) برآورد رگرسیونی رابطه بین مدیریت سود و مالکیت خانوادگی با سود آوری آتی   89

جدول 5-1) خلاصه نتایج مربوط به فرضیه ها 99

 

چکیده
 

این تحقیق به ارزیابی ارتباط بین مدیریت سود با سودآوری آتی با توجه به ویژگی های ساختار مالکیت و اندازه شرکت در شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران می پردازد . برای انجام این تحقیق نمونه ای از 122 شرکت از شرکتهایی بورس تهران  می باشند با بهره گرفتن از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردید .

بازده زمانی این تحقیق سالهای 1387 الی 1391 می باشد  که در مجموع 610 مشاهده برای دوره تحقیق استفاده شد . روش آماری مورد استفاده در این تحقیق روش رگرسیون پانل دیتا است . برای رسیدن به هدف تحقیق ، چهار فرضیه مطرح گردید که دو فرضیه از چهار فرضیه تایید گردیدند . نتایج این تحقیق نشان  می دهد که بین مدیریت سود با سود آوری آتی و بین مدیریت سود و مالکیت نهادی با سود آوری آتی رابطه منفی و بین مدیریت سود و اندازه شرکت با سود آوری آتی و بین مدیریت سود و مالکیت خانوادگی با سود آوری آتی، رابطه مثبت وجود دارد.

 

واژگان کلیدی : مدیریت سود ، سود آوری آتی ، مالکیت نهادی ، مالکیت خانوادگی، اندازه شرکت

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

 

1-1)مقدمه تحقیق

امروزه مدیریت سود یکی ازموضوعات بحث برانگیز وجذاب درپژوهش های حسابداری به شمار می رود. به دلیل این که سرمایه گذاران به عنوان یکی ازفاکتورهای مهم تصمیم گیری، به رقم سود توجه خاصی دارند. پژوهش ها نشان داده است که نوسان کم و پایدارسود، حکایت ازکیفیت آن دارد. به این ترتیب، سرمایه گذاران با اطمینان خاطربیشتردرسهام شرکت هایی سرمایه گذاری می کنند که روند سود آنها باثبات تراست.

 

یکی ازروش هایی که گاهی اوقات برای آرایش اطلاع رسانی وضعیت مطلوب شرکت ها مورد استفاده قرارمی گیرد، مدیریت سود می باشد. مدیریت سود به مداخله عمومی مدیریت درفرایند تعیین سود که غالباً درراستای اهداف دلخواه مدیریت می باشد اطلاق می گردد. مدیریت سود روشی است که توسط مدیریت جهت دستکاری داده ها به کارمی رود. به عنوان مثال، هموارنمودن سود برای

 

کسب اطمینان بیشترسرمایه گذاران ازپایداری سود، نمونه ای ازدستکاری داده ها محسوب می شود. این قبیل اقدامات ممکن است داده های موجود درصورت های مالی را به میزان قابل ملاحظه ای تحت تأثیر قرار دهد.

مدیران شرکت ها ممکن است به منظورنشان دادن ثبات دربهبود و کارایی مدیریت، اقدام به دستکاری درثبت های حسابداری معاملات شرکت نمایند و دراین ارتباط برای خود اعتبارکاذبی ایجاد کنند.

مدیریت سود عبارت است ازاعمال نظرمدیریت شرکت درتقدم و تأخرثبت حسابداری هزینه ها و درآمدها و یا به حساب گرفتن هزینه ها یا انتقال آنها به سال های بعد به طوری که باعث شود شرکت درطول چند سال مالی متوالی از روند سود بدون تغییرات عمده برخوردار شود. هدف مدیریت این است که شرکت را درنظر سرمایه گذاران و بازارسرمایه با ثبات و پویا نشان دهد.

تمایل مدیران به اعمال مدیریت سود و سوءاستفاده ازآن و درنتیجه ارائه اطلاعات نادرست به سهامداران آسیب جدی به اعتماد سهامداران وارد خواهد ساخت وهزاران نفرازسهامداران را متضرر و از بازاربورس فراری خواهد داد. این امردر نهایت تبعات اقتصادی وخیمی به دنبال خواهد داشت. بنابراین به دلیل اهمیت حفظ اعتماد سهامداران و به دنبال آن حفظ سلامت اقتصادی کشور و فضای حاکم برآن، این تحقیق به دنبال دستیابی به شیوه هایی است که براساس آن تأمین کنندگان مالی، اطمینان حاصل نمایند که از سرمایه گذاری خود در شرکت بازده مناسبی را دریافت خواهند نمود. روی آوردن گسترده مردم به بورس در سال های اخیر و رشد آن دراین سال ها به همراه توسعه فیزیکی آن از طریق راه اندازی بورس های منطقه ای باعث شده عده زیادی ازشهروندان درمعرض منافع و مخاطرات موجود در بازار و شرکت ها قرارگیرند.

2-1)بیان موضوع

در سامانه اقتصادی امروز دنیا، انتقال و گزارش اطلاعات صحیح مالی به مراکز تصمیم گیری، اهمیت بسیار زیادی دارد. سهامدارانی که اندوخته های خود را به شکل سرمایه در اختیار شرکتها قرار می دهند، برای آگاهی از چگونگی اداره سرمایه های خود و اطمینان از صحت عمل و کارآیی مدیران، وسیله دیگری جز صورت حساب ها و گزارشهای سالانه شرکتها دراختیار ندارند. دولت نیز به دلایل مختلفی از جمله، اطمینان از صحت مصرف وجوه و منابع کسب  درآمد از طریق وصول مالیات و… نیازمند گزارشهای دقیق و صحیح مالی است. از طرف دیگر، اطلاع دقیق از نتایج فعالیت های مختلف اقتصادی و دقت در اجرای اصول حسابداری و برقراری سامانه  مناسب انتقال اطلاعات به صورت گزارشهای مالی، عامل مؤثری دردست یابی  برنامه های اقتصادی کشور به حساب می آید.

در ارزیابی عملکرد و توان سودآوری یک شرکت، علاوه بر اینکه رقم سود گزارش شده برای سرمایه گذاری مهم است و بر تصمیم های آنها تأثیر دارد، ارتباط سود با سایر اجزای صورت های مالی نیز،   مورد  توجه خاص سرمایه گذاران است. بنابراین پژوهش هایی که در مورد سود انجام می گیرد، دارای اهمیت زیاد است. امروزه مدیریت سود یکی از موضوعات بحث انگیز و جذاب در پژوهش های حسابداری به شمار می رود. به دلیل این که سرمایه گذاران به عنوان یکی از عوامل  مهم تصمیم گیری به رقم سود توجه خاصی دارند و با توجه به بیان اهمیت پژوهش در مورد مسائل مختلف مربوط به بورس و مدیریت سود، پژوهش حاضر با ارزیابی نوع مدیریت سود و بررسی اثر ساختار مالکیت و اندازه شرکت برروی مدیریت سودآوری آتی ، در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، گامی بسیار کوچک برای  شفاف سازی اطلاعات مالی می باشد. امید است که مشوق گامهای بزرگتر و پربارتر باشد.

3-1)اهمیت و ضرورت تحقیق

حل مشکل :

می توان با انجام دادن این تحقیق به سوالات زیر پاسخ داد :

سیاست مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران فرصت طلبانه می باشد یا سودمند ؟
که درصورت فرصت طلبانه بودن ، می توان به دنبال عواملی بود تا مدیریت سود فرصت طلبانه را مهار کرد .
ترغیب وتشویق سرمایه گذاران باتوجه به وضعیت شرکت ازنظراطلاعات ارائه شده درپیش بینی سودآوری آتی .
حامی تحقیق :

تحقیق فوق حامی خاصی ندارد و موضوع تحقیق از طریق کاوش اینترنتی ، مطالعه مجلات تخصصی حسابداری و مالی و پایان نامه ها انتخاب شده است .

 

4-1)بیان مسئله تحقیق

در اواخر دهه 1920 رایج شدن صورت حساب سود و زیان همراه با فشارهای قابل توجه از سوی افراد برون  از حرفه حسابداری و نیز عدم رضایت دست اندرکاران حرفه ای و دانشگاهیان از روش جاری، تغییرات نهادی مهمی را در تفکر ونظریه حسابداری به وجود آورد. یکی از مهمترین این تغییرات ، تأکید و توجه بیشتر به صورت سود و زیان که پیش تر معطوف به ترازنامه بود، سبب شده تا مقوله ای به نام «مدیریت سود» متولد ومطرح شود. مدیریت سود به عنوان فرآیند برداشتن گام های آگاهانه در محدوده اصول