چکیده :

 امروزه یکی از دغدغه های مردم در تمامی کشورهای دنیا حفظ اموال خود از دستبرد دیگران می باشد ، علی القاعده مردم کشور عزیزمان نیز از این امر مستثنی نبوده و همیشه نگرانی های نسبت به حفظ اموال خود دارند با توجه به نگاه جهانی به شهر مقدس قم بعنوان مرکز جهان تشیع و مسافرتهای اقوام مختلف از سراسر جهان به شهر قم می طلب که این شهر یکی از امن ترین شهرهای جهان اسلام از نظر حفظ اموال دیگران باشد. لذا در این پایان نامه با استفاده از ابزار پرسش نامه مدل لیکرت و مطالعات کتابخانه ای و تجربیات شغلی خود در صدد شناسایی و بررسی علل و عوامل بروز سرقت در سطح استان قم و ارائه راهکارهای پیشگیرانه آن هستیم . عمده ترین نتایج حاصل از مطالعات میدانی پایان نامه بیانگر این است که عوامل مختلفی در ارتکاب سرقت تاثیر دارد اما عواملی چون اعتیاد  به مواد مخدر ، بیکاری ، بلند پروازی ، دوستان ناباب و عدم پایبندی به ارزشهای دینی به ترتیب بیشترین تاثیر را در ارتکاب سرقت بین مرتکبین سرقت دارا است . در پیشگیری از ارتکاب سرقت می توان راهکارهای مختلفی در ابعاد اقتصادی ، اجتماعی ، انتظامی بهره جست . در بعد اقتصادی می توان ایجاد اشتغال برای جوانان ، گسترش بیمه بیکاری و در بعد اجتماعی پرداختن به اوقات فراغت جوانان  جهت دور ساختن آنان از دوستان ناباب و در بعد انتظامی افزایش گشت های موتوری و خودرویی پلیس در محلهای معد سرقت از جمله محله های مرفه نشین و خلوت اشاره کرد.

واژگان کلیدی : علل ،عوامل ، سرقت ، پیشگیری

 

فهـرست مطالـب

مقدمه. 1

الف: بیان مسئله. 1

ب: سوال های اصلی.. 2

ج: سوال فرعی.. 2

د: فرضیه های تحقیق.. 2

ه: سابقه و پیشینه تحقیق.. 2

و: ضرورت انجام تحقیق.. 4

ز: اهداف و کاربرد ها 5

ح: روش تحقیق.. 5

ط: مشکلات و موانع تحقیق.. 5

ی: ساماندهی تحقیق.. 6

فصـل اول : کلیـات.. 7

مبحث اول :مفاهیم. 8

گفتار اول : معانی لغوی.. 8

الف: علل.. 8

ب: عوامل.. 8

ج: سرقت.. 9

د: پیشگیری.. 9

گفتار دوم: معانی  اصطلاحی : 9

الف-علل.. 9

ب: عوامل.. 12

ج: سرقت.. 12

1-از منظر فقه. 12

2-از منظر قانون. 13

د: پیشگیری.. 13

1-پیشگیری بر اساس مدل پزشکی.. 14

2-پیشگیری اجتماعی.. 15

3-پیشگیری وضعی.. 15

َََََََََََمبحث دوم: نگاهی اجمالی به شهرمقدس قم. 16

مبحث سوم: پیشینه تاریخی.. 17

گفتار اول: سرقت در نگاه تاریخ.. 18

گفتار دوم : تاریخچه تعریف جرم سرقت در قوانین ایران. 26

گفتار سوم : انواع سرقت.. 29

الف : سرقت بر اساس تقسیم بندی توسط اداره آگاهی.. 29

ب : سرقت بر اساس اعتبار عامل : 31

ج :سرقت به اعتبار راههای ورود سارق: 31

گفتار چهارم : طبقه بندی سارقین.. 32

الف :طبقه بندی سنی و جنسی سارقین : 32

ب : دسته بندی سارقین از نظر شیوه و شگرد کار : 33

1-انواع شگردهای سرقت از منزل. 34

2-انواع شگردهای سرقت خودرو : 36

3-انواع شگردهای سرقت داخل خودرو. 37

4-انواع شگرهای سرقت از طریق جیب بری یا کیف زنی.. 38

مبحث چهارم : رابطه سرقت با سایر جرائم. 38

گفتار اول : رابطه سرقت با اعتیاد: 38

گفتار دوم : رابطه سرقت و طلاق: 39

گفتار سوم : رابطه سرقت و جعل.. 40

گفتار چهارم : رابطه سرقت با ضرب و جرح و قتل: 40

فصل دوم : علل و عوامل سرقت : 42

مبحث اول :علل وقوع سرقت بر اساس نوع آن: 43

گفتار اول : علل وقوع سرقت منزل: 43

گفتار دوم : علل وقوع سرقت خودرو: 44

گفتار سوم :علل وقوع سرقت داخل خودرو: 44

گفتار چهارم :علل وقوع سرقت اماکن عمومی : 44

گفتار پنجم : علل وقوع سرقت جیب بری و کیف زنی : 45

گفتار ششم : علل وقوع سرقت رایانه ای : 45

مبحث دوم : علل اجتماعی – اقتصادی سرقت.. 45

گفتار اول : فقر مادی: 46

گفتار دوم : فقر فرهنگی : 46

مبحث سوم :علل و انگیزه‌های روانی – عاطفی سرقت.. 46

گفتار اول : فقر عاطفی: 47

گفتار دوم : ناکامی : 47

گفتار سوم: حسادت.. 48

گفتار چهارم : تجربه‌های دوران کودکی : 48

گفتار پنجم : پرخاشگری : 48

گفتار ششم :خودنمایی : 48

مبحث چهارم: علل و عوامل خانوادگی.. 49

گفتار اول: از هم گسیختگی خانواده 49

الف: تعارض و جدایی والدین.. 49

ب: غیبت والدین.. 51

گفتار دوم: وضعیت اقتصادی نامطلوب خانواده 53

گفتارسوم: عدم پایبندی  به مسائل مذهبی.. 56

گفتارچهارم: روش های تربیتی نامناسب والدین.. 57

الف: افراط در محبت.. 57

ب:آزادی و محدودیت بیش از حد. 58

ج: تبعیض… 61

فصل سـوم: 62

ارزیابی میدانی علل و عوامل ارتکاب سرقت.. 62

مبحث اول: روش تحقیق.. 63

گفتار اول: شناسایی روش… 63

گفتار دوم: تنظیم پرسشنامه. 65

گفتار سوم: سنجش اعتبار. 66

گفتار چهارم: نمونه گیری.. 67

گفتار پنجم: نحوه تکمیل پرسشنامه و استخراج داده ها 68

گفتار ششم: چگونگی تحلیل داده ها 68

مبحث دوم: ارائه داده های آماری.. 69

گفتار اول: بررسی علل فردی – اجتماعی.. 69

گفتار ششم : بررسی  وضعیت اقتصادی نامناسب خانواده 78

گفتار سوم بررسی انواع سرقت و شگردهای آن. 80

گفتار چهارم : بررسی عوامل بیرونی تاثیرگذار بر ایجاد انگیزه  مجرمانه در سارقین.. 84

فصل چهارم : 90

راهکارهای علمی و عملی پیشگیری از سرقت در استان قم. 90

 

مبحث اول :راههای مبارزه و مقابله با سرقت.. 91

مبحث دوم : مثلث سرقت و نقش آن در پیشگیری از وقوع سرقت.. 92

مبحث سوم : تدابیر پیشگیرانه در قبال سارقین.. 94

مبحث چهارم : برای کشف سرقت چه باید کرد. 95

مبحث پنجم :  اثر مهاجرت درجرایم (سرقت). 96

گفتاراول : پیشنهادهایی جهت استفاده در طرح پیشگیری از سرقت: 98

فهرست منابع. 102

مقدمه

الف: بیان مسئله

     امروزه با گسترش اجتماعات و پیشرفته شدن جوامع و روابط میان انسان‌ها و اجتماعات نیز به شکل فزاینده‌ای پیچیده و گسترده شده است. در چنین شرایطی انسان‌ها به لحاظ سرشت و ذات خود همیشه و در همه حال در جهت آسایش، رفاه و پیشرفت مادی و اجتماعی خود تلاش می‌کنند. این تلاش‌ها به انحاء مختلف صورت می‌پذیرد گروهی برای دستیابی به ثروت و رفاه در چارچوب و محدوده‌ی قوانین و رعایت حقوق دیگران حرکت می‌کنند در این میان گروهی نیز برای رسیدن به اهداف خود از هیچگونه تلاشی دریغ نمی‌کنند و حتی از شکستن هنجارها و قوانین و زیر پاگذاشتن حقوق دیگران نمی‌گذرند و این اقدامات را به عنوان راهکار و روش رسیدن به هدف خود برمی‌گزینند که این گونه رفتارها در طول تاریخ موجب به وجود آمدن قوانین اجتماعی و سیستم مجازات و … گردیده است.

 در این پایان نامه سعی می‌کنیم که یکی از جرائم علیه اموال و مالکیت انسانها  را  که سرقت می باشد معرفی و از آنجا که این جرم با گذشت زمان و پیشرفته‌تر شدن وسایل ارتباطی دچار تغییر و دگرگونی شده و به جرأت می‌توان گفت که روز به روز شیوه‌ها و روشهای جدیدی از سوی مرتکبین این جرم ارائه و به مرحله‌ی اجرا در می‌آید بررسی کرده و می‌کوشیم علل و عوامل موثر بر ارتکاب جرم سرقت که در سطح استان قم وجود دارد و شناسائی راههای پیشگیری از آن را مورد بررسی قرار دهیم امید است که تلاشهای صورت گرفته بتواند برای خوانندگان مثمر ثمر و مفید واقع گردد.

 ب: سوال های اصلی

آیا می توان رابطه علی و معلولی بین علل فردی(سن ، جنسیت ) ، علل اجتماعی(مشکلات خانوادگی، اعتیاد ، دوستان ناباب )، علل اقتصادی (بیکاری ، فقر مادی ، نداشتن سرپرست خانواده )، علل انتظامی (نبود نیروی متخص پلیس ، عدم نظارت کافی بر محلهای جرم خیز )با ارتکاب سرقت در استان قم بر قرار کرد ؟
چه راهکارهایی برای پیشگیری از ارتکاب سرقت در سطح استان قم می توان پیش بینی کرد ؟
ج: سوال فرعی 

کدام عامل بیشترین تاثیر را در بروز سرقت بر حسب نوع آن در استان قم دارد ؟

د: فرضیه های تحقیق

به نظر می رسد مجموع این علل در ارتکاب سرقت تاثیر دارد .
ایجاد اشتغال برای جوانان ، بالا بردن سطح آگاهی خانواده ها برای دور نگه داشتن فرزندان خود از دام اعتیاد و دوستان ناباب، پایبندی به اعتقادات دینی ، داشتن ابزارهای مناسب برای علمی کردن کشف جرم برای پیشگیری از سرقت موثر است.
به نظر می رسد فقر و اعتیاد و بلند پروازی بیشترین تاثیر را در ارتکاب سرقت دارد.
و: ضرورت انجام تحقیقجرم سرقت یا دزدی یکی از جرائم مهم و پرتعدد بیش‌تر جوامع بوده که به عنوان ام الجرایم مطرح است و عملی است که تقریباً در کلیه جوامع دیده می‌شود. این جرم تاریخچه‌ای بس کهن دارد و در گذشته‌های دور نیز وجود داشته است. به طوری که بعد از جرم قتل نفس با سابقه ترین جرائم است و از بدو پیدایش مالکیت به عنوان درد بی درمان اجتماعی شناخته شده است تصاحب ابزار تولید به زور و اجبار یا با مکر و فریب مفهوم اولیه دزدی است.

آمارها نشان می‌دهد که جرم سرقت از نظر کثرت وقوع بعد از جرائم مربوط به مواد مخدر در صدر جرایم قرار دارد و بالاترین میزان محکومین در بین زندانیان دارد طبیعی است که این میزان آمارها در کشورهای مختلف با فرهنگ‌ها و اعتقادات گوناگون، متفاوت است.

در دین مبین اسلام سرقت بعنوان یکی ازگناهان کبیره شمرده شده و حال که کشور اسلامی ایران و بالاخص در شهر مقدس قم مرکز جهان تشیع نامیده می شود شاهد ارتکاب این معصیت الهی بصورت گسترده هستیم که می طلب تا با بررسی علل و عوامل بروز این بزه و ارائه راهکارهای پیشگیرانه موثر و قابل اجرا نقشی در کاهش این جرم در این شهر مقدس که عش آل محمد است  ایفا کنیم ، شاید که مورد لطف و عنایت ائمه اطهار قرارگیریم .ز: اهداف و کاربرد ها

هدف از انجام تحقیق این پایان نامه ، شناسایی علل وعوامل موثر بر ارتکاب سرقت در استان قم و همچنین ارائه راهکارهای موثر پیشگیرانه از آن می باشد. انتظار می رود نتایج حاصل از این پایان نامه مورد استفاده اداره آگاهی استان قم و همچنین دادسرای عمومی وانقلاب قم که وظیفه تعقیب و تحقیق متهمین را به عهده دارد قرار گیرد و همچنین سطح آگاهی های شهروندان قمی را بالا برده تا بتوانند با انجام یک سری اقدام نقش بسزایی در پایین آمدن این جرم در قم گردند.

ح: روش تحقیق

روش تحقیق بصورت توصیفی و پیمایشی است ، بدین صورت که با مطالعه کتابها ، مقالات و تحقیقات مختلف ، استفاده از سایت های اینترنتی مطالب جمع آوری شده . همچنین پرسشنامه بر اساس مدل لیکرت